HR 9 januari 1998, NJ 1999, 285    

Rechtsregel

De langstlevende (moeder) verkrijgt op grond van erfstelling het vruchtgebruik (met volledige beschikkingsbevoegdheid) van het nagelaten vermogen, terwijl de dochters bloot-eigenaar worden. De vruchtgebruiker, tevens voogd, vervreemdt vermogensbestanddelen en herbelegt de opbrengst door storting op een beleggingsrekening. De gevolmachtigde van de vruchtgebruiker belegt het naar deze rekening overgeboekte vermogen op sterk speculatieve wijze. De dochters/bloot-eigenaren stellen de bank aansprakelijk voor het verlies, geleden door die speculaties, stellende dat de bank hen of hun moeder/voogd had moeten waarschuwen voor de risico’s verbonden aan bedoelde wijze van beleggen.        

Ten aanzien van de zorgplicht van de bank (een andere kwestie in deze zaak betrof de vraag of de dochters nog wel als rechthebbenden op de betrokken vermogensbestanddelen konden worden aangemerkt) overweegt de Hoge Raad dat het hof terecht heeft geoordeeld dat de maatschappelijke functie van banken een bijzondere zorgplicht meebrengt, zowel jegens haar cliënten uit hoofde van de met hen bestaande contractuele verhouding, als ten opzichte van derden met wier belangen zij rekening behoort te houden op grond van hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. De reikwijdte van die zorgplicht hangt af van de omstandigheden van het geval.

Het hof heeft voorts geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door – voorshands uitgaande van de veronderstelling dat de bank zich ervan bewust was, althans behoorde te zijn, dat de beleggingen betrekking hadden op de vermogensbelangen van minderjarigen – te oordelen dat de bank zich de belangen van de dochters behoorde aan te trekken door tenminste hun wettelijk vertegenwoordigster te waarschuwen toen de bank constateerde dat de gegeven opdrachten strijdig waren met het uitgangspunt dat het vermogen van minderjarigen op niet speculatieve wijze behoort te worden belegd.