Bestemming: Nederland - Holland

 

JoHo: crossroads uit bundel

In Nederland wonen, of naar Nederland reizen om te backpacken, studeren, stagelopen, vrijwilligerswerk te doen, te werken, te leven als digital nomad of je te vestigen als emigrant

Backpacken in Nederland

  • Kenmerken: korte reisafstanden, veel fietsbare wegen, lange stranden met overal relaxte strandtenten, uitgebreide festivalzomer, internationale backpacker scene in amsterdam, veel cultuur, en een nog steeds wel een vrij open samenleving

Reizen in Nederland

  • Cultuur spotten: achitectuur is de vele middeleeuwse steden, de vele kunstmusea, de uitgebreide muziekscene en
  • Steden spotten: Delft, Deventer, Haarlem, Leiden, Middelburg,
  • Natuur spotten: bollenvelden in april, nationaal park De Hoge Veluwe, de Friese meren en de Zuid-Hollandse merengebieden

Studeren in Nederland

  • Studies: Vrijwel alle opleidingen aan universiteiten en hogescholen bieden ook internationale programma’s aan
  • Studiesteden: Delft, Groningen, Leiden, Utrecht
  • Universiteiten: Amsterdam, Delft, Eindhoven, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg, Utrecht, Wageningen
  • Kenmerken: veel internationale studenten, intenstief studentenleven met veel studentenverenigingen in de meeste studentensteden

Stagelopen in Nederland

  • Stages: mogelijkheden in in alle sectoren van de maatschappij van marketing tot onderwijs en van onderzoek tot techniek
  • Kenmerken: ook voor internationale studenten zijn er brede mogelijkheden voor praktijkstages en regelmatig voor onderzoeksstages

Vrijwilligerswerk doen in Nederland

  • Vrijwilligersprojecten: met name op het gebied van natuurbeheer, de zorgsector en in de cultuursector
  • Kenmerken: Nederland kent een sterke vrijwilligerscultuur waarbij elk dorp en elke stad een uitgebreid netwerk kent aan vrijwilligersorganisaties

Werken in Nederland

  • Banen: tijdelijk werk is met name te vinden in de sectoren: horeca, detailhandel, landbouw, fruitteelt en toerisme
  • Kenmerken: niet-hiërarchische en directe werkcultuur (zeker vergelijken met omringende landen), wisselende arbeidsethos per sector, veel werkzaamheden zijn op export en internationale activiteiten gericht

Werken als digital nomad in Nederland

Wonen in Nederland

  • Taal: Om in Nederland te wonen en werken hoef je het Nederlands niet te beheersen. Het kan uiteraard geen kwaad om wel een cursus Nederlands te volgen.
  • Kenmerken: Bereid je voor op een vrij directe cultuur waar zelden wordt gekeken of je misschien lange of gevoelige tenen hebt. De houding van de Nederlander is in het algemeen relaxt en efficiënt als het aankomt op de praktijk van het leven. Er heerst een ondernemende sfeer die zowel op zakelijk vlak als in het sociale leven tot uiting komt.

Reizen in en emigreren naar Nederland

Reizen in en emigreren naar Nederland

  • Ondanks het feit dat Nederland een relatief klein land is, heeft het veel te bieden. De multiculturele hoofdstad Amsterdam staat bekend om zijn unieke architectuur en grachten door het stadscentrum. Nederland is een constitutionele monarchie met een parlementair stelsel en een regering die bestaat uit ministers en de koning. Om historische redenen zit het parlement in Den Haag.

Bestemming Nederland 

JoHighlights in Nederland

  • Hortus Botanicus Amsterdam: Deze prachtige kassen en tuinen in Amsterdam zijn de ideale plek voor flora liefhebbers. Er zijn verschillende soorten tuinen en kassen, waaronder een palmkas en een vlinderkas. Je kan zelf rustig op ontdekking of neem deel aan een themarondleiding, workshops of andere activiteiten.
  • Atlantikwall Museum Scheveningen: De Atlantikwall was een 5000 kilometer lange verdedigingslinie, die Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog in de bezette gebieden heeft aangelegd. Er zijn meerdere lokaties in Nederland waar deze Atlantikwall inclusief bunkers, kanonnen en foto's herinnerd kunnen worden, waaronder bij het museum in Scheveningen.
  • Nationaal Park De Hoge Veluwe: Naast de prachtige steden van Nederland, zijn er ook mooie natuurparken. Een van deze parken is De Hoge Veluwe, gelegen tussen de steden Apeldoorn en Arnhem. In dit onverwachte landschap wonen vele dieren, waaronder: edelherten, dassen, vossen en wild zwijnen.

JoHotspots in Nederland

  • Amsterdam: De hotspot en tevens de hoofdstad van het land. Amsterdam is een multiculturele en bijzondere stad met eeuwenoude grachten en grachtenpanden, mooie parken, en een oneindig aanbod aan musea, attracties en bezienswaardigheden.
  • Madurodam: Deze Nederlandse miniatuurstad ligt in Den Haag en is een populair toeristisch attractiepark voor jong en oud. Naast het bekijken van de miniatuur bouwwerken zijn er ook andere activiteiten die variëren per seizoen.
  • Deltawerken in Zeeland: Dit verdedigingssysteem is gebouwd tegen het water van de zee omdat een groot deel van Nederland onder zeeniveau ligt. De Deltawerken zijn officieel afgebouwd in 1986 en staat nu op de lijst van de 7 moderne wereldwonderen. De makkelijkste manier om ze te bekijken is door een auto te huren en er een mooie rondreis langs te maken.

JoHorribles in Nederland

  • Juist omdat Amsterdam zo'n beroemde stad is komen er veel toeristen op af. Hierom kan het ontzettend druk zijn, probeer daarom zo kort mogelijk op de openingstijd naar een museum of attractie te gaan om een lange wachttijd in de rij te voorkomen. Ook zijn steden als Leiden, Haarlem, Den Haag, Utrecht en Groningen leuke alternatieve steden om uit de drukte van Amsterdam te ontsnappen.?

Vertrektijd voor Nederland?

  • Het Nederlandse klimaat kent vier duidelijke seizoenen. Gedurende het hele jaar valt er neerslag, in de herfst en de winter is dit meer dan in de lente en de zomer. Tijdens de seizoenen verschilt de temperatuur sterk, ook verschilt de temperatuur per regio in Nederland, waarbij het in het Zuiden vaak iets warmer is dan in het Noorden. 
Seizoenen (gemiddelde temperatuur bij benadering) in Nederland
  • De herfst is van 21 september tot 20 december, dan is de temperatuur: 10 tot 18 graden Celsius.
  • De winter is van 21 december tot 20 maart, dan is de temperatuur: -10 tot 6 graden Celsius.
  • De lente is van 21 maart tot 20 juni, dan is de temperatuur: 10 tot 22 graden.
  • De zomer is van 21 juni tot 20 september, dan is de temperatuur: 23 tot 32 graden.

Vervoer Nederland?

  • Er is een uitgebreid spoorwegnetwerk in Nederland waarmee je gemakkelijk tussen de steden en grote plaatsen kunt reizen. 
Bus in Nederland
  • Binnen de steden en tussen dorpen is het makkelijk om rond te reizen met de bus, deze stoppen op vele haltes. Er is beperkt aantal lange afstandsbussen.
Tram en Metro in Nederland
  • Amsterdam, Den Haag en Rotterdam kennen ook een tram en metro netwerk. Hiermee kun je zowel boven als ondergronds snel van punt A naar punt B komen binnen de stad.
Fiets in Nederland
  • Fietsen is de meest gebruikte manier van transport onder de Nederlanders. Je kan daarom ook gemakkelijk een fiets huren bij vele treinstations, bij bepaalde fietsenwinkels en in grotere toeristische steden op specifieke locaties. 
  • Tip: Via de website www.9292.nl kan je gemakkelijk een reis plannen en de beste route bekijken. Ook is het handig een tijdelijke/anonieme OV-chipkaart aan te vragen bij een NS (Nederlandse spoorwegen) informatiedesk, hiermee kan je goedkoper reizen dan wanneer je meerdere losse treinkaartjes aanschaft.

Slapen, eten en drinken in Nederland?

  • Er zijn accommodatiemogelijkheden in Nederland, waaronder: hotels, hostels, bed & breakfasts en campings.
Eten in Nederland
  • Nederlands eten bestaat veel uit aardappels, soorten kool, knollen, appels, peren, en diverse soorten vis en vlees.

Specialiteiten

  • Bitterballen: gefrituurde varkens- of rundvlees ragout in een knapperig deeglaagje.
  • Poffertjes: een versie van een luchtige miniatuur pannenkoek, geserveerd met boter en poedersuiker.
  • Stroopwafels: twee (hele) dunne wafels met karamelstroop er tussen.
  • Stampot: gepureerde aardappels gemixt met groentes. Er zijn verschillende soorten stampot, waaronder stampot zuurkool, stampot andijvie, stampot boerenkool of stampot spruitjes. 
Drinken in Nederland
  • Er zijn vele bekende Nederlandse bieren, waaronder Heineken, Grolsch, Amstel en Bavaria.

Feestdagen en festivals in Nederland?

  • In Nederland zijn de feestdagen gelijk aan de Christelijke feestdagen. Daarnaast zijn er ook andere nationale dagen:
  • Koningsdag: Op de 27e van april wordt de verjaardag van koning Willem Alexander uitgebreid gevierd. Tijdens deze dag zijn er vele festivals, feesten en vrijmarkten in het land, en kleden de meeste mensen zich in het oranje of de vlagkleuren: rood, wit en blauw.
  • Bevrijdingsdag: Jaarlijks wordt de dag waarop de Nederlanders van Duitse bezetting werd bevrijd in 1945 gevierd met (gratis) bevrijdingsfestivals waar vele Nederlandse artiesten optreden.

Verzekeringen voor Nederland?

Studie, stage, vrijwilligerswerk en betaald werk in Nederland

Wonen in Nederland, lang in Nederland verblijven of emigreren?

Nederlandse nationaliteit, dubbele nationaliteit en verlies van nederlanderschap: vragen en antwoorden

Nederlandse nationaliteit, dubbele nationaliteit en verlies van nederlanderschap: vragen en antwoorden

Hoe zit het met de Nederlandse nationaliteit bij lang verblijf in het buitenland of emigratie?

Hoe zit het met de Nederlandse nationaliteit bij lang verblijf in het buitenland of emigratie?

Wanneer hou je de Nederlandse nationaliteit bij lang verblijf in het buitenland of emigratie?

Het recht op een nationaliteit is essentieel voor iedere burger, omdat dit bepaalt in hoeverre hij aanspraak kan maken op bepaalde rechten en voorzieningen in het betreffende land, en eventueel de supranationale gemeenschap (bv. de EU). Denk aan burgerschapsrechten, het recht op voorzieningen/diensten en het recht van vrije in- en uitreis.

Ga je emigreren, dan verlies je NIET automatisch de Nederlandse nationaliteit.

  • cruciaal daarbij is dat je telkens TIJDIG je paspoort of identiteitskaart (en/of dat van je partner, kinderen) verlengt
  • noteer dus zorgvuldig alle afloopdata en plan een ruime periode daarvóór de verlenging in
  • het netjes en tijdig verlengen van je paspoort of id-kaart is echter geen garantie op het behouden van de Nederlandse nationaliteit; lees hieronder meer omtrent het verliezen van je Nederlandse nationaliteit
  • dubbelcheck zélf altijd procedures en regelingen; beleid en wetgeving is in onderzoek en kan uiteraard altijd worden aangepast
  • lees ook meer bij "Hoe lang is je paspoort (e.d.) geldig" en "Hoe werkt verlengen-vernieuwen"
  • iedereen met de Nederlandse nationaliteit kan op grond van de Paspoortwet een Nederlands paspoort aanvragen. Bij elke aanvraag toetst de overheid of je als aanvrager (nog) in het bezit bent van de Nederlandse nationaliteit

Wanneer verlies de Nederlandse nationaliteit?

Ben je meerderjarig, dan verlies je de Nederlandse nationaliteit "van rechtswege" (dat wil zeggen 'automatisch' op basis van de Rijkswet op het Nederlanderschap), onder andere als:

  1. je vrijwillig een andere nationaliteit aanneemt (er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld als je getrouwd bent met iemand die die andere nationaliteit al heeft)
    • in sommige landen geldt de regel dat als je een huis wilt kopen, je de nationaliteit van het betreffende land moet hebben -> dat kan dus gevolgen hebben voor je Nederlandse nationaliteit!
    • ook voor het krijgen van een baan kan het soms voorwaarde zijn om de nationaliteit van het betreffende land te hebben
    • in sommige landen, bijvoorbeeld de Verenigde Staten, gelden bijvoorbeeld andere, minder gunstige, erfrechtregels voor buitenlanders. Je betaalt dan bijvoorbeeld veel meer erfbelasting als je samen een huis bezit en je echtgenoot overlijdt. Dan verlies je bij een negatief scenario naast je echtgenoot ook nog eens je huis als je niet de Amerikaanse nationaliteit hebt.
    • in sommige landen blijft het een moeizaam proces, wanneer je er voor langere tijd wil wonen en werken, om je verblijfsvergunning of werkvergunning (telkens) te verlengen -> dat is voor sommige Nederlanders reden om (ook) de lokale nationaliteit aan te nemen
    • in sommige landen is het voor mensen een overweging te kiezen voor (ook) een andere nationaliteit omdat simpelweg de tijd en kosten (lange reistijd naar locatie voor verlenging, met bijbehorende hoge reiskosten) voor het verlengen van het Nederlandse paspoort niet opwegen tegen de voordelen ervan; zeker als je niet van plan bent op korte termijn voor langere tijd in Nederland te verblijven -> maar je kan dan dus als oud-Nederlander ook niet meer incidenteel langer in Nederland verblijven, bv. in verband met familieomstandigheden. Je wordt dan visumtechnisch behandeld als iedere andere vreemdeling.
    • in incidentele gevallen verkrijg je bijvoorbeeld de nationaliteit van je woonland als eerbetoon (afgegeven door de president) of omdat dat automatisch gebeurt na een verblijf in het land van enkele maanden
  2. als je een verklaring van afstand (van je Nederlandse nationaliteit) aflegt.
  3. als je een dubbele nationaliteit had en minimaal 10 jaar aaneengesloten buiten het Koninkrijk der Nederlanden en buiten de Europese Unie woonde (zgn. 'tijdsverloop'). Tenzij
    • je van de genoemde 10 jaar minimaal 1 jaar toch binnen het Koninkrijk der Nederlanden of de Europese Unie woonde
    • je op tijd (vóórdat de 10 jaar is verstreken) een nieuw Nederlands paspoort (of verklaring van Nederlanderschap) hebt aangevraagd én hebt verkregen. Vanaf de dag dat je het paspoort ontvangt, begint een nieuwe periode van 10 jaar te lopen:
      • komt de 10-jaars termijn in zicht; hou dan extra rekening met de (soms lange) aanvraagperiode, waarvoor je vaak ook gelegaliseerde documenten nodig hebt die ook nog gecontroleerd moeten worden
      • de regel is dat binnen de termijn van 10 jaar een paspoort of verklaring moet zijn verstrekt; alleen de aanvraag daartoe is dus niet voldoende

Tips:

  • 'van rechtswege' houdt in deze context in dat je de Nederlandse nationaliteit kwijt kan raken zónder dat je daar een bewuste handeling voor hebt verricht of zonder dat je daar vooraf actief over bent geïnformeerd door de Nederlandse overheid
  • op dit moment is het eigen verantwoordelijkheid van Nederlanders in het buitenland om, als zij van plan zijn een andere nationaliteit aan te nemen, zich te (laten) informeren over mogelijke gevolgen vanuit de relevante wet- en regelgeving.
  • er is geen actieve informatieplicht vanuit de overheid; je komt er dus vaak pas achter als je je paspoort wilt gaat verlengen (en dit niet meer blijkt te kunnen), of als je reist en aan de grens met Nederland komt
  • het verlengd krijgen van je paspoort door een ambassade is geen garantie op het behoud van Nederlanderschap als achteraf blijkt dat je er toch geen recht op had: ambtenaren kunnen fouten maken in het toepassen van de (steeds aangepaste) wet- en regelgeving. De vele aanpassingen en uitzonderingen hebben in de loop der tijd ook steeds tot verschillende interpretaties -en fouten- geleid.
  • check sowieso altijd de meest recente wetgeving (rijksoverheid), er wordt op meerdere terreinen onderzoek gedaan naar de wetgeving rondom (het verlies van) Nederlanderschap!
    • in sommige complexe gevallen, bijvoorbeeld bij automatisch verlies omdat ouders of grootouders ooit kozen voor een andere nationaliteit, is wetgeving uit meerdere tijdsframes van toepassing -> dat maakt het ook voor (internationale) rechtsspecialisten complex
    • de kennis en beantwoording van vragen omtrent nationaliteitszaken en wetgeving is sinds 2013 verhuisd van de buitenlandse posten naar een kenniscentrum/contactcenter in het departement in Den Haag; goedbedoelende medewerkers van buitenlandse ambassades of consulaten, of ambtenaren van gemeentes in Nederland, verwijzen bij complexe situaties ook steeds vaker naar dit kenniscentrum
  • de huidige wet geeft geen ruimte voor afweging van persoonlijke omstandigheden van betrokkenen
  • procederen tegen beslissingen omtrent het verlies van het Nederlanderschap is mogelijk, maar complex en wordt vaak sterk ontmoedigd door ambassades of de Nederlandse overheid; uit de praktijk blijkt dat procederen vaak kansloos is
  • bij naturalisatie in je nieuwe woonland kan worden gesteld dat je de Nederlandse nationaliteit moet opgeven (dan word je daar dus actief over geïnformeerd en kun je een afweging maken), maar dit wordt lang niet altijd verplicht gesteld (en dan word je dus ook niet actief gewezen op mogelijke gev0olgen)
  • ben je onbedoeld en ongewild je Nederlanderschap kwijtgeraakt en wil je de Nederlandse nationaliteit herkrijgen dan moet je als oud-Nederlander vaak eerst weer (een jaar) in Nederland gaan wonen op basis van een verblijfsvergunning van niet-tijdelijke aard. Dat betekent dus ook dat je (al dan niet met je gezin) terugverhuist naar Nederland en baan, huis, school etc. in je woonland van de andere nationaliteit opgeeft.
    • lees meer over het (opnieuw) verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit in de Keuzekit Terugkeren & Immigreren
  • overweeg je sowieso een terugkeer naar Nederland, bijvoorbeeld na je pensioen of omdat je voor je ouders op leeftijd wilt gaan zorgen, let dan extra goed op de regels omtrent (het ongemerkt verliezen van) nationaliteit; voorkom dat de terugkeer een langdurig proces wordt met de immigratiedienst omdat je de Nederlandse nationaliteit onbedoeld verloren bent

Wanneer verlies je als minderjarige de Nederkandse nationaliteit?

  • Minderjarigen verliezen niet zomaar de Nederlandse nationaliteit, maar er gelden wel andere, aanvullende en vaak ook redelijk complexe regels.
  • Verlies treedt bijvoorbeeld wel af als ouders vrijwillig afstand doen van het Nederlanderschap of onafgebroken 10 jaar buiten het Koninkrijk of de EU hun hoofdverblijf hebben gehad. Maar ook daar zijn weer uitzonderingen op.
  • Omdat het beleid in ontwikkeling is, blijft het raadzaam om tijdig en regelmatig veranderingen te checken als je wilt voorkomen dat je kind onverwacht 'automatisch' de Nederlandse nationaliteit verliest.

Wanneer gebruik je een 'Verklaring omtrent bezit van het Nederlanderschap'?

  • Heb je je paspoort alleen nodig om je Nederlandse nationaliteit te bevestigen (bijvoorbeeld omdat je reist op het paspoort van de andere nationaliteit)? Dan is er ook een goedkoper alternatief dan een nieuw paspoort aanvragen: je kunt dan ook een 'Verklaring omtrent bezit van het Nederlanderschap' aanvragen bij de ambassade (digitaal of per post).
  • Let op: je moet de verklaring wel aanvragen voordat je paspoort verloopt!
Wanneer verlies je de Nederlandse nationaliteit?

Wanneer verlies je de Nederlandse nationaliteit?

Voor sommige landen (bv. Angola, Argentinië, Bangladesh, Burkina Faso, Costa Rica, Eritrea, Libië, Somalië) geldt dat mensen die er geboren zijn, altijd de nationaliteit van dat land behouden. Ze kunnen er eventueel een tweede, of derde etc. nationaliteit bij krijgen, maar nooit de oorspronkelijke nationaliteit verliezen of er actief afstand van doen.

Voor Nederland geldt dat echter niet. Ben je meerderjarig, dan verlies je de Nederlandse nationaliteit "van rechtswege" (Rijkswet op het Nederlanderschap), bijvoorbeeld als:

  • je vrijwillig een andere nationaliteit aanneemt (er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld als je getrouwd bent met iemand die die andere nationaliteit al heeft)
    • in sommige landen geldt de regel dat als je een huis wilt kopen, je de nationaliteit van het betreffende land moet hebben -> dat kan dus gevolgen hebben voor je Nederlandse nationaliteit!
    • ook voor het krijgen van een baan kan het soms voorwaarde zijn om de nationaliteit van het betreffende land te hebben
    • in sommige landen, bijvoorbeeld de Verenigde Staten, gelden bijvoorbeeld andere, minder gunstige, erfrechtregels voor buitenlanders. Je betaalt dan bijvoorbeeld veel meer erfbelasting als je samen een huis bezit en je echtgenoot overlijdt. Dan verlies je bij een negatief scenario naast je echtgenoot ook nog eens je huis als je niet de Amerikaanse nationaliteit hebt.
    • in sommige landen blijft het een moeizaam proces, wanneer je er voor langere tijd wil wonen en werken, om je verblijfsvergunning of werkvergunning (telkens) te verlengen -> dat is voor sommige Nederlanders reden om (ook) de lokale nationaliteit aan te nemen
    • in sommige landen is het voor mensen een overweging te kiezen voor (ook) een andere nationaliteit omdat simpelweg de tijd en kosten (lange reistijd naar locatie voor verlenging, met bijbehorende hoge reiskosten) voor het verlengen van het Nederlandse paspoort niet opwegen tegen de voordelen ervan; zeker als je niet van plan bent op korte termijn voor langere tijd in Nederland te verblijven -> maar je kan dan dus als oud-Nederlander ook niet meer incidenteel langer in Nederland verblijven, bv. in verband met familieomstandigheden. Je wordt dan visumtechnisch behandeld als iedere andere vreemdeling.
    • in incidentele gevallen verkrijg je bijvoorbeeld de nationaliteit van je woonland als eerbetoon (afgegeven door de president) of omdat dat automatisch gebeurt na een verblijf in het land van enkele maanden
  • als je een verklaring van afstand (van je Nederlandse nationaliteit) aflegt.
  • als je een dubbele nationaliteit had en minimaal 10 jaar aaneengesloten buiten het Koninkrijk der Nederlanden en buiten de Europese Unie woonde (zgn. 'tijdsverloop')

NB 'van rechtswege' houdt in deze context in dat je de Nederlandse nationaliteit kwijt kan raken zónder dat je daar een bewuste handeling voor hebt verricht of zonder dat je daar vooraf actief over bent geïnformeerd door de Nederlandse overheid.

