Onderwerp: Borgtocht

Rechtsvraag:

Kan de tot betaling aangesproken borg zich jegens de schuldeiser beroepen op een door de hoofdschuldenaar afgelegde buitengerechtelijke verklaring, strekkende tot vernietiging van de overeenkomst waaruit de hoofdverbintenis voortvloeit?

Casus:

In 2001 kwam tussen Oldenburg en The Satisfactorie BV een ‘overeenkomst printopdrachten digitale printer’ tot stand. Oldenburg zou gedurende 3 jaar zijn digitale full-colour printopdrachten exclusief door Satisfactorie te laten uitvoeren.

Tussen Satisfactorie en C.R. Bras werd op 26 april 2001 de overeenkomst ‘borgtocht met borgstelling’ afgesloten. Bras zou ten aanzien van Satisfactorie als borg én hoofdelijk medeschuldenaar tot zekerheid optreden van alles wat Satisfactorie uit de overeenkomst digitale printopdrachten te vorderen heeft of zal hebben op Oldenburg.

In 2003 stopte Oldenburg met betalen, waardoor een bedrag onbetaald bleef.

De borg Bras werd door Satisfactorie van een ingebrekestelling op de hoogte gebracht en werd herinnerd aan zijn verplichtingen uit de borgstellingsovereenkomst. Oldenburg en Bras namen hierop een advocaat die aan Satisfactorie liet weten dat Oldenburg bij de totstandkoming van de overeenkomst had gedwaald en dat het voor Oldenburg ‘niet mogelijk was te overzien wat hij ondertekende’.

Satisfactorie wees al deze argumenten af en claimde de betaling. Omdat Oldenburg niet overging tot betaling, werd Bras in zijn hoedanigheid van borg door Satisfactorie gedagvaard voor de rechtbank.

Rechtbank en Hof:

Bras stelt dat Oldenburg bij de totstandkoming van de overeenkomst met Satisfactorie heeft gedwaald en de overeenkomst inmiddels buitengerechtelijk heeft vernietigd, en dat Bras daarom niet kan worden aangesproken, tot dat er duidelijkheid is over de eventuele nietigheid van de overeenkomst. De rechtbank verwerpt dit verweer en wijst de vordering grotendeels toe. Hierop gaat Bras in hoger beroep. Het Hof stelt dat niet is gebleken dat Oldenburg de overeenkomst heeft vernietigd op grond van dwaling of ander wilsgebrek en dat Oldenburg als hoofdschuldenaar in gebreke was gebleven met de betaling.

Hoge Raad:

Bras heeft toen beroep in cassatie ingesteld. Bras beroept zich op artikel 7:852 en 7:868 BW en stelt dat de borg over dezelfde verweermiddelen als de hoofdschuldenaar beschikt, en zich dus op dwaling of misbruik van omstandigheden in de hoofdverhouding moet kunnen beroepen. De Hoge Raad gaat hier niet mee akkoord. Een buitengerechtelijke verklaring waarin een rechtshandeling wordt vernietigd heeft slechts rechtsgevolg indien zich daadwerkelijk een grond voor vernietiging voordoet. Alleen dan kan de borg zich ingevolge art. 7.852 BW op die buitengerechtelijke vernietigingsverklaring beroepen. De borg kan krachtens artikel 7:852 lid 2 zijn belangen veiligstellen. Hij kan aan de hoofdschuldenaar een redelijke termijn kan stellen ter uitoefening van zijn bevoegdheid tot vernietiging, waarna de borg gedurende die termijn bevoegd is de nakoming van zijn verbintenis jegens de schuldeiser op te schorten. De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep en de veroordeling van borg Bras blijft in stand.

Leerstuk:

1. De borg beschikt over dezelfde verweermiddelen als de hoofdschuldenaar. Maar een buitengerechtelijke verklaring waarin een rechtshandeling wordt vernietigd heeft slechts rechtsgevolg indien zich daadwerkelijk een grond voor vernietiging voordoet. Alleen dan kan de borg zich ingevolge art. 7.852 BW op die buitengerechtelijke vernietigingsverklaring beroepen.

2. De borg kan aan de hoofdschuldenaar een redelijke termijn stellen ter uitoefening van zijn bevoegdheid tot vernietiging, waarna de borg gedurende die termijn bevoegd is de nakoming van zijn verbintenis jegens de schuldeiser op te schorten.