Depression and anxiety in labor migrants and refugees - Lindert e.a. - 2009

De geschatte prevalentie van angst en depressie onder migranten verschilt per studie. In dit artikel wordt gekeken of dit te maken heeft met de financiële situatie in het gastland. Er wordt een meta-analyse uitgevoerd waarbij gekeken wordt naar de prevalentie van angst en depressie gerelateerd aan het Bruto Nationaal Product (BNP).

De definitie van ‘migranten’ wordt hier verhelderd. Onder migranten vallen zowel mensen die vanwege pull-factoren zijn geïmmigreerd, zoals arbeidsmigranten, als mensen die vanwege push-factoren zijn gemigreerd, zoals vluchtelingen.

Wat het effect van migratie op de geestelijke gezondheid is, is nog altijd onduidelijk. Is er sprake van een grotere kans op psychische problematiek als gevolg van migratie? Vaak wordt gefocust op schizofrenie bij migranten, en op PTSS bij vluchtelingen. Het onderzoek naar depressie en angst, daarentegen, is schaars. Er zijn tegenstrijdige bevindingen: zo wordt er een studie genoemd waarin gevonden werd dat arbeidsmigranten minder kans hadden op depressie en angst dan de autochtone bevolking, maar ook een studie waarin vluchtelingen juist meer kans hadden op psychische problematiek. Het is dus onduidelijk of migratie tot een toename of afname van psychisch lijden leidt.

Er wordt dus gekeken naar andere factoren die van invloed kunnen zijn. Lage sociaal-economische status (SES) is gerelateerd aan een toename in psychische problematiek. Er is echter nog weinig onderzoek naar de invloed van de economische situatie in het gastland. Een maat voor deze economische situatie is het BNP. Hoewel BNP een gemiddelde is en bijvoorbeeld onbetaalde arbeid niet meetelt, is het wel een indicator voor de hoeveelheid betaalde banen die in een land geboden worden en dus gerelateerd aan de pull-factoren voor migranten.

In de meta-analyse werden 35 studies meegenomen, die gegroepeerd werden naar soort psychopathologie, steekproefmethode, geslacht van de participanten en BNP van het immigratieland.

De prevalentie van depressie varieerde van 3 tot 81%, angst van 5 tot 90% en PTSS van 4 tot 68%. De gewogen gemiddelden waren voor vluchtelingen bijna twee keer zo groot als die voor arbeidsmigranten. Met betrekking tot geslacht werden weinig studies gevonden die hier onderscheid tussen maakten. Als het BNP bekeken werd, was de prevalentie van depressie voor arbeidsmigranten het laagst in de landen met het hoogste BNP. Voor vluchtelingen gold dit niet; de prevalentie was vergelijkbaar in landen met verschillend BNP.

De conclusie is dus dat de prevalentie van angst en depressie over het algemeen lager is onder arbeidsmigranten dan onder vluchtelingen, en dat een betere economische situatie in het immigratieland gerelateerd is aan een lagere prevalentie voor arbeidsmigranten maar niet voor vluchtelingen.

Opvallend is de grote variatie in prevalentie. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn dat er veel variatie was in soorten immigrantengroepen en ook in het meetmoment (kort of lang na immigratie). Daarnaast zijn de gebruikte meetinstrumenten westers, en de cross-culturele validiteit is vaak niet aangetoond.

De bevinding dat vluchtelingen bijna twee keer zoveel psychische problematiek hebben als arbeidsmigranten, zou kunnen worden toegeschreven aan de reden voor migratie. Arbeidsmigranten hebben het financieel moeilijk gehad in hun land van herkomst, maar maken zelf de keuze om te migreren naar een specifiek land en gaan toe naar een betere economische situatie. Vluchtelingen daarentegen kunnen te maken gehad hebben met geweld in hun land van herkomst en hebben vaak niet de keuze in welk land ze immigreren. Daardoor zullen ze vaker in een land met een slechtere economische situatie terecht komen dan arbeidsmigranten. Deze slechtere economische situatie is gerelateerd aan meer psychische problematiek. Verder wordt gesuggereerd dat de economische situatie van het immigratieland minder invloed heeft bij vluchtelingen, vanwege hun migratie-achtergrond.