Hoe verkrijg je een nationaliteit?

Hoe verkrijg je een nationaliteit?

Er zijn verschillende gronden op basis waarvan landen staatsburgerschap toe kunnen kennen. De belangrijkste:

  • in veel landen is het een gebruikelijke regel dat als één van de ouders staatsburger is van dat land, diens kinderen dat ook zijn. In sommige gevallen dient een kind dit voor een bepaalde leeftijd te bekrachtigen (bijvoorbeeld Japan).
  • een aantal landen kent staatsburgerschap toe als men in dat land geboren is, ongeacht de nationaliteit van de ouders (bijvoorbeeld Canada). 
  • landen kunnen ook staatsburgerschap toekennen op basis van een huwelijk met een van hun ingezetenen.
  • naturalisatie: als 'vreemdeling' vraag je een land om de nationaliteit van dat land. Bij naturalisatie is het niet altijd vereist de oude nationaliteit op te geven.
  • sommige landen vereisen (verplichten) aanname van de nationaliteit van dat land als je er voor langere tijd komt wonen of werken

Door combinaties van deze oorzaken kan je dus een meervoudige nationaliteit hebben. Zo kan een kind geboren in Canada uit een Nederlandse moeder en een Japanse vader aanspraak maken op die drie nationaliteiten.

In welke uitzonderingsgevallen verlies je de Nederlandse nationaliteit niet, of niet zomaar, in het geval van dubbele nationaliteit?

In welke uitzonderingsgevallen verlies je de Nederlandse nationaliteit niet, of niet zomaar, in het geval van dubbele nationaliteit?

Je verliest je Nederlandse nationaliteit niet wanneer je ernaast nog een andere nationaliteit bezit en:

  • je van de elders vermelde 10 jaar minimaal 1 jaar toch binnen het Koninkrijk der Nederlanden of de Europese Unie woonde
  • je op tijd (vóórdat de 10 jaar is verstreken) een nieuw Nederlands paspoort (of verklaring van Nederlanderschap) hebt aangevraagd én hebt verkregen. Vanaf de dag dat je het paspoort ontvangt, begint een nieuwe periode van 10 jaar te lopen.
    • komt de 10-jaars termijn in zicht; hou dan extra rekening met de (soms lange) aanvraagperiode, waarvoor je vaak ook gelegaliseerde documenten nodig hebt die ook nog gecontroleerd moeten worden
    • de regel is dat binnen de termijn van 10 jaar een paspoort of verklaring moet zijn verstrekt; alleen de aanvraag daartoe is dus niet voldoende
Wat zijn voor- en nadelen van het hebben van een dubbele nationaliteit?

Wat zijn voor- en nadelen van het hebben van een dubbele nationaliteit?

Een dubbele nationaliteit kan prettig zijn, bijvoorbeeld:

  • als je reist op basis van een reisdocument gekoppeld aan een nationaliteit waarop wereldwijd niet bijzonder positief wordt gereageerd, kan je bepaalde landen makkelijker binnenkomen als je óók beschikt over een (of meerdere) andere nationaliteit(en)
    • heb je die andere nationalliteit niet, dan kunnen er extra eisen worden gesteld: bijvoorbeeld aantonen dat je voldoende geld hebt om jezelf, je partner en kinderen te onderhouden, het hebben van een terug- of doorreisticket, aantonen dat je een baan hebt
  • als je je wilt vestigen in het land waarvan je de nationaliteit bezit verloopt dat over het algemeen makkelijker en kom je in aanmerking voor allerlei voordelen
  • je hebt met een dubbele nationaliteit voordeel als je bepaalde visa wilt verkrijgen
  • je kunt stemmen in het land waarvan je de nationaliteit bezit

Een dubbele nationaliteit kan ook nadelen hebben, waaronder:

  • verschillende, soms conflicterende, wet- en regelgeving kan van toepassing zijn op jouw situatie
  • er zijn verschillen in dienstplicht
  • er zijn verschillen in kiesrecht
  • je valt onder meerdere belastingregimes, hetgeen tot onduidelijkheden kan leiden
  • bij problemen of conflicten in het buitenland kunnen overheden eerder geneigd zijn om 'weg te kijken': de overheid van de andere nationaliteit moet het maar oplossen...

Wanneer je een enkele nationaliteit hebt, zijn je rechten vaak duidelijker en eenduidiger; er kan minder discussie ontstaan over waar je wel, of niet, recht op hebt.

Wat zijn extra aandachtspunten en ontwikkelingen rondom dubbele nationaliteit bij lang verblijf in het buitenland of emigratie?

Wat zijn extra aandachtspunten en ontwikkelingen rondom dubbele nationaliteit bij lang verblijf in het buitenland of emigratie?

De Nederlandse overheid wil, net als veel andere landen, dubbele nationaliteit tegenwoordig zoveel mogelijk beperken.

  • De enkelvoudige nationaliteit is al sinds de negentiende eeuw het uitgangspunt van de Rijkswet op het Nederlanderschap.
  • Voor wie Nederlander wil worden, geldt een verplichting om de oorspronkelijke nationaliteit op te geven.

Tegelijkertijd is er een sterker wordend tegengeluid waarbij het aanhouden van de Nederlandse nationaliteit (als "eerste" of "tweede" nationaliteit) wel mogelijk moet zijn, ook al word je verplicht de nationaliteit van het land waar je je vestigt aan te nemen. Juist om nationaliteitsproblemen voor de vele Nederlanders die zich elders gaan vestigen, al dan niet tijdelijk, te voorkomen.

Meer recente ontwikkelingen in het Nederlandse nationaliteitsrecht:

  • Sinds 2014 wordt de 2e (of volgende) nationaliteit niet meer opgenomen in de bevolkingsregistratie. Heb je naast de Nederlandse nationaliteit ook een 2e nationaliteit? Dan komt die 2e nationaliteit niet meer in het bevolkingsregister als je je (weer) in Nederland laat inschrijven.
  • Er wordt sinds 2017/2018 gewerkt aan nieuwe wetgeving rondom (dubbele) nationaliteit. Je kunt je voorstellen dat het aanpassen van wetgeving rondom dit onderwerp complex is, meerdere lagen kent en dus vrij traag verloopt, óók gezien de uiteenlopende meningen in de Nederlandse politiek en allerlei belanghebbenden.
  • Ook de Brexit (het uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie) geeft een nieuwe dimensie aan de nationaliteitsdiscussie. Opties worden onderzocht ter verruiming van de mogelijkheid van het bezit van meerdere nationaliteiten voor aankomende eerste generatie emigranten en immigranten (zij die zélf naar het buitenland verhuisd zijn). Gelijktijdig komt er dan voor volgende generaties (kinderen van die emigranten en immigranten) een verplicht keuzemoment, dat daadwerkelijk leidt tot het behoud van niet meer dan één nationaliteit.
  • In 2019 is er door het Europees Hof van Justitie uitspraak gedaan, naar aanleiding van drie zaken waaronder het arrest Tjebbes, waardoor de rechter per individueel geval kan gaan toetsen of het redelijk is dat iemand zijn paspoort is ontzegd zodra de periode van tien jaar verblijf in het buitenland voorbij is. De kern van de uitspraak draait om de vraag of het zomaar kan dat iemand, met het (al dan niet onbedoelde) verlies van het Nederlanderschap, daarmee ook automatisch zijn Europees burgerschap verliest. 
  • Rechters krijgen met deze uitspraak dus de mogelijkheid om de redelijkheid van het verlies te gaan toetsen.
    • Het zou kunnen zijn dat rechters door deze uitspraak anders gaan toetsen wanneer iemand nog volledig Nederlands is, nog voldoende Nederlands spreekt, familie in Nederland heeft die hij regelmatig wil bezoeken of bijvoorbeeld plannen heeft om te gaan studeren of werken in Nederland of elders in Europa.
    • Ook zouden rechters bijvoorbeeld anders kunnen gaan toetsen waneer je nét nét na de termijn van tien jaar te laat bent met het verlengen van je paspoort, of wanneer je als kind je Nederlandse nationaliteit bent verloren omdat je ouders vergeten zijn hun Nederlandse nationaliteit tijdig te verlengen binnen de termijn van tien jaar.
  • Er komst steeds meer aan het licht dat de informatievoorziening vanuit de overheid rondom dubbele nationaliteitskwesties te kort schiet. Er wordt gediscussieerd over de vraag of de overheid haar Nederlande burgers in het buitenland niet actief zou moeten gaan informeren bij dreigend verlies van het Nederlanderschap. Daarnaast blijkt dat veel ambtenaren, in en buiten Nederland, foutief voorlichten door gebrekkige kennis van de wetgeving. Deze fouten hebben soms flinke vertragingen tot gevolg in het proces van verlengen van het paspoort, waardoor Nederlanders volledig onbedoeld hun Nederlanderschap zouden verliezen.
Wat zijn extra aandachtspunten om te voorkomen dat jij, je partner en/of je kinderen de Nederlandse nationaliteit verliezen bij een lang verblijf in het buitenland of emigratie?

Wat zijn extra aandachtspunten om te voorkomen dat jij, je partner en/of je kinderen de Nederlandse nationaliteit verliezen bij een lang verblijf in het buitenland of emigratie?

  • op dit moment is het eigen verantwoordelijkheid van Nederlanders in het buitenland om, als zij van plan zijn een andere nationaliteit aan te nemen, zich te (laten) informeren over mogelijke gevolgen vanuit de relevante wet- en regelgeving.
  • er is geen actieve informatieplicht vanuit de overheid; je komt er dus vaak pas achter als je je paspoort wilt gaat verlengen (en dit niet meer blijkt te kunnen), of als je reist en aan de grens met Nederland komt.
  • het verlengd krijgen van je paspoort door een ambassade is geen garantie op het behoud van Nederlanderschap als achteraf blijkt dat je er toch geen recht op had: ambtenaren kunnen fouten maken in het toepassen van de (steeds aangepaste) wet- en regelgeving. De vele aanpassingen en uitzonderingen hebben in de loop der tijd ook steeds tot verschillende interpretaties -en fouten- geleid.
  • check sowieso altijd de meest recente wetgeving (Rijksoverheid), er wordt op meerdere terreinen onderzoek gedaan naar de wetgeving rondom (het verlies van) Nederlanderschap!
    • in sommige complexe gevallen, bijvoorbeeld bij automatisch verlies omdat ouders of grootouders ooit kozen voor een andere nationaliteit, is wetgeving uit meerdere tijdsframes van toepassing -> dat maakt het ook voor (internationale) rechtsspecialisten complex.
    • de kennis en beantwoording van vragen omtrent nationaliteitszaken en wetgeving is sinds 2013 verhuisd van de buitenlandse posten naar een kenniscentrum/contactcenter in het departement in Den Haag; goedbedoelende medewerkers van buitenlandse ambassades of consulaten, of ambtenaren van gemeentes in Nederland, verwijzen bij complexe situaties ook steeds vaker naar dit kenniscentrum.
  • de huidige wet geeft geen ruimte voor afweging van persoonlijke omstandigheden van betrokkenen.
  • procederen tegen beslissingen omtrent het verlies van het Nederlanderschap is mogelijk en zeer complex. Vaak wordt dit sterk ontmoedigd door ambassades of de Nederlandse overheid; uit de praktijk blijkt dat procederen vaak kansloos is.
  • bij naturalisatie in je nieuwe woonland kan worden gesteld dat je de Nederlandse nationaliteit moet opgeven (dan word je daar dus actief over geïnformeerd en kun je een afweging maken), maar dit wordt lang niet altijd verplicht gesteld (en dan word je dus ook niet actief gewezen op mogelijke gevolgen).
  • ben je onbedoeld en ongewild je Nederlanderschap kwijtgeraakt en wil je de Nederlandse nationaliteit herkrijgen dan moet je als oud-Nederlander vaak eerst weer (een jaar) in Nederland gaan wonen op basis van een verblijfsvergunning van niet-tijdelijke aard. Dat betekent dus ook dat je (al dan niet met je gezin) terugverhuist naar Nederland en baan, huis, school etc. in je woonland van de andere nationaliteit opgeeft.
  • overweeg je sowieso een terugkeer naar Nederland, bijvoorbeeld na je pensioen of omdat je voor je ouders op leeftijd wilt gaan zorgen, let dan extra goed op de regels omtrent (het ongemerkt verliezen van) nationaliteit; voorkom dat de terugkeer een langdurig proces wordt met de immigratiedienst omdat je de Nederlandse nationaliteit onbedoeld verloren bent.
Kunnen minderjarigen zomaar de Nederlandse nationaliteit verliezen?

Kunnen minderjarigen zomaar de Nederlandse nationaliteit verliezen?

Minderjarigen verliezen niet zomaar de Nederlandse nationaliteit, maar er gelden wel andere, aanvullende en vaak ook redelijk complexe regels.

  • Verlies treedt bijvoorbeeld wel af als ouders vrijwillig afstand doen van het Nederlanderschap of onafgebroken 10 jaar buiten het Koninkrijk of de EU hun hoofdverblijf hebben gehad. Maar ook daar zijn weer uitzonderingen op.
  • Omdat het beleid in ontwikkeling is, blijft het raadzaam om tijdig en regelmatig veranderingen te checken als je wilt voorkomen dat je kind onverwacht 'automatisch' de Nederlandse nationaliteit verliest.
Wat houdt een verklaring bezit van het Nederlanderschap in, en wanneer heb je die in het buitenland nodig?

Wat houdt een verklaring bezit van het Nederlanderschap in, en wanneer heb je die in het buitenland nodig?

Verklaring bezit van het Nederlanderschap

  • Gaat je Nederlands paspoort verlopen en heb je dat paspoort alleen nodig om je Nederlandse nationaliteit te bevestigen (bijvoorbeeld omdat je altijd reist op het paspoort van een andere nationaliteit)?
  • Dan is het niet persé nodig een volledig nieuw Nederlands paspoort aan te vragen  
  • Je kunt dan ook een zogenaamde 'Verklaring omtrent bezit van het Nederlanderschap' aanvragen
  • Voordeel is dat deze verklaring veelal goedkoper is dan het aanvragen van een nieuw paspoort
  • Deze verklaring regel je bij de ambassade (digitaal of per post)
  • Let op: je moet de verklaring wel tijdig aanvragen: vóórdat je paspoort verloopt!
Wat houdt afstandsplicht in met betrekking tot nationaliteit?

Wat houdt afstandsplicht in met betrekking tot nationaliteit?

Bij naturalisatie moet je vaak verplicht afstand doen van je oorspronkelijke nationaliteit, als dat kan. Dit heet afstandsplicht.

Er zijn uiteraard ook weer uitzonderingen op deze afstandsplicht, waaronder:

  • in sommige landen krijg je automatisch de nationaliteit van het land waar je bent geboren.
  • ook bepaalt ieder land zelf wanneer iemand de nationaliteit verliest. Voor burgers uit bijvoorbeeld Griekenland of Iran is het juridisch niet mogelijk de nationaliteit af te staan. In Marokko wordt het doen van afstand in de praktijk niet geaccepteerd.
  • heb je een partner met een andere nationaliteit en zijn jullie getrouwd, dan mag deze partner zijn of haar eigen nationaliteit vaak houden. Dit geldt ook bij een geregistreerd partnerschap.
Wat is een attestatie de vita en waartoe dient het als je voor langere tijd in het buitenland woont?

Wat is een attestatie de vita en waartoe dient het als je voor langere tijd in het buitenland woont?

  • een attestatie de vita is een bewijs van "teken van leven"
  • soms vragen pensioeninstanties of lijfrenteverzekeraars om dit bewijs, met name bij permanente vestiging in het buitenland
  • het bewijs regel je bij de Nederlandse ambassade of via bijvoorbeeld een notaris in je woonregio
  • veelal heb je nodig:
    • geldig identiteitsbewijs met foto
    • bewijs van woonplaats (bv: verblijfsvergunning + huurcontract)
    • bewijs Nederlanderschap (bv: paspoort of Koninklijk Besluit)
    • bewijs van burgerlijke staat
  • logischerwijs moet je je persoonlijk melden bij de Ambassade of bij de notaris
Wat is een woonplaatsverklaring en waartoe dient het rondom een lang verblijf in het buitenland?

Wat is een woonplaatsverklaring en waartoe dient het rondom een lang verblijf in het buitenland?

  • een woonplaatsverklaring (certificate of residence) is een verklaring waarin de Nederlandse overheid (Belastingdienst) formeel aangeeft wat je woonplaats is
  • de verklaring ondersteunt ter voorkoming van dubbele belasting of uitkering van pensioen of lijfrente; je kunt er bijvoorbeeld bij de belastingdienst van je nieuwe woonland mee aantonen dat je volgens de Nederlandse overheid niet meer, of juist nog wel, in Nederland woont
  • bij emigratie kan het handig zijn deze verklaring op te vragen zodra je in je nieuwe woonland een identiteitskaart hebt ontvangen
  • check vooraf of je de woonplaatsverklaring kan verkrijgen bij de Nederlandse ambassade; je kan de verklaring veelal ook per e-mail aanvragen bij de Belastingdienst; sommige landen werken met een vast formulier dat je kan meesturen naar de Belastingdienst in Nederland, in andere gevallen geef je het volgende in de mail aan:
    • je naam
    • je burgerservicenummer
    • voor welk jaar je een woonplaatsverklaring nodig hebt
    • voor welk verdragsland je de verklaring nodig hebt
    • in welke taal je de verklaring wenst te ontvangen
  • check vooraf of je aanvullende documenten dient mee te sturen; in een aantal gevallen wordt bijvoorbeeld gevraagd om: uitschrijvingsbewijs Nederlandse basisadministratie in Nederland (via gemeente), een geldig Nederlands paspoort, een geldig lokaal identiteitsbewijs of een lokaal afschrift bankrekening, huurcontract, koop akte woning, elektriciteitsmaatschappij met het adres van de verblijfplaats, eventueel bewijs van burgelijke staat
  • de verklaring ontvang je meestal binnen ongeveer twee weken retour
Wat is het verschil tussen een nationaliteit en het hebben van een reisdocument?

Wat is het verschil tussen een nationaliteit en het hebben van een reisdocument?

  • status: de nationaliteit of nationaliteiten die je bezit houden een status in: je bent het, je bent het niet, of je bent het niet meer
  • vs document: het hebben van een paspoort of identiteitskaart, een verklaring van Nederlanderschap, je rijbewijs etc. is niets meer of minder dan het hebben van een papieren of digitaal document
  • zo kun je een bepaalde nationaliteit hebben zonder dat je over een document beschikt die dat bewijst (je bent je paspoort kwijt, je paspoort is verlopen e.d.) maar andersom kun je ook over een document beschikken (bv. een paspoort) zonder dat je de betreffende nationaliteit hebt (je Nederlanderschap is verloren gegaan, maar je bezit nog wel een Nederlands paspoort of rijbewijs)
Nederlanders in het buitenland: vragen en antwoorden

Nederlanders in het buitenland: vragen en antwoorden

Wat missen nederlanders het meest als ze als ze naar het buitenland gaan?

Wat missen nederlanders het meest als ze als ze naar het buitenland gaan?

Wat veel Nederlanders in het buitenland missen naast hun familie en vrienden:

  • Hollands broodbeleg
  • Hollandse (en Belgische) mayonaise
  • fietsen en overal met de fiets heen kunnen
  • de Nederlandse eerlijkheid/directheid
  • het aanbod aan alternatieve medicijnen
  • schoon drinkwater uit de kraan
  • bitterballen, frikandellen en kroketten
  • de 'gezelligheid'
  • de ‘een biertje drinken voor de gezelligheid’ cultuur
  • 'de Hema'

Meer lezen

Hoeveel Nederlanders vertrekken er jaarlijks voor een lang verblijf in het buitenland?

Hoeveel Nederlanders vertrekken er jaarlijks voor een lang verblijf in het buitenland?

Hoeveel Nederlanders vertrekken naar het buitenland?

  • Emigratie- en remigratiecijfers kom je wél in allerlei soorten en maten tegen. Meestal zijn ze gebaseerd op het aantal mensen dat zich heeft uitgeschreven bij de gemeente en het aantal mensen dat zich opnieuw inschrijft in het bevolkingsregister. Door deze manier van registreren raken cijfers wat gekleurd.
    • niet iedereen schrijft zich uit bij vertrek uit NL (vergeten, of bewust vanwege de -al dan niet toegestane- wens tot behoud van een adres).
    • het aantal mensen dat voor bijvoorbeeld een lange reis of wereldreis naar het buitenland vertrekt en zich al dan niet uitschrijft uit de basisregistratie wordt niet bijgehouden.
    • het aantal mensen dat als digital nomad vertrekt uit Nederland om (een tijd) in het buitenland te gaan reizen, wonen en werken en zich al dan niet uitschrijft uit de basisregistratie wordt niet bijgehouden.
    • ook worden buitenlandse migranten die in Nederland hebben gewoond, ingeschreven hebben gestaan in het bevolkingsregister, en nu naar hun vaderland (of een andere bestemming) terugkeren meegeteld bij het totaal aantal mensen dat uit Nederland emigreert.
    • ook de remigratiecijfers raken vervolgens vertekend; bijvoorbeeld mensen die zich terecht of onterecht, nooit hadden uitgeschreven en terugkeren schrijven zich dus bij terugkeer niet opnieuw in.

Emigratie in ruime zin

  • Ondanks bovenstaande geeft de trend in aantallen natuurlijk wel een goede indicatie. Kies je voor 'emigratie' in een ruime zin des woords (inclusief oorspronkelijke buitenlandse vestigers die terugkeren naar land van herkomst), dan ontwikkelen de aantallen zich als volgt (bron: met name CBS):
    • 1955: bijna 460.000 / 1970: 56.000 / 1996: bijna 60.000 / 2006: 130.000 / 2007: 123.000 / 2013: 146.000 / 2014: 148.000 / 2015: 149.500 / 2016: 151.500 / 2017: 154.000 / 2019: 161.000 / 2020: 152.500 (mede invloed COVID-19).

Emigratie van in Nederland geboren Nederlanders naar het buitenland

  • In de periode 2000-2015 emigreerden gemiddeld zo'n 46.000 à 47.000 Nederlanders (d.w.z. Nederlanders die ook geboren zijn in Nederland); vanaf 2010 ligt dat aantal ook al jaren behoorlijk stabiel rond de 45.000.
    • één op de vier Nederlanders die in 2005 emigratieplannen had, was twee jaar later daadwerkelijk vertrokken.
    • mannen, jongeren onder de 30 jaar en alleenstaanden wagen het meest de emigratiestap.
    • hoewel 20'ers (en deels ook 30'ers) in absolute aantallen het meest emigreren, groeit de groep emigrerende 55+'ers de laatste tijd relatief het snelst.
    • naar schatting verblijven er zo'n 1.000.000 Nederlanders momenteel in het buitenland (bron: IOM).
    • Nederlanders zijn overigens 'gewild' in het buitenland o.a. vanwege hun goede opleiding, talenkennis, flexibiliteit en ondernemingszin.

