Feiten

Partijen zijn op 23 mei 1984 met elkaar gehuwd op huwelijkse voorwaarden. Het huwelijk is op 4 mei 2007 door echtscheiding geëindigd. Het in de huwelijksvoorwaarden opgenomen periodieke verrekenbeding is tijdens het huwelijk niet nageleefd. De eerste, aanvankelijk gehuurde, echtelijke woning is door de vrouw gekocht op 1 juni 1993. Hetzelfde geldt voor de tweede echtelijke woning. De koopprijs van deze woning werd betaald uit de verkoopopbrengst van de eerste echtelijke woning en uit een geldlening van ƒ 500.000,-. Hierna is nieuwe hypothecaire geldlening gesloten van ƒ 650.000,--, welke is gesteld op naam van zowel de man als de vrouw. In 2006 is de echtelijke woning verkocht.

Partijen verzoeken de Rechtbank de omvang van de verrekenplichten op basis van de huwelijkse voorwaarden vast te stellen. De Rechtbank oordeelt dat de netto-opbrengst van de woning moet worden verrekend, zodat de vrouw de helft daarvan moet uitkeren aan de man. Het Hof komt tot vernietiging van de bestreden beschikking voor zover daarin is beslist dat de vrouw de helft van de opbrengst van de woning aan de man moet uitkeren en oordeelt dat aan de man met betrekking tot bedoelde opbrengst een verrekenvordering van

€ 30.000,- toekomt vanwege de uit overgespaarde inkomsten in de woning gedane investeringen die tot een waardevermeerdering hebben geleid.

De man stelt cassatieberoep in. Hij komt o.a. op tegen het oordeel van het Hof dat hij geen aanspraak kan maken op de helft van de overwaarde van de woning omdat het Hof miskent dat de schuld tot terugbetaling van de door partijen gezamenlijk aangegane hypotheek een gemeenschappelijke schuld is, die daarom valt onder de reikwijdte van art. 1:136 lid 1 BW, namelijk een schuld die tot het te verrekenen vermogen moet worden gerekend.

Hoge Raad

De Hoge Raad moet oordelen of de man aanspraak kan maken op de helft van de netto-opbrengst van de voormalige echtelijke woning die aan de vrouw in eigendom toehoorde.

Hoge Raad bepaald dat alleen positieve vermogensbestanddelen waarin met te verrekenbaar inkomen is geïnvesteerd voor verrekening in aanmerking komen:

‘Zij berust in tweeërlei opzicht op een onjuiste opvatting inzake art. 1:136 lid 1 BW, de bepaling waarmee in samenhang met art. 1:141 lid 1 BW in belangrijke mate is beoogd de in de rechtspraak van de Hoge Raad ontwikkelde "beleggingsleer" inzake verrekenbedingen te codificeren. Onjuist is in de eerste plaats het uitgangspunt dat partijen die periodieke deling van de overgespaarde inkomsten achterwege hebben gelaten maar bij het einde van het huwelijk tot verrekening overgaan, daarin ook zouden moeten betrekken de waarde(vermeerdering) van privégoederen die niet zijn verworven door aanwending van uit hun inkomsten bespaard en ongedeeld gebleven vermogen. Onjuist is tevens het uitgangspunt dat het feit dat de hypothecaire lening gezamenlijk is aangegaan, meebrengt dat de koopsom van de woning ten laste van het verrekenplichtig vermogen is gekomen, ook al hebben de rentebetalingen als kosten van de huishouding te gelden en is van aflossingen in welke vorm dan ook geen sprake geweest’.

De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Conclusie

I.c. gaat het om de vraag of echtelieden die een periodiek verrekenbeding in hun huwelijkse voorwaarden hebben opgenomen, met elkaar moeten verrekenen als er niet met verrekenbaar inkomen in een vermogensbestanddeel is belegd, maar met gelden afkomstig van een lening. De Hoge Raad beslist dat de waarde van een goed dat met behulp van een lening is verkregen niet in de verrekening wordt betrokken, als op de lening niet uit bespaarde inkomsten is afgelost.