Höfner, HvJ 23 april 1991, Zaak C-41/90

Relevant artikelen

In dit arrest staan art. 101 en 102 VWEU centraal.

Casus

Höfner heeft met Macroton een overeenkomst gesloten waarin is bepaald dat Höfner Macroton zou bij staan bij de werving en selectie van gegadigden voor de functie van hoofd van de verkoopafdeling. In ruil daarvoor is hem een honorarium in het vooruitzicht gesteld. Macroton weigert dit echter te betalen. Hij meent namelijk dat nu hij de kandidaat niet in dienst heeft genomen, het honorarium niet betaald hoeft te worden. Ook meent hij dat er strijd met de wet was nu het bemiddelingsmonopolie bij het Bundesanstalt ligt en deze voor bemiddeling ook geen kosten in rekening gebracht zou hebben.

Rechtsvraag

Verzetten de verdragsbepalingen inzake het vrij verkeer van diensten zich tegen een wettelijk verbod op de bemiddeling van hoger en leidinggevend personeel door particuliere adviesbureaus voor werving en selectie? Maakt het Bundesanstalt misbruik van haar machtspositie?

HvJ

Het Hof bepaalt allereerst dat het begrip onderneming enerzijds elke eenheid omvat die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd, en dat anderzijds arbeidsbemiddeling een economische activiteit is. De enkele omstandigheid dat arbeidsbemiddeling gewoonlijk is toevertrouwd aan publiekrechtelijke organen, doet niets af aan het economisch karakter van deze activiteit. Het is namelijk niet altijd in handen van een overheidsorgaan. Er is hier dus sprake van een onderneming.

Vervolgens wordt door het Hof gekeken naar de misbruik van de machtspositie. Dit is volgens het Hof met name het geval wanneer:

• Het uitsluitend recht het bemiddelen van hoger en leidinggevend personeel van ondernemingen omvat;

• Het publiekrechtelijke orgaan voor de werkgelegenheid kennelijk niet in staat is aan de vraag naar dat soort bemiddeling te voldoen;

• De daadwerkelijke bemiddelingsactiviteit van particuliere adviesbureaus onmogelijk gemaakt wordt, door een wettelijke bepaling die hun activiteiten verbied op straffe van nietigheid;

• De betrokken bemiddelingsactiviteiten zich kunnen uitstrekken tot de onderdanen of het grondgebied van andere lidstaten.

Leerstuk / conclusie

In dit arrest bepaalt het Hof dat een onderneming elke eenheid omvat die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd. Dit kan dus ook gelden voor overheidsorganen.