Voorbeeld Hoofdstuk (Je toegangsniveau is niet voldoende voor het gebruiken van de volledige samenvatting)
Rechtsgeschiedenis: tijdslijn
27 v Chr. |
Begin Romeinse keizertijd Archaïsche periode van het Romeinse Recht |
|
|
|
Tortuur in het Romeinse Recht:
|
4e eeuw |
Eind 4e eeuw: Germaanse Visigothen worden opgenomen in het Romeinse Rijk |
344-407 |
Kerkvader Chrysostomus: Nemo tenetur-regel |
381 |
Christendom wordt staatsgodsdienst |
438 |
Codex Theodosianus |
476 |
Val van het Romeinse Rijk |
|
Heidense Germanen kregen meer macht
De Germaanse cultuur was verre van primitief qua techniek, letterkunde (bewerkingen van Bijbelse verhalen/OT van de kerkvaders).
Veel juridische informatie over hen blijkt uit de Saksenspiegel: Zij hadden geen geleerd recht, maar ongeschreven gewoonterecht en kende dus grote onzekerheid. Zij loste dit op d.m.v irrationele bewijsmiddelen, zoals godsoordeel en gerechtelijk tweekamp, m.b.v. schermen en schilden. God werd geacht vroeg of laat tussen beiden te komen. Men kon dus vertrouwen op Godsoordelen. Grenzend aan de Godsoordelen zijn de Salomonsoordelen/Iudicia Rusticorum (boerenoordeel). Vaak tussenoplossingen: 50/50. Lag een solidariteitsgedachte aan ten grondslag. Voorbeelden op p. 41 onderaan.
Soms waren er ook eedhelpers, die ongemotiveerd meezwoeren met een partij (hun hand er a.h.w. voor in het vuur willen steken) of zwoeren dat zijn eed rein was. De rechter, die ons vrij onbekend is, i.v.m. met het gebrek aan bronnen, stelde voortdurend de vraag wie moest worden toegelaten tot het bewijs en wat de kracht van dit bewijs dan was. Eigenlijk was er geen sprake van bewijslast, maar juist van bewijsvoorrang! Wie mag bewijs leveren? Dit hing af van geloofwaardigheid, wat weer samen hing met stand en status. Onder voorwaarden had de verdachte ook de mogelijkheid tot zuiverings- of onschuldseed. Als de verdachte meineed pleegde, werd hij rechteloos, hij mocht dan nooit meer de onschuldseed zweren! Het voordeel van de twijfel dat de verdachte tijdens dit proces had, was dus enorm groot…Er werd zelfs nadrukkelijk geen gebruik gemaakt van rationele bewijsmiddelen, bijv. getuigen die zich aanboden, omdat dit een belediging naar de rechter en partijen toe was. Er werd ook gebruik gemaakt van voorsprekers, deze voerden het woord en adviseerden over het recht. Zij waren niet partijdig en dus niet de voorlopers van de hedendaagse advocaat. Vaak eindigde het proces met een tweetongig vonnis, waarin werd bepaald welk bewijs werd toegelaten en wat de uitslag was. Hierbij ging het niet om het vinden van de materiële waarheid, maar om het vinden van iemands beste waarheid. Partijen waren dominus litis. Geen klager, geen rechter. De toeschouwers zijn de ommestand. Bij een gescholden oordeel wordt hen geen instemming gevraagd.
Bij de leengerechten berechtten de vazallen onder voorzitterschap van de leenheer.
Je kon iemands oordeel schelden, vals verklaren. De rechter mocht dit niet. In praktijk gebeurde dit wel eens, als hij op de stoel van de schout ging zitten (letterlijk). Dit kon onder twee voorwaarden:
De rechter vond en schold geen oordeel. Na het oordeel schelden rees een nieuw conflict dat uiteindelijk tot aan het hoogste gerecht bij de keizer kon komen. Desgewenst kon het worden opgelost met een gerechtelijk tweekamp, waar elke partij 6 helpers had.
