Proefverlof Volkert van der G. (RSJ 10-12-2013, 13/3433/GV)

Feiten

Volkert van der G. heeft in februari 2013 aan de directeur van de penitentiaire inrichting een verzoek gedaan voor algemeen verlof. Dit verzoek is afgewezen en Van der G. is in beklag gegaan. De beklagcommissie heeft dit beklag op 24 juni 2013 gegrond verklaard. De directeur is tegen deze uitspraak in beroep gegaan bij de RSJ. Op 30 september 2013 heeft de beroepscommissie dit beroep ongegrond verklaard. De beroepscommissie oordeelde dat een gedoseerd vrijhedenbeleid, waarbij verlofmogelijkheden geleidelijk worden uitgebreid naarmate de einddatum nadert, het middel bij uitstek is om Van der G. te laten voorbereiden op zijn terugkeer in de samenleving.

De Staatssecretaris werd opgedragen om een nieuwe beslissing te nemen op de verlofaanvraag. Deze heeft op 11 oktober 2013 opnieuw afwijzend beslist. Wel heeft hij een re-integratieplan geïntroduceerd. Dit houdt in dat Van der G. binnen de penitentiaire inrichting door middel van uitbreiding van verantwoordelijkheden en werkzaamheden aan zijn resocialisatie kan werken. De Staatssecretaris heeft klagers verzoek tot het tijdelijk verlaten van de inrichting in het kader van algemeen verlof afgewezen. Bij het nemen van deze beslissing is rekening gehouden met de beslissing van de beroepscommissie van 30 september 2013, met het gegeven dat de door klager gepleegde moord destijds een enorme impact heeft gehad op de Nederlandse samenleving, met de verwachting dat verlofverlening tot grote maatschappelijke onrust met de bijbehorende risico’s zal leiden en met zeer beperkte mogelijkheden tot resocialisatie en re-integratie. Daarbij overweegt de Staatssecretaris dat de klager onvoldoende afstand van het door hem gepleegde feit heeft genomen. Van der G. is in beroep gegaan tegen de beslissing van de Staatssecretaris.

RSJ

De beroepscommissie van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) bepaalt dat Staatssecretaris Teeven Volkert van der G. vanaf 1 februari 2014 tot aan zijn voorwaardelijke invrijheidstelling in mei 2014 maandelijks verlof moet verlenen.

De beroepscommissie vernietigt de beslissing van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 11 oktober 2013, waarbij opnieuw het verlof was geweigerd en daarvoor een plan in de plaats stelde dat voorzag in re-integratie van Van der G. binnen de gevangenismuren. Volgens de beroepscommissie is dit plan ontoereikend, omdat het niet voorziet in enige vorm van verlof in de vrije maatschappij. Het risico op maatschappelijke onrust en bedreigingen is, ook volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, niet toegenomen. De beroepscommissie bepaalt dat op korte termijn moet worden gestart met de uitvoering van het re-integratieplan. Uiterlijk op 1 februari 2014 moet Van der G. in de gelegenheid worden gesteld om maandelijks met verlof te gaan.

De beroepscommissie overweegt dat naarmate de tijd vordert en de daadwerkelijke invrijheidstelling van Van der G. naderbij komt, zijn belang bij een goede voorbereiding op die invrijheidstelling gaat prevaleren boven de mogelijke maatschappelijke onrust en de risico’s die verlofverlening met zich mee kan brengen. Dit betekent dat Van der G. nog voor zijn feitelijke (voorwaardelijke) invrijheidstelling die in mei 2014 wordt verwacht, meermalen daadwerkelijk in de vrije samenleving moet kunnen verblijven. Het door de Staatssecretaris opgestelde re-integratieplan voorziet daar niet in. Veiligheidsmaatregelen kunnen de risico’s bij verlofverlening minimaliseren.