Remigratie

  • Rond de 20.000 in Nederland geborenen keren jaarlijks terug naar Nederland (incl. de uitgezonden expats).
    • tussen 2000 en 2015 keerde rond de 53% van alle geëmigreerde Nederlanders na verloop van tijd weer terug naar Nederland; gemiddeld zo'n 25.000 Nederlanders per jaar.

Wat zijn de verwachtingen?

  • een voorspelling (CBS), natuurlijk voor wat 'ie waard is, is dat in 2040 ruim 185.000 Nederlanders per jaar Nederland verlaten.
  • een andere voorspelling (Emigratiebeurs 2020) laat zien dat, als de emigratie-trend zich voorzet conform verwachtingen, ruim 259.000 mensen Nederland verlaten in 2050.
  • De verwachting is dat emigratie de komende tijd verder zal stijgen vanwege:
  • tendens naar parttime wonen in het buitenland als gevolg van verbeterde internationale mobiliteit (heen & weer reizen is makkelijker).
  • toenemende vergrijzing & meer faciliteiten of speciale vestigingsprogramma's voor senioren.
  • toegenomen zoektocht naar betere kwaliteit van leven (rust, ruimte en natuurlijke leefomgeving, minder stress en hectiek).
  • ZZP-ers zoeken buitenlandse markt.
  • groeimarkt internationale stages en werk.
  • minder drempels voor buitenlandse vestiging.
  • grensgebieden komen dichterbij.
  • betere communicatiemiddelen, waardoor contact met thuisfront niet meer verloren hoeft te gaan.

Hoeveel Nederlanders wonen in het buitenland?

Hoeveel Nederlanders er op jaarbasis in het buitenland wonen, is lastiger aan te geven.
  • er is sinds 1991 geen verplichte registratie (meer) voor Nederlanders die in het buitenland gaan wonen.
  • er zijn allerlei goede redenen om je vooral wel te registreren (zie elders), maar registratie gebeurt dus op vrijwillige basis.
  • dat betekent ook dat er geen sluitende tellingen zijn van het aantal Nederlanders dat (permanent of semi-permanent) in het buitenland woont.
  • ruwe schattingen lopen uiteen van ongeveer 700.000 (2010, ministerie van Buitenlandse Zaken) tot 1.200.000.

Quotes

"Wát een bijzondere periode destijds eigenlijk hè. In de jaren '40 en '50 van de 20e eeuw, na de oorlog, emigreerden ruim 180.000 Nederlanders naar Canada; tegenwoordig nog 'maar' enkele honderden per jaar" (Canada).
Terugkeer en remigratie: vragen en antwoorden rond documenten en werk

Terugkeer en remigratie: vragen en antwoorden rond documenten en werk

Waar op te letten als je na een lang verblijf in het buitenland werk zoekt in Nederland?

Waar op te letten als je na een lang verblijf in het buitenland werk zoekt in Nederland?

Een curriculum vitae waarin staat dat je jaren in het buitenland hebt gewerkt is waardevol, maar kan werkgevers ook afschrikken. Let daar ook op in eventuele gesprekken.

  • leg de focus op resultaten: beschrijf niet zozeer "hoe leuk of exotisch" het was, maar focus op wat je in het buitenland hebt bereikt, wat je resultaten zijn. Welke markt heb je veroverd, welke conflicten heb je op weten te lossen, hoe zijn mensen of organisaties door jou veranderd?
  • maak duidelijk op welke schaal je hebt gewerkt in het buitenland: bij een bedrijf van twee, twintig of tweehonderd mensen; stond je vijf dagen per week voor de klas of gaf je incidenteel les, etc.
  • maak selecties afhankelijk van het type toekomstig werkgever: als terugkeerder uit het buitenland heb je niet zelden zóveel ervaringen opgedaan en 'verhalen te vertellen', dat je sollicitatie warrig kan worden als je alles aan bod wilt laten komen. Dat is vaak ook niet nodig.
  • geef je toekomstig werkgever inzicht: maak duidelijk wat je beweegredenen zijn geweest om destijds uit Nederland te vertrekken en nu weer terug te keren; focus daarbij op positieve redenen, voorkom een klaagzang (je bent immers terug) en vermijd uit te stralen dat je ondoordacht wegging.
  • maak inzichtelijk wat het verblijf in het buitenland je opgeleverd heeft (vooral de zaken die relevant kunnen zijn voor je toekomstige werk): om kunnen gaan met verschillende visies, culturen, gewoontes, jezelf staande kunnen houden, een open vizier hebben gekregen, etc.
Wat zijn aandachtspunten als je na een lang (expat) verblijf in het buitenland terugkeert naar de arbeidsmarkt in Nederland?

Wat zijn aandachtspunten als je na een lang (expat) verblijf in het buitenland terugkeert naar de arbeidsmarkt in Nederland?

Niet altijd zal je na terugkeer uit het buitenland in Nederland weer op je oude werkplek terecht kunnen; uiteraard afhankelijk van de afspraken die je als (uitgezonden) medewerker met je bedrijf hebt kunnen maken. Grote multinationals hebben voor jouw functie wellicht tijdelijke opvang geregeld vanuit een van de ander internationaal opererende kantoren, maar bij veel kleinere bedrijven is je functie inmiddels allang permanent vervuld door iemand anders. Je bent zelf een tijd weggeweest, je bedrijf heeft zich in Nederland doorontwikkeld, er zijn collega's vertrokken en nieuwe collega's verschenen.

Tips om jezelf weer in een goede uitgangspositie op de arbeidsmarkt te zetten en/of een terugkeer naar je werkgever succesvoller te maken:

  • vraag je directe werkgever/collega's in het buitenland opgedane ervaringen, competenties en behaalde resultaten te onderschrijven of bevestigen.
  • denk zelf na over opgedane vaardigheden en laat deze objectief vaststellen (skills assessment bureau); denk ook aan skills als "flexibiliteit", "plannen", "zelfstandig werken", "samenwerken".
  • laat zien dat je betrokken bent en/of bent gebleven bij je werkveld en/of werkgever in Nederland: wees op de hoogte van ontwikkelingen, plaats posts in (zakelijke) social media waarin je laat zien op de hoogte te zijn van wat er recent(er) speelt in je functiegebied, in het werkveld of in je bedrijf.
  • laat jezelf interviewen voor een expat magazine, het bedrijfsblad of een van de online bedrijfskanalen, waarin je inzoomt op jouw persoonlijke en zakelijke ontwikkeling, op behaalde resultaten in het buitenland, op overeenkomsten en verschillen; hou het uiteraard positief.
  • volg in-company of werkveldtrainingen om je eigen positie te versterken en je enthousiasme en betrokkenheid te tonen.
  • focus op bedrijven die internationale werkervaring waarderen of kies voor startups die vaker achter jouw keuze voor een internationaal carrièrepad staan dan de wat meer traditionele bedrijven.
  • benut het niet kunnen terugkeren naar je "oude" werkgever om een lang uitgestelde carrièreswitch te maken, of eindelijk ruimte te geven aan de wens om voor jezelf te beginnen; het is niet verrassend dat veel terugkeerders starten met expat coachingsbureaus, culture training trajecten, emigratie workshops, international business consultancy e.d.
  • verdiep je ook eens in nieuwe rollen die je kan invullen en nieuwe (zakelijke) waarde die je hebt opgebouwd omdat je een tijdlang gewoond en gewerkt hebt op een bestemming die voor veel internationaal opererende bedrijven interessant is; je kent de lokale (zakelijke) cultuur, je hebt een netwerk opgebouwd, je spreekt de taal, je bent gewend om zaken vanuit meerdere perspectieven te beoordelen etc.
Wat zijn aandachtspunten als je terugkeert bij de werkgever die je heeft uitgezonden?

Wat zijn aandachtspunten als je terugkeert bij de werkgever die je heeft uitgezonden?

  • de ervaring die je voor het bedrijf hebt opgedaan bij een vestiging in het buitenland is bijzonder waardevol; het werken in een andere culturele context, ervaring opdoen met internationaal zakendoen, jezelf redden met allerlei extra regelzaken in het buitenland, een vergroot netwerk aan regionale of wereldwijde contacten.
  • toch blijkt het niet vanzelfsprekend, ondanks de investeringen, dat de kennis en ervaring die je hebt opgedaan ook daadwerkelijk zal worden benut, zelfs niet als je wel werkt voor een op de internationale markt georiënteerd bedrijf.
  • hou er daarnaast rekening mee dat je bedrijf zich in de periode dat jij in het buitenland was heeft door-ontwikkeld. Bij een bedrijf dat veel ervaring heeft met uitzendingen zal je in bepaalde mate op de hoogte zijn gehouden van deze ontwikkelingen, bij andere bedrijven zal je jezelf op de hoogte moeten hebben gehouden. Bij terugkeer kan het zijn dat je oude functie niet meer beschikbaar is, of dat je in een tijdelijke job of project wordt geplaatst. Dat hoeft niet per definitie iets negatiefs te zijn, maar het is wel iets om rekening mee te houden.
  • terugkerende expats verwachten nog wel eens, door hun professionele en persoonlijke groei, een promotie bij terugkeer (in functie, in salaris); dit is voor veel bedrijven zeker geen vanzelfsprekendheid; hou afhankelijk van je functie en ervaring rekening met 'een stap terug'.
  • een substantieel deel van de terugkerende expats besluit binnen een jaar na terugkeer ontslag te nemen bij het oude bedrijf. Veel repats starten uiteindelijk een eigen bedrijf of bieden zich aan als coach of consultant, om de zelfstandigheid die ze in het buitenland hebben ervaren weer op te zoeken.

Op de vestiging van ons bedrijf in Beijing heb ik een bijzondere tijd gehad. Ik was een soort centrale spil bij bezoek van buitenlandse delegaties, mocht overal aanschuiven, ontmoette bijzondere mensen uit China op hoog niveau. Terug in Nederland was ik eigenlijk weer een van de velen. Een bijzondere ervaring in China, maar na terugkeer moest ik flink wennen aan die andere status.

China repat

Hoe zoek je na een lang verblijf in het buitenland weer werk in Nederland?

Hoe zoek je na een lang verblijf in het buitenland weer werk in Nederland?

  • kun je niet terug in eerdere functies of bij je voormalig expat-werkgever, oriënteer je dan tijdig op de huidige Nederlandse arbeidsmarkt, kansrijke sectoren en instanties die werk voor je zouden kunnen regelen.
  • raadpleeg online bronnen en nieuwsitems over de Nederlandse arbeidsmarkt; laat je tegelijkertijd niet teveel afschrikken over negatieve berichten. Werk zoeken en vinden blijft een individuele aangelegenheid, hangt af van je ervaringen, opleiding, mate van zelfverzekerdheid...en soms ook van geluk.
  • leg bij voorkeur al voor terugkeer contacten met potentiële werkgevers of bemiddelaars.
  • gebruik je bestaande netwerk in Nederland.
  • ben je destijds positief weggegaan bij je werkgever in Nederland, haal dan de banden tijdig weer aan en informeer naar nieuwe mogelijkheden in eenzelfde soort functie of juist in andere functies.
  • kijk ook eens naar bedrijven uit je huidige woonland, wellicht willen zij ondernemen in Nederland, zoeken ze toegang tot de Nederlandse of Europese markt.
  • gebruik je social media kanalen om aan te geven dat je op zoek bent naar een baan.
  • meld je uiteraard aan bij de diverse uitzendbureaus, online job platforms; zorg voor een sterk profiel.

Eerste werkdag

Ik was alleen vergeten dat op kantoor iedereen me wel kan verstaan...

Loesje

Hoe werkt inschrijven in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?

Hoe werkt inschrijven in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?

  • Schrijf je binnen 5 dagen na aankomst weer in bij de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente waar je gaat wonen (dus niet bij de gemeente waar je ooit hebt gewoond -tenzij je er opnieuw gaat wonen- en ook niet bij de gemeente waar je ooit bent geboren)
  • Voor inschrijving bij de gemeente is wel een soort 'woon'bewijs (adres) nodig, zoals een huurovereenkomst, eigendomsbewijs of toestemming tot inwoning van de eigenaar.
  • Na inschrijving kun je je ook weer aanmelden voor een zorgverzekering.

Terugkeren ervaarden wij, als hoogopgeleid gezin dat voor emigratie altijd hard werkte en belasting betaalde in Nederland, als pittig. Na maanden vergeefs werk zoeken en logeren bij vrienden klopten we aan bij de gemeente met een verzoek om tijdelijke hulp, een overbrugging om weer op eigen benen te kunnen staan. Kort gezegd: we werden nergens in geholpen, soms echt tegengewerkt en meerdere keren redelijk onbeschoft behandeld.

Tunesië (r)emigrant

Ik ben nu na een lang verblijf op de Antillen weer 6 maanden terug in Nederland. Heb geen grote problemen ondervonden, werd bij de diverse regelzaken altijd netjes geholpen. Ik was vanuit de Antillen al aan het solliciteren bij Nederlandse werkgevers, met sollicitatiegesprekken via Skype. Had snel een baantje en klein appartement gevonden, had wat spaargeld om rond te kunnen komen, en kon vanuit die startsituatie een andere baan en groter appartement vinden.

Antillen (r)emigrant

Hoe werkt het als je na een lang verblijf in het buitenland (weer) Nederlander wilt worden?

Hoe werkt het als je na een lang verblijf in het buitenland (weer) Nederlander wilt worden?

Wie (nog steeds) woont in het land waarvan hij de nationaliteit heeft, kan in de regel niet naturaliseren tot Nederlander.

Ben je ten tijde van emigratie al dan niet vrijwillig je Nederlanderschap verloren, dan zijn er verschillende manieren om bij terugkeer naar Nederland opnieuw Nederlander te worden.

  • er is een verschil in beleidsprocedures tussen oud-Nederlanders (zij die de Nederlandse nationaliteit eerder hebben gehad) en niet-Nederlanders; voor de procedure voor niet-Nederlanders check de site van de Rijksoverheid.

Procedure voor oud-Nederlanders

  • je kunt als oud-Nederlander op twee manieren de Nederlandse nationaliteit terugkrijgen:
    1. door gebruik te maken van de optieprocedure, waarbij je een verklaring aflegt dat je weer Nederlander wilt worden. Deze mogelijkheid geldt in elk geval voor oud-Nederlanders die ten minste 1 jaar legaal in het Koninkrijk wonen met een geldige verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel, zoals gezinshereniging. Een speciale verblijfsvergunning voor oud-Nederlanders is de zogenaamde verblijfsvergunning wedertoelating.
    2. door een verzoek om naturalisatie tot Nederlander in te dienen. Deze procedure staat voor alle oud-Nederlanders open.
  • aan beide procedures zijn kosten verbonden; ook als je je verzoek weer intrekt of geen akkoord krijgt.
  • in beginsel neem je afstand van je huidige nationaliteit(en); de Nederlandse overheid probeert dubbele nationaliteit zoveel mogelijk te voorkomen (er zijn wel uitzonderingen). Nadat je officieel weer Nederlander bent geworden, dien je nog wel een bewijs aan te leveren dat je afstand hebt gedaan van je andere nationaliteit(en).
  • ten tijde van de aanvraag wordt gevraagd om een aantal documenten, waaronder:
    • bewijs van eerder bezit van de Nederlandse nationaliteit (Nederlands paspoort of verklaring van Nederlanderschap).
    • huidig paspoort.
    • gelegaliseerde geboorteakte.
  • aanvragen gaat via de volgende instanties:
    • in Nederland: bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente waar je bent ingeschreven in de Basisregistratie Personen.
    • in het buitenland: bij de Nederlandse ambassade of het consulaat in het land waar je woont.
  • procedure: er wordt bekeken of je voldoet aan de voorwaarden van de betreffende aanvraag.
    • bij de optieprocedure behandelt de gemeente (of de ambassade/consulaat) het verzoek en beslist de burgemeester (of het hoofd van de diplomatieke post).
    • bij de naturalisatieprocedure stelt de gemeente (of de ambassade/consulaat) een dossier samen, voorziet dat van een advies en stuurt het naar de IND. De IND beoordeelt het verzoek, wordt dan ingewilligd dan verleent de Koning uiteindelijk het Nederlanderschap.
    • bij de naturalisatieprocedure wordt onder andere ook bekeken of je voldoende ingeburgerd bent en of je Nederlands kan spreken, schrijven en verstaan. Afhankelijk van diploma's en certificaten die je kan overleggen, hoef je dan geen inburgeringsexamen of naturalisatietoets te doen.
    • bij inwilliging van de naturalisatie ben je verplicht deel te nemen aan de naturalisatieceremonie en leg je een aantal verklaringen af.
  • de optie-procedure neemt ongeveer 3 maanden in beslag, de naturalisatieprocedure ongeveer 1 jaar.

Verblijfsvergunning oud-Nederlanders

  • als oud-Nederlander in Nederland moet je over een verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel beschikken om de Nederlandse nationaliteit terug te krijgen.
  • een speciale verblijfsvergunning voor oud-Nederlanders is de verblijfs-vergunning wedertoelating. Je komt ervoor in aanmerking als je als Nederlander in het Europese deel van Nederland bent geboren en getogen én geen gevaar vormt voor de openbare orde of de nationale veiligheid.
  • je moet, afhankelijk van je huidige nationaliteit, wel beschikken over een machtiging tot voor-lopig verblijf (mvv), aan te vragen bij de Nederlandse ambassade of het consulaat. Een aantal nationaliteiten en groeperingen heeft geen mvv nodig.

Herkrijgen van het Nederlanderschap bij niet-vrijwillig verlies

  • ben je het Nederlanderschap niet vrijwillig verloren, dan kan je procederen door het instellen van bezwaar en eventueel beroep tegen de weigering om een paspoort te vernieuwen; deze zaken zijn echter vaak weinig succesvol, onder andere omdat de (toetsing op) algemene beginselen van behoorlijk bestuur niet van toepassing is/zijn op de Rijkswet op het Nederlanderschap.
  • het verlies is 'van rechtswege', de ervaring van advocatenkantoren leert dat je daar weinig meer aan verandert.
  • je kan wel proberen om opnieuw Nederlander te worden volgens de procedures van optie of naturalisatie; hoewel je daarvoor veelal niet mag wonen in het land waarvan je (op dat moment) de nationaliteit bezit (Nederland wil daarmee niet in het vaarwater van andere landen komen, die via deze weg anders een burger zouden kwijtraken) -> je wordt door die regel gedwongen te verhuizen naar een ander land, wat vaak uiteraard verre van praktisch is.
  • je kan, vaak als "beste van slechte opties", terugkomen naar Nederland op basis van wedertoelating, en na een periode van verblijf via de regeling van optie opnieuw Nederlander worden.
Wat zijn fiscale aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

Wat zijn fiscale aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

  • bij vertrek uit Nederland heb je met een zogenaamd M-biljet je "laatste" belastingaangifte doorgegeven (zie Keuzekit Regelen & Regelgeving).
  • keer je vervolgens terug naar Nederland, dan is de daaropvolgende belastingaangifte cruciaal: je geeft dan het in de periode in het buitenland bij elkaar gespaard of belegd vermogen op.
  • als je kan aantonen dat je (keurig) belasting hebt betaald over je salaris in het buitenland dan is er normaliter niets aan de hand (natuurlijk moet je in het buitenland opgebouwd vermogen wel overeenkomen met je in het buitenland ontvangen salaris en/of andere inkomsten).
  • het saldo van je inkomsten minus (aantoonbaar) betaalde belastingen kan je normaal gesproken vervolgens om laten zetten in willekeurige valuta, en met een bankoverschrijving uit het buitenland naar Nederland overzetten, zonder dat daar extra heffingen over worden berekend.
Wat zijn aandachtspunten rondom sociale zekerheid en eventuele uitkeringen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

Wat zijn aandachtspunten rondom sociale zekerheid en eventuele uitkeringen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

  • periodes die je in het buitenland hebt gewoond of gewerkt kunnen in sommige gevallen meetellen als je in Nederland voor een uitkering in aanmerking wilt komen.
  • hou er wel rekening mee dat het verkrijgen van een uitkering direct bij terugkeer in Nederland veelal niet mogelijk is. Heb je niet direct een baan, bouw dan voor terugkeer reserves op: sparen, minder uitgeven of maak tijdelijke huisvestingsafspraken met vrienden of familie voor de eerste tijd.
  • soms kan een buitenlandse uitkering, zoals een werkloosheidsuitkering, arbeidsgeschiktheidsuitkering of pensioen, wel naar Nederland worden meegenomen.
  • heb je in een ander land binnen de EU gewoond en gewerkt, dan kan je over het algemeen bij terugkeer in Nederland een ww uitkering aanvragen. Vaak wordt dan om het aantonen van een minimum aantal werkweken gevraagd, binnen een vastgestelde periode. Voorwaarde is ook dat je in dat EU land sociale premies hebt afgedragen.
  • je recht op kinderbijslag start vaak pas weer tot het moment dat je een eigen woning en/of voldoende inkomsten hebt; daarmee toon je je nieuwe 'binding' met Nederland aan.
  • veel terugkeerders geven aan wel snel weer recht op zorgtoeslag te hebben gekregen, mits je uiteraard bent ingeschreven in Nederland.

Mijn man en ik wonen nu bijna een jaar op Curaçao. Helaas is onze droom in flinke duigen gevallen, we denken erover om terug te gaan naar Nederland. We hebben gelukkig nog een eigen huis in Nederland. Wel vragen we ons af of we een uitkering kunnen aanvragen, om vanuit daar weer werk te gaan zoeken.

Curaçao emigrant

Wat zijn aandachtspunten rondom openstaande schulden en andere verplichtingen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

Wat zijn aandachtspunten rondom openstaande schulden en andere verplichtingen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

  • heb je in je huidige woonland schulden of bijvoorbeeld belastingverplichtingen openstaan probeer deze dan voor remigratie volledig af te handelen.
  • belastingschulden blijven uiteraard openstaan en kunnen via verdragen alsnog op je worden verhaald.
  • had je destijds bij vertrek uit Nederland een openstaande belastingschuld dan kan dit bij remigratie problemen veroorzaken rondom bijvoorbeeld verlenging of vernieuwing van je paspoort; er zijn termijnen waarop openstaande schulden verjaren maar deze termijn kan door de Belastingdienst worden verlengd.
  • had je destijds bij vertrek uit Nederland andere schulden, bijvoorbeeld huurachterstand, dan kan het zijn (afhankelijk van de lengte van de periode dat je niet in Nederland was) dat deze zijn 'kwijtgescholden' of verjaard. Hou er wel rekening mee dat, zeker waar het gaat om huurschulden, systemen steeds beter op elkaar zijn aangesloten en je als wanbetaler geregistreerd kan staan.
Welke documenten moet je in orde maken als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

Welke documenten moet je in orde maken als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

Denk onder andere aan:

  • bewijs van uitschrijving uit je huidige woonland (als je daar formeel bent ingeschreven). Niet ieder land geeft een dergelijk document af, maar als dit wel regulier beleid is dan zal je bij inschrijving in Nederland dit uitschrijvingsbewijs moeten kunnen tonen.
  • internationale/Nederlandse erkenning van huwelijks akte.
  • uittreksels geboorteregister van je kinderen.
  • erkenning van je kinderen (“als jouw kinderen”). Je kind moet ook als jouw kind in Nederland geregistreerd staan; als je kind nog niet is geregistreerd in Nederland dan regel je dat in Den Haag, net als met het registreren van een buitenlands huwelijk.
  • bewijs van ontslag (als je door je werkgever in het buitenland ontslagen bent).
  • omzetting van een in het buitenland behaald rijbewijs naar een Nederlands rijbewijs (vaak is er een overgangsperiode, maar hou de maximum termijn goed in de gaten).

