JoHo

Typologieën

In de typologie-benadering identificeren we risico’s en beheersmaatregelen per type organisatie. We baseren de typologieën van organisaties op de samenhang tussen de stroom van goederen en de stroom van geld. De aanwezigheid van een stroom van goederen zorgt voor een hogere positie in het model. Er worden twee categorieën onderscheiden: organisaties met en zonder een dominante stroom van goederen. Er is een speciale plek weggelegd voor overheidsinstanties en non-profit organisaties. Soms vallen organisaties in meerdere categorieën. Het betekent niet dat een organisatie in een bepaalde categorie alle karakteristieken bevat van die categorie.

Organisaties met een dominante stroom van goederen:

• Handels ondernemingen (trade): bijvoorbeeld een supermarkt of groothandel.

Handelsondernemingen kopen goederen in, slaan ze tijdelijk op en verkopen ze dan weer. Dit gebeurt door middel van contante verkopen of door verkopen op krediet. Een risico is dat goederen zonder een geldinstroom weggaan (door fraude of door een onbedoelde fout; wanneer er bijvoorbeeld geen rekening wordt verstuurd). Verkopen op krediet kunnen oninbaar zijn. De voorraad aan het einde van de periode moet gelijk zijn aan de voorraad aan het begin + inkopen - verkopen. De voorraad wordt geteld volgens het vierogen principe: minstens 2 mensen tellen de voorraad.

• Productie organisaties: bijvoorbeeld boerderijen, bierbrouwerijen, autofabriek, scheepswerven.

Productieorganisaties zetten grondstoffen, man-uren en machine-uren om in een gereed-product door een transformatie proces. Er zijn voorraden van grondstoffen en van gereed-producten. Productie orders zijn gedetailleerde beschrijvingen van wat en hoeveel moet worden geproduceerd in de volgende oplage. Ook bevat het de hoeveelheden van materialen die nodig zijn, de begin- en verwachte eindtijd van de productie en taak beschrijvingen voor het personeel. We nemen ook de agrarische- en afvalinzamelingsbedrijven mee in deze categorie. Deze bedrijven hebben een aantal risico's, omdat ze sterk afhankelijk zijn van milieu omstandigheden (zoals weer, rampen en milieu wetten) en opbrengsten lastig te voorspellen zijn. Een speciale categorie zijn de organisaties die van gestandaardiseerde componenten producten monteren gebaseerd op specifieke klantorders (massa personalisering). Hierbij kan je denken aan Dell.

Organisaties zonder een dominante stroom van goederen:

• Dienstverlenende organisaties met een beperkte goederenstroom: bijvoorbeeld een restaurant of een reparatiewinkel.

Deze organisaties generen inkomsten door middel van het verrichten van diensten. Een risico bij zulke organisaties is dat de diensten mogelijk niet aan de vraag van de klant voldoen of dat werknemers meer uren schrijven dan werkelijk besteed.

• Dienstverlenende organisaties die ruimte en elektronische capaciteit ter beschikking stellen: bijvoorbeeld een theater, hotel, zwembad of het gebruik van een telefoon netwerk.

Deze organisaties ‘verhuren’ een capaciteit aan klanten voor een bepaalde tijd. Een risico is dat de diensten niet worden gefactureerd: het moet worden gecontroleerd. Om te controleren of de inkomsten volledig zijn, moeten drie groepen data gekoppeld worden: klant data, tarieven data en capaciteit gebruik data. Als het gebruik van de capaciteit niet goed kan worden gemeten (zwembad, museum) maken we gebruik van een quasi goederenbeweging. Deze goederen krijgen waarde doordat ze de houder het recht geeft voor een dienst of product, bijvoorbeeld: een kaartje dat waarde krijgt als het verkocht wordt.

• Dienstverlenende organisaties die kennis en vaardigheden ter beschikking stellen: bijvoorbeeld schoonmaakbedrijven, software producenten, verzekeringsmaatschappijen

Deze organisaties genereren inkomsten door het verkopen van man-uren, het inzetten van intellectueel eigendom of het verkopen van financiële producten. Organisaties die intellectueel eigendom inzetten vertrouwen op hun computersystemen, deze moeten dan ook extra beveiligd worden. Het is nodig om de productontwikkeling, de kosten en de voortgang van het proces te managen. De kosten van het intellectueel eigendom moeten hoger zijn dan de ontwikkelingskosten.

• Overheid en andere non-profit organisaties: Bijvoorbeeld ministeries, de politie of een universiteit

Er is vaak geen directe relatie tussen aanbod en opbrengsten. Het budget speelt ook hier een belangrijke rol. Een risico is dat zo’n organisatie zich niet aan procedures, contracten of wetten houdt. Niet alle processen in deze organisaties hebben karakteristieken van dit type organisatie, zoals het uitgeven van een paspoort. Van de meeste non-profit organisaties zijn de werknemers vaak vrijwilligers. Elk bestuur heeft minimaal een voorzitter, penningmeester en secretaris. Daarnaast worden activiteiten vaak gefinancierd met overheidssubsidies. Het is nodig om dit ook extern te controleren.