Jetblast l (HR 28-05-2004, NJ 2005, 105)

Relevant artikel

Art. 6:162 BW

Onderwerp

Gevaarzetting; onrechtmatige daad.

Casus

Mevrouw Hartmann, eiseres tot cassatie, bevond zich op 6 mei 2000 op de openbare weg naast het luchthaventerrein van Princess Juliana International Airport. Het luchthaventerrein is van de openbare weg gescheiden met een hek. Aan het hek hangt een bord: 'WARNING low flying and departing aircraft blast can cause physical injury'. Mevrouw Hartmann stond naast het hek, op ongeveer 50 meter vanaf een vertrekkend vliegtuig. Bij het vertrek van het vliegtuig deed zich een zogeheten jetblast voor. Mevrouw Hartmann werd met een grote boog door de lucht geblazen waarna zij vervolgens neerkwam op de rotsen van Maho Beach. Mevrouw Hartmann heeft als gevolg hieraan letsel opgelopen en zowel materiële als immateriële schade opgelopen. Hartmann vordert schadevergoeding en legde ten grondslag dat PJIAE jegens haar een onrechtmatige daad heeft gepleegd, aangezien zij in gebreke is gebleven met het treffen van adequate voorzorgsmaatregelen op en om het vliegveld. Volgens Hartmann zijn de aanwezige waarschuwingsborden niet voldoende en adequaat genoeg waardoor een onveilige omgeving is geschept.

Rechtsvraag

Is de luchthaven aansprakelijk te stellen voor het ongeval van mevrouw Hartmann?

Rechtsgang

Het Gerecht van Eerste Aanleg en het Gemeenschappelijke Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba hebben de vordering afgewezen.

De Hoge Raad vernietigt het vonnis van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba.

De Hoge Raad stelt allereerst dat op deze casus de kelderluikcriteria van toepassing zijn. Er moet niet alleen worden gelet op de mate van waarschijnlijkheid dat iemand niet de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid in acht neemt, maar ook op de kans dat uit deze niet-inachtneming ongevallen ontstaan, de ernst die deze ongevallen kunnen hebben en de bezwaarlijkheid van de te nemen veiligheidsmaatregelen.

Ook stelt de Hoge Raad dat iemand die de zorg voor een terrein heeft en nalaat om afdoende veiligheidsmaatregelen te nemen, niet alleen onrechtmatig handelt jegens degenen die zich op het terrein bevinden, maar ook jegens degenen die zich in de directe nabijheid van het terrein bevinden. Verder stelt de Hoge Raad dat een waarschuwingsbord enkel als afdoende veiligheidsmaatregel kan gelden, indien kan worden verwacht dat deze waarschuwing zal leiden tot handelen of nalaten waardoor het gevaar wordt vermeden. De Hoge Raad oordeelt dat het hof niet voldoende heeft gemotiveerd waarom het bord aan de nieuwe maatstaf voldeed. Volgens de Hoge Raad voldeed het bord namelijk niet aan de nieuwe maatstaf en derhalve wijzen zij de zaak terug naar het hof.

Conclusie/leerstuk

• In dit arrest toetste de Hoge Raad eerst aan de Kelderluik criteria in r.o. 3.4.3: "Voor het antwoord op de vraag of een waarschuwing kan worden beschouwd als een afdoende maatregel met het oog op de bescherming tegen een bepaalt gevaar, valt dat deze waarschuwing zal leiden tot een handelen of nalaten waardoor dit gevaar wordt vermeden."

• De stelling van het slachtoffer dient meegewogen te worden in het oordeel oftewel de waarschuwing op zichzelf is niet voldoende, deze dient effectief te zijn.