Tip: remigreer je met je (internationaal samengestelde) gezin, dan kan het soms handiger zijn eerst alleen terug te keren naar Nederland. Zodra je dan een woonlocatie hebt geregeld, werk (inkomsten) hebt gevonden en de documenten voor je partner en kinderen hebt geregeld, kunnen ook zij eenvoudiger overkomen en zich inschrijven in Nederland.

Wat zijn extra aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland met een niet-Nederlandse partner of niet-Nederlandse kinderen?

Wat zijn extra aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland met een niet-Nederlandse partner of niet-Nederlandse kinderen?

Tip: check altijd de up-to-date regel- en wetgeving; beleid is aan veranderingen onderhevig.

  • als je tijdens je verblijf in het buitenland getrouwd bent en/of kinderen hebt en je wilt je partner en kinderen meenemen bij terugkeer naar Nederland, dan krijg je veelal te maken met het integratietraject (zoals alle migranten in Nederland).
  • je partner en kinderen mogen ook in Nederland verblijven als:
    • je de Nederlandse nationaliteit hebt of verblijfsvergunning hebt.
    • het familie- of gezinslid bij je gaat wonen.
    • je voldoende geld hebt om je familie- of gezinslid te onderhouden. Dit betekent: je verdient minimaal het wettelijk minimumloon. 
  • ga je (weer) in Nederland werken en neem je (niet-Nederlandse) familie- of gezinsleden mee naar Nederland? Als jullie tegelijk Nederland inreizen, is het handig als de werkgever de aanvragen voor de verblijfsvergunning voor hen tegelijk indient met die van jezelf.
  • heeft je (niet-Nederlandse) partner werk dat hij mee kan nemen naar Nederland (bijvoorbeeld werk in Nederland voor een buitenlandse werkgever, of werk als freelancer) dan is er in het algemeen geen werkvergunning nodig; wel is het noodzakelijk uit te zoeken onder welk belastingregime (dat van het land van de buitenlandse werkgever of dat van Nederland) inkomstenbelasting betaalt moet worden; dat hangt onder andere af van eventuele belastingverdragen tussen beide landen.
  • voor een meekomende niet-Nederlandse partner kan het raadzamer zijn alleen een verblijfsvergunning aan te vragen en niet de Nederlandse nationaliteit; doe je dit wel dan is de kans groot dat hij of zij de eigen nationaliteit moet afstaan (indien mogelijk, sommige landen staan dit niet toe). Het Nederlandse beleid rondom dubbele nationaliteiten wordt steeds strenger.
  • er zijn extra voorwaarden, zoals:
    • je familie- of gezinslid moet over een paspoort beschikken.
    • laat zich inschrijven in de Basisregistratie Personen.
    • verzekert zich tegen ziektekosten binnen 4 maanden na afgifte van de verblijfsvergunning.
    • en neemt deel aan een inburgeringstraject.
  • je familie- of gezinslid moet zich al in het buitenland voorbereiden op het verblijf in Nederland; dat geldt sowieso voor familie- of gezinsleden vanaf 18 jaar tot de wettelijke AOW-leeftijd die een machtiging tot voorlopig verblijf nodig hebben om Nederland in te reizen.
    • zij zijn verplicht het basisexamen inburgering buitenland te doen bij de Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat.
    • hierbij wordt de basiskennis van de Nederlandse taal en samenleving getoetst.
    • pas als je familie- of gezinslid in het buitenland is geslaagd voor dit basisexamen, kun je de aanvraag voor een machtiging tot voorlopig verblijf indienen.
    • het resultaat is 1 jaar geldig. Na het behalen van het examen heb je dus 1 jaar de tijd om een aanvraag in te dienen.
  • voor een partner geldt dat het kan gaan om een echtgenoot of echtgenote, een geregistreerd partner of een ongehuwd partner. In dat laatste geval moeten jij en je partner een “duurzame en exclusieve relatie” met elkaar hebben. Ook moeten jullie allebei minimaal 21 jaar oud zijn.
  • voor adoptie- en pleegkinderen gelden andere voorwaarden van voor kinderen die onder je rechtmatig gezag staan.
  • als je eenmaal in Nederland gaat scheiden en niet meer samenwoont met je echtgenote en kinderen, dan voldoen zij niet meer aan de voorwaarden voor een verblijfsvergunning als familie- of gezinslid. Dit kan gevolgen hebben; situaties worden individueel bekeken.

Los van de 'technische' details bij het terugkeren naar Nederland met een niet-Nederlandse partner, zijn er ook de volgende aandachtspunten:

  • afhankelijk van de manier waarop je terugkeert, de voorzieningen die een eventuele Nederlandse werkgever biedt en de tijd die je Nederlandse partner na terugkeer wel of niet heeft, moet je er als buitenlands partner rekening mee houden dat veel regelzaken op jezelf aankomen.
  • dat kan nog wel eens lastig zijn als je de Nederlandse taal nog niet voldoende beheerst; denk aan het regelen van school, huisvesting, het opbouwen van een sociaal netwerk, het vinden van betaald of vrijwilligerswerk, etc.
  • het kan waardevol zijn je als buitenlands partner aan te sluiten bij een internationaal netwerk in Nederland, bijvoorbeeld gericht op expat partners.
  • ieder individu dat 'terugkeert' uit het buitenland heeft een periode van gewenning en acceptatie nodig; dat proces kan extra intensief zijn wanneer er een Nederlander met een niet-Nederlandse partner bij betrokken is. Terugkeer en gewenning wordt dan vaak anders ervaren, de diverse fasen bij terugkeer worden anders doorlopen of varieren in duur. Zo veel mogelijk open blijven communiceren is dan helemaal essentieel.
Wat zijn aandachtspunten bij het verkrijgen van een Nederlandse verblijfsvergunning na een lang verblijf in het buitenland?

Wat zijn aandachtspunten bij het verkrijgen van een Nederlandse verblijfsvergunning na een lang verblijf in het buitenland?

  • een verblijfsvergunning is een vergunning die iemand over het algemeen moet hebben om te wonen en te werken in een land waarvan de persoon geen staatsburger is.
  • heb je nog de Nederlandse nationaliteit, dan heb je dus geen verblijfsvergunning nodig.
  • heb je niet meer de Nederlandse nationaliteit, maar wél de status langdurig ingezetene EU van een andere lidstaat, dan krijg je vrijstelling van het mvv-vereiste (machtiging tot voorlopig verblijf). Dit betekent dat je geen speciaal visum voor Nederland nodig hebt om langer dan 3 maanden in Nederland te mogen blijven en een verblijfsvergunning te kunnen aanvragen. Dit geldt voor de EU/EEG nationaliteiten plus een aantal laten daarbuiten.
  • val je buiten deze categorieën, dan dien je een machtiging tot voorlopig verblijf te verkrijgen (een visum waarmee je toestemming regelt om langer dan 3 maanden in Nederland te verblijven), om daarna een verblijfsvergunning te kunnen aanvragen.
  • voordat je een aanvraag voor een verblijfsvergunning in kunt dienen, moet je een aantal benodigde papieren en gegevens verzamelen. Ook moet je buitenlandse documenten laten legaliseren en vertalen (hou rekening met enkele maanden plus uiteraard legalisatie kosten).
  • bij een aanvraag voor een verblijfsvergunning moet je ook diverse bewijsmiddelen inleveren. Uit die bewijsmiddelen moet blijken dat jij en eventuele familie- of gezinsleden aan de toelatingseisen voldoen. Ook moet de familie- of gezinsband worden aangetoond. Voorbeelden van bewijsmiddelen zijn:
    • stukken waaruit je inkomen blijkt.
    • een kopie van je paspoort en dat van je familie- of gezinsleden.
    • de huwelijksakte of akte van het geregistreerd partnerschap.
    • een ongehuwdverklaring.
    • documenten waaruit het ouderlijk gezag blijkt.
    • een bewijs dat het basisexamen inburgering buitenland is behaald.
    • een gelegaliseerde en vertaalde geboorteakte (ook nodig voor inschrijving in de Basisregistratie personen (BRP) in Nederland).
  • officiële buitenlandse bewijsmiddelen moeten zijn afgegeven en vervolgens zijn gelegaliseerd door de bevoegde autoriteiten van het land dat het bewijsmiddel heeft afgegeven. Ook moet het document gelegaliseerd zijn of voorzien zijn van een apostillestempel door de Nederlandse ambassade of consulaat in het betreffende land. Daarmee wordt de echtheid van het bewijsmiddel vastgesteld.
    • soms is een apostillestempel voldoende.
    • een apostillestempel is alleen mogelijk als het document uit een land komt dat net als Nederland aangesloten is bij het Apostilleverdrag.
    • officiële buitenlandse bewijsmiddelen zijn bijvoorbeeld geboorteakten en huwelijksakten.
    • tip: het legaliseren of apostilleren van bewijsmiddelen kan veel tijd in beslag nemen, begin tijdig -liefst enkele maanden voor het indienen van een aanvraag.
  • er is slechts een beperkt aantal talen toegestaan waarin de documenten die je indient bij de aanvraag zijn opgesteld; is dit niet het geval dan moet je ze eerst laten vertalen door een vertaler die door een rechtbank is beëdigd.
Checklist Terugkeer na een lang verblijf in het buitenland of emigratie

Checklist Terugkeer na een lang verblijf in het buitenland of emigratie

Planning

waar mogelijk tijdig starten met het voorbereiden van een terugkeer; beschouw het eigenlijk als een nieuw "vertrek voor langere tijd"

aandacht besteden aan alle aspecten rondom terugkeer; van werk tot onderwijs, van verzekering tot cultuur shock

al voor vertrek nadenken over manieren waarop je na terugkeer betrokken kunt blijven bij je voormalige woonland

Motieven

bij twijfel wel/niet terugkeren na een lang verblijf in het buitenland: voor alle terugkeerders in kaart brengen van hun motieven om wel (of niet) te willen terugkeren

bij een gevoel van onbehagen of heimwee: onderzoeksperiode instellen voordat je overhaast terugkeert; bespreken van je gevoelens met partner en/of ervaren buitenstaander (coach); realiseer je dat het missen van een "thuis"gevoel vaak niet gebonden is aan een woonlocatie of land

per persoon beschrijven van verwachtingen en persoonlijke doelen rondom en na terugkeer; hou er rekening mee dat de omstandigheden rondom de redenen waarom je (ooit) koos voor vertrek uit Nederland, niet erg veranderd zullen zijn

tijdig betrekken van alle betrokkenen rondom terugkeer; afhankelijk van gezinssamenstelling en leeftijden hoeft het niet vanzelfsprekend te zijn dat iedereen je wens deelt om terug te keren; soms keert ook niet het hele gezin terug naar Nederland

Bestemming, woonlocatie & woonruimte

heroriënteren op woonomgeving en -regio, mede afhankelijk van wat eventueel al voor je wordt geregeld door bijvoorbeeld je werkgever

overwegen van een ander terugkeer-land als je niet gebonden bent aan Nederland; een land dat wellicht beter aansluit bij je wensen omtrent leefklimaat, ruimte, kosten van levensonderhoud etc.

oriënteren op mogelijke overbruggingswoonruimte bij familie, vrienden, kennissen; maak deze periode niet te lang

overwegen van een (al dan niet tijdelijke) terugkeer naar een omgeving waarin veel expats wonen; zeker als je lang in het buitenland bent geweest

al vóór terugkeer contact leggen met verhuur- of verkoopmakelaars; ben je nog niet zeker van werk, woonregio, scholen etc. overweeg dan eerst te gaan huren

rekening houden met het feit dat je terugkeer uit het buitenland geen voorrangspositie oplevert bij woningbouwverenigingen of makelaars

tijdig contact leggen met huurders als je je woning in Nederland tijdelijk hebt onderverhuurd; duidelijke afspraken maken, rekening houdend met het huurcontract

Regelgeving

instellen op (soms) enige weerstand richting terugkeerders; zeker als je lang in het buitenland hebt gewoond staat niet iedereen welwillend tegenover terugkeerders die beroep doen op bijvoorbeeld sociale voorzieningen zonder premies te hebben afgedragen in de tijd dat ze in het buitenland woonden

opnieuw inscbrijven bij de Nederlandse gemeente waar je gaat wonen; o.a. nodig om je aan te kunnen melden voor de (verplichte) basiszorgverzekering. Je hebt hiervoor wel een bewijs nodig waar je gaat wonen (koopakte, huurcontract e.d.)

heb je de Nederlandse nationaliteit niet meer: tijdig starten met het onderzoeken van het proces om weer Nederlander te worden; doe dit voor ieder gezinslid tijdig want dit proces kan soms flink wat tijd en energie vergen

Verhuizing

kritisch keuzes maken welke spullen uit je (buitenlandse) inboedel ook na terugkeer een plek behouden (geef de rest bijvoorbeeld aan een goed doel)

checken van douane regelgeving: niet alles mag mee terug

gebruik maken van de verhuistips bij de Keuzehulp rondom Verhuizing bij lang verblijf in het buitenland

Sociale voorzieningen, uitkeringen & toeslagen

kennis updaten omtrent mogelijkheden, waar noodzakelijk, voor het aanvragen van (tijdelijke) uitkeringen; bijvoorbeeld om de eerste periode na terugkeer te overbruggen

voor terugkeer opbouwen van financiële reserves; het direct krijgen van een uitkering is, afhankelijk van je eerdere woonland, lang niet altijd mogelijk

opnieuw aanvragen van kinderbijslag, zorgtoeslag, huurtoeslag; daarmee dien je wel een nieuwe "binding" met Nederland aan te kunnen tonen

Belasting & fiscale zaken

voor terugkeer: afronden van belastingverplichtingen in het buitenland

na terugkeer: bij je eerstvolgende belastingaangifte opgeven van je in het buitenland bij elkaar gespaarde of belegde vermogen op; daarbij wordt o.a. gekeken naar het in het buitenland ontvangen salaris en/of andere inkomsten, plus de door jou in het buitenland betaalde belastingen -> het saldo daarvan kan in een aantal gevallen heffingsvrij naar Nederland worden overgeheven

afrekenen met eventuele openstaande Nederlandse belastingschulden; deze zullen bij terugkeer op je worden verhaald

Werk, onderneming & vrijwilligerswerk

tijdig -voor terugkeer- oriënteren op de arbeidsmarkt(kansen) in Nederland & starten met het benaderen van potentiële werkgevers; gebruik je bestaande netwerk

voordat je terugkeert: voldoende tijd besteden aan professioneel afscheid nemen bij je werkgever; reflecteer op persoonlijke ontwikkeling en documenteer vaardigheden, capaciteiten en talenten waar mogelijk

tijdig starten met nadenken over functieverwachtingen na terugkeer als je weer bij je (voormalig of uitzendende) werkgever aan de slag gaat; stel je in op tussentijds opgetreden veranderingen in je oude bedrijf

al voor terugkeer nadenken over de manier waarop alle terugkeerders invulling gaan geven aan hun leven na terugkeer: wie gaat werken, bijbaantjes, vrijwillligerswerkactiviteiten, etc.

overwegen -indien mogelijk- van een overbruggingsperiode: ga niet te snel weer aan de slag maar gun jezelf (en je gezin) tijd voor heroriëntatie en gewenning

ga je solliciteren, focus dan op resultaten en bereikte doelen in het buitenland, voorkom dat je verzandt in verhalen hoe avontuurlijk of exotisch het allemaal was; maak voor jezelf een helder verhaal over waarom je (ooit) vertrok en waarom je nu weer bent teruggekeerd; hou het positief

rekening houden met het feit dat, wanneer je terugkeert bij je (voormalig) werkgever, je in een andere positie terecht kan komen: het bedrijf en je collega's hebben zich uiteraard ook doorontwikkeld

Verzekeringen

na inschrijving bij de gemeente weer aanmelden bij een zorgverzekeraar voor de (verplichte) basiszorgverzekering

rekening houden met een mogelijk medisch acceptatieproces & aanvullende vragenlijsten als je je wilt aanmelden voor vrijwillige aanvullende ziektekostenverzekering

tijdig regelen van een doorlopende reis- en annuleringsverzekering

regelen van de diverse andere verzekeringen: van inboedel tot aansprakelijkheid, van WA verzekering (auto) tot ongevallen, en van woonhuis/opstal tot rechtsbijstand

Visa & Documenten

onderzoeken met welke status (nationaliteit, staatsburgerschap) je terugkeert naar Nederland en of je bijvoorbeeld een verblijfsvergunning of machtiging tot voorlopig verblijf nodig hebt

regelen van een bewijs van uitschrijving van het land waar je vertrekt (waar mogelijk)

regelen van registratie van je kinderen in Nederland, als dat nog niet eerder is gedaan

omzetten van in het buitenland behaalde rijbewijzen

legaliseren van internationale documenten (trouwaktes, geboorteaktes), certificaten en diploma's (van jezelf, van je kinderen)

Praktische voorbereiding

vóór terugkeer voldoende tijd en aandacht besteden aan het afscheid nemen van vrienden, kennissen, collega's; bewaak dat proces extra zorgvuldig als je terugkeert met kinderen (zie ook de tips bij de keuzehulp rondom vertrekken uit Nederland)

al voor terugkeer contact leggen met andere teruggekeerde expats; contact kan helpen bij het gewenningsproces

rekening houden met een fase van boosheid of verdriet van je kinderen rondom het "moeten terugkeren"; bereid hen gefaseerd voor op allerlei aspecten van Nederland en maak afspraken over contactmogelijkheden met vrienden die achterblijven

onderzoeken van activiteiten die je kinderen na terugkeer kunnen ondernemen die hen helpen bij het gewenningsproces; denk aan sport, verenigingen

Onderwijs & taalcursus

tijdig starten met het opvragen van internationale schooldossiers

(her)oriënteren op het Nederlandse schoolsysteem en, afhankelijk van keuzes rondom woonlocatie, voor al je kinderen passend vervolgonderwijs; leg waar mogelijk contact met scholen voor terugkeer

oriënteren op mogelijkheden voor het opnieuw leren, of aanvullen van je kennis omtrent, het Nederlands

zijn je kinderen meertalig: uitzoeken van manieren om hun kennis en vaardigheid van de andere talen dan Nederlands op peil te houden

rekening houden met een soms pittig aanpassingsproces van je kinderen op hun nieuwe school; systemen zijn anders dan gewend, omgang met docenten en leeftijdsgenoten is anders, etc.

indien mogelijk: zodanig inplannen van het terugkeermoment dat het logisch past in de schoolcarrière van je kind(eren)

uitzoeken of je kind eenmaal terug op school tijdelijk een schoolbuddy kan krijgen, die hem of haar (opnieuw) wegwijs maakt

bij studerende kinderen: ruim voor terugkeer naar Nederland starten met aanmeldprocessen, zoeken van woonruimte, studieverenigingen e.d.

Cultuur & culture shock

volgen van een culturele voorbereidingscursus als je lang uit Nederland weg bent geweest; Nederland zal veranderd zijn in de tijd dat je weg was

rekening houden met een gevoel van ontheemding of vervreemding; zelfs de voormalige eigen woonomgeving kan in de tussentijd flink veranderd zijn

rekening houden met het feit dat niet iedereen zal begrijpen dat het terugkeren uit het buitenland een flinke schok teweeg kan brengen, dat terugkeerders moeite kunnen hebben met zich opnieuw aanpassen

(opnieuw) verdiepen in de verschillende culture shock fasen; pas op dat je een niet te negatieve houding ten opzichte van Nederland aanneemt na een inspirerende tijd in het buitenland

instellen op het Flying Dutchman syndroom, bij jezelf of bij je kinderen (zie de Keuzehulp Cultuur & culture shock voor uitleg)

hulp vragen bij het opnieuw wennen aan Nederland en verdiepen in de factoren die van invloed zijn op dit gewenningsproces

rekening houden met het feit dat vooral voor jonge kinderen "Nederland" net zo vreemd is

Gezondheid & Veiligheid

regelen van internationale medische dossiers (huisarts, kliniek, ziekenhuis, tandarts), nog vóór vertrek

na terugkeer regelen van een medische check-up van alle gezinsleden; idem tandarts

aanmelden bij huisarts en tandarts in je nieuwe woonregio; informeer naar eventuele wachtlijsten en recente ontwikkelingen

Terugkeer en remigratie: vragen en antwoorden rond partners, kinderen en jongeren

Terugkeer en remigratie: vragen en antwoorden rond partners, kinderen en jongeren

Met wie keer je na een lang verblijf in het buitenland terug naar Nederland?

Met wie keer je na een lang verblijf in het buitenland terug naar Nederland?

Het lijkt logisch dat wanneer je met je partner en/of gezin (ooit) bent vertrokken uit Nederland, je bij terugkeer ook weer met die partner/dat hele gezin terugkeert. Maar dat is het niet altijd.

  • afhankelijk van de motieven om terug te keren kan het zijn dat bijvoorbeeld:
    • je partner niet mee terugkeert naar Nederland (omdat jij bijvoorbeeld extra inkomsten gaat genereren in Nederland en je partner jullie bedrijf-in-opbouw in het nieuwe woonland draaiende houdt)
    • een van je kinderen juist alleen terugkeert naar Nederland (omdat hij of zij bijvoorbeeld wil gaan studeren aan een Nederlandse opleiding)
    • je partner de behoefte om terug te keren helemaal niet deelt en juist wil blijven wonen (en werken) in jullie 'nieuwe' thuisland
    • alleen je partner terugkeert naar Nederland (omdat er bijvoorbeeld bij zijn of haar familie omstandigheden zijn die een terugkeer -tijdelijk of permanent- noodzakelijk maken)
    • etc.
  • wat je situatie ook is en welke motieven een rol spelen: betrek, net als bij vertrek uit Nederland, tijdig je partner en eventuele kinderen bij de (sluimerende) plannen om terug te keren naar Nederland
  • bespreek met je partner en (oudere) kinderen de motieven van terugkeer, de eventuele twijfels, de afwegingen
  • wanneer niet iedereen terugkeert: maak praktische afspraken over de manier waarop en frequentie waarin je onderling contact gaat houden, over de manier waarop je -op afstand- twijfels, irritaties of juist behoeftes gaat uitspreken
  • lees ook de extra aandachtspunten als je bijvoorbeeld terugkeert met kinderen, of met een niet-Nederlandse partner
Wat zijn aandachtspunten als je als partner van een expat mee terugkeert naar Nederland?

