Staten die partij zijn bij het IVESCR verplichten zich d.m.v. artikel 2 lid 1 ertoe de in dit verdrag erkende rechten te eerbiedigen en deze aan een ieder die binnen zijn grondgebied verblijft en aan zijn rechtsmacht is onderworpen te verzekeren.

In dit algemene commentaar nr. 3 van het CESCR over de staatsverplichtingen van verdragspartijen bij het IVESCR wordt mede aangegeven ‘dat terwijl het verdrag zorgt voor een progressieve realisatie en de beperkingen vanwege de beperkte beschikbare middelen erkent, legt het ook verschillende verplichtingen op die onmiddellijke effect hebben’.

In algemene commentaar nr. 3 bevestigd VN-comité voor economische, sociale en culturele rechten, dat staten een kern verplichting hebben om in ieder geval het minimum niveau van de rechten in het verdrag worden genoemd, te respecteren.

Onder de maatregelen die (naast wetgeving) wellicht nodig zijn, is het bieden van rechtsmiddelen om conform het nationale rechtsstelsel, de rechten af te kunnen dwingen. Het comité stelt dat het genot van de rechten op de juiste wijze worden bevorderd, mede door het verlenen van gerechtelijke of andere effectieve remedies.

De voornaamste resultaatverplichting van artikel 2, lid 1 is het nemen van maatregelen "teneinde geleidelijk de volledige realisatie te bereiken van de rechten die erkend zijn in het verdrag". De term ‘progressieve realisatie’ wordt vaak gebruikt om de bedoeling van deze zin te beschrijven. Het concept van progressieve realisatie vormt een erkenning van het feit dat volledige realisatie van alle economische, sociale en culturele rechten in het algemeen niet in een korte periode van tijd zullen kunnen worden bereikt. Vandaar het woord ‘progressief’.

Artikel 2 IVESCR behelst een directe verplichting om ervoor zorgen dat alle relevante rechten worden gerespecteerd.

Enerzijds is het een noodzakelijk flexibel apparaat, die de realiteit van de echte wereld en de moeilijkheden voor elk land bij het waarborgen van volledige realisatie van economische, sociale en culturele rechten, weerspiegeld.

Anderzijds, moet het worden gelezen in het licht van de algemene doelstelling, namelijk het doel van het verdrag om duidelijke verplichtingen vast te stellen voor de staten m.b.t. de volledige realisatie van de rechten in kwestie.

Het legt dus een verplichting op om zo snel en doelmatig mogelijk het doel te bereiken.

Volgens het VN-comité bestaat een minimum kern verplichting op elke staat die partij is bij het verdrag om, op zijn minst, essentiële minimumniveaus van elk van de rechten te waarborgen.

Bijvoorbeeld, in het geval dat in een Staat een groot aantal personen geen toegang heeft tot essentiële voedingsmiddelen, essentiële primaire gezondheidszorg, onderdak en huisvesting, kan worden gesteld dat deze Staat niet voldoet aan haar verplichtingen onder het verdrag.

Als het verdrag geen minimum verplichting zou opleggen, dan zou het een leeg instrument zijn. Evenzo, moet worden opgemerkt dat bij een beoordeling of een staat haar minimale kern verplichting verwaarloosd, ook rekening moet worden gehouden met de beperkte middelen die in dat land aanwezig zijn.

Artikel 2 lid 1 verplicht elke staat die partij is, de nodige maatregelen te nemen "conform het maximum van de beschikbare middelen". De Staat moet laten zien dat alles in het werk is gesteld om met alle aanwezige middelen, als een prioriteit, aan die minimumverplichtingen te voldoen.