HR 8 februari 2013, NJ 2013/123 m.nt. H.J. Snijders

Feiten

Tussen Rabobank c.s. en verweerder c.s. gelden sinds 10 september 2007 drie bij onderhandse akte aangegane overeenkomsten van geldlening. Tussen deze partijen is een notariële akte verleden. Het geschil dat ontstaat gaat over de uitleg van een hypotheekakte waarbij ten behoeve van Rabobank een hypotheekrecht is gevestigd op de woning van de verweerder. Op enig moment is de woning door Rabobank executoriaal verkocht. De opbrengst van de executoriale verkoop was echter niet genoeg om de leningen volledig af te lossen; er resteerde nog een aanzienlijke restschuld van bijna een ton. Hierna heeft de Rabobank de deurwaarder de opdracht gegeven om voor de rest van de schuld executiemaatregelen te nemen op goederen van de verweerder (met als executoriale titel de hypotheekakte). Grossen van verleden authentieke akten vormen executoriale titels waarmee deurwaarders ten uitvoer kunnen leggen (art. 430 lid 1 Rv). I.c. weigerde de deurwaarder omdat volgens hem de hypotheekakte alleen een executoriale titel vormt voor de uitwinning van het hypotheekrecht op de woning en dat de Rabobank volgens hem geen executoriale titel voor de restschuld zou hebben, nu in de hypotheekakte niet ook een overeenkomst van geldlening is omschreven en de akten onderhands zijn opgemaakt. Om duidelijkheid te krijgen heeft de rechter de Hoge Raad deze vraag gesteld: “Levert de grosse van de tussen partijen opgemaakte notariële hypotheekakte tevens een executoriale titel op in de zin van artikel 430 Rv, voor de na uitwinning van het hypotheekrecht overgebleven restantvorderingen uit hoofde van de overeenkomsten van geldlening die ten tijde van het verlijden van de hypotheekakte reeds bestonden?”

Hoge Raad

De Hoge Raad houdt vast aan de interpretatie van een ouder arrest waarin is bepaald dat voor executoriale kracht vereist is dat de betrokken vordering in de authentieke akte is omschreven. Er zijn vergaande gevolgen verbonden aan de kwalificatie als executoriale titel. Een akte kan in dat geval zonder rechterlijke tussenkomst door de schuldeiser ten uitvoer worden gelegd. I.c. was in de hypotheekakte alleen aangegeven dat bij die akte een hypotheekrecht werd gevestigd tot zekerheid van de betaling van al hetgeen Rabobank van de verweerder te vorderen heeft of mocht hebben “uit hoofde van verstrekte en/of alsnog te verstrekken geldleningen, verleende en/of alsnog te verlenen kredieten in rekening-courant, tegenwoordige en/of toekomstige borgstellingen, dan wel uit welken anderen hoofde ook.” De overeenkomsten van geldlening tussen Rabobank en de verweerder waren niet in de hypotheekakte zelf neergelegd (maar in afzonderlijke onderhandse akten), en ook de vordering uit geldlening was in die akte niet omschreven. De Hoge Raad stelt dat niet voldoende is: “Uit de onderhavige akte zelf blijkt niet van het bestaan van enige concrete vordering of enige concrete rechtsverhouding waaruit een vordering kan voortvloeien. De akte voldoet aldus niet aan de eis dat de te executeren vordering daarin met voldoende bepaaldheid is omschreven. De in de akte opgenomen boekenclausule brengt hierin geen verandering, nu die evenmin het bestaan van een concrete vordering in de akte vastlegt, maar het bewijs van het bestaan daarvan afhankelijk maakt van een buiten de akte gelegen bron.”

De Hoge Raad stelt dat de (standaard)hypotheekakte i.c. geen executoriale titel vormt voor de restschuld die na de uitwinning van het hypotheekrecht door de bank is overgebleven.

Kern

Aen notariële akte levert alleen een executoriale titel op (art. 430 Rv) als deze betrekking heeft op vorderingen die op het tijdstip van het verlijden van de akte reeds bestaan en in de akte zijn omschreven, of op toekomstige vorderingen die hun onmiddellijke grondslag vinden in een op het tijdstip van het verlijden van de akte reeds bestaande en in de akte omschreven rechtsverhouding. Een hypotheekakte moet voldoende gespecificeerd zijn zodat de hypotheekakte een executoriale titel oplevert in geval men over wenst te gaan tot executie.