Erven Ouwendijk (HR 8 januari 1982, NJ 1982, 423)     

Rechtsvraag

Hebben personen die de erflater als versterferfgenaam heeft onterfd, recht op afschriften van erflaters testamenten? 

Hoge Raad

Wat betreft het laatste testament van erflaatster betreft, de notaris heeft terecht een afschrift daarvan verstrekt aan de Erven Ouwendijk. Hun rechtspositie (wettelijke erfgenamen) is zozeer bij dit laatste testament betrokken dat zij met betrekking tot dit testament voor de toepassing van artikel 42 lid 1 Wna en artikel 839 lid 1 Rv ‘onmiddellijk belanghebbende personen’ zijn te beschouwen.     

Voor de vraag of zij recht hebben op afschrift van de eerdere testamenten, die telkens door het latere testament zijn herroepen, geldt het volgende.

De notaris heeft in beginsel geheimhouding te betrachten met betrekking tot de onder hem berustende minuten. Dit geldt in het bijzonder voor herroepen testamenten, nu daaraan een vertrouwelijk karakter toekomt, waarvan de respectering als een zwaarwegend belang moet worden aangemerkt. Dat sluit niet uit, dat onder bepaalde – door de notaris en zo nodig door de rechter op basis van belangenafweging te beoordelen – omstandigheden aan de wettelijke erfgenamen een afschrift van zo’n testament niet kan worden geweigerd.      

Dat zal zich dan voordoen als de wettelijke erfgenamen bij het ontvangen van een afschrift een zoveel zwaarder wegend, in dit verband bescherming verdienend belang hebben dat daarvoor het belang bij bescherming van het vertrouwelijk karakter van het herroepen testament, moet wijken. Dit moet worden beoordeeld – door de notaris en zo nodig door de rechter – aan de hand van de omstandigheden van het geval, waarbij in het bijzonder betekenis toekomt aan het doel waarvoor de wettelijke erfgenamen stellen afschrift van het testament nodig te hebben.