The teenage brain sensitivity to social evaluation - Sommerville - 2013 - Current Directions in Psychological Science

Tijdens de adolescentie worden relaties met leeftijdsgenoten en romantische relaties plotseling erg belangrijk. Dit leidt tot sociale gevoeligheid, wat een verhoging in aandacht, belang en emotie voor informatie over sociale evaluatie inhoudt. Hierdoor reageren adolescenten emotioneler op signalen van sociale inclusie of exclusie, zijn ze gevoeliger voor sociale evaluatie en denken ze vaker na over wat anderen van hen zullen vinden.

Het sociale leven

Adolescentie start aan het begin van de puberteit en eindigt als de persoon qua onafhankelijkheid gelijkwaardig is aan een volwassene. Adolescenten brengen veel tijd door met leeftijdsgenoten. Dit gebeurt niet alleen in het echte leven, maar ook via internet. De kwaliteit van deze interacties verandert ook. Het worden intiemere relaties en niet meer alleen leeftijdsgenoten met wie je activiteiten onderneemt. Relaties veranderen echter wel vaak in de adolescentie en daarom begint afwijzing een grotere rol te spelen.

Sociaal-affectief hersencircuit

Met beeldvormingsmethoden wordt de relatie tussen hersenen en gedrag onderzocht. Er zijn drie trajecten die vaak onderzocht worden:

1.    Adolescent-specifieke effecten, die voornamelijk tijdens adolescentie actief zijn in vergelijking tot ouderen en jongere leeftijdsgroepen;

2.    Leeftijd lineaire patronen waarbij ontwikkelingseffecten met leeftijd toe- of afnemen;

3.    Patronen die opkomen tijdens de adolescentie. Vaak zijn dit snelle veranderingspatronen.

Het sociaal-affectieve circuit bestaat uit de volgende hersengebieden: amygdala, striatum en mediale prefrontale cortex (MPFC). De ventromediale en laterale prefrontale cortexen reguleren de responsen en zijn belangrijk voor het detecteren van belangrijke informatie, het toekennen van emotionele waarde aan deze informatie, sociale cognitie en de informatie gebruiken om leren en gedrag te sturen.

Sociaal-affectieve functie heeft een niet-lineair traject tijdens adolescentie doordat de prefrontale cortex nog niet uitgegroeid is tijdens de adolescentie. Daarnaast versterken de verbindingen tussen subcorticale en corticale gebieden nog steeds. De prefrontale cortex reguleert het gedrag, maar doordat het nog niet volledig ontwikkeld is, is de cognitieve en emotionele regulatie in emotionele situaties nog niet optimaal. Ook leidt de invloed van hormonen op neurotransmitter systemen tot een gevoeliger sociaal-affectief circuit. Hierdoor kan de detectie van, en reactie op, sociale signalen verhoogd zijn tijdens de adolescentie.

Emotionele verwerking

Informatie over onze sociale status gaat gepaard met emotie. In experimenten laten adolescenten zowel verhoogde positieve als verhoogde negatieve emoties zien. Na het krijgen van negatieve sociale feedback vertonen adolescenten een grotere stemmingsvermindering en angstverhoging dan volwassenen. Adolescenten verwachten hierdoor ook minder positieve feedback as hun foto zogenaamd door onbekende leeftijdsgenoten wordt beoordeeld. Uit onderzoek met een eye-tracking apparaat bleek dat vooral ouderen adolescenten een pupil verschil vertoonden in een afwijzende conditie vergeleken met een accepterende conditie. Verhoogde pupil responsen bij afwijzende sociale feedback zijn gerelateerd aan verminderde verbindingen in relaties. Daarnaast voelen adolescenten zich beter als ze sociaal geaccepteerd worden door een leeftijdsgenoot.

Uit onderzoek blijkt dat in adolescenten dezelfde hersengebieden actief zijn als in kinderen en volwassenen bij het verwerken van positieve en negatieve sociale feedback. Echter wordt de activiteit in het striatum en de subgenuale anterieur cingulate cortex bij het krijgen van positieve feedback hoger met leeftijd. Deze gebieden zijn belangrijk in het geven van emotionele waarden. Daarnaast blijken adolescenten sterkere activatie te vertonen in de mediale prefrontale cortex en verminderde activatie in de laterale prefrontale cortex dan volwassenen bij sociale exclusie. Het lijkt alsof adolescenten vooral sociaal-affectieve processen activeren, terwijl regulerende hersengebieden verminderd actief zijn.

Sociale evaluatie

Adolescenten zijn erg gevoelig voor evaluaties van anderen en hebben het gevoel constant te worden beoordeeld door een denkbeeldig publiek. In deze situaties van sociale evaluatie voelen adolescenten zich zelfbewust en worden hun stresssystemen geactiveerd. In een onderzoek werd participanten verteld dat ze tijdens het maken van hersenscans af en toe bekeken zouden worden door een leeftijdsgenoot via een live video. Dit resulteerde bij adolescenten in verhoogde zelf gerapporteerde schaamte en verhoogde activiteit van het autonome zenuwstelsel in vergelijking met kinderen en volwassenen. De activiteit van de MPFC nam flink toe tijdens de adolescentie. Het kan zijn dat deze toename in activiteit leidt tot verhoogde emoties en zelf relevantie in evaluatieve situaties.

Theory of mind

Theory of mind is het speculeren over gedachten en gevoelens van anderen. Adolescenten zijn goed in simpele theory of mind taken, maar wanneer ze erg complex zijn presteren ze veel slechter dan volwassenen. Blijkbaar is het vermogen tot mentaliseren nog niet volledig ontwikkeld in de adolescentie. De MPFC, temporopariëtale junctie en superieure temporale sulcus zijn belangrijk in theory of mind. De MPFC lijkt actiever te zijn in adolescenten dan in volwassenen tijdens het overwegen van andermans gedachten en intenties. Dit zou kunnen komen doordat de MPFC nog in ontwikkeling is, doordat adolescenten strategieën voor theory of mind gebruiken die voornamelijk afhankelijk zijn van de MPFC of doordat adolescenten meer waarde hechten aan het overwegen van de gevoelens en gedachten van anderen.

Conclusie

De sociale gevoeligheid in adolescenten wordt bepaald door zowel hersenontwikkeling, ervaring en sociaal-culturele factoren. Doordat adolescenten onafhankelijker worden moeten ze nieuwe manieren vinden om met de sociale wereld om te gaan, wat ook weer invloed uitoefent op de hersenontwikkeling. Longitudinaal onderzoek zal moeten worden uitgevoerd om te achterhalen of de sociaal-affectieve gevoeligheid specifiek is voor adolescenten of niet. Ook zal de sociale gevoeligheid gerelateerd moeten worden aan de verhoogde kans op stemmings- en angststoornissen tijdens adolescentie.