Wat zijn aandachtspunten als je als partner van een expat mee terugkeert naar Nederland?

  • als partner van een uitgezonden expat heb je uiteraard ook een eigen leven opgebouwd in het buitenland; start daarom ook tijdig met het afbouwen en afscheid nemen van bijvoorbeeld het netwerk dat je hebt opgebouwd, activiteiten als vrijwilligerswerk, community werk etc.
  • denk ruim voor vertrek na over de invulling van je leven na terugkeer in Nederland; heb je in Nederland altijd gewerkt leg dan desgewenst opnieuw contacten met je voormalig werkgever of denk na over een nieuwe functie bij een ander bedrijf; reflecteer op je persoonlijke groei en in welke mate je competenties en vaardigheden hebt verbeterd of nieuwe hebt opgedaan
  • heb je je eigen carrière on hold gezet, onderzoek dan of je bepaalde bijscholing of vakgerichte cursussen kunt of moet volgen om je arbeidsperspectief te vergroten
  • ben je van plan terug in Nederland je werkzame leven weer op te pakken, plan dan waar mogelijk wel een overbruggingsperiode na terugkeer in voordat je aan de slag gaat; het is prettig voor jezelf om je rustig te oriënteren op een nieuw carrièreperspectief en de eerste tijd na terugkeer wordt sowieso vaak als hectisch ervaren
  • veel terugkeerders willen blijvend iets betekenen voor het land waar ze een (flinke) periode gewoond hebben; denk voor vertrek al na hoe jij, je partner en eventuele kinderen betrokken kunnen blijven; bijvoorbeeld door het steunen van een project of goed doel
  • leg contact met andere terugkerende expat partners; het kan je helpen in het gewenningsproces
  • gaat je partner ook in Nederland weer vrij snel aan het werk, stel je dan in op een eerste periode na terugkeer waarin (opnieuw) veel van de regelzaken in het gezinsleven, huishouden en rondom de kinderen op jou neer gaat komen; net als bij emigratie kan dat een hectische periode zijn
  • stel je in op een minder hecht gezinsleven; zeker wat oudere kinderen zullen in Nederland meer vrijheid ervaren en opzoeken. Plan bewust tijd en activiteiten in waarin je als gezin iets samen onderneemt.

Wat kan JoHo voor je betekenen?

  • start rondom je terugkeer een Experience Journal bij World Supporter Magazine en schrijf blogs over je remigratie / terugkeer naar Nederland / gewenningsproces
  • betrek anderen via het World Supporter platform bij het goede doel of project dat je wilt blijven steunen, plaats requests om anderen te activeren
  • check de Toolbundel 'Netwerk en organisatie die ondersteunen bij lang verblijf in het buitenland of emigratie' voor links naar organisaties die kunnen ondersteunen.
  • gebruik de Keuzewijzers Vrijwilligerswerk & Online volunteering om te kijken via welke organisaties je je vanuit Nederland kunt blijven inzetten
  • gebruik de Keuzewijzer rondom Competenties & Vaardigheden om je persoonlijke en/of professionele groei in kaart te brengen
Wat zijn aandachtspunten als je kind(eren) mee terugkeren na een lang verblijf in het buitenland?

Wat zijn aandachtspunten als je kind(eren) mee terugkeren na een lang verblijf in het buitenland?

  • het komt vaak voor dat de terugkeer voor de ouders een weerzien is met Nederland, maar voor de eventuele kinderen kan het een (ongewenste) kennismaking met een onbekend land zijn. Hoe langer het verblijf in het buitenland heeft geduurd, hoe langer kinderen over het algemeen nodig hebben om te wennen en hun verlies te verwerken.
  • neem, in overleg met de leerkracht, voldoende tijd voor het afscheid nemen van de klas en spreek duidelijke contactmomenten af met achterblijvende vriendjes en klasgenoten in het oude woonland, zeker in de eerste fase na terugkeer. De leerkracht kan wellicht helpen in het concretiseren van die contactmomenten.
  • de emotionele effecten van terugkeer kunnen aanzienlijk zijn, maar zullen na korte of langere tijd wegebben. Tot die aanpassing zich aandient en het nieuwe leven in Nederland is geaccepteerd, zijn gevoelens van boosheid, verdriet en frustratie niet ongewoon.
  • in sommige gevallen verloopt het aanpassingsproces niet voorspoedig en kan een kind ongewenste overlevingsstrategieën ontwikkelen. De schoolprestaties kunnen verslechteren, het kind kan in zichzelf keren, boos en onhandelbaar worden, alles in het nieuwe land negatief beoordelen of zich sterk identificeren met het land van herkomst. Veel positieve ondersteuning is in deze periode gewenst. 
  • wanneer je kind in het buitenland gewend was om twee talen te spreken dan is het raadzaam de kennis van die niet-Nederlandse taal te onderhouden, bijvoorbeeld met extra lessen of via internationale vrienden. Zonder onderhoud zakt deze vaardigheid weer snel weg.

Tips rondom de terugkeer

  • spreek vroegtijdig de terugkeer naar Nederland door met je kind. Voorkom dat je kind het van een ander in je omgeving moet horen (in de expat wereld gaat het feit dat een gezin gaat terugkeren meestal snel rond).
  • geef je kind ook de ruimte om eventuele teleurstelling over de verhuizing uit te spreken, ga het niet teveel sussen of relativeren.
  • realiseer je dat zeker de wat oudere kinderen vaak goed doorhebben dat dit afscheid een ander type afscheid gaat zijn; het gevoel dat ze de nieuw opgebouwde vriendschappen niet snel meer zullen terugzien zal vaak sterker zijn dan toen ze vertrokken uit Nederland.
  • bekijk samen met je kind wat de mogelijkheden zijn om contact te behouden met zijn/haar vriendjes/vrienden.
  • kijk van te voren of er op de nieuwe plek al aanknopingspunten zijn voor nieuwe vriendschappen.
  • lees samen met je kind boeken over afscheid nemen; maak voldoende foto's (juist van de alledaagse dingen) en neem souvenirs mee (iets specifieks uit de woonomgeving, zaken waar het kind aan gehecht is.
  • is je kind wat vervreemd van Nederland (of kent het Nederland nog nauwelijks), stimuleer dan op tijd dat je kind zich een realistisch beeld gaat vormen van Nederland en de jeugdcultuur in Nederland; denk ook aan films, muziek, mode, technische ontwikkelingen. Laat bijvoorbeeld familie of vrienden uit Nederland al zaken opsturen, neem een digitaal abonnement op Nederlandse jongerentijdschriften, laat je kind luisteren naar in Nederland onder jongeren populaire muziek, stimuleer het online kijken van het (jeugd)journaal.
  • wees beschikbaar: sta open voor vragen en laat ze hun verhaal vertellen.
  • oriënteer je op speciale programma's die je kind (extra) kunnen coachen na terugkeer.

Bespraken we de op handen zijnde terugkeer naar Nederland, dan maakten onze al wat oudere kinderen zich vooral zorgen om hun kledingkeuze, voorkeuren in muziek, kapsel, etc. De achterliggende gedachte was natuurlijk of ze wel aansluiting zouden vinden bij hun leeftijdgenoten in Nederland, of ze er wel 'bij gingen horen'. Dat ging uiteindelijk eigenlijk best soepel, de meeste kinderen vonden die buitenlandverhalen eigenlijk wel 'stoer' en dat hielp bij het opnieuw aansluiting krijgen.

Repats uit Hong Kong

Onze zoon hoorde het nieuws van de terugkeer naar Nederland uiteindelijk via een vriend, die het van zijn ouders had gehoord. In de expatgemeenschap wordt voortdurend gevraagd wanneer je weer vertrekt, dus hadden wij het aan andere expats verteld. Dat was vervelend, hij is een tijd terecht boos geweest dat wij het hem niet al hadden verteld.

Singapore expat gezin

Gezien de geringe vliegtijd van ongeveer 6 uur én het feit dat we al vroeg wisten dat we zouden gaan terugkeren, zijn we met onze dochter voor het definitieve vertrek ui Ghana al eens teruggevlogen naar Nederland. Even opnieuw 'live' kennismaken met vrienden en familie, even langs haar oude school waar ze zou gaan terugkeren, even de ooit zo vertrouwde omgeving weer zien. Dat hielp onze dochter bij het afscheid nemen in Ghana.

Ghana expat gezin

Tips direct na terugkeer

  • neem na de verhuizing wat extra tijd om samen met je kind de nieuwe omgeving te leren kennen en ga bijvoorbeeld mee naar de nieuwe school.
  • blijf in de eerste fase pro-actief en bewust: praat met je kind over de verhuizing, de nieuwe school, nieuwe en oude vriendjes.
  • zorg dat je kind de mogelijkheid heeft om contact te leggen met vriendjes die hij/zij heeft achtergelaten. Regel zo snel mogelijk internet thuis of open een Skype account zodat het contact makkelijker kan verlopen.
  • kijk relatief snel samen met je kind naar nieuwe invulling van vrije tijd; denk aan sport, hobby vereniging etc.: niet alleen zorgt het voor afleiding maar het bevordert het aangaan van nieuwe relaties.
  • hou er rekening mee dat kinderen die een tijd in het buitenland hebben gewoond niet zelden door Nederlandse kinderen worden bekeken als opscheppers, buitenbeentjes. Men is niet geïnteresseerd in verhalen over het buitenland en het risico van pesten bestaat.
  • erken de fase van "onverwerkte rouw": het moeten missen van het uitdagende leven in het buitenland kan voor sommige kinderen een fase van échte rouw betekenen: afscheid van voor hen bekende geuren, uitzichten, geluiden maar ook vrienden, huis, huisdieren etc. Geef toestemming om te rouwen, sterk en moedig zijn helpt om er doorheen te komen maar verdrietig zijn (en verdriet erkennen) mag ook. En: rouwen kost ook gewoon tijd.
  • benoem stapsgewijs de voordelen die de nieuwe leefomgeving oplevert en wijs je kind hier op, bijvoorbeeld de extra vrijheid die de kinderen hebben dankzij de fietscultuur in Nederland.
  • breng, na verloop van tijd, nog eens een bezoek aan het voormalige woonland; eenmaal weer een tijd in Nederland kunnen sommige kinderen het buitenland gaan idealiseren. Sowieso is het goed om het verleden en heden met elkaar te verbinden, zeker als het kind lang in het buitenland heeft gewoond.
  • maak gebruik van professionele coaching en ondersteuning wanneer je kind voor een langere periode moeite heeft met wennen in Nederland.

Ik ben de eerste periode na terugkeer niet direct weer aan de slag gegaan; heb bewust tijd genomen om onze twee dochters een goede en vertrouwde start te geven. Kwamen ze uit school, dan was ik thuis en hoefden ze niet naar de opvang. Zo kregen ze de tijd om weer te wennen aan Nederland. Pas na een maand of zeven heb ik mijn eigen carrière langzamerhand weer opgepakt.

Moeder binnen een teruggekeerd expat gezin

Toen ik op vijftienjarige leeftijd terugkwam in Nederland, vielen alle zekerheden van mij weg. Ik had geen plek meer die ik thuis kon noemen. Ik kende de mode en de gewoonten niet en ik had hier geen vrienden. Ik voelde me vaak alleen. En ik miste iemand bij wie ik mijn verhaal kon doen, iemand die écht naar mij luisterde en mij begreep.

Deborah, Third Culture Kid

Welke ontwikkelingsissues kunnen optreden bij kinderen die terugkeren na een lang verblijf in het buitenland?

Welke ontwikkelingsissues kunnen optreden bij kinderen die terugkeren na een lang verblijf in het buitenland?

Er zitten voor- en nadelen aan het verblijf van kinderen in het buitenland. Aan de ene kant lijken kinderen vaak ouder dan ze werkelijk zijn, aan de andere kant kunnen ze op bepaalde gebieden juist achter lopen in ontwikkeling.

  • jonge volwassenheid: brede kennis, veel te maken gehad met volwassenen, terugkerende jongeren spreken vaak meerdere talen en zijn cultureel diverser en hebben een sterker besef van zelfstandigheid.
  • verlate adolescentie (vaak pas tussen 22-24 jaar): persoonlijke identiteit ontwikkelt zich later door veranderende culturele regels, eigen keuzes maken wordt verstoord door grotere onvoorspelbaarheid van het leven in het buitenland, veranderende sociale omgangsnormen bij terugkeer en niet kunnen lezen van de "ongeschreven regels", waardoor een kind terughoudender is in aangaan van sociale relaties.

Ik had het grootste deel van mijn jaren als kind in het buitenland gewoond. Had een totaal ander leven achter de rug dan mijn leeftijdsgenoten in Nederland; ik deed het in de periode na terugkomst dan ook iedere keer net verkeerd; zei de verkeerde dingen, gaf de verkeerde emoties, droeg de verkeerde kleding. Dat was heel vermoeiend. Maar vooral die brutaliteit van Nederlandse kinderen, dat grove gedrag, het weinige respect voor ouderen: ik heb daar niet aan kunnen wennen. Die tijdelijke cultuurschok waar ze het over hebben duurde bij mij zo'n 3,5 jaar!

Uit Latijns-Amerika teruggekeerde (destijds) tiener

Hoe begeleid je een zorgvuldige overgang van je kinderen naar het onderwijs in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?

Hoe begeleid je een zorgvuldige overgang van je kinderen naar het onderwijs in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?

Uit onderzoek blijkt dat van de ongeveer 12.000 Nederlandse kinderen en jongeren tussen de 4 en 18 jaar die Nederland jaarlijks verlaten 30% binnen vijf jaar terugkeert. De onderwijsinspectie heeft onderzocht dat van de leerlingen die Nederlands onderwijs in het buitenland hebben gevolgd, 93% zonder aantoonbare vertraging weer terug het Nederlandse onderwijs instroomt. Voor sommige kinderen wordt het zelfs de eerste keer dat zij in Nederland zullen wonen.

  • als het even kan kies je het terugkeermoment bewust in relatie tot de schoolcarrière van je kind(eren).
  • niet alleen de kennis van de Nederlandse taal (op passend niveau) maar zeker ook de kennis van de Nederlandse cultuur (denk ook aan humor, trends, modetaal) bepaalt of kinderen succesvol herintegreren met leeftijdsgenoten, op en buiten school.
  • voor de oudere leerling is een overstap naar een andere school soms ook een overstap naar een ander schooltype of naar vervolgonderwijs. Bij terugkeer naar Nederland kan de (NTC-)school of organisatie voor afstandsonderwijs een onderwijskundig rapport meegeven, als onderdeel van het overdrachtsdossier.
  • de meeste terugkerende kinderen van emigranten vertonen wel een zekere onderwijsachterstand, maar halen deze in de meeste gevallen weer vrij snel in.
  • soms zijn aanvullende lessen of vakken noodzakelijk; puur omdat je kind in het buitenland een bepaald vak gewoon niet heeft gehad.
  • bij terugkeer in Nederland kan je kind ook (eerst) naar een internationale school gaan, of naar een school met tweetalig onderwijs. Ook bestaan er speciale terugkeerscholen.
  • heb je geen specifieke voorkeur voor een school, of heb je een paar voorkeursscholen, gebruik dan bijvoorbeeld de openbaar toegankelijke rapporten van de Onderwijsinspectie om een indruk te krijgen van hoe een school ervoor staat. Ook kun je contact leggen met ouders die deelnemen aan de Medezeggenschapsraad, om bijvoorbeeld een (digitaal) gesprek aan te vragen.
  • sommige scholen in Nederland kennen een wachtlijst, of specifieke voorwaarden om toegelaten te worden; informeer hier tijdig naar voordat je definitieve keuzes maakt.
  • realiseer je dat de cultuur op scholen in Nederland anders is dan op de meeste buitenlandse scholen. Het is in Nederland vaak iets minder gedisciplineerd, leerkrachten worden hier bijvoorbeeld vaker met 'jij' aangesproken. Dat kan een behoorlijke omslag zijn voor de kinderen. Oudere kinderen moeten vaak weer wennen aan het taalgebruik, muziek- en kledingkeuze die in Nederland sterk bepaalt in welke 'groep' je valt.
  • kom je terug naar Nederland met kinderen die in het buitenland onderwijs hebben gevolgd en diploma's hebben behaald, dan is het belangrijk die diploma’s te laten legaliseren en vertalen.
  • gaat je kind na terugkeer in Nederland studeren, dan moet er vaak extra veel geregeld worden: inschrijven voor een studie, studiefinanciering aanvragen, inschrijven in Nederland, kamer zoeken, verzekeringen regelen. Begin vroegtijdig, liefst al aan het begin van het laatste buitenlandse schooljaar van je kind. Als het kan, is het handig om in de zomer voor het eerste studiejaar samen met je kind naar Nederland te gaan om hem/haar te helpen settelen. Of probeer een familielid/kennis in Nederland in te schakelen om je kind bij aankomst op te vangen.

We vonden het niet makkelijk om onze kinderen weer op het juiste niveau in te laten stromen in het Nederlandse basisonderwijs. Er werden diverse testen afgenomen, maar uiteindelijk bepaalde vooral het overleg tussen ons en de school de uiteindelijke keuze.

Terugkerend gezin uit Canada

Het tweetalig voortgezet onderwijs bleek een goede match voor onze tiener. Hij vond het heerlijk dat veel lessen in het Engels plaatsvonden, daar lag natuurlijk ook zijn kracht, en kon zo geleidelijk ook weer wennen aan het Nederlands. We hadden dat in het buitenland wel onderhouden, maar niet zodanig dat hij daarmee makkelijk zou kunnen instromen.

Repats uit de USA

Wat zijn tips als je je uit het buitenland terugkerende kind goed wil laten doorstromen in een Nederlandse basisschool?

Wat zijn tips als je je uit het buitenland terugkerende kind goed wil laten doorstromen in een Nederlandse basisschool?

  • een kind uit het buitenland in de groep geeft vaak een extra dimensie; ze kunnen zich meestal goed aanpassen en hebben een grote culturele diversiteit.
  • een van de grootste valkuilen is dat het kind als "volledig Nederlands" wordt benaderd; het ziet er immers Nederlands uit. Maar innerlijk zijn ze dat soms helemaal niet (meer).
  • een zorgvuldig kennismakingsgesprek is nuttig om de school inzicht te geven in de omstandigheden in het buitenland en de wijze waarop je kind er onderwijs heeft gekregen.
  • heeft je kind in het buitenland toetsen gemaakt en/of onderwijskundige rapporten ontvangen? Deel deze met de school; het geeft inzicht in waar je kind goed in is en wat nog verder aandacht nodig heeft.
  • in de eerste fase op de nieuwe school is het voor je kind uitermate belangrijk nieuwe vrienden te maken; probeer in overleg met school de belasting rondom toetsen e.d. laag te houden, zeker wanneer je kind een taal- of onderwijsachterstand aan het inhalen is.
    • volgens onderzoek neemt het niveau van de Nederlandse taalbeheersing, maar ook bijvoorbeeld de rekenvaardigheid, in het eerste jaar na terugkeer veelal snel toe.
    • wanneer een bovenbouw-kind (te) snel na terugkeer wordt getoetst, zijn de uitslagen vaak geen goede voorspeller van het maximaal te bereiken niveau in het voortgezet onderwijs.
  • voor een terugkerend kind is het fijn om een schoolbuddy te krijgen; een Nederlands kind die hem of haar in de eerste periode wegwijs kan maken, bijvoorbeeld in de schoolcultuur, gewoontes, do's & don'ts.
  • het geven van een spreekbeur of andersoortige presentatie kan je kind helpen om zijn (andere) achtergrond uit te leggen aan de klas en de leraar. Ook kan bijvoorbeeld worden uitgelegd dat je kind meertalig is, wellicht een ander accent heeft, of regelmatig Engelse woorden zal gebruiken.
  • heeft je kind in een andere taal onderwijs gevolgd? Hou er dan extra rekening mee dat de stof veelal wel bekend zal zijn, maar dat alleen de kennis van de gerelateerde Nederlandse begrippen nog ontbreekt; een achterstand in woordenschat wordt vaak binnen een half jaar weer ingehaald.
  • laat je kinderen ook buiten school om Nederlandse boeken lezen: het is goed voor de woordenschat maar ook om de Nederlandse (jongeren)cultuur onder de knie te krijgen.
  • veel internationale en lokale scholen in het buitenland besteden minder aandacht aan onder andere spelling en schrijfvaardigheden.
  • heeft je kind onderwijs gevolgd bij een Nederlandse school in het buitenland? Stimuleer dan onderling contact tussen de beide scholen; vaak is de juf of meester in het buitenland bereid om de school in Nederland achtergrondinformatie te geven over de vaardigheden en voortgang van je kind.
Wat zijn aandachtspunten als je kind na een lang verblijf in het buitenland doorstroomt naar hoger onderwijs?

Wat zijn aandachtspunten als je kind na een lang verblijf in het buitenland doorstroomt naar hoger onderwijs?

  • het is niet altijd eenvoudig om toegang te krijgen tot het hoger onderwijs met een diploma dat in een ander land is behaald. Daarvoor verschillen de onderwijssystemen in de diverse landen nog te veel. Er bestaan weliswaar ook internationale diploma’s, maar deze zijn nog niet overal te behalen.
  • Het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen is in principe toegankelijk voor:
    • studenten met het Nederlandse diploma (Staatsexamen); 
    • studenten met een relevant Europees diploma;
    • studenten met een Internationaal Baccalaureaat diploma die het vak Nederlands A1 higher, A1 standard of A2 higher hebben afgelegd;
    • studenten met een Europees Baccalaureaat diploma.
  • bij aanmelding bij een hbo of universiteit in Nederland laten deze onderwijsinstellingen de waarde van het diploma vaststellen. Vaak vragen universiteiten de student om een taaltest af te leggen. Er bestaan hierbij verschillende mogelijkheden om een vrijstelling te krijgen, vooral als je kind een van bovenstaande diploma's bezit.
Wat zijn tips voor jongeren die na een lang verblijf in het buitenland naar hun “thuisland” gaan om te studeren?

Wat zijn tips voor jongeren die na een lang verblijf in het buitenland naar hun “thuisland” gaan om te studeren?