Germanen hanteerden het personaliteitsbeginsel. Elke stam heeft zijn eigen recht en rechtsspraak vindt plaats in een ding: een bijeenkomst van de hele stam. Het hele volk mag voorstellen doen en de voorzitter is uitgerust met ban: de bevoegdheid om bevelen te verstrekken en te versterken met een boete (heet ook ban). Iedere vrije volwassene was dingplichtig. (dingplicht werd in de Middeleeuwen afgeschaft, toen kwam er ook een vast college van schepenen) Het recht was dus gemeenschapsrecht dat slechts overruled kon worden door geboden van legeraanvoerders.
Romeinen hanteerden het territorialiteitsbeginsel en daardoor werd na de overwinning van de Romeinen receptie van het Romeinse recht door niet Romeinen, zoals de Germanen, mogelijk.
Territorialisering was nodig om van oer accusatoir naar hyper inquisitoir over te gaan en geschiedde op tal van manieren:
|
506 |
Lex Romana Visigothorum, overwegend gebaseerd op de Codex Theodosianus uit 438 (puur Romeins Recht). Hierover zegt Hans Doré het volgende:
|
529-534 (volgens Martinage)
527-565 (volgens Doré) |
Justianus: hoogchristelijke Byzantijnse keizer, haalde God bij het recht. Instituten: verzameling opiniërende, adviserende uitspraken van de oude heidense Romeinse juristen Digesten: bewerking van een leerboekje van de 2e eeuw na Christus Codex: verzameling van Keizerlijke wetgeving
Door het uitgeven van deze wetten als eigen, voortaan exclusief bindende wetgeving greep Justianus naar de macht.
|
|
R.R. was voornamelijk privaatrecht. Het Romeinse strafrecht had primitieve barbaarse straffen, waaronder de doodstraf, bijv. kruisiging, Christenen voor de wilde dieren gooien, gladiatoren zonder opleiding, onthoofding, verbranding, verdrinking in een zak, ontneming van het burgerschap, bijv. slavernij en dwangarbeid in de mijnen. Er was sprake van een bewust uitgewerkte klassenjustitie, die bestond uit Honestiores (de eerzamere lieden) en Humiliores (de nederige lieden). Deze laatste werden veel makkelijker op de pijnbank gelegd.
R.R. was hyper-inquisitoir. Het delict majesteitsschennis werd gebruikt als instrument voor keizerlijke willekeur. Berechting van ketters, ook als die per ongeluk onschuldig waren. Berechting van hekserij: majesteitsschennis jegens God. Romeins Strafrecht: Libri terribiles: angstaanjagende boeken. Let op: veel straffen waren waarschijnlijk slechts fictief! Bijv. Philips Wielant: Graaf Floris werd levend in tonnen met spijkers gerold en daarna onthoofd en in vieren gesneden, zie plaatje p.9 WB. Bijv. de stier van tiran Phalaris: de maker, Perilaus, moest zelf als proefkonijn (en als enige) in de stier. De fluitjes in de neusgaten zouden zijn gejammer omzetten in mooie melodieën. Dit bleek slechts een fabeltje te zijn.
R.R. had vooral na de Romeinse tijd grote invloed. Werd namelijk pas achteraf door wetgeving gedekt. |
554 |
Justianus roept hereniging van het hele Rijk (Oost en West) uit. |
555 |
Justianus overlijdt |
558 |
De Scandinavische Langobarden, de meest naaste buren van de Romeinen, vallen Italië binnen. Ze leerden van alles over de Romeinse cultuur: het schrift, het Latijn, het wonen in de steden, werden christelijk. Zij waren van belang voor:
(Justinianus was hun voorbeeld) |
681 |
Definitieve versie van Lex “Barbara”Visigothorum/Liber Iudiciorum voor de Germaanse onderdanen. |
|
Het recht van de Germaanse stammen wordt opgetekend, maar hierbij ook verbasterd (o.a. door Germaanse rechtstermen, die moeilijk te begrijpen waren) en verchristelijkt (kwam o.a. door Karel de Grote).
