Bayev e.a./Rusland (EHRM 20-06-2017, 67667/09 e.a.)

Casus

I.c. gaat het om de strijd van meerdere gay activisten in Rusland. In 2013 werd de Russische anti LHBTI wet ingevoerd. Met die invoering werd in Rusland het 'promoten van niet-traditionele seksuele relaties' verboden. In de praktijk was dit bedoeld om de Russische LHBTI-beweging stil te houden.

Drie Russische LHBTI-activisten werden op grond van deze nieuwe veroordeeld. Zij kregen boetes omdat zij zich met spandoeken in het zicht van scholen hadden uitgelaten over de acceptatie van homoseksualiteit. Er volgde een nationale procedure. Uiteindelijk oordeelde het Russische constitutionele hof dat de wetgeving noodzakelijk was voor de bescherming van kinderen en de traditionele gezinswaarden en dat wet geen verboden vorm van discriminatie opleverde. De activisten richtten zich toen tot het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

EHRM

Bij het Hof klaagden de activisten over schending van de vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM) en het verbod van discriminatie (artikel 14 EVRM).

Het Europees Hof stelt dat de Russische anti-LHBTI-wet in strijd is met de artikelen 10 en 14 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens EVRM. De wet is daarmee een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting. Daarnaast stelt het Hof dat de wet ook discriminerend is. Het bevordert en versterkt namelijk de stigmatisering van en vooroordelen over LHBTI's. Het Hof oordeelt dat dit 'onverenigbaar met democratische waarden van gelijkberechtiging, pluralisme en tolerantie'.

Het EHRM oordeelt ook dat de wet 'geen legitiem publiek belang' dient en willekeurig toegepast wordt. Daarnaast is de wet vaag geformuleerd waardoor dit tot misbruik leidt.

Volgens Rusland was de wet bedoeld om jongeren te beschermen, maar het EHRM

verwerpt dat argument. Volgens het Hof is het juist het tegenovergestelde, en verhoogt het ontbreken van informatie het gezondheidsrisico van jongeren juist. Het is juist in het belang van de volksgezondheid dat goede voorlichting wordt gegeven over seksuele vraagstukken en over genderidentiteit. Daarom wordt er geen legitieme doelstelling nagestreefd met de wetgeving. Volgens het EHRM werkt de wetgeving juist stigmatiserend, versterkt het vooroordelen en moedigt het homofobie aan. Dit is in strijd met beginselen van gelijkheid, tolerantie en pluralisme die inherent zijn aan een democratische samenleving.

Kern

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft geoordeeld dat de Russische wetgeving, mede gelet op de dubbelzinnige formuleringen, op zichzelf een ‘predisposed bias on the part of a heterosexual majority against a homosexual minority’ inhoudt. Het EHRM concludeert dat er sprake is van een schending van artikel 10 en artikel 14 van het EVRM.