  • ga je je “thuisland” in als of het een onbekend land voor je is. Dan kom je voor minder verrassingen te staan. Koop de boeken die buitenlanders over je “thuisland” kopen, ga naar bijeenkomsten met andere internationale studenten en verwacht het onverwachte.
  • het gevoel nergens bij te horen of niet te passen is één van de grootste zorgen van terugkerende jongeren. Begrijp dat het niet iets te maken heeft met jou als persoon maar dat het te maken heeft met jouw levenservaringen en die maken jou anders dan de meeste mensen om jou heen op de universiteit of hoge school.
  • mensen die altijd in één cultuur hebben gewoond hebben een andere manier van relaties aangaan dan global nomads. Soms is het moeilijk om ze te leren kennen. Geef ze wat tijd en luister naar hun verhalen zodat zij jouw verhalen ook willen aanhoren.
  • jongeren die na een emigratie terugkeren vinden hun gevoel ergens “thuis” te horen vooral in de relaties met anderen die dezelfde ervaringen hebben gehad. Zoek internationale gemeenschappen op je universiteit of hogeschool of begin er zelf één.
  • leer vóórdat je terugkeert praktische vaardigheden die je nodig hebt op de universiteit: zoals internet bankieren, auto rijden, fietsen, de was doen, boodschappen doen, koken.
Checklist Terugkeer na een lang verblijf in het buitenland of emigratie

Checklist Terugkeer na een lang verblijf in het buitenland of emigratie

Planning

waar mogelijk tijdig starten met het voorbereiden van een terugkeer; beschouw het eigenlijk als een nieuw "vertrek voor langere tijd"

aandacht besteden aan alle aspecten rondom terugkeer; van werk tot onderwijs, van verzekering tot cultuur shock

al voor vertrek nadenken over manieren waarop je na terugkeer betrokken kunt blijven bij je voormalige woonland

Motieven

bij twijfel wel/niet terugkeren na een lang verblijf in het buitenland: voor alle terugkeerders in kaart brengen van hun motieven om wel (of niet) te willen terugkeren

bij een gevoel van onbehagen of heimwee: onderzoeksperiode instellen voordat je overhaast terugkeert; bespreken van je gevoelens met partner en/of ervaren buitenstaander (coach); realiseer je dat het missen van een "thuis"gevoel vaak niet gebonden is aan een woonlocatie of land

per persoon beschrijven van verwachtingen en persoonlijke doelen rondom en na terugkeer; hou er rekening mee dat de omstandigheden rondom de redenen waarom je (ooit) koos voor vertrek uit Nederland, niet erg veranderd zullen zijn

tijdig betrekken van alle betrokkenen rondom terugkeer; afhankelijk van gezinssamenstelling en leeftijden hoeft het niet vanzelfsprekend te zijn dat iedereen je wens deelt om terug te keren; soms keert ook niet het hele gezin terug naar Nederland

Bestemming, woonlocatie & woonruimte

heroriënteren op woonomgeving en -regio, mede afhankelijk van wat eventueel al voor je wordt geregeld door bijvoorbeeld je werkgever

overwegen van een ander terugkeer-land als je niet gebonden bent aan Nederland; een land dat wellicht beter aansluit bij je wensen omtrent leefklimaat, ruimte, kosten van levensonderhoud etc.

oriënteren op mogelijke overbruggingswoonruimte bij familie, vrienden, kennissen; maak deze periode niet te lang

overwegen van een (al dan niet tijdelijke) terugkeer naar een omgeving waarin veel expats wonen; zeker als je lang in het buitenland bent geweest

al vóór terugkeer contact leggen met verhuur- of verkoopmakelaars; ben je nog niet zeker van werk, woonregio, scholen etc. overweeg dan eerst te gaan huren

rekening houden met het feit dat je terugkeer uit het buitenland geen voorrangspositie oplevert bij woningbouwverenigingen of makelaars

tijdig contact leggen met huurders als je je woning in Nederland tijdelijk hebt onderverhuurd; duidelijke afspraken maken, rekening houdend met het huurcontract

Regelgeving

instellen op (soms) enige weerstand richting terugkeerders; zeker als je lang in het buitenland hebt gewoond staat niet iedereen welwillend tegenover terugkeerders die beroep doen op bijvoorbeeld sociale voorzieningen zonder premies te hebben afgedragen in de tijd dat ze in het buitenland woonden

opnieuw inscbrijven bij de Nederlandse gemeente waar je gaat wonen; o.a. nodig om je aan te kunnen melden voor de (verplichte) basiszorgverzekering. Je hebt hiervoor wel een bewijs nodig waar je gaat wonen (koopakte, huurcontract e.d.)

heb je de Nederlandse nationaliteit niet meer: tijdig starten met het onderzoeken van het proces om weer Nederlander te worden; doe dit voor ieder gezinslid tijdig want dit proces kan soms flink wat tijd en energie vergen

Verhuizing

kritisch keuzes maken welke spullen uit je (buitenlandse) inboedel ook na terugkeer een plek behouden (geef de rest bijvoorbeeld aan een goed doel)

checken van douane regelgeving: niet alles mag mee terug

gebruik maken van de verhuistips bij de Keuzehulp rondom Verhuizing bij lang verblijf in het buitenland

Sociale voorzieningen, uitkeringen & toeslagen

kennis updaten omtrent mogelijkheden, waar noodzakelijk, voor het aanvragen van (tijdelijke) uitkeringen; bijvoorbeeld om de eerste periode na terugkeer te overbruggen

voor terugkeer opbouwen van financiële reserves; het direct krijgen van een uitkering is, afhankelijk van je eerdere woonland, lang niet altijd mogelijk

opnieuw aanvragen van kinderbijslag, zorgtoeslag, huurtoeslag; daarmee dien je wel een nieuwe "binding" met Nederland aan te kunnen tonen

Belasting & fiscale zaken

voor terugkeer: afronden van belastingverplichtingen in het buitenland

na terugkeer: bij je eerstvolgende belastingaangifte opgeven van je in het buitenland bij elkaar gespaarde of belegde vermogen op; daarbij wordt o.a. gekeken naar het in het buitenland ontvangen salaris en/of andere inkomsten, plus de door jou in het buitenland betaalde belastingen -> het saldo daarvan kan in een aantal gevallen heffingsvrij naar Nederland worden overgeheven

afrekenen met eventuele openstaande Nederlandse belastingschulden; deze zullen bij terugkeer op je worden verhaald

Werk, onderneming & vrijwilligerswerk

tijdig -voor terugkeer- oriënteren op de arbeidsmarkt(kansen) in Nederland & starten met het benaderen van potentiële werkgevers; gebruik je bestaande netwerk

voordat je terugkeert: voldoende tijd besteden aan professioneel afscheid nemen bij je werkgever; reflecteer op persoonlijke ontwikkeling en documenteer vaardigheden, capaciteiten en talenten waar mogelijk

tijdig starten met nadenken over functieverwachtingen na terugkeer als je weer bij je (voormalig of uitzendende) werkgever aan de slag gaat; stel je in op tussentijds opgetreden veranderingen in je oude bedrijf

al voor terugkeer nadenken over de manier waarop alle terugkeerders invulling gaan geven aan hun leven na terugkeer: wie gaat werken, bijbaantjes, vrijwillligerswerkactiviteiten, etc.

overwegen -indien mogelijk- van een overbruggingsperiode: ga niet te snel weer aan de slag maar gun jezelf (en je gezin) tijd voor heroriëntatie en gewenning

ga je solliciteren, focus dan op resultaten en bereikte doelen in het buitenland, voorkom dat je verzandt in verhalen hoe avontuurlijk of exotisch het allemaal was; maak voor jezelf een helder verhaal over waarom je (ooit) vertrok en waarom je nu weer bent teruggekeerd; hou het positief

rekening houden met het feit dat, wanneer je terugkeert bij je (voormalig) werkgever, je in een andere positie terecht kan komen: het bedrijf en je collega's hebben zich uiteraard ook doorontwikkeld

Verzekeringen

na inschrijving bij de gemeente weer aanmelden bij een zorgverzekeraar voor de (verplichte) basiszorgverzekering

rekening houden met een mogelijk medisch acceptatieproces & aanvullende vragenlijsten als je je wilt aanmelden voor vrijwillige aanvullende ziektekostenverzekering

tijdig regelen van een doorlopende reis- en annuleringsverzekering

regelen van de diverse andere verzekeringen: van inboedel tot aansprakelijkheid, van WA verzekering (auto) tot ongevallen, en van woonhuis/opstal tot rechtsbijstand

Visa & Documenten

onderzoeken met welke status (nationaliteit, staatsburgerschap) je terugkeert naar Nederland en of je bijvoorbeeld een verblijfsvergunning of machtiging tot voorlopig verblijf nodig hebt

regelen van een bewijs van uitschrijving van het land waar je vertrekt (waar mogelijk)

regelen van registratie van je kinderen in Nederland, als dat nog niet eerder is gedaan

omzetten van in het buitenland behaalde rijbewijzen

legaliseren van internationale documenten (trouwaktes, geboorteaktes), certificaten en diploma's (van jezelf, van je kinderen)

Praktische voorbereiding

vóór terugkeer voldoende tijd en aandacht besteden aan het afscheid nemen van vrienden, kennissen, collega's; bewaak dat proces extra zorgvuldig als je terugkeert met kinderen (zie ook de tips bij de keuzehulp rondom vertrekken uit Nederland)

al voor terugkeer contact leggen met andere teruggekeerde expats; contact kan helpen bij het gewenningsproces

rekening houden met een fase van boosheid of verdriet van je kinderen rondom het "moeten terugkeren"; bereid hen gefaseerd voor op allerlei aspecten van Nederland en maak afspraken over contactmogelijkheden met vrienden die achterblijven

onderzoeken van activiteiten die je kinderen na terugkeer kunnen ondernemen die hen helpen bij het gewenningsproces; denk aan sport, verenigingen

Onderwijs & taalcursus

tijdig starten met het opvragen van internationale schooldossiers

(her)oriënteren op het Nederlandse schoolsysteem en, afhankelijk van keuzes rondom woonlocatie, voor al je kinderen passend vervolgonderwijs; leg waar mogelijk contact met scholen voor terugkeer

oriënteren op mogelijkheden voor het opnieuw leren, of aanvullen van je kennis omtrent, het Nederlands

zijn je kinderen meertalig: uitzoeken van manieren om hun kennis en vaardigheid van de andere talen dan Nederlands op peil te houden

rekening houden met een soms pittig aanpassingsproces van je kinderen op hun nieuwe school; systemen zijn anders dan gewend, omgang met docenten en leeftijdsgenoten is anders, etc.

indien mogelijk: zodanig inplannen van het terugkeermoment dat het logisch past in de schoolcarrière van je kind(eren)

uitzoeken of je kind eenmaal terug op school tijdelijk een schoolbuddy kan krijgen, die hem of haar (opnieuw) wegwijs maakt

bij studerende kinderen: ruim voor terugkeer naar Nederland starten met aanmeldprocessen, zoeken van woonruimte, studieverenigingen e.d.

Cultuur & culture shock

volgen van een culturele voorbereidingscursus als je lang uit Nederland weg bent geweest; Nederland zal veranderd zijn in de tijd dat je weg was

rekening houden met een gevoel van ontheemding of vervreemding; zelfs de voormalige eigen woonomgeving kan in de tussentijd flink veranderd zijn

rekening houden met het feit dat niet iedereen zal begrijpen dat het terugkeren uit het buitenland een flinke schok teweeg kan brengen, dat terugkeerders moeite kunnen hebben met zich opnieuw aanpassen

(opnieuw) verdiepen in de verschillende culture shock fasen; pas op dat je een niet te negatieve houding ten opzichte van Nederland aanneemt na een inspirerende tijd in het buitenland

instellen op het Flying Dutchman syndroom, bij jezelf of bij je kinderen (zie de Keuzehulp Cultuur & culture shock voor uitleg)

hulp vragen bij het opnieuw wennen aan Nederland en verdiepen in de factoren die van invloed zijn op dit gewenningsproces

rekening houden met het feit dat vooral voor jonge kinderen "Nederland" net zo vreemd is

Gezondheid & Veiligheid

regelen van internationale medische dossiers (huisarts, kliniek, ziekenhuis, tandarts), nog vóór vertrek

na terugkeer regelen van een medische check-up van alle gezinsleden; idem tandarts

aanmelden bij huisarts en tandarts in je nieuwe woonregio; informeer naar eventuele wachtlijsten en recente ontwikkelingen

Checklist voor vertrek naar Nederland - Holland om te wonen, werken of emigreren

Oriëntatie op vertrek naar Nederland - Holland

  1. aandacht besteden aan motieven en verwachtingen van iedereen die gaat meeverhuizen
  2. verdiepen in onder andere taal & cultuur, gezondheidszorg, veiligheid en criminaliteit voor een gedegen afweging "wel/niet/nog niet vertrekken"; kijk naar push- en pullfactoren
  3. bij vertrek met kinderen: verdiepen in voor- en nadelen; betrek ze tijdig bij de plannen en geef ze subtaken die te overzien zijn
  4. taakplanning maken; alle mee-emigrerende gezinsleden daarbij betrekken
  5. contact leggen met expats via (online) communities en/of met emigranten die al op je woonlocatie wonen en werken; checken of ze openstaan voor het beantwoorden van vragen
  6. gebruiken van verschillende media, guidebooks, beurzen, communities voor je basisorëntatie op mogelijke bestemmingen
  7. oriëntatietrip overwegen (geen vakantie!) en bereid je daar goed op voor
  8. regelen van een sparringpartner die je betrekt bij de voorbereidingen en die het proces bewaakt: op voldoende afstand, opbouwend kritisch genoeg
  9. plan-van-aanpak maken voor plotselinge of verwachte terugkeer
  10. bijhouden van een emigratiedagboek / persoonlijk magazine bij voor het vastleggen van hetgeen je meemaakt in alle fasen van emigratie

    Woonlocatie, woonruimte en verhuizen naar Nederland - Holland

    1. maak een shortlist van eisen en wensen omtrent je nieuwe woonomgeving
    2. laat je via een gespecialiseerd bureau of juridisch adviseur voorlichten over alle wettelijke regelingen rondom het aankopen van een woning als (buitenlands) particulier
    3. laat de staat van je koopwoning grondig onderzoeken voordat je tot koop overgaat
    4. overweeg gebruik te maken van een intermediair als je je woning in Nederland gaat (onder)verhuren en check eventuele gevolgen voor je huisverzekeringen
    5. bij het stopzetten van je huurwoning in Nederland: zoek tijdig uit in welke (originele) staat je de woning moet opleveren
    6. start tijdig met het opvragen van offertes bij verhuizers (het combineren van ladingen kan soms een kostenvoordeel opleveren)
    7. bij het opvragen van verhuisoffertes: maak één basislijst die je aan verschillende verhuizers voor kan leggen (bevordert vergelijkbaarheid)
    8. controleer het tijdig beëindigen van de nutsvoorzieningen in je oude woning en het opstarten van nutsvoorzieningen in je nieuwe woning
    9. benut eventuele relocation services als je door je werkgever wordt uitgezonden; die ondersteunen jou en je gezin bij het settelen
    10. regel tijdig verzekeringen en veiligheidsmaatregelen voor je nieuwe woonlocatie; huizen van expats of buitenlanders zijn soms gewild

    Geldzaken, fiscale zaken en belastingdienst

    1. start op tijd met het maken van een verhuisbegroting: een overzicht van te verwachten uitgaven (en evt. besparingen) rondom de verhuizing zelf
    2. start op tijd met het maken van een woon- en leefbegroting: een overzicht van te verwachten inkomsten en (dagelijkse) uitgaven na verhuizing
    3. maak een lijst van alle lopende verplichtingen, abonnementen, contracten en let op opzegtermijnen of calculeer boetes in bij voortijdig opzeggen
    4. vraag bij je huidige bank(en) naar de gevolgen van emigratie voor lopende rekeningen, creditcards, spaartegoeden
    5. regel je doorlopende bankzaken in je oude woonland en verdiep je in valuta en het banksysteem van je nieuwe woonland
    6. verdiep je in de diverse beschikbare (internationale) betaalmiddelen & procedures rond het overmaken van geld van en naar je nieuwe woonland
    7. check of je nieuwe woonland een belastingverdrag heeft met Nederland en wat de gevolgen van de uitkomst zijn
    8. reken tijdig af met de belastingdienst
    9. overweeg gebruik te maken van een financieel adviseur voor het vaststellen van een emigratiebegroting, het doorspreken van je huidige financiën en advies bij belastingzaken
    10. wees extra alert op het instellen van wachtwoorden bij alle apparaten die je gebruikt voor internationaal bankieren; als lang-in-het-buitenland-verblijver ben je soms een extra interessant target

    Regelgeving, sociale voorzieningen, toeslagen en uitkeringen bij vertrek naar Nederland - Holland

    1. verdiep je tijdig in de regels rondom het uitschrijven uit de Basisregistratie Personen
    2. check of je nieuwe woonland een socialezekerheidsverdrag heeft met Nederland en wat de gevolgen van de uitkomst zijn
    3. bouw voldoende basiskennis op over de in je nieuwe woonland geldende wetten & regels
    4. denk aan juridische geldigheid van contracten en akten die je in Nederland had
    5. maak op tijd een start met het opstellen van een lijst met te informeren instanties
    6. regel DigiD (als je dat nog niet hebt), zodat je vanuit het buitenland administratieve zaken kan blijven regelen
    7. verdiep je in de sociale voorzieningen ("social security") in je nieuwe woonland
    8. zoek tijdig uit hoe het werkt met het stopzetten of meenemen van uitkeringen naar het buitenland
    9. verdiep je in regelgeving rondom het wel of niet stopzetten van kinderopvangtoeslag, huurtoeslag, zorgtoeslag
    10. check welke gevolgen je buitenland verblijf hebben op AOW en pensioen; regel particuliere (bij)verzekering

    Werk, onderneming en vrijwilligerswerk in Nederland - Holland

    1. verdiep je tijdig in mogelijke werkzaamheden voor jezelf en eventuele partner in je nieuwe woonland: werk, vrijwilligerswerk
    2. verdiep je in visumkansen bij het werk dat je voor ogen hebt & check beroepenlijsten die je visumkansen kunnen verhogen
    3. zoek uit wat de waarde is van je Nederlandse diploma's & opleidingscertificaten in je nieuwe woonland; laat documenten tijdig legaliseren
    4. word je uitgezonden, informeer dan bij je werkgever naar het huidige expatbeleid en de manier waarop je bedrijf jou en je gezin kan ondersteunen
    5. wil je een eigen onderneming starten in het buitenland, start dan tijdig met een onderzoek naar marktkansen en maak een of meerdere markt- en concurrentie verkenningstrips + check adviezen van (lokale) chambers of commerce
    6. ga je zelf ondernemen in het buitenland, overweeg dan gebruik te maken van een ervaren tussenpersoon die je een deel van de juridische en administratieve opstartwerkzaamheden uit handen kan nemen
    7. ga je ontslag nemen, communiceer de beslissing om naar het buitenland te gaan dan tijdig met je huidige werkgever & respecteer opzeg- en overdrachtstermijnen
    8. verdiep je tijdig in lokale werkculturen en manieren van communicatie & samenwerking
    9. oriënteer je op zakelijke (expat) netwerkclubs, zoek uit waar ze zitten en wat ze voor jou plus je eventuele partner en kinderen kunnen betekenen
    10. maak heldere werkafspraken met businesspartners of zaakwaarnemers als je een eigen onderneming in Nederland aanhoudt

    Verzekering, veiligheid en gezondheid in Nederland - Holland

    1. verdiep je in de regels rondom het stopzetten van je Nederlandse zorgverzekering
    2. besteed tijdig aandacht aan bij jouw situatie passende internationale ziektekostenverzekeringen; hou rekening met een (soms lang) traject voor medische acceptatie
    3. laat je informeren over voor- en nadelen van lokale verzekeringen / verzekeringen via eventuele werkgever
    4. denk onder andere ook aan je (internationale) reisverzekering, verzekering voor als je tijdelijk op bezoek/terug in Nederland bent, een transportverzekering (verhuizing) en regelingen voor nabestaanden, arbeidsongeschiktheid, huis & inboedel, pensioen, aansprakelijkheid, auto
    5. check tijdig benodigde inentingen en medische verklaringen (het regelen daarvan kost soms weken tot enkele maanden)
    6. verdiep je in lokale gezondheidszorg: ziekenhuizen, (huis)artsen, tandartsen, kraamzorg
    7. regel een laatste medische checkup door je vertrouwde arts in Nederland; laat een internationaal bruikbaar medisch dossier opstellen
    8. hou jezelf regelmatig op de hoogte van formele en informele veiligheidsadviezen en stel je in op een gewenningsperiode na aankomst
    9. werk regelmatig je contact checklist & lijst met noodnummers bij
    10. maak voor vertrek heldere afspraken met achterblijvers hoe te handelen bij ziekte, overlijden

    Visa en documenten voor Nederland - Holland

    1. onderzoek welke visumregelingen en/of migrantenprogramma's er zijn op je nieuwe woonlocatie voor jouw nationaliteit
    2. begin op tijd; visa zijn soms eenvoudig en snel geregeld, maar visumprocedures nemen meestal behoorlijk wat tijd in beslag, van maanden tot enkele jaren.
    3. verhuis je met meerdere gezinsleden, maak dan per persoon een visum & (werk)vergunning inventarisatie
    4. overweeg gebruik te maken van een visumbemiddelingsbureau en verdiep je in wat zij wel, en wat niet, voor je kunnen regelen
    5. check ook aanvullende visumvereisten zoals Verklaring Omtrent Gedrag, gezondheidsverklaringen, medische keuringen
    6. zoek tijdig uit welke documenten je moet vertalen en legaliseren
    7. overweeg gebruik te maken van een juridisch adviseur voor het checken van je juridische status en de mogelijke risico's
    8. verdiep je in regelgeving omtrent verlenging van paspoort of identiteitskaart, verdiep je in regels rondom dubbele nationaliteit
    9. breng de contacten en contactpersonenen bij ambassades en consulaten in kaart en zoek uit wat de dichtstbijzijnde post wel en niet voor je kan betekenen
    10. verdiep je in de geldigheid van Nederlandse documenten in je nieuwe woonland, zoals rijbewijs, codicils, testament

    Onderwijs en cursussen in Nederland - Holland

    1. verdiep je in taal & cultuur; in welke mate is een redelijke tot vloeiende beheersing van bijvoorbeeld de taal op bestemming noodzakelijk (en haalbaar?) om er te leven en werken. Regel aanvullende taalcursussen ruim voor vertrek.
    2. zoek manieren op je nieuwe woonbestemming om 'spelenderwijs' te werken aan je taalvaardigheden; via vrienden, verenigingen, bijeenkomsten, radio, tv etc.
    3. besteed op tijd aandacht aan onderwijs voor je kinderen in het buitenland, aangevuld met (of vervangen door) onderwijs-op-afstand
    4. verdiep je in de regels omtrent de Nederlandse leerplichtwet
    5. start tijdig met het opvragen van (internationaal bruikbare) onderwijsdossiers bij de school waar je kinderen in Nederland les volg(d)en; denk ook aan een wat meer sociaal ingestoken overdrachtsdossier
    6. verdiep je in afwegingen om Nederlandse les bij je kinderen te blijven stimuleren en welke mogelijkheden er op jouw bestemming of online zijn
    7. wees zorgvuldig bij het kiezen van een nieuwe school voor je kinderen; inventariseer de verschillende opties en vraag om ervaringen
    8. onderzoek de aansluiting van onderwijsmethodieken op je nieuwe woonbestemming met onderwijs in Nederland; voorkom tijdig dat je kind achterstanden op gaat lopen of zorg voor extra lessen op specifieke vakken
    9. geef, zeker in de begintijd, op tijd en regelmatig aandacht aan huiswerkbegeleiding; inventariseer verwachtingen vanuit school
    10. besteed aandacht aan mogelijkheden op je nieuwe woonbestemming voor het volgen van cursussen, zakelijk en/of ter ontspanning (& ook goed voor je taalbegrip)