Karel de Grote moest de stammen wel het behoud van hun eigen recht gunnen, maar daarnaast, om de leemten op te vangen, kwam er steeds meer universeel recht. Gewoonte en wet, dat puur fungeerde als bewijsmiddel) waren minstens gelijkwaardige bronnen van recht. Alleen bij de Langobarden ging wet altijd boven de gewoonte (uitz.). Voor het toepassen van dit gewoonterecht bleef de koning de instemming van het stamhoofd nodig hebben. Bij het maken van het Rijksrecht trad de koning als wetgever op. Het feodale leenrecht was Rijksrecht. De koning bekommerde zich om de minder bedeelden. |
9e eeuw |
|
866 |
Paus Nicolaas: eerste grote kerkvorst: goddelijk en menselijk recht verbiedt tortuur |
1066 |
Slag bij Hastings: Willem van Normandie verovert Engeland Hiervoor leefde het eiland net als het continent nog volgens het gewoonterecht. De koningen probeerden wel uniform koningsrecht te introduceren gebaseerd op bijbelse leer, maar de rechtspraak bleef een plaatselijke aangelegenheid. Koningsgerechten gingen wel het land door, ter controle, en paste daarbij het plaatselijke gewoonterecht toe. Langzamerhand begon hij steeds meer zijn eigen recht toe te passen en werd dit: the law common to the wholde realm. |
12e eeuw |
12e-eeuwse Renaissance: bleef beperkt tot bepaalde universitaire elite en wetenschappen. Einde van de 12e eeuw: receptie van het Romeinse Recht in heel West Europa, m.u.v. Scandinavië en Engeland). Analyse van herontdekte digesten → eerste universiteitsstudie Rechten in Bologna, gesticht door de keizer, later ook aan andere universiteiten → werd snel bruikbaar in de praktijk. De wetgeving van Justianus kreeg een nieuwe naam: Corpus Iuris Civilis en werd als geldend keizerrecht behandeld. Hierin stond o.a. dat de Keizer (de -Roomse- koning) zelf niet aan wetten gebonden is. Later gold dit ook voor de paus en de lagere vorsten (een koning). In de 13e eeuw wordt het CIV aangevuld met opgetekend feodaal recht door de Langobarden: Libri Feudorum.
Het Corpus Iuris Civilis kreeg ook een tegenhanger: Corpus Iuris Canonici, het kerkelijke recht (bijv. decreten van Gratianus). Dit kende ook godsoordelen. Maar de kerk wilde zich langzamerhand distantiëren ervan. Vuurproef moest bijv. altijd buiten de kerk. In het nieuwe testament wordt de gerechtelijke tweekamp niet meer aangenomen. Er ontstond Geleerd Recht: Ius commune (gemeen recht): mengsel van aan de universiteiten verwerkt R.R. en het overal geldende kerkelijke recht.
Joden werden d.m.v. tortuur gedwongen zich te bekeren: Let op: dit was dus een zeer vroege vorm van tortuur!
Engeland kreeg eigen Common Law: common lawyers werden opgeleid in de praktijk: Inns of Court, waar men beide rechten studeerde en benutte in de Prerogative Courts, waaronder de beruchte Star Chamber (koninklijk strafgerecht), die jurisdictie over majesteitsschennisdelicten had. Engeland bleef grotendeels gespaard voor gerechtelijke tortuurpraktijken. |
Hoge middeleeuwen |
tijd van nieuw HIËRARCHISCH denken:
Tot stand komen en ontwikkeling van een nieuwe, echte overheid door:
Deze nieuwe overheid:
Soms wordt het proces pro forma nog wel accusatoir gespeeld, ter bekrachtiging van de resultaten die uit het opsporingsonderzoek gekomen zijn. Het oordeel dat door de schepen opgelezen werd, was gewoon het eindoordeel dat de rechter had gevonden.
