HR 31 januari 2014, NJ 2014, 89 (Koolman c.s./Arubags & More)

Casus

Het gaat in deze Arubaanse IE-inbreukzaak om de vraag of het hof de grenzen van de rechtsstrijd heeft miskend en een ontoelaatbare verrassingsbeslissing heeft gegeven doordat het de toewijzing van Arubags’ vorderingen heeft gebaseerd op de niet door Arubags aangevoerde grondslag van inbreuk op een aan haar toekomend auteursrecht.

Hoge Raad

Naar Arubaans appelprocesrecht is de appellant bevoegd, maar niet verplicht om grieven aan te voeren (vgl. artikel 271 RvA voor de dagvaardingsprocedure en artikel 429o RvA voor de verzoekschriftprocedure). De appelrechter is bevoegd ambtshalve tot vernietiging van de bestreden uitspraak over te gaan, buiten de (eventueel aangevoerde) grieven om (vgl. Artikel 281a RvA voor de dagvaardingsprocedure en artikel 429q lid 6 RvA voor de verzoekschriftprocedure). Deze regels van Arubaans appelprocesrecht houden verband met het ontbreken van verplichte procesvertegenwoordiging in hoger beroep. Bij de uitoefening van zijn discretionaire bevoegdheid om ambtshalve recht te doen ‘indien terzake geen middel is voorgesteld’ (artikel 281a en artikel 429q lid 6 RvA) mag de appelrechter evenwel niet buiten de grenzen van de rechtsstrijd treden. Hij mag evenmin handelen in strijd met het fundamentele beginsel van procesrecht dat partijen over de wezenlijke elementen die ten grondslag liggen aan de rechterlijke beslissing, voldoende moeten zijn gehoord en niet mogen worden verrast door een beslissing van de rechter waarmee zij, gelet op het verloop van het processuele debat, geen rekening behoefden te houden.

Door de toewijzing van de vorderingen van Arubags te baseren op de niet door haar aangevoerde grondslag van inbreuk op een aan haar toekomend auteursrecht – zie met betrekking tot de stellingname van Arubags in hoger beroep r.o. 3.5.2 – heeft het hof zowel de grenzen van de rechtsstrijd miskend als een ontoelaatbare verrassingsbeslissing gegeven.

De Hoge Raad vernietigt het vonnis en verwijst het geding naar dat hof ter verdere behandeling en beslissing.