De Lage Landen/Van Logtestijn q.q. (HR 16-10-2015, ECLI:NL:HR:2015:3023, JOR 2016/20)

Onderwerp

Prejudiciële vraag aan de Hoge Raad met betrekking tot het overwaarde-arrangement, ook wel genoemd wederzijdse zekerhedenregeling.

Relevante wetsartikelen

Artikel 438e Rv, art. 132 lid 2 Fw.

Casus

De Lage Landen, haar zustervennootschappen en de Rabobank zijn een wederzijdse zekerhedenregeling overeengekomen, waarbij meerdere financiërs die zekerheden hebben gesteld overeenkomen dat bij uitwinning van deze zekerheden een eventuele overwaarde kan worden gebruikt als dekking van een tekort van de ander en andersom. De financiërs stellen zich jegens elkaar borg tot zekerheid voor de betaling van een eventuele overwaarde die ontstaat na uitwinning van zekerheden. Mocht de financiër die de overwaarde dient te betalen in verzuim raken, ontstaat een regresvordering van de financiër die recht heeft op deze overwaarde, op de debiteur.

De debiteur is op 28 december 2012 in staat van faillissement verklaard. De Lage Landen en de Rabobank hebben hun zekerheden uitgewonnen, waarbij De Lage Landen Factoring een overwaarde overhield en De Lage Landen Financial Services een tekort.

De rechtbank Midden-Nederland stelt prejudiciële vragen aan de Hoge Raad, die aan de orde stellen of, en zo ja, onder welke voorwaarden, een wederzijdse zekerhedenregeling waaruit een wettelijk en daarmee toekomstig regresrecht voortvloeit, faillissementsbestendig is.

Hoge Raad

Een pandhouder kan zich in faillissement verhalen op de verpande goederen. Dit geldt niet alleen voor vorderingen die bij het uitspreken van het faillissement al bestaan, maar ook voor vorderingen die op dat moment nog toekomstig zijn, maar voortvloeien uit een op dat moment reeds bestaande rechtsverhouding met de gefailleerde. Dit geldt ook voor regresvorderingen van pandhouders/borgen in een wederzijdse zekerhedenregeling.

De enkele rechtsverhouding tussen de hoofdschuldenaar en de bor, is niet een rechtsverhouding die voortvloeit uit een op de dag van faillietverklaring reeds bestaande rechtsverhouding met de gefailleerde, tenzij de hoofdschuldenaar partij is bij, of als partij toetreedt tot het overwaarde-arrangement.