Dit recht wordt steeds vaker opgeschreven en zodoende ontstaat een wetboek.
|
1140 |
Gratianus schrijft zijn decreet, Concordia Discordantium Canonum, eerste bouwsteen van het Corpus Iuris Canonici |
1189-1216 |
Paus Innocentius III
|
1199 |
Paus Innocentius III: decretale `Vergentis`. |
1215 |
Paus Innocentius III:
Geheime bekentenis, Geen publiek uitstotingsritueel, Geen openbare boeteverrichting.
Burgers waren verplicht eenmaal per jaar bij hun parochiepriester te biechten en eventueel de boetedoening te verrichten teneinde met Pasen met eerbied het sacrament van de eucharistie te verkrijgen. De burger die dit niet doet, mag nooit meer in de kerk komen en krijgt ook geen christelijke begrafenis, tenzij hij op grond van een goede reden toestemming heeft gekregen van de priester. De priester mag natuurlijk de zonden van die biechtende met niemand delen! Dit op straffe van ontzetting uit het ambt en verbanning naar een klooster voor eeuwige boetedoening. Boetedoening ging altijd gepaard met excommunicatie (verbanning uit de Kerk). De ergste vorm hiervan heet anathema en reikt tot ver na de dood. De zondebok kon nog gered worden door zich voor de dood weer te laten bekeren. De milde vorm van excommunicatie is een tijdelijke verbanning inclusief ontzegging van commune. Daarnaast kon de biechtende ook een boete krijgen. Deze burgers moesten zich aan het begin van de 40 dagen vasten voor Pasen bij de bisschop melden, die hem mededeelde hoe hij moest vasten. Soms moest de zondaar hier ook aalmoezen aan de kerk afstaan. Bij deze biechtplicht stonden zowel de individuele toewijding aan de kerk, als het collectieve welzijn centraal. Als iemand dus wist dat een ander zonde gepleegd had, moest hij hem de gelegenheid bieden om onder vier ogen te biechten, zodat hij zich op tijd kon bekeren. Dit moest volgens het NT. Als de zondaar dan nog geen spijt toonde, moest hij zich wroegen tijdens een openbare wroegbijeenkomst. Als hij dan nog halsstarrig bleef, werd hij zonder pardon uitgestoten. Als hij wel berouw toonde, kreeg hij passende boetedoening. |
± 1215 |
Saksenspiegel kwam in het Latijn: optekening op initiatief van een particulier, de ridder Eike van Repgow, die zelf eerst Schepen was, in twee delen, het land- en leenrecht. Werd ontvangen alsof het door de overheid uitgevaardigde wetgeving was. Concurreerde met overheidsbepalingen, die ook in deze tijd opkwamen.
In zijn beroemde Tweezwaardenleer pleitte van Repgow voor een scheiding van Kerk en staat: “geef de Keizer wat de Keizer toekomt en God wat God toekomt.” Wel kreeg de Paus een koningsban (waar de bevelsmacht van de koning aan verbonden is) voor in geval zijn geestelijke sancties niks uithaalden of niet afschrikten. Samenwerking bleek ook eruit dat degene die in de kerkban was gedaan ook voor het wereldlijk recht vogelvrij werd verklaard en omgekeerd. Wetgeving, bestuur en rechtspraak liepen nog wel door elkaar. Ook kent de Saksenspiegel echte wetgeving, maar de rol van de ‘overheid’ blijft passief.
Een ander metafoor dat gebruikt werd, was die van de Twee Opperste Hemellichamen. Hierin in de Paus de zon en de keizer de maan. Het verschil met de zwaardenmetafoor uit de Saksenspiegel is dat bij de laatste de keizer en paus ten dienste van het recht staan. Bij het zonnemetafoor is het juist andersom: recht als instrument van overheidsgezag. De paus en keizer staan hier dus wel boven het recht. |
1224-1230 |
Saksenspiegel: beste kernbron van Germaans gewoonterecht met oer accusatoir karakter.
