Feiten

Voor Brouwer Accomodaties BV, dochter van Brouwer Nijkerk Holding BV, dreigt een faillissement. De bestuurder/aandeelhouder van beide vennootschappen is G. Brouwer. Door het mogelijke faillissement zou de vordering van Holding op Accomodaties daarbij onbetaald blijven. De advocaat van Brouwer had geadviseerd over een tussen drie partijen te sluiten overeenkomst bij een dreigend faillissement van een van deze partijen. Accomodaties B.V. die in moeilijkheden verkeerde zou alle activa overdragen aan de verkrijgende vennootschap Beheers- en Beleggingsmaatschappij Stukro (ook van G. Brouwer). Stukro zou de verschuldigde koopsom voldoen aan Holding en Holding zou dit bedrag verrekenen met haar vordering op Accomodaties. Hiermee zou dus zowel het actief als het passief van Accomodaties met hetzelfde bedrag worden verlaagd.

Accomodaties gaat vervolgens failliet en de curator vernietigt op grond van art. 47 Fw de betaling van de koopsom door Stukro aan Holding. Deze betaling werd namelijk door hem gezien als voldoening van een opeisbare schuld van Accomodaties aan Holding. De curator stelde voorts dat Holding, Stukro en Brouwer onrechtmatig hebben gehandeld jegens de gezamenlijke schuldeisers van Accomodaties doordat zij hebben samengespannen teneinde Holding te bevoordelen boven de andere crediteuren. Daarnaast zijn Brouwer en Stukro door hem aansprakelijk gesteld op grond van de omstandigheid dat zij hebben meegewerkt aan de

totstandkoming van een overeenkomst waarbij zaken van de later gefailleerde Accomodaties tegen een te lage prijs zijn verkocht. Zij hebben derhalve onrechtmatig gehandeld.

De rechtbank Zwolle oordeelt dat de betaling paulianeus was en dat de inventaris meer waard was dan het bedrag van de betaalde koopsom. De Hoge Raad moet daarna beoordelen of de betaling van de koopsom door Stukro aan Holding is aan te merken als voldoening door Accomodaties aan Holding van een opeisbare schuld in de zin van art. 47 Fw.

Hoge Raad

De Hoge Raad komt tot de conclusie dat een betaling van een aan de schuldenaar verschuldigde geldsom, met diens goedvinden niet aan hem maar aan een van zijn schuldeisers, wel degelijk kan gelden als een voldoening door de schuldenaar als bedoeld in art. 47 Fw.

De Hoge Raad stelt: “Onderdeel I.2 is gericht tegen de verwerping door het hof (rov. 12) van [eiser]s argument dat geen sprake is van een betaling door de schuldenaar als in art. 47 F. bedoeld. Het onderdeel gaat ervan uit dat, nu het hof dat in het midden liet, de overeengekomen betalingsconstructie kan worden geduid als betaling door een derde. Het klaagt allereerst dat, daarvan uitgaande, het hof van een onjuiste rechtsopvatting heeft blijk gegeven door te oordelen dat die betaling, nu die heeft plaatsgevonden met goedvinden/medewerking van Accomodaties, kan worden aangemerkt als "voldoening door de schuldenaar" in de zin van art. 47. Deze klacht faalt. Een betaling van een aan de schuldenaar verschuldigde geldsom, met diens goedvinden niet aan hem maar aan een van zijn schuldeisers in mindering op het door hem aan die schuldeiser verschuldigde, kan wel degelijk gelden als een "voldoening door de schuldenaar" als bedoeld in art. 47. Een dergelijke wijze van voldoening kan niet aan de toepassing van art. 47 worden onttrokken doordat men de schuldenaar van de schuldenaar (in dit geval: Stukro) als "derde" aanmerkt. De klacht berust dus op een onjuiste rechtsopvatting. De samenhangende motiveringsklacht faalt eveneens, nu het oordeel van het hof in rov. 12 geen nadere motivering behoefde.”