Inleiding voortbrengings- en transformatieprocessen

Het voortbrengingsproces houdt zich binnen de organisatie bezig met het voortbrengen van goederen en diensten. Faber maakt onderscheid tussen productiebedrijven waar het proces productieproces wordt genoemd en in dienstverlenende bedrijven waar het proces van dienstverlening wordt genoemd.
Omdat in dit proces een transformatie (primaire proces) van de samenstelling of de tijd of locatie van de inputs plaatsvindt worden deze ook transformatieprocessen genoemd. De secundaire en ondersteunende processen worden op de financiën, interne, logistiek, werkvoorbereiding/bedrijfsbureau, marketing, verkoop, HRM en inkoop afdelingen ondersteund.
De rol van operations management is ontwerp, besturing en verbetering van deze processen. Het proces vormt een belangrijke relatie met andere vakgebieden zoals gedrag in organisaties, personeelsmanagement, informatiemanagement en organisatiekunde. De besturende functie van operations management vallen onder kwaliteitsmanagement en productiebescherming. Relaties met de vakgebieden chemical, mechanical, industrial en systems engineering zijn belangrijk gezien de inrichting van het voortbrengingsproces. Financial management en accounting voor financiële inrichting en marketing en juridische grondslagen vormen verdere relaties van het voortbrengingsproces.

De systeembeschrijving van processen 

Systeemtheorie helpt de situatie duidelijker en makkelijker te beschrijven. Deze biedt ondersteuning bij het in kaart brengen van relaties welke wel of niet interessant zijn gedetailleerd te beschrijven. Een systeem word gedefinieerd als “een verzameling elementen met bepaalde eigenschappen, die onderling zodanig zijn gerelateerd dat er geen (groepjes van) elementen geïsoleerd zijn van de overige.”

Het is belangrijk de doelbepalende grenzen af te bakenen van wat wel of niet onder de analyse beschrijving valt. Hierdoor is het mogelijk bepaalde aspecten weg te laten of de nadruk op te leggen.

Beschrijving van voortbrengingsprocessen

Als we kijken naar de beschrijving van de voortbrengingsprocessen in een organisatie als geheel, kijken wij voornamelijk naar aspecten die waarde toevoegen, dus wat getransformeerd wordt binnen het proces. Zie tabel 1 op bladzijde 4 voor een overzicht van de input- output modellen: MPO(material processing operation), CPO(customer processing operation), IPO(information processing operation). De processen worden op basis van de input (materiaal, mensen of informatie) benoemd. De klant/afnemer vormt een beïnvloedende rol tijdens het proces tot eindproduct. Belangrijk bij de omschrijving van het voortbrengingsproces is dat er gekeken word naar de dominerende input binnen het bedrijf zodat deze benoemd kan worden. Er zijn namelijk ook inputs die als hulpstof dienen maar niet het proces domineren en dus niet de beschrijving van het proces vormen. We maken onderscheid tussen middelenstroom, hulpstoffenstroom, financiële middelen stroom en informatiestroom. Veranderlijke stromen worden als input gedefinieerd en onveranderlijke stromen als resources. De stroom van informatie door het proces heen is afhankelijk van de mensen (informatie) en middelen (zoals machines) binnen het proces.

Activiteiten en deelprocessen

Deelprocessen en activiteiten binnen een voortbrengingsproces moeten afgebakend worden om een duidelijke grens te trekken tussen deze processen. Hierbij wordt het proces als geheel beschouwd en gekeken of het deelproces aansluit aan een ander deelproces. Dit raakvlak of interface geeft een scheiding tussen de fases aan. Deze is soms moeilijk te bepalen. Voor een voorbeeld verwijzen wij naar figuur 3 op bladzijde 7 en tabel 2 op bladzijde 8.

Processen kunnen zowel (deels) omkeerbaar als onomkeerbaar zijn.