Proces wordt vertaald naar de volkstaal in “het boek”.
De rechter (in oude zin, dus tijdens de Germanen) zei: Vind mij een oordeel! Bij onenigheid werd er gestemd: democratie in de rechtszaal! Alleen ten overstaan van de koning mocht een dilemma tussen oordeelvinders ook fysiek worden uitgevochten, bij een lagere rechter mocht dit niet. In principe kon iedere onbescholden (nooit met succes aangeklaagde) dingplichtige oordeel vinden, maar het schepencollege (alleen mannen!!)was door Karel de Grote speciaal ingesteld om oordeel te vinden en mochten dit niet weigeren. Zij hadden een koningsban, waarmee de betreffende rechter vertegenwoordiger werd van de koning. De rechter voegt deze ban toe aan het eindoordeel. Als hij dit weigert te doen, kan hij zijn functie kwijtraken o.g.v. rechtsweigering. De rechter kon niet ambtshalve oordeel vragen; er moest een voorzet zijn gegeven door anderen via de voorspreker. De rechter moest wel zorgen dat de orde in de rechtszaal gehandhaafd bleef en dat het vonnis uitgevoerd werd; hij moest beschikken over managementkwaliteiten. Het aantal schepenen varieerde nog al, maar meestal 12. Let op: deze gang van zake kwam niet zo voor bij het kerkelijke gerecht. Daar was de rechter al rechter in moderne zin. De verstekprocedure in de Saksenspiegel:
Burgers kregen opstandsplicht jegens onrecht aangedaan door bijv. de koning. Hiermee werd de overheidsmacht gerelativeerd. Dit gold niet jegens de Keizer!! Die was immers boven het recht verheven. |
1229 |
Concilie van Toulouse: voorbereiding op de inquisitie
|
1231 |
Paus Gregorius IX:
|
1252 |
|
± 1260 |
Paus Innocentius IV geeft toestemming aan inquisiteurs om elkaar dispensatie te geven van het verbod om bloed te laten vloeien bij verhoor op de pijnbank van ketterverdachten. |
14e eeuw |
|
|
TIJD VAN NIEUWER HIËRARCHISCH DENKEN
|
± 1315 |
Saksenspiegel wordt van een glosse voorzien door Johan von Buch, waarin staat dat de Saksenspiegel overeenstemt met de Corpora Iuris van Justinianus. Ook komt er een procesrechtelijk werk bij: Richtsteig Lehnrechts. Hieruit bleek dat het procesrecht dat de Saksenspiegel hanteerde extreem accusatoir was. |
15e eeuw |
Behoefte aan grote rechtszekerheid: redactie gewoonterecht door overheid, niet zo strikte toepassing als nu, meer indicator voor lagere rechters. Taak van de rechter was nu gericht op zowel herstel op lokaal niveau als op algemene ordehandhaving, algemeen belang en preventie Belang van gewoonterecht loopt terug. |
|
Delicten tegen politiek gezag (verraad) staan bovenaan de hiërarchie. Daaronder volgen delicten tegen religieuze orde, tegen de morele orde (overspel, zedendelicten), tegen de natuur (seks met dieren), tegen particulieren en vermogensdelicten (vnl. diefstal). |
1450 |
Uitvinding boekdrukkunst |
1487 |
Malleus Maleficarum: heksenhamer, gericht tegen vrouwen. |
16e eeuw |
Ancien Regime:
|
|
Ketter- en heksenprocessen: religieuze delicten. Heksenprocessen verbreiden zich vanuit Duitsland, ook veel voorkomend in Frankrijk. Straf: brandstapel |
|
Nog steeds strijd tegen bedelarij en landloperij |
|
Folteringpraktijken (pijnbank, tortuur) zijn binnen bepaalde grenzen –door de wet gesteld- volledig rechtvaardig |
1515-1558 |
Keizer Karel V: lijkt op Karel de Grote, bemoeit zich met kerk en reformatie Ruime toepassing van menselijke majesteitsschennis. |
1532 |
Karel V: Constitutio Criminalis Carolina voor de Duitse gewesten: regels op het gebied van strafprocedure en bestraffing van delicten. Vrij volledige wetgeving, combinatie van geleerd recht en rechtstradities. Oudste en meest invloedrijke codificatie van strafprocesrecht in de 16e eeuw.
