We onderscheiden drie soorten: organisaties met beschikking over een specifieke ruimte, organisaties met beschikking over een specifieke elektronische capaciteit en organisaties met een beschikking over een niet specifieke ruimte. Bij deze organisaties kennen we twee processen: investeringsproces (investering in vaste activa /inkoop) en het verkoop proces.

Beschikking over een specifieke ruimte, bijvoorbeeld een hotel of transportbedrijf

Deze organisaties streven naar een optimaal gebruik van hun maximale capaciteit.

• Beschikbare transportcapaciteit – leegstand = bezetting
• Bezetting * tarief per capaciteitsunit = inkomsten (soll positie)

Een risico dat speelt bij het investeringsproces is dat het transportbedrijf behoorlijke investeringen moet maken in transportfaciliteiten. Dit kan belangrijke consequenties hebben voor het werkkapitaal. Om dit te beperken moeten organisaties zich aan hun investeringsbudget houden of wanneer een budget wordt overschreden moet er toestemming worden verkregen van het management.

Bij het verkoopproces is het transporteren van goederen voor eigen doel (winkel in een winkel) een risico. Beheersmaatregelen zijn functiescheiding, duidelijke communicatie met klanten, dat orders altijd moeten worden geaccepteerd door de 'order accepteer afdeling', en toezicht op transportroutes door GPS.

Functies die gescheiden moeten worden, zijn het maken van investeringen, investeringsberekeningen, bewaking van vrachtwagens, bestelauto’s, bussen en andere transportmogelijkheden, onderhoud van transportmiddelen, order acceptatie en order uitvoering. Om budgetten op te stellen worden eerst de verkopen voorspeld inclusief een investeringsplan, onderhoudsplan en personeelsplan. Op basis daarvan wordt het kostenbudget opgesteld. Er moeten daarnaast ook verschillende richtlijnen worden opgesteld over het werken in een transportbedrijf.

Beschikking over een elektronische capaciteit, bijvoorbeeld een telefoon operator

Telefoonoperators genereren inkomsten door telefoongesprekken en abonnementen. De capaciteit is niet beschikbaar in materiële vorm, alleen in elektronische vorm. Het is bijna onmogelijk om de leegstand van het telefoonnetwerk te berekenen.

• Vastgelegde tijd van telefoongesprekken * tarief per telefoongesprek = inkomsten van telefoongesprekken
• Aantal abonnementen (t0) + nieuwe – beëindigd = aantal abonnementen (t1)
• Aantal abonnementen (t1) * abonnementen tarief = inkomsten uit abonnementen

Een risico bij het investeringsproces is overbelasting of ondergebruik van het telefoonnetwerk. Om dit te voorkomen moet er een marktanalyse worden gehouden, ook moeten seizoenseffecten, gemiddelde bezetting en pieken worden meegenomen. Bij het verkoopproces is de onderbreking van een automatisch systeem een risico. Er moeten daarom back-up procedures zijn.

Functies die gescheiden moeten worden zijn het maken van investeringsberekeningen, investeringen in transponders en andere IT apparaten, netwerk management, informatie systeem management, klanten services, technische klant ondersteuning en inkomsten zekerheid. Om budgetten op te stellen worden eerst de verkopen voorspeld, daaruit rolt een verkoop budget. Op basis daarvan worden een capaciteits- en personeelsplan gemaakt. Een capaciteitsplan bevat geplande investeringen en desinvesteringen en andere activa, gegeven de huidige capaciteit en de verwachte vraag. Een personeelsplan bevat het benodigde personeel rekening houdend met het huidige personeel. Daarna wordt het kosten budget opgesteld. Telefoonoperators maken gebruik van een uitgewerkt budgetsysteem dat budgetcycles en voor-budgetingcycles kent. Ook wordt er een investerings- en liquiditeit budget opgesteld. Ook voor dit bedrijf worden er verschillende richtlijnen opgesteld.

Beschikking over een niet-specifieke ruimte, bijvoorbeeld een museum

Leegstand controle is niet mogelijk bij dit type organisatie, omdat een bezoeker bijvoorbeeld niet een stukje ruimte in het museum kan reserveren. Daarom zijn er quasigoederen. Deze geven de koper het recht op een dienst door de organisatie die deze goederen in omloop brengt, zoals entree kaartjes.

• Beginvoorraad entree kaartjes + voorraad groei – eindvoorraad van entree kaartjes = soll positie van het aantal verkochte entree kaartjes * ticket prijs = soll positie van inkomsten uit entree kaartjes.
• Contant geld einde van de dag – contant geld begin van de dag + geld betalingen = geld ontvangst

Een risico bij het investeringsproces is een aanzienlijke investering in kunstwerken, want ook hier kan dit behoorlijk invloed hebben op het werkkapitaal. Om dit te voorkomen moet het management altijd beslissen over investeringen en moeten investeringen binnen het budget passen.

Bij het verkoopproces zijn er ook risico's. Toegang van bezoekers zonder te betalen of het betalen van een te lage prijs. Om dit te beheersen is een adequaat systeem van quasigoederen nodig. Ook moet het papier, waar de quasigoederen op geprint zijn, opgeborgen worden in een beveiligde kluis.

Functies die gescheiden moeten worden in een museum: het kopen van kunstwerken, beveiligen van de kunstwerken en toegang tot het museum, caissière, machtiging van betalingen, registeren van betalingen en het controleren van transacties. Op basis van het aantal verwachte bezoekers wordt het verkoop budget opgesteld, daarna het personeelsplan en het kosten budget. Ook moeten er verschillende richtlijnen worden opgesteld voor het werken in een museum.