Dove erflaatster (HR 9 april 1965, NJ 1966, 178)

Rechtsvraag

Staat artikel 932 (oud) BW in de weg aan het herstel van een vergissing door de notaris en/of de erflater begaan, waardoor de aanduiding van de erfgenamen in het testament in strijd is met de bedoeling van de erflater, zoals deze als zijn uiterste wil aan de notaris is opgegeven? (Valt herstel van een vergissing onder ‘uitlegging’?)

Hoge Raad

Onjuist, immers in strijd met artikel 932 (oud) BW, is de stelling dat, ook als de bewoordingen van een testament duidelijk zijn, daarvan moet worden afgeweken, als de daarin voorkomende aanduiding van een erfgenaam door een vergissing afwijkt van de bedoeling van de erflater zoals deze als zijn uiterste wil aan de notaris is opgegeven.           

Artikel 932 (oud) BW luidt algemeen en ‘wraakt zonder uitzondering’ een beroep op een van de duidelijke bewoordingen van het testament afwijkende bedoeling van erflaters, onverschillig op welk punt de duidelijke bewoordingen beweerd worden af te wijken van de werkelijke bedoeling en wat als oorzaak van de afwijking wordt gesteld.

Voor de beantwoording van de vraag of de bewoordingen van een uiterste wil in de zin van artikel 932 (oud) BW ‘duidelijk’ zijn, dat wil zeggen: als verklaring van hetgeen de erflater wil dat na zijn dood met zijn vermogen zal geschieden een duidelijke zin hebben, dient mede te worden gelet op de verhoudingen die de erflater bij de beschikking heeft willen regelen en op de omstandigheden waaronder deze is gemaakt.           

Een vergissing kan tot gevolg hebben dat op enig punt de bewoordingen, op zich zelf dan wel in verband met hetgeen het testament overigens inhoudt, gelet op die verhoudingen en omstandigheden, geen duidelijke zin hebben.