|
|
Oer accusatoir proces werd weer hervat. Oordeel werd gevraagd door de rechter, de voorzitter (de Schout) van het college van oordeelvinders (de Schepenen). De rechter opent het proces en vraagt: “wie moet nu het woord krijgen?” College antwoordt. De burger antwoordt en vraagt naar het rechterlijke oordeel. College velt oordeel. Rechter beaamt. Maar ondertussen….was de verdachte al in het geniep gemarteld en had hij naar aanleiding hiervan bekend. Dit systeem is dus hypocriet pro forma accusatoir. Rechter hoefde zelfs geen BPR te kennen, maar moest wel orde in de rechtszaal houden. Irrationele bewijsmiddelen waren heel normaal. |
1548 |
Karel V: Formula Reformationis Bedoeld voor instructies voor het visiteren. |
|
Renaissance II |
1580 |
Jean Bodin schreef een verhandeling over demonen, ivm hekserij |
1598 |
Edict van Nantes: waarborgde relatieve tolerantie tegenover Protestanten in Frankrijk. |
17e eeuw |
Ancien Regime Strafjustitie moet machtigen binnen het Rijk bestrijden, de schatkist van de soeverein spekken en zijn gezag veilig stellen. |
|
Benefit of clergy wordt voor verschillende delicten, waaronder diefstal, afgeschaft. Hierdoor werd de doodstraf vaker toegepast. |
|
Repressie van delicten tegen politiek-religieuze orde bereikt hoogtepunt met de verspreiding van de Hervorming, godsdienstoorlogen en expansiedrang van Katholicisme en Protestantisme. Ook secularisatie komt op. |
|
Vervolging van Katholieken in Engeland, van Protestanten in Frankrijk: wie het niet eens was met de heersende religie en politiek kon worden vervolgd. Goddelijke majesteitsschennis/ godslaster/ heiligschennis Straffen hiervoor: galeistraffen (dwangarbeid), verbeurdverklaringen, ballingschap, doodstraf |
|
Nieuwe Tijd: tweede golf heksenvervolgingen (Zuidoost Duitsland, Zweden, Oostenrijk) |
|
Bigamie/ overspel/ abortus: meer liberale tendens |
|
Nog steeds strijd tegen bedelarij en landloperij |
|
Folteringpraktijken beginnen al terug te lopen, doodstraffen worden minder en ‘milder’ dan tijdens en in de Carolina: vaak onthoofding na foltering. Radstraf bestaat nog wel. Grote opkomst van galeistraffen (incl. geseling en brandmerken) en andere uitsluitingsstraffen |
1614 |
Rituale Romanum: schrijft voor het eerst de biechtstoel voor (eerst alleen voor vrouwen) |
1651/1666 |
Lodewijk de XIV in Frankrijk: katholiek |
1677 |
Brandstapel wordt onder Karel II tijdens de Restauratie afgeschaft |
1685 |
Herroeping Edict van Nantes: leidde tot strafbaarstelling meer protestanten |
1689 |
Bill Of Rights: Anglo-Amerikaans, verbod van te wrede en onbruikbare straffen |
1698 |
|
18e eeuw |
Verlichting:
Vaak liepen rechters al voor hierop, zonder dat de wetten nog aangepast waren. Het ging nu vaak om het veiligstellen van de burgerij en hun eigendom. De gevolgen van de Verlichting verschilden van land tot land. De Verlichting kon echter lang niet op ieders steun rekenen. Traditioneel gezinde juristen vonden de uitgangspunten van de verlichting niet toepasbaar in de praktijk: er was geen plaats voor gevoelens en menslievendheid in het strafrecht, zware straffen en dwangmiddelen waren absoluut noodzakelijk om de orde te handhaven, verdediging van het geloof was een must, de menselijke justitie stond immers in dienst van God.
