Assessment gebaseerd op behoeften - Pameijer - Artikel


Abstract

Deze studie presenteert een needs-based assessment model (NBA, een assessment model gebaseerd op de behoeften) betreffende de speciale educatieve behoeftes van kinderen. De vijf principes/stadia en de problemen van dit model worden besproken. Het model streeft naar het verhogen van de klinische relevantie van assessment data door de informatie te vertalen in aanbevelingen voor interventie.

Theoretische achtergrond

In de praktijk bestaat er vaak een gat tussen assessment data en de aanbevelingen. Om dit gat te overbruggen bestaat er in Nederland het diagnostische model NBA. Dit model beschrijft een besluitvormingsproces waarbij een assessor systematisch verschillende stappen doorloopt. Er wordt een analyse gemaakt van de leer- en gedragsproblemen van het kind en er worden diagnostische hypotheses gemaakt. Dit diagnostische proces is doelgericht op de risico- en beschermingsfactoren, de leeromgeving en de thuissituatie van het kind. NBA streeft naar aanbevelingen die acceptabel zijn voor zowel het kind, de leraar en de ouders. Hiervoor worden wetenschappelijke kennis en trainingsvaardigheden gebruikt.

Er zijn twee onderwerpen van belang bij assessment: het assessment proces en de assessment methodes. Dit artikel focust zich meer op het proces. NBA bestaat uit vijf stadia die later worden besproken. Dit model wordt gebruikt als een referentiekader voor reflectie en kwaliteitsverbetering.

NBA is in al veel educatieve omgevingen doorgevoerd en heeft al veel erkenning gekregen in zowel België als Nederland. Zowel in het reguliere- als het speciale onderwijs wordt er al tien jaar gebruik gemaakt van dit model. Er zijn al veel aanpassingen gedaan, maar er is nog geen onderzoek gedaan naar de waarde en het nut van dit model.

In het algemeen kunnen er zes doelen van assessment worden geïdentificeerd: screening, diagnose en formulering, prognose en voorspelling, ontwerp van behandeling en planning, controle (monitoring) van behandeling, en evaluatie van behandeling. NBA is een geschikt model wanneer de vragen betrekking hebben op zowel een begrip van het probleem (diagnose) als een aanbeveling voor het oplossen van het probleem (interventie planning).

Literair onderzoek naar de kwaliteit van educatief assessment en praktijkervaring leidde naar vijf standaarden voor ‘goed assessment’, ook wel de vijf principes van NBA:

1) Volgt een systematisch en transparant proces met stadia; 2) Is doelgericht, streeft naar besluiten en aanbevelingen; 3) Gebruikt een transactioneel referentiekader (contextuele benadering); 4) Heeft een samenwerkingsverband met de school, ouders en het kind; en 5) Focust zich op de sterke kanten van het kind, de ouders en de school.

1. Het proces

Assessment is een complex proces bestaande uit het testen van hypotheses die zijn ontworpen om de antwoorden van de cliënt te beantwoorden en zijn/haar problemen op te lossen. Het is belangrijk dat dit proces op een systematische, objectieve en consequente manier plaatsvindt en dat het transparant is voor alle mensen die erbij betrokken zijn. Het moet voor elke fase duidelijk zijn welke vragen en besluiten van belang zijn. Bevindingen van huidig onderzoek moet gebruikt worden om hypotheses en aanbevelingen te formuleren (assessment gebaseerd op bewijs). Doordat NBA uit vijf stadia bestaat en er hiermee dus systematisch een diagnostisch model wordt gevolgd, wordt de kans op een transparant en objectief besluitvormingsproces vergroot.

De vijf stadia zijn nauw met elkaar verbonden in een cyclisch proces met herhalingen van feedback. Het besluitvormingsproces van elke fase wordt ondersteund door een checklist.