    Praktische voorbereiding, cultuur, culture shock, relaties in Nederland - Holland

    1. wacht niet te lang met het delen van je vertrekbeslissing met dierbaren, als de knoop eenmaal is doorgehakt
    2. kies een goed doordacht vertrekmoment: seizoen/klimaat, werk, onderwijs, huisvesting, reiskosten, visa
    3. overweeg een centraal afscheidsmoment voor globale vrienden, collega's en kennissen
    4. verdiep je vooraf in de fasen van culture shock en neem de tijd om te wennen na aankomst
    5. stop energie in het opbouwen van vriendschappelijke relaties met locals, naast je aanmelden bij Nederlandse verenigingen en/of internationale expat clubs
    6. reflecteer en relativeer periodiek én op tijd; houd zeker in de beginfase na vertrek je (niet-werkende) partner en kinderen extra in de gaten (geef ook hen de tijd)
    7. ben je met kinderen verhuisd? verdiep je eens in de aspecten rondom Third Culture Kids
    8. organiseer verwachtingen omtrent bezoek op je nieuwe woonlocatie of tijdens jouw tijdelijke bezoek aan Nederland
    9. maak afspraken over het invullen van feestdagen en belangrijke gebeurtenissen bij jezelf of aan het thuisfront in Nederland
    10. verdiep je in aspecten rondom heimwee, zowel bij jezelf, je partner als bij je kinderen; herken signalen en handel tijdig

    Terugkeer naar Nederland

    1. terugkeren naar Nederland is minstens zo'n grote stap als vertrekken uit Nederland en verdient dus tijdige planning en voorbereiding: maak een remigratieplan incl. verwachtingen, persoonlijke doelen en taakverdelingen
    2. heb je stevig last van bijvoorbeeld heimwee of eenzaamheid, dan is remigreren niet direct de beste oplossing op langere termijn; maak dan tijdig gebruik van bijvoorbeeld persoonlijke coaching
    3. keer je "definitief" terug naar Nederland, besteed dan (net als bij vertrek uit Nederland) zorgvuldig aandacht aan afscheid nemen; let hier extra op als je met kinderen terugkeert
    4. start al geruime tijd voor vertrek met heroriëntatie op je nieuwe woonomgeving in Nederland; overweeg een tijdelijke woonplek bv. in een meer internationale omgeving om de overgang te vergemakkelijken
    5. leg vanuit het buitenland contact met verhuur- of verkoopmakelaars; voorkom waar mogelijk dat je voor langere tijd onderdak moet vinden bij familie of bekenden
    6. keer je terug met kinderen, start dan tijdig met de overgang naar regulier onderwijs in Nederland, extra taallessen en/of bijles in specifieke vakken
    7. keer je terug met een niet-Nederlandse partner en/of kinderen, stel je dan in op extra en regelmatig veranderende wet- en regelgeving
    8. leg op tijd contact met potentiële nieuwe werkgevers of heroriënteer je op mogelijkheden bij je voormalige of huidige werkgever in Nederland; hou rekening met veranderingen in sollicitatieprocessen of bij je (voormalige) werkgever
    9. de terugkeer in de (veranderde) Nederlandse maatschappij kan soms behoorlijke problemen, frustraties of zelfs tegenwerking opleveren; stel je in op deze reverse culture-shock. Ook kinderen hebben een periode nodig om hun nieuwe leven in Nederland te accepteren; gevoelens als boosheid of frustratie zijn niet ongewoon.
    10. besteed tijdig aandacht aan het opnieuw goed verzekerd raken in Nederland en regelingen rondom uitkeringen, toeslagen en sociale voorzieningen

    Uitgebreide  of specifieke checklists

    Uitgebreide en specifieke checklists voor vertrek naar buitenland

    Hierboven zie je de samenvatting van de checklists voor je voorbereiding op wonen in het buitenland of emigratie. Voor deze samenvatting + de uitgebreide checklists per onderdeel kan je terecht op:

    Ga je minder lang op reis maak dan gebruik van:

    Thema's: voor emigranten, expats en working nomads
    Nederland - Holland: in beeld

    verzekeringenvaccinatieticketsgearreizenrond de wereld

    Voorbereiden, meenemen en problemen oplossen

    Verzekeringen voor Nederland - Holland

    Personen, persoonlijke situaties en reisgenoten in het buitenland: startpagina's

    Personen, persoonlijke situaties en reisgenoten in het buitenland: startpagina's

    Nederland - Holland op WorldSupporter.org

    JoHo WorldSupporter: blogs en bijdragen over Nederland - Holland
    Ystävänpäivä - juliettekwee
    Valentine’s Day is in Finnish called Ystävänpäivä and the idea is to celebrate friendship. Ystävänpäivä...
    Plan your trip to the Netherlands - Travel Supporter
    The Netherlands, although a small country, has a lot to offer. Amsterdam, the multicultural capital city, is...
    JoHo WorldSupporter: events en agenda
    Locatie
    Rijn CleanUp 2024 in Nederland & Duitsland - sanderP - 14 sep 2024
    In 2024 gaan we proberen om een nog groter deel van de oevers van de Rijn te ontdoen van zwerfafval. De Rhine CleanUp...
    Netherlands
    World Cleanup Day 2024 - mike123 - 20 sep 2024
    World Cleanup Day 2024 Sluit je ook in 2024 weer aan bij deze wereldwijde schoonmaakactie - het grootste evenement...
    Netherlands
    JoHo WorldSupporter: recepten uit de regio
    Meesterlijk recept: Visschotel met rode bieten (Wilnisser-Visser) - Law Supporter
    Op grond van een algemene politieverordening was het rond 1921 in de gemeente Wilnis verboden om op zondag te vissen....
    Kale salad (fast, healthy and jummie) - Lisalotte van der Tas
    Just like ice skating and snert (pea soup), when Kale is on the menu it's Winter. As I am not so much a 'stampot'...
    Chili con Carne - niels
     Chili Con Carne - met Nederlandse chili pepers Wat krijg je als je chili's met vlees kruist? Juist! CHILI CON CARNE...
    JoHo WorldSupporter: meer posts over Nederland - Holland

    Thema's: activiteiten en avontuur in het buitenland

     

    Vrijwilligerswerk en stages in Nederland: uitgelichte projecten en vacatures I

    Vrijwilligerswerk en stages in Nederland: uitgelichte projecten en vacatures I

    Terugkeer en remigratie: vragen en antwoorden rond documenten en werk

    Terugkeer en remigratie: vragen en antwoorden rond documenten en werk

    Waar op te letten als je na een lang verblijf in het buitenland werk zoekt in Nederland?

    Waar op te letten als je na een lang verblijf in het buitenland werk zoekt in Nederland?

    Een curriculum vitae waarin staat dat je jaren in het buitenland hebt gewerkt is waardevol, maar kan werkgevers ook afschrikken. Let daar ook op in eventuele gesprekken.

    • leg de focus op resultaten: beschrijf niet zozeer "hoe leuk of exotisch" het was, maar focus op wat je in het buitenland hebt bereikt, wat je resultaten zijn. Welke markt heb je veroverd, welke conflicten heb je op weten te lossen, hoe zijn mensen of organisaties door jou veranderd?
    • maak duidelijk op welke schaal je hebt gewerkt in het buitenland: bij een bedrijf van twee, twintig of tweehonderd mensen; stond je vijf dagen per week voor de klas of gaf je incidenteel les, etc.
    • maak selecties afhankelijk van het type toekomstig werkgever: als terugkeerder uit het buitenland heb je niet zelden zóveel ervaringen opgedaan en 'verhalen te vertellen', dat je sollicitatie warrig kan worden als je alles aan bod wilt laten komen. Dat is vaak ook niet nodig.
    • geef je toekomstig werkgever inzicht: maak duidelijk wat je beweegredenen zijn geweest om destijds uit Nederland te vertrekken en nu weer terug te keren; focus daarbij op positieve redenen, voorkom een klaagzang (je bent immers terug) en vermijd uit te stralen dat je ondoordacht wegging.
    • maak inzichtelijk wat het verblijf in het buitenland je opgeleverd heeft (vooral de zaken die relevant kunnen zijn voor je toekomstige werk): om kunnen gaan met verschillende visies, culturen, gewoontes, jezelf staande kunnen houden, een open vizier hebben gekregen, etc.
    Wat zijn aandachtspunten als je na een lang (expat) verblijf in het buitenland terugkeert naar de arbeidsmarkt in Nederland?

    Wat zijn aandachtspunten als je na een lang (expat) verblijf in het buitenland terugkeert naar de arbeidsmarkt in Nederland?

    Niet altijd zal je na terugkeer uit het buitenland in Nederland weer op je oude werkplek terecht kunnen; uiteraard afhankelijk van de afspraken die je als (uitgezonden) medewerker met je bedrijf hebt kunnen maken. Grote multinationals hebben voor jouw functie wellicht tijdelijke opvang geregeld vanuit een van de ander internationaal opererende kantoren, maar bij veel kleinere bedrijven is je functie inmiddels allang permanent vervuld door iemand anders. Je bent zelf een tijd weggeweest, je bedrijf heeft zich in Nederland doorontwikkeld, er zijn collega's vertrokken en nieuwe collega's verschenen.

    Tips om jezelf weer in een goede uitgangspositie op de arbeidsmarkt te zetten en/of een terugkeer naar je werkgever succesvoller te maken:

    • vraag je directe werkgever/collega's in het buitenland opgedane ervaringen, competenties en behaalde resultaten te onderschrijven of bevestigen.
    • denk zelf na over opgedane vaardigheden en laat deze objectief vaststellen (skills assessment bureau); denk ook aan skills als "flexibiliteit", "plannen", "zelfstandig werken", "samenwerken".
    • laat zien dat je betrokken bent en/of bent gebleven bij je werkveld en/of werkgever in Nederland: wees op de hoogte van ontwikkelingen, plaats posts in (zakelijke) social media waarin je laat zien op de hoogte te zijn van wat er recent(er) speelt in je functiegebied, in het werkveld of in je bedrijf.
    • laat jezelf interviewen voor een expat magazine, het bedrijfsblad of een van de online bedrijfskanalen, waarin je inzoomt op jouw persoonlijke en zakelijke ontwikkeling, op behaalde resultaten in het buitenland, op overeenkomsten en verschillen; hou het uiteraard positief.
    • volg in-company of werkveldtrainingen om je eigen positie te versterken en je enthousiasme en betrokkenheid te tonen.
    • focus op bedrijven die internationale werkervaring waarderen of kies voor startups die vaker achter jouw keuze voor een internationaal carrièrepad staan dan de wat meer traditionele bedrijven.
    • benut het niet kunnen terugkeren naar je "oude" werkgever om een lang uitgestelde carrièreswitch te maken, of eindelijk ruimte te geven aan de wens om voor jezelf te beginnen; het is niet verrassend dat veel terugkeerders starten met expat coachingsbureaus, culture training trajecten, emigratie workshops, international business consultancy e.d.
    • verdiep je ook eens in nieuwe rollen die je kan invullen en nieuwe (zakelijke) waarde die je hebt opgebouwd omdat je een tijdlang gewoond en gewerkt hebt op een bestemming die voor veel internationaal opererende bedrijven interessant is; je kent de lokale (zakelijke) cultuur, je hebt een netwerk opgebouwd, je spreekt de taal, je bent gewend om zaken vanuit meerdere perspectieven te beoordelen etc.
    Wat zijn aandachtspunten als je terugkeert bij de werkgever die je heeft uitgezonden?

    Wat zijn aandachtspunten als je terugkeert bij de werkgever die je heeft uitgezonden?

    • de ervaring die je voor het bedrijf hebt opgedaan bij een vestiging in het buitenland is bijzonder waardevol; het werken in een andere culturele context, ervaring opdoen met internationaal zakendoen, jezelf redden met allerlei extra regelzaken in het buitenland, een vergroot netwerk aan regionale of wereldwijde contacten.
    • toch blijkt het niet vanzelfsprekend, ondanks de investeringen, dat de kennis en ervaring die je hebt opgedaan ook daadwerkelijk zal worden benut, zelfs niet als je wel werkt voor een op de internationale markt georiënteerd bedrijf.
    • hou er daarnaast rekening mee dat je bedrijf zich in de periode dat jij in het buitenland was heeft door-ontwikkeld. Bij een bedrijf dat veel ervaring heeft met uitzendingen zal je in bepaalde mate op de hoogte zijn gehouden van deze ontwikkelingen, bij andere bedrijven zal je jezelf op de hoogte moeten hebben gehouden. Bij terugkeer kan het zijn dat je oude functie niet meer beschikbaar is, of dat je in een tijdelijke job of project wordt geplaatst. Dat hoeft niet per definitie iets negatiefs te zijn, maar het is wel iets om rekening mee te houden.
    • terugkerende expats verwachten nog wel eens, door hun professionele en persoonlijke groei, een promotie bij terugkeer (in functie, in salaris); dit is voor veel bedrijven zeker geen vanzelfsprekendheid; hou afhankelijk van je functie en ervaring rekening met 'een stap terug'.
    • een substantieel deel van de terugkerende expats besluit binnen een jaar na terugkeer ontslag te nemen bij het oude bedrijf. Veel repats starten uiteindelijk een eigen bedrijf of bieden zich aan als coach of consultant, om de zelfstandigheid die ze in het buitenland hebben ervaren weer op te zoeken.

    Op de vestiging van ons bedrijf in Beijing heb ik een bijzondere tijd gehad. Ik was een soort centrale spil bij bezoek van buitenlandse delegaties, mocht overal aanschuiven, ontmoette bijzondere mensen uit China op hoog niveau. Terug in Nederland was ik eigenlijk weer een van de velen. Een bijzondere ervaring in China, maar na terugkeer moest ik flink wennen aan die andere status.

    China repat

    Hoe zoek je na een lang verblijf in het buitenland weer werk in Nederland?

    Hoe zoek je na een lang verblijf in het buitenland weer werk in Nederland?

    • kun je niet terug in eerdere functies of bij je voormalig expat-werkgever, oriënteer je dan tijdig op de huidige Nederlandse arbeidsmarkt, kansrijke sectoren en instanties die werk voor je zouden kunnen regelen.
    • raadpleeg online bronnen en nieuwsitems over de Nederlandse arbeidsmarkt; laat je tegelijkertijd niet teveel afschrikken over negatieve berichten. Werk zoeken en vinden blijft een individuele aangelegenheid, hangt af van je ervaringen, opleiding, mate van zelfverzekerdheid...en soms ook van geluk.
    • leg bij voorkeur al voor terugkeer contacten met potentiële werkgevers of bemiddelaars.
    • gebruik je bestaande netwerk in Nederland.
    • ben je destijds positief weggegaan bij je werkgever in Nederland, haal dan de banden tijdig weer aan en informeer naar nieuwe mogelijkheden in eenzelfde soort functie of juist in andere functies.
    • kijk ook eens naar bedrijven uit je huidige woonland, wellicht willen zij ondernemen in Nederland, zoeken ze toegang tot de Nederlandse of Europese markt.
    • gebruik je social media kanalen om aan te geven dat je op zoek bent naar een baan.
    • meld je uiteraard aan bij de diverse uitzendbureaus, online job platforms; zorg voor een sterk profiel.

    Eerste werkdag

    Ik was alleen vergeten dat op kantoor iedereen me wel kan verstaan...

    Loesje

    Hoe werkt inschrijven in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?

    Hoe werkt inschrijven in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?

    • Schrijf je binnen 5 dagen na aankomst weer in bij de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente waar je gaat wonen (dus niet bij de gemeente waar je ooit hebt gewoond -tenzij je er opnieuw gaat wonen- en ook niet bij de gemeente waar je ooit bent geboren)
    • Voor inschrijving bij de gemeente is wel een soort 'woon'bewijs (adres) nodig, zoals een huurovereenkomst, eigendomsbewijs of toestemming tot inwoning van de eigenaar.
    • Na inschrijving kun je je ook weer aanmelden voor een zorgverzekering.

    Terugkeren ervaarden wij, als hoogopgeleid gezin dat voor emigratie altijd hard werkte en belasting betaalde in Nederland, als pittig. Na maanden vergeefs werk zoeken en logeren bij vrienden klopten we aan bij de gemeente met een verzoek om tijdelijke hulp, een overbrugging om weer op eigen benen te kunnen staan. Kort gezegd: we werden nergens in geholpen, soms echt tegengewerkt en meerdere keren redelijk onbeschoft behandeld.

    Tunesië (r)emigrant

    Ik ben nu na een lang verblijf op de Antillen weer 6 maanden terug in Nederland. Heb geen grote problemen ondervonden, werd bij de diverse regelzaken altijd netjes geholpen. Ik was vanuit de Antillen al aan het solliciteren bij Nederlandse werkgevers, met sollicitatiegesprekken via Skype. Had snel een baantje en klein appartement gevonden, had wat spaargeld om rond te kunnen komen, en kon vanuit die startsituatie een andere baan en groter appartement vinden.

    Antillen (r)emigrant

    Hoe werkt het als je na een lang verblijf in het buitenland (weer) Nederlander wilt worden?

    Hoe werkt het als je na een lang verblijf in het buitenland (weer) Nederlander wilt worden?

    Wie (nog steeds) woont in het land waarvan hij de nationaliteit heeft, kan in de regel niet naturaliseren tot Nederlander.

    Ben je ten tijde van emigratie al dan niet vrijwillig je Nederlanderschap verloren, dan zijn er verschillende manieren om bij terugkeer naar Nederland opnieuw Nederlander te worden.

    • er is een verschil in beleidsprocedures tussen oud-Nederlanders (zij die de Nederlandse nationaliteit eerder hebben gehad) en niet-Nederlanders; voor de procedure voor niet-Nederlanders check de site van de Rijksoverheid.

    Procedure voor oud-Nederlanders

    • je kunt als oud-Nederlander op twee manieren de Nederlandse nationaliteit terugkrijgen:
      1. door gebruik te maken van de optieprocedure, waarbij je een verklaring aflegt dat je weer Nederlander wilt worden. Deze mogelijkheid geldt in elk geval voor oud-Nederlanders die ten minste 1 jaar legaal in het Koninkrijk wonen met een geldige verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel, zoals gezinshereniging. Een speciale verblijfsvergunning voor oud-Nederlanders is de zogenaamde verblijfsvergunning wedertoelating.
      2. door een verzoek om naturalisatie tot Nederlander in te dienen. Deze procedure staat voor alle oud-Nederlanders open.
    • aan beide procedures zijn kosten verbonden; ook als je je verzoek weer intrekt of geen akkoord krijgt.
    • in beginsel neem je afstand van je huidige nationaliteit(en); de Nederlandse overheid probeert dubbele nationaliteit zoveel mogelijk te voorkomen (er zijn wel uitzonderingen). Nadat je officieel weer Nederlander bent geworden, dien je nog wel een bewijs aan te leveren dat je afstand hebt gedaan van je andere nationaliteit(en).
    • ten tijde van de aanvraag wordt gevraagd om een aantal documenten, waaronder:
      • bewijs van eerder bezit van de Nederlandse nationaliteit (Nederlands paspoort of verklaring van Nederlanderschap).
      • huidig paspoort.
      • gelegaliseerde geboorteakte.
    • aanvragen gaat via de volgende instanties:
      • in Nederland: bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente waar je bent ingeschreven in de Basisregistratie Personen.
      • in het buitenland: bij de Nederlandse ambassade of het consulaat in het land waar je woont.
    • procedure: er wordt bekeken of je voldoet aan de voorwaarden van de betreffende aanvraag.
      • bij de optieprocedure behandelt de gemeente (of de ambassade/consulaat) het verzoek en beslist de burgemeester (of het hoofd van de diplomatieke post).
      • bij de naturalisatieprocedure stelt de gemeente (of de ambassade/consulaat) een dossier samen, voorziet dat van een advies en stuurt het naar de IND. De IND beoordeelt het verzoek, wordt dan ingewilligd dan verleent de Koning uiteindelijk het Nederlanderschap.
      • bij de naturalisatieprocedure wordt onder andere ook bekeken of je voldoende ingeburgerd bent en of je Nederlands kan spreken, schrijven en verstaan. Afhankelijk van diploma's en certificaten die je kan overleggen, hoef je dan geen inburgeringsexamen of naturalisatietoets te doen.
      • bij inwilliging van de naturalisatie ben je verplicht deel te nemen aan de naturalisatieceremonie en leg je een aantal verklaringen af.
    • de optie-procedure neemt ongeveer 3 maanden in beslag, de naturalisatieprocedure ongeveer 1 jaar.

    Verblijfsvergunning oud-Nederlanders

    • als oud-Nederlander in Nederland moet je over een verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel beschikken om de Nederlandse nationaliteit terug te krijgen.
    • een speciale verblijfsvergunning voor oud-Nederlanders is de verblijfs-vergunning wedertoelating. Je komt ervoor in aanmerking als je als Nederlander in het Europese deel van Nederland bent geboren en getogen én geen gevaar vormt voor de openbare orde of de nationale veiligheid.
    • je moet, afhankelijk van je huidige nationaliteit, wel beschikken over een machtiging tot voor-lopig verblijf (mvv), aan te vragen bij de Nederlandse ambassade of het consulaat. Een aantal nationaliteiten en groeperingen heeft geen mvv nodig.