Gevolg: alternatieve hervormingsvoorstellen: J. Bentham:
(o.a. voortdurend toezicht, bezoekmogelijkheden) |
|
Derde golf heksenvervolgingen: Polen, Hongarije, Portugal De heksenvervolging was na de middeleeuwen het hevigst. |
|
Nog steeds kreeg het menselijke leven in het strafrecht minder aandacht dan de eigendom van goederen. (bijvoorbeeld diefstal > moord) |
|
Meer aandacht voor behoeftige armen, fysiek gehandicapten, bedelaar, landloperij. Arbeidsbekwame bedelaars wordt dwangarbeid binnen hospitaals opgelegd. |
|
Reformistische expirimenten:
Deze radicale hervormingen waren maar van korte duur. |
|
Pogingen tot codificatie: Oostenrijk: Constitutio Criminalis Theresiana (Maria-Theresa)
|
|
Bewaarmaatregel werd steeds meer als echte straf gebruikt. |
|
Steeds meer deportatie van criminelen naar de Nieuwe Wereld |
1725 |
Rome schaft de eed waarin verdachte moet zweren naar waarheid te antwoorden af omdat dit psychische tortuur en onbetrouwbaar is. Beide zijn nu uit den boze. |
1748 |
Montesquieu: L’esprit des lois (onder invloed van Thoyras)
|
1754 |
Verlicht despoot Frederik de Grote schaft tortuur af in Pruissen |
1764 |
Beccaria (vader van het moderne strafrecht): Over misdaden en straffen (anoniem, groot succes in Europa, geïnspireerd door Montesquieu)
|
1777 |
Voltaire: abolitionist, had ook kritiek op huidig strafrechtssysteem |
1789 |
Franse Revolutie: introduceerde de beginselen van het moderne strafrecht Vrijheid, gelijkheid en broederschap! Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Staatsburger |
1790 |
Hervorming van de rechterlijke macht:
Voorlopers van de mediators?
Een verklaring voor de invoering van deze vrederechters kan liggen in de afschuw die het volk van de juristerij had gekregen. Met ging nu uit van een ideale samenleving en vertrouwde op civisme, burgerdeugd. Vrijheid, gelijkheid en broederschap! |
1791 |
Déclaration des droits de l’homme et du citoyen
Wetboek voor Revolutionair Strafrecht (gevolgd door decreten) Codificatie van tendensen van de 18e eeuw
|
1793-1804 |
|
1796 |
Vrederechter wordt in Nederland ingevoerd |
1798 |
Grondwet voor de Bataafse Republiek schaft tortuur af |
19e eeuw |
Overheersend liberalisme: penalisering en depenalisering:
|
|
Positief-wetenschappelijke, rationele benadering Criminologie en andere wetenschappen helpen het strafrecht ontwikkelen |
|
Grote codificatiebeweging:
Codificatiebeweging verliep in drie stadia:
|
|
Penitentiaire hervormingen
|
1810 |
Wetboek van Napoleon: Code Penal (Keizer Lodewijk Napoleon Bonaparte)
|
1811-1813 |
Nederland ingelijfd bij het keizerrijk van Napoleon, waar de Napoleontische codificatie van kracht was. |
1813 |
|
1827 |
Bentham doet aanval op zwijgrecht dat in Common Law erkend was |
1832 |
Hervormingswet: herziening van Franse Code Penal
|
1838 |
Nederlands Wetboek van Strafvordering
|
1848 |
Revolutiejaar: fundamentele veranderingen in Europa |
1850 |
Invoering strafregister: werd voor ieder individu genoteerd of hij wel eens veroordeeld was geweest. Voor iedereen werd dit genoteerd in het register van zijn/haar geboorteplaats. Dit voorstel is aangenomen in de omzendbrief. |
1851 |
Cellulair regime voor gevangenissen wordt ingevoerd |
1854 |
|
1870 |
Nederland schaft doodstraf af |