Stadium 1 Intake: De focus is doelgericht op de vragen die beantwoord moeten worden en de besluiten die moeten worden genomen. Er wordt informatie verzameld om te bepalen welke stadia nodig zijn. Verder moet er compatibiliteit tussen de cliënt en de assessor worden bereikt voor een constructieve samenwerking.

Stadium 2 Strategie: Belangrijk is 1) wat weten we al?; 2) wat moeten we nog uitzoeken?; en 3) wat zijn de specifieke vragen als er nog meer informatie nodig is?. Aan de hand van alternatieve hypotheses worden onderzoeksvragen geformuleerd.

Stadium 3 Diagnose: Het doel is om de relevante onderzoeksvragen te beantwoorden en de geselecteerde hypotheses te testen, dit ook door middel van interviews met alle betrokkenen. Een doelgerichte in plaats van routine collectie van informatie is vereist.

Stadium 4 Assessment van behoeftes (‘needs’): De verzamelde data wordt geïntegreerd in een diagnose, welke een globaal/veelomvattend beeld geeft. De relatie tussen de aanvankelijke vragen en de relevante assessment data wordt hiermee weergegeven. Verder moeten de volgende vragen beantwoord worden: 1) Welke veranderingen willen we met betrekking tot de student, de leraar en de ouders en wat zijn de doelen?; 2) Wat hebben het kind, de leraar en de ouders nodig om deze doelen te bereiken?; 3) Welke interventies zijn gewenst?; en 4) Welk van deze interventies is haalbaar in deze zaak?

Stadium 5 Aanbevelingen: De cliënten worden geïnformeerd over de diagnose en de aanbevelingen en er wordt gevraagd een keuze te maken. Verder wordt het hele proces geëvalueerd door de assessor en de cliënten.

2. Doelgericht

De geformuleerde hypothese moet academisch, plausibel en testbaar zijn. Hiervoor moet de aanwezige informatie gecombineerd worden met professionele kennis en kennis gebaseerd op bewijs. Relevante hypotheses (die invloed hebben op de aanbevelingen) worden omgezet in onderzoeksvragen.

Het is belangrijk om te controleren waarom en met welk doel een bepaalde vraag onderzocht moet worden. Hierbij is de ‘als... dan’ redenering van groot belang.

3. Referentiekader

De focus moet van het ‘labels plakken op kinderen’ veranderen naar het ‘identificeren van de specifieke sterke en zwakke punten van het kind’. Voor assessment van een individu moet dus niet van een simplistisch medisch model gebruik gemaakt worden, maar van een probleemoplossing benadering voor interventie die de contextuele factoren overweegt. De focus moet liggen op de transactie tussen de behoeftes van een student en de leeromgeving.

Dit principe is gebaseerd op het transactiemodel en op ideeën die betrekking hebben op ecologisch assessment. De leraar-student relatie speelt een sleutelrol in het sociale welzijn en de academische prestaties van de student.

Een transactioneel referentiekader heeft vergaande implicaties voor assessment voor interventie. Gedurende ieder stadium gebaseerd op de behoeftes moet de focus liggen op de interactie tussen het kind en de omgeving. Data die wordt verzameld in deze context heeft veel meer ecologische validiteit en kan beter vertaald worden in effectieve aanbevelingen.

4. Samenwerkingsverband

NBA zorgt voor openheid en transparantie in de communicatie met school personeel, ouders en het kind. Er wordt meer mét de cliënten gepraat in plaats van over hen. Zonder het schoolpersoneel kan de assessor de leeromgeving niet voldoende begrijpen en kunnen er geen werkbare aanbevelingen worden gedaan. De ouders staan ook centraal gezien zij hun kinderen het beste en het langste kennen. Ook het kind zelf staat centraal, gezien de aanbevelingen altijd ten behoeve zijn van het kind. Door middel van zelf-assessment procedures en portfolio’s wordt de participatie van de kinderen versterkt.