Typen bewerkingen / transformatieprocessen

Processen kunnen op verschillende manieren bewerkt worden.

De definities van de processen is als volgt:

• “Mechanische bewerkingen brengen door middel van het uitoefenen van krachten op de te bewerken input een gewenste verandering tot stand brengen.”

• “Fysische bewerkingen brengen een verandering tot stand met betrekking tot de natuurkundige toestand waarin de input zich bevindt.”

• “Chemische bewerkingen brengen door middel van chemische reacties een verandering tot stand met betrekking tot de elementaire eigenschappen van de stof.”

Conclusie

Er zijn binnen bedrijven verschillende types voortbrengings- of informatieprocessen aanwezig. De invulling en uitvoering van deze processen is onder andere afhankelijk van de betrokkenheid van de klant of werknemer, afhankelijk van de belangrijkheid van hun bijdrage. Het belangrijkste is dat er binnen het proces onderscheid wordt gemaakt tussen de inputs, outputs en het proces.

Logistieke grondvormen

Een input welke over een bepaalde tijd getransformeerd wordt binnen een proces en hierna in dezelfde fysieke toestand verkeerd wordt voorraad genoemd.

Voorraad is gedefinieerd als “de hoeveelheid flow units binnen een systeem of proces”.

Voorraadpunt is “de tussen twee deelprocessen gelegen locatie of toestand waarin zich voorraad bevindt.”

Het kan zowel aan de input, output als ook proces kant voorkomen en kan een voorraad in abstracte zin ook als proces opgevat worden. Figuur 4 op bladzijde 12 geeft de symbolen voor proces en voorraad weer. Om inzichtelijk te maken waar de verschillende voorraden in het input-output proces zitten verwijzen wij naar figuur 6 op bladzijde 12. Hierbij zien wij dat een proces uit de drie elementen voorraadpunt, proces en voorraad output bestaat. In tabel 3 op bladzijde 13 zien wij dat bij de voorraad onderscheid is gemaakt naar zijn plaats in het voortbrengingsproces (grondstoffen, onderhanden werk en gereed product).

Als het voortbrengingsproces nu onderverdeelt wordt in de deelprocessen (figuur 7 op bladzijde 13) kunnen wij voorraad in componenten, halffabricaten en dergelijke benoemen.

Voorraad kan aangehouden worden in de input, output of procesfase.

Voordelen voor het bedrijf om de voorraden op de input plaats te houden kunnen onder andere zijn dat er snel gestart kan worden met het proces gezien de inputs al beschikbaar zijn. Voorraden als onderhanden werk kan ervoor zorgen dat deelprocessen onafhankelijk en hierdoor sneller van start kunnen gaan. Als output zorgt de voorraad dat de organisatie de goederen direct kan leveren.

Het aanhouden van voorraden brengt ook veel kosten en hierdoor nadelen met zich mee.

De logistieke grondvorm

Hier wordt onderscheid gemaakt naar welke vorm van input gebruikt wordt in het proces. Figuur 9 op bladzijde 14 laat zien hoe inputs verschillende routes tijdens een proces kunnen volgen. Hier zien wij dat de inputs een andere route door het proces volgen maar naarmate dezelfde output leveren. Hier is de logistieke grondvorm schematisch weergegeven, de grondvorm representatie. Hier onderscheiden wij zes verschillende ideaaltypische patronen zoals weergegeven in tabel 4 op bladzijde 15. Een visuele representatie van deze grondvormen is gegeven in figuur 9 op bladzijde 15. De verschillende ideaaltypen zijn pijplijn, keten, shared resources, divergentie en netwerk.

Conclusie

Door een schematische weergave van deze ideaaltypes van de grondvorm wordt de basis gelegd van de omschrijving van het voortbrengingsproces. Het dient als facilitair hulpmiddel tijdens primaire processen voor zowel medewerkers die het proces analyseren als ook direct betrokken werknemers binnen het proces.