1881 |
|
1886 |
Aanpassing Wetboek Sv:
|
1889 |
Oprichting Internationale Unie voor Strafrecht |
20e eeuw |
In de tweede helft: uitwerking maatregelen voor jeugddelinquentie |
|
Internationale verdragen over het strafrecht worden gesloten |
1905 |
Om vrederechter te worden, worden nu ook diploma’s en een stage vereist. |
Voor toegang tot deze pagina kan je inloggen
Aansluiten en inloggen
Sluit je aan en word JoHo donateur (vanaf 5 euro per jaar)
Aansluiten en online toegang tot alle webpagina's
Sluit je aan word JoHo abonnee
Als donateur een JoHo abonnement toevoegen
Upgraden met JoHo abonnement (+ 10 euro per jaar)
Inloggen
Inloggen als donateur of abonnee
Hoe werkt het
Om online toegang te krijgen kun je JoHo donateur worden en een abonnement afsluiten
Vervolgens ontvang je de link naar je online account en heb je online toegang
Lees hieronder meer over JoHo donateur en abonnee worden
Ben je al JoHo donateur? maar heb je geen toegang? Check hier
Korte advieswijzer voor de mogelijkheden om je aan te sluiten bij JoHo
JoHo donateur
- €5,- voor wie JoHo WorldSupporter en Smokey Tours wil steunen - voor wie korting op zijn JoHo abonnement wil - voor wie van de basiskortingen in de JoHo support centers gebruik wil maken of wie op zoek is naar de organisatie achter een vacature - voor wie toegang wil tot de op JoHo WorldSupporter gedeelde samenvattingen en studiehulp
JoHo abonnees
- €20,- Voor wie online volledig gebruik wil maken van alle JoHo's en boeksamenvattingen voor alle fases van een studie, met toegang tot alle online HBO & WO boeksamenvattingen en andere studiehulp - Voor wie gebruik wil maken van de vacatureservice en bijbehorende keuzehulp & advieswijzers - Voor wie gebruik wil maken van keuzehulp en advies bij werk in het buitenland, lange reizen, vrijwilligerswerk, stages en studie in het buitenland - Voor wie gebruik wil maken van de emigratie- en expatservice
JoHo donateur met doorlopende reisverzekering
-
Sluit je via JoHo een jaarlijks doorlopende verzekering af dan kan je gedurende de looptijd van je verzekering gebruik maken van de voordelen van het JoHo abonnement: hoge kortingen + volledig online toegang + alle extra services. Lees meer
Abonnementen-advieswijzers voor JoHo services:
Abonnementen-advieswijzers voor JoHo services
- Check hier de advieswijzers voor samenvattingen en stages - vacatures en sollicitaties - reizen en backpacken - vrijwilligerswerk en duurzaamheid - emigratie en lang verblijf in het buitenland - samenwerken met JoHo
Steun JoHo en steun jezelf
Sluit je ook aan bij JoHo!
Steun JoHo door donateur te worden
en steun jezelf door ook een abonnement af te sluiten
Nieuws
- Vacatures: JoHo center coaches en summary supporters gezocht voor JoHo Utrecht, Amsterdam, Leiden, Groningen & Den Haag.
- Nieuw & Nieuws over: Leren & Studeren Werken & Werk Zoeken - Reizen & Backpacken - Helpen & Inspireren - Emigreren & Immigreren
Required level
- Member (donateur)
Naar Mijn Bundel
Zoek recente materialen
Selecteer een willekeurig filter en klik op 'Toepassen' om het resultaat te zien
Wereldstage Curaçao
Stagelopen,vrijwilligerswerk of tussen'jaar' op Curaçao?
Leer meer van juridische, bedrijfskundige of bijvoorbeeld medische werkzaamheden