5. Sterke punten

Soms worden de positieve aspecten over het hoofd gezien doordat de focus ligt op het probleem en de stoornissen. Iedereen heeft echter sterke kanten en vaardigheden die gebruikt kunnen worden bij de probleemoplossing. Deze positieve aspecten kunnen gezien worden als beschermingsfactoren en moeten onderdeel zijn van de diagnose en de aanbevelingen.

Bij elk stadium van NBA is er systematische aandacht voor deze beschermende factoren en positieve kanten. Deze factoren/aspecten kunnen meer informatie geven over de ernst van een probleem (des te meer er aanwezig zijn, des te minder ernstig/serieus is het probleem). Het is vaak ook gemakkelijker de positieve factoren te versterken dan de risico factoren te veranderen.

Conclusie

De diagnose is niet het doel van het NBA model, maar het wordt als middel gebruikt om geïnformeerde aanbevelingen te maken. De assessment procedure is immers niet compleet totdat de cliënten werkbare aanbevelingen hebben. Het doel van NBA is dan ook aanbevelingen te geven die zowel voor de leraar, de ouders als de student acceptabel zijn. Niet alleen de diagnose wordt geëvalueerd, maar ook de aanbevelingen.

Het gat tussen assessment en de praktijk wordt gedicht doordat alle personen die betrokken zijn hun waarden en oordelen meenemen in het besluitvormingsproces. Dit betekent dat de assessor zowel de rol van wetenschapper als van coach heeft.

Discussie

Wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van dit NBA model moeten nog worden uitgevoerd. Opleidings- en begeleidingssessies hebben echter sinds 1996 voor evaluatie data gezorgd. Het gebruik van het model laat zowel sterke als zwakke kanten zien.

De verschillende stadia en stappen steunen samen met de checklists de assessor in zijn werk. Door de duidelijke outline hiervan kan het model een gemeenschappelijk referentiekader bieden voor alle betrokkene professionals. Cliënten waarderen dit model ook meestal, zij zien de assessor zowel als een expert als een raadgever die assistentie verleent tijdens het besluitvormingsproces.

Er zijn echter ook enkele problemen met het model. Zo is de richtlijn om ‘enkel te beoordelen (to assess) wat strikt noodzakelijk is’ moeilijk toe te passen. Verder is de verandering van het labels plakken naar aanbevelingen doen niet altijd gemakkelijk. Ook is het soms moeilijk om grenzen te stellen tijdens overleg met de leraren of ouders als er tegenstrijdige wensen en/of behoeftes zijn.

Het maken van een rapport van het proces is onderdeel van het NBA model. Dit rapport bevat enkel relevante informatie en antwoorden op de vragen. Dit kan soms een uitdaging zijn gezien het vakjargon vertaald moet worden in begrijpbare taal voor de cliënten. Ook wordt het soms als moeilijk gezien om met tact de leeromgeving te beschrijven.

Een ander probleem is het gebrek aan toepasbare op bewijs gebaseerde kennis en betrouwbare evaluatie instrumenten. Bovendien kost het werken met dit model veel tijd.

Het NBA model moet zich verder ontwikkelen richting aanhoudend assessment, men moet zich namelijk continue richten op de behoeftes van de student en deze dus blijven beoordelen.

Join World Supporter
Join World Supporter
Log in or create your free account

Why create an account?

  • Your WorldSupporter account gives you access to all functionalities of the platform
  • Once you are logged in, you can:
    • Save pages to your favorites
    • Give feedback or share contributions
    • participate in discussions
    • share your own contributions through the 7 WorldSupporter tools
Follow the author: Vintage Supporter
Promotions
verzekering studeren in het buitenland

Ga jij binnenkort studeren in het buitenland?
Regel je zorg- en reisverzekering via JoHo!

Access level of this page
  • Public
  • WorldSupporters only
  • JoHo members
  • Private
Statistics
[totalcount]
Comments, Compliments & Kudos

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.