    Herkrijgen van het Nederlanderschap bij niet-vrijwillig verlies

    • ben je het Nederlanderschap niet vrijwillig verloren, dan kan je procederen door het instellen van bezwaar en eventueel beroep tegen de weigering om een paspoort te vernieuwen; deze zaken zijn echter vaak weinig succesvol, onder andere omdat de (toetsing op) algemene beginselen van behoorlijk bestuur niet van toepassing is/zijn op de Rijkswet op het Nederlanderschap.
    • het verlies is 'van rechtswege', de ervaring van advocatenkantoren leert dat je daar weinig meer aan verandert.
    • je kan wel proberen om opnieuw Nederlander te worden volgens de procedures van optie of naturalisatie; hoewel je daarvoor veelal niet mag wonen in het land waarvan je (op dat moment) de nationaliteit bezit (Nederland wil daarmee niet in het vaarwater van andere landen komen, die via deze weg anders een burger zouden kwijtraken) -> je wordt door die regel gedwongen te verhuizen naar een ander land, wat vaak uiteraard verre van praktisch is.
    • je kan, vaak als "beste van slechte opties", terugkomen naar Nederland op basis van wedertoelating, en na een periode van verblijf via de regeling van optie opnieuw Nederlander worden.
    Wat zijn fiscale aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    Wat zijn fiscale aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    • bij vertrek uit Nederland heb je met een zogenaamd M-biljet je "laatste" belastingaangifte doorgegeven (zie Keuzekit Regelen & Regelgeving).
    • keer je vervolgens terug naar Nederland, dan is de daaropvolgende belastingaangifte cruciaal: je geeft dan het in de periode in het buitenland bij elkaar gespaard of belegd vermogen op.
    • als je kan aantonen dat je (keurig) belasting hebt betaald over je salaris in het buitenland dan is er normaliter niets aan de hand (natuurlijk moet je in het buitenland opgebouwd vermogen wel overeenkomen met je in het buitenland ontvangen salaris en/of andere inkomsten).
    • het saldo van je inkomsten minus (aantoonbaar) betaalde belastingen kan je normaal gesproken vervolgens om laten zetten in willekeurige valuta, en met een bankoverschrijving uit het buitenland naar Nederland overzetten, zonder dat daar extra heffingen over worden berekend.
    Wat zijn aandachtspunten rondom sociale zekerheid en eventuele uitkeringen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    Wat zijn aandachtspunten rondom sociale zekerheid en eventuele uitkeringen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    • periodes die je in het buitenland hebt gewoond of gewerkt kunnen in sommige gevallen meetellen als je in Nederland voor een uitkering in aanmerking wilt komen.
    • hou er wel rekening mee dat het verkrijgen van een uitkering direct bij terugkeer in Nederland veelal niet mogelijk is. Heb je niet direct een baan, bouw dan voor terugkeer reserves op: sparen, minder uitgeven of maak tijdelijke huisvestingsafspraken met vrienden of familie voor de eerste tijd.
    • soms kan een buitenlandse uitkering, zoals een werkloosheidsuitkering, arbeidsgeschiktheidsuitkering of pensioen, wel naar Nederland worden meegenomen.
    • heb je in een ander land binnen de EU gewoond en gewerkt, dan kan je over het algemeen bij terugkeer in Nederland een ww uitkering aanvragen. Vaak wordt dan om het aantonen van een minimum aantal werkweken gevraagd, binnen een vastgestelde periode. Voorwaarde is ook dat je in dat EU land sociale premies hebt afgedragen.
    • je recht op kinderbijslag start vaak pas weer tot het moment dat je een eigen woning en/of voldoende inkomsten hebt; daarmee toon je je nieuwe 'binding' met Nederland aan.
    • veel terugkeerders geven aan wel snel weer recht op zorgtoeslag te hebben gekregen, mits je uiteraard bent ingeschreven in Nederland.

    Mijn man en ik wonen nu bijna een jaar op Curaçao. Helaas is onze droom in flinke duigen gevallen, we denken erover om terug te gaan naar Nederland. We hebben gelukkig nog een eigen huis in Nederland. Wel vragen we ons af of we een uitkering kunnen aanvragen, om vanuit daar weer werk te gaan zoeken.

    Curaçao emigrant

    Wat zijn aandachtspunten rondom openstaande schulden en andere verplichtingen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    Wat zijn aandachtspunten rondom openstaande schulden en andere verplichtingen als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    • heb je in je huidige woonland schulden of bijvoorbeeld belastingverplichtingen openstaan probeer deze dan voor remigratie volledig af te handelen.
    • belastingschulden blijven uiteraard openstaan en kunnen via verdragen alsnog op je worden verhaald.
    • had je destijds bij vertrek uit Nederland een openstaande belastingschuld dan kan dit bij remigratie problemen veroorzaken rondom bijvoorbeeld verlenging of vernieuwing van je paspoort; er zijn termijnen waarop openstaande schulden verjaren maar deze termijn kan door de Belastingdienst worden verlengd.
    • had je destijds bij vertrek uit Nederland andere schulden, bijvoorbeeld huurachterstand, dan kan het zijn (afhankelijk van de lengte van de periode dat je niet in Nederland was) dat deze zijn 'kwijtgescholden' of verjaard. Hou er wel rekening mee dat, zeker waar het gaat om huurschulden, systemen steeds beter op elkaar zijn aangesloten en je als wanbetaler geregistreerd kan staan.
    Welke documenten moet je in orde maken als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    Welke documenten moet je in orde maken als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland?

    Denk onder andere aan:

    • bewijs van uitschrijving uit je huidige woonland (als je daar formeel bent ingeschreven). Niet ieder land geeft een dergelijk document af, maar als dit wel regulier beleid is dan zal je bij inschrijving in Nederland dit uitschrijvingsbewijs moeten kunnen tonen.
    • internationale/Nederlandse erkenning van huwelijks akte.
    • uittreksels geboorteregister van je kinderen.
    • erkenning van je kinderen (“als jouw kinderen”). Je kind moet ook als jouw kind in Nederland geregistreerd staan; als je kind nog niet is geregistreerd in Nederland dan regel je dat in Den Haag, net als met het registreren van een buitenlands huwelijk.
    • bewijs van ontslag (als je door je werkgever in het buitenland ontslagen bent).
    • omzetting van een in het buitenland behaald rijbewijs naar een Nederlands rijbewijs (vaak is er een overgangsperiode, maar hou de maximum termijn goed in de gaten).

    Tip: remigreer je met je (internationaal samengestelde) gezin, dan kan het soms handiger zijn eerst alleen terug te keren naar Nederland. Zodra je dan een woonlocatie hebt geregeld, werk (inkomsten) hebt gevonden en de documenten voor je partner en kinderen hebt geregeld, kunnen ook zij eenvoudiger overkomen en zich inschrijven in Nederland.

    Wat zijn extra aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland met een niet-Nederlandse partner of niet-Nederlandse kinderen?

    Wat zijn extra aandachtspunten als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar Nederland met een niet-Nederlandse partner of niet-Nederlandse kinderen?

    Tip: check altijd de up-to-date regel- en wetgeving; beleid is aan veranderingen onderhevig.

    • als je tijdens je verblijf in het buitenland getrouwd bent en/of kinderen hebt en je wilt je partner en kinderen meenemen bij terugkeer naar Nederland, dan krijg je veelal te maken met het integratietraject (zoals alle migranten in Nederland).
    • je partner en kinderen mogen ook in Nederland verblijven als:
      • je de Nederlandse nationaliteit hebt of verblijfsvergunning hebt.
      • het familie- of gezinslid bij je gaat wonen.
      • je voldoende geld hebt om je familie- of gezinslid te onderhouden. Dit betekent: je verdient minimaal het wettelijk minimumloon. 
    • ga je (weer) in Nederland werken en neem je (niet-Nederlandse) familie- of gezinsleden mee naar Nederland? Als jullie tegelijk Nederland inreizen, is het handig als de werkgever de aanvragen voor de verblijfsvergunning voor hen tegelijk indient met die van jezelf.
    • heeft je (niet-Nederlandse) partner werk dat hij mee kan nemen naar Nederland (bijvoorbeeld werk in Nederland voor een buitenlandse werkgever, of werk als freelancer) dan is er in het algemeen geen werkvergunning nodig; wel is het noodzakelijk uit te zoeken onder welk belastingregime (dat van het land van de buitenlandse werkgever of dat van Nederland) inkomstenbelasting betaalt moet worden; dat hangt onder andere af van eventuele belastingverdragen tussen beide landen.
    • voor een meekomende niet-Nederlandse partner kan het raadzamer zijn alleen een verblijfsvergunning aan te vragen en niet de Nederlandse nationaliteit; doe je dit wel dan is de kans groot dat hij of zij de eigen nationaliteit moet afstaan (indien mogelijk, sommige landen staan dit niet toe). Het Nederlandse beleid rondom dubbele nationaliteiten wordt steeds strenger.
    • er zijn extra voorwaarden, zoals:
      • je familie- of gezinslid moet over een paspoort beschikken.
      • laat zich inschrijven in de Basisregistratie Personen.
      • verzekert zich tegen ziektekosten binnen 4 maanden na afgifte van de verblijfsvergunning.
      • en neemt deel aan een inburgeringstraject.
    • je familie- of gezinslid moet zich al in het buitenland voorbereiden op het verblijf in Nederland; dat geldt sowieso voor familie- of gezinsleden vanaf 18 jaar tot de wettelijke AOW-leeftijd die een machtiging tot voorlopig verblijf nodig hebben om Nederland in te reizen.
      • zij zijn verplicht het basisexamen inburgering buitenland te doen bij de Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat.
      • hierbij wordt de basiskennis van de Nederlandse taal en samenleving getoetst.
      • pas als je familie- of gezinslid in het buitenland is geslaagd voor dit basisexamen, kun je de aanvraag voor een machtiging tot voorlopig verblijf indienen.
      • het resultaat is 1 jaar geldig. Na het behalen van het examen heb je dus 1 jaar de tijd om een aanvraag in te dienen.
    • voor een partner geldt dat het kan gaan om een echtgenoot of echtgenote, een geregistreerd partner of een ongehuwd partner. In dat laatste geval moeten jij en je partner een “duurzame en exclusieve relatie” met elkaar hebben. Ook moeten jullie allebei minimaal 21 jaar oud zijn.
    • voor adoptie- en pleegkinderen gelden andere voorwaarden van voor kinderen die onder je rechtmatig gezag staan.
    • als je eenmaal in Nederland gaat scheiden en niet meer samenwoont met je echtgenote en kinderen, dan voldoen zij niet meer aan de voorwaarden voor een verblijfsvergunning als familie- of gezinslid. Dit kan gevolgen hebben; situaties worden individueel bekeken.

    Los van de 'technische' details bij het terugkeren naar Nederland met een niet-Nederlandse partner, zijn er ook de volgende aandachtspunten:

    • afhankelijk van de manier waarop je terugkeert, de voorzieningen die een eventuele Nederlandse werkgever biedt en de tijd die je Nederlandse partner na terugkeer wel of niet heeft, moet je er als buitenlands partner rekening mee houden dat veel regelzaken op jezelf aankomen.
    • dat kan nog wel eens lastig zijn als je de Nederlandse taal nog niet voldoende beheerst; denk aan het regelen van school, huisvesting, het opbouwen van een sociaal netwerk, het vinden van betaald of vrijwilligerswerk, etc.
    • het kan waardevol zijn je als buitenlands partner aan te sluiten bij een internationaal netwerk in Nederland, bijvoorbeeld gericht op expat partners.
    • ieder individu dat 'terugkeert' uit het buitenland heeft een periode van gewenning en acceptatie nodig; dat proces kan extra intensief zijn wanneer er een Nederlander met een niet-Nederlandse partner bij betrokken is. Terugkeer en gewenning wordt dan vaak anders ervaren, de diverse fasen bij terugkeer worden anders doorlopen of varieren in duur. Zo veel mogelijk open blijven communiceren is dan helemaal essentieel.
    Wat zijn aandachtspunten bij het verkrijgen van een Nederlandse verblijfsvergunning na een lang verblijf in het buitenland?

    Wat zijn aandachtspunten bij het verkrijgen van een Nederlandse verblijfsvergunning na een lang verblijf in het buitenland?

    • een verblijfsvergunning is een vergunning die iemand over het algemeen moet hebben om te wonen en te werken in een land waarvan de persoon geen staatsburger is.
    • heb je nog de Nederlandse nationaliteit, dan heb je dus geen verblijfsvergunning nodig.
    • heb je niet meer de Nederlandse nationaliteit, maar wél de status langdurig ingezetene EU van een andere lidstaat, dan krijg je vrijstelling van het mvv-vereiste (machtiging tot voorlopig verblijf). Dit betekent dat je geen speciaal visum voor Nederland nodig hebt om langer dan 3 maanden in Nederland te mogen blijven en een verblijfsvergunning te kunnen aanvragen. Dit geldt voor de EU/EEG nationaliteiten plus een aantal laten daarbuiten.
    • val je buiten deze categorieën, dan dien je een machtiging tot voorlopig verblijf te verkrijgen (een visum waarmee je toestemming regelt om langer dan 3 maanden in Nederland te verblijven), om daarna een verblijfsvergunning te kunnen aanvragen.
    • voordat je een aanvraag voor een verblijfsvergunning in kunt dienen, moet je een aantal benodigde papieren en gegevens verzamelen. Ook moet je buitenlandse documenten laten legaliseren en vertalen (hou rekening met enkele maanden plus uiteraard legalisatie kosten).
    • bij een aanvraag voor een verblijfsvergunning moet je ook diverse bewijsmiddelen inleveren. Uit die bewijsmiddelen moet blijken dat jij en eventuele familie- of gezinsleden aan de toelatingseisen voldoen. Ook moet de familie- of gezinsband worden aangetoond. Voorbeelden van bewijsmiddelen zijn:
      • stukken waaruit je inkomen blijkt.
      • een kopie van je paspoort en dat van je familie- of gezinsleden.
      • de huwelijksakte of akte van het geregistreerd partnerschap.
      • een ongehuwdverklaring.
      • documenten waaruit het ouderlijk gezag blijkt.
      • een bewijs dat het basisexamen inburgering buitenland is behaald.
      • een gelegaliseerde en vertaalde geboorteakte (ook nodig voor inschrijving in de Basisregistratie personen (BRP) in Nederland).
    • officiële buitenlandse bewijsmiddelen moeten zijn afgegeven en vervolgens zijn gelegaliseerd door de bevoegde autoriteiten van het land dat het bewijsmiddel heeft afgegeven. Ook moet het document gelegaliseerd zijn of voorzien zijn van een apostillestempel door de Nederlandse ambassade of consulaat in het betreffende land. Daarmee wordt de echtheid van het bewijsmiddel vastgesteld.
      • soms is een apostillestempel voldoende.
      • een apostillestempel is alleen mogelijk als het document uit een land komt dat net als Nederland aangesloten is bij het Apostilleverdrag.
      • officiële buitenlandse bewijsmiddelen zijn bijvoorbeeld geboorteakten en huwelijksakten.
      • tip: het legaliseren of apostilleren van bewijsmiddelen kan veel tijd in beslag nemen, begin tijdig -liefst enkele maanden voor het indienen van een aanvraag.
    • er is slechts een beperkt aantal talen toegestaan waarin de documenten die je indient bij de aanvraag zijn opgesteld; is dit niet het geval dan moet je ze eerst laten vertalen door een vertaler die door een rechtbank is beëdigd.
    Checklist Terugkeer na een lang verblijf in het buitenland of emigratie

    Checklist Terugkeer na een lang verblijf in het buitenland of emigratie

    Planning

    waar mogelijk tijdig starten met het voorbereiden van een terugkeer; beschouw het eigenlijk als een nieuw "vertrek voor langere tijd"

    aandacht besteden aan alle aspecten rondom terugkeer; van werk tot onderwijs, van verzekering tot cultuur shock

    al voor vertrek nadenken over manieren waarop je na terugkeer betrokken kunt blijven bij je voormalige woonland

    Motieven

    bij twijfel wel/niet terugkeren na een lang verblijf in het buitenland: voor alle terugkeerders in kaart brengen van hun motieven om wel (of niet) te willen terugkeren

    bij een gevoel van onbehagen of heimwee: onderzoeksperiode instellen voordat je overhaast terugkeert; bespreken van je gevoelens met partner en/of ervaren buitenstaander (coach); realiseer je dat het missen van een "thuis"gevoel vaak niet gebonden is aan een woonlocatie of land

    per persoon beschrijven van verwachtingen en persoonlijke doelen rondom en na terugkeer; hou er rekening mee dat de omstandigheden rondom de redenen waarom je (ooit) koos voor vertrek uit Nederland, niet erg veranderd zullen zijn

    tijdig betrekken van alle betrokkenen rondom terugkeer; afhankelijk van gezinssamenstelling en leeftijden hoeft het niet vanzelfsprekend te zijn dat iedereen je wens deelt om terug te keren; soms keert ook niet het hele gezin terug naar Nederland

    Bestemming, woonlocatie & woonruimte

    heroriënteren op woonomgeving en -regio, mede afhankelijk van wat eventueel al voor je wordt geregeld door bijvoorbeeld je werkgever

    overwegen van een ander terugkeer-land als je niet gebonden bent aan Nederland; een land dat wellicht beter aansluit bij je wensen omtrent leefklimaat, ruimte, kosten van levensonderhoud etc.

    oriënteren op mogelijke overbruggingswoonruimte bij familie, vrienden, kennissen; maak deze periode niet te lang

    overwegen van een (al dan niet tijdelijke) terugkeer naar een omgeving waarin veel expats wonen; zeker als je lang in het buitenland bent geweest

    al vóór terugkeer contact leggen met verhuur- of verkoopmakelaars; ben je nog niet zeker van werk, woonregio, scholen etc. overweeg dan eerst te gaan huren

    rekening houden met het feit dat je terugkeer uit het buitenland geen voorrangspositie oplevert bij woningbouwverenigingen of makelaars

    tijdig contact leggen met huurders als je je woning in Nederland tijdelijk hebt onderverhuurd; duidelijke afspraken maken, rekening houdend met het huurcontract

    Regelgeving

    instellen op (soms) enige weerstand richting terugkeerders; zeker als je lang in het buitenland hebt gewoond staat niet iedereen welwillend tegenover terugkeerders die beroep doen op bijvoorbeeld sociale voorzieningen zonder premies te hebben afgedragen in de tijd dat ze in het buitenland woonden

    opnieuw inscbrijven bij de Nederlandse gemeente waar je gaat wonen; o.a. nodig om je aan te kunnen melden voor de (verplichte) basiszorgverzekering. Je hebt hiervoor wel een bewijs nodig waar je gaat wonen (koopakte, huurcontract e.d.)

    heb je de Nederlandse nationaliteit niet meer: tijdig starten met het onderzoeken van het proces om weer Nederlander te worden; doe dit voor ieder gezinslid tijdig want dit proces kan soms flink wat tijd en energie vergen

    Verhuizing

    kritisch keuzes maken welke spullen uit je (buitenlandse) inboedel ook na terugkeer een plek behouden (geef de rest bijvoorbeeld aan een goed doel)

    checken van douane regelgeving: niet alles mag mee terug

    gebruik maken van de verhuistips bij de Keuzehulp rondom Verhuizing bij lang verblijf in het buitenland

    Sociale voorzieningen, uitkeringen & toeslagen

    kennis updaten omtrent mogelijkheden, waar noodzakelijk, voor het aanvragen van (tijdelijke) uitkeringen; bijvoorbeeld om de eerste periode na terugkeer te overbruggen

    voor terugkeer opbouwen van financiële reserves; het direct krijgen van een uitkering is, afhankelijk van je eerdere woonland, lang niet altijd mogelijk

    opnieuw aanvragen van kinderbijslag, zorgtoeslag, huurtoeslag; daarmee dien je wel een nieuwe "binding" met Nederland aan te kunnen tonen

    Belasting & fiscale zaken

    voor terugkeer: afronden van belastingverplichtingen in het buitenland

    na terugkeer: bij je eerstvolgende belastingaangifte opgeven van je in het buitenland bij elkaar gespaarde of belegde vermogen op; daarbij wordt o.a. gekeken naar het in het buitenland ontvangen salaris en/of andere inkomsten, plus de door jou in het buitenland betaalde belastingen -> het saldo daarvan kan in een aantal gevallen heffingsvrij naar Nederland worden overgeheven

    afrekenen met eventuele openstaande Nederlandse belastingschulden; deze zullen bij terugkeer op je worden verhaald

    Werk, onderneming & vrijwilligerswerk

    tijdig -voor terugkeer- oriënteren op de arbeidsmarkt(kansen) in Nederland & starten met het benaderen van potentiële werkgevers; gebruik je bestaande netwerk

    voordat je terugkeert: voldoende tijd besteden aan professioneel afscheid nemen bij je werkgever; reflecteer op persoonlijke ontwikkeling en documenteer vaardigheden, capaciteiten en talenten waar mogelijk

    tijdig starten met nadenken over functieverwachtingen na terugkeer als je weer bij je (voormalig of uitzendende) werkgever aan de slag gaat; stel je in op tussentijds opgetreden veranderingen in je oude bedrijf

    al voor terugkeer nadenken over de manier waarop alle terugkeerders invulling gaan geven aan hun leven na terugkeer: wie gaat werken, bijbaantjes, vrijwillligerswerkactiviteiten, etc.

    overwegen -indien mogelijk- van een overbruggingsperiode: ga niet te snel weer aan de slag maar gun jezelf (en je gezin) tijd voor heroriëntatie en gewenning

    ga je solliciteren, focus dan op resultaten en bereikte doelen in het buitenland, voorkom dat je verzandt in verhalen hoe avontuurlijk of exotisch het allemaal was; maak voor jezelf een helder verhaal over waarom je (ooit) vertrok en waarom je nu weer bent teruggekeerd; hou het positief

    rekening houden met het feit dat, wanneer je terugkeert bij je (voormalig) werkgever, je in een andere positie terecht kan komen: het bedrijf en je collega's hebben zich uiteraard ook doorontwikkeld

    Verzekeringen

    na inschrijving bij de gemeente weer aanmelden bij een zorgverzekeraar voor de (verplichte) basiszorgverzekering

    rekening houden met een mogelijk medisch acceptatieproces & aanvullende vragenlijsten als je je wilt aanmelden voor vrijwillige aanvullende ziektekostenverzekering

    tijdig regelen van een doorlopende reis- en annuleringsverzekering

    regelen van de diverse andere verzekeringen: van inboedel tot aansprakelijkheid, van WA verzekering (auto) tot ongevallen, en van woonhuis/opstal tot rechtsbijstand

    Visa & Documenten

    onderzoeken met welke status (nationaliteit, staatsburgerschap) je terugkeert naar Nederland en of je bijvoorbeeld een verblijfsvergunning of machtiging tot voorlopig verblijf nodig hebt

    regelen van een bewijs van uitschrijving van het land waar je vertrekt (waar mogelijk)

    regelen van registratie van je kinderen in Nederland, als dat nog niet eerder is gedaan

    omzetten van in het buitenland behaalde rijbewijzen

    legaliseren van internationale documenten (trouwaktes, geboorteaktes), certificaten en diploma's (van jezelf, van je kinderen)

    Praktische voorbereiding

    vóór terugkeer voldoende tijd en aandacht besteden aan het afscheid nemen van vrienden, kennissen, collega's; bewaak dat proces extra zorgvuldig als je terugkeert met kinderen (zie ook de tips bij de keuzehulp rondom vertrekken uit Nederland)

    al voor terugkeer contact leggen met andere teruggekeerde expats; contact kan helpen bij het gewenningsproces

    rekening houden met een fase van boosheid of verdriet van je kinderen rondom het "moeten terugkeren"; bereid hen gefaseerd voor op allerlei aspecten van Nederland en maak afspraken over contactmogelijkheden met vrienden die achterblijven

    onderzoeken van activiteiten die je kinderen na terugkeer kunnen ondernemen die hen helpen bij het gewenningsproces; denk aan sport, verenigingen

    Onderwijs & taalcursus

    tijdig starten met het opvragen van internationale schooldossiers

    (her)oriënteren op het Nederlandse schoolsysteem en, afhankelijk van keuzes rondom woonlocatie, voor al je kinderen passend vervolgonderwijs; leg waar mogelijk contact met scholen voor terugkeer

    oriënteren op mogelijkheden voor het opnieuw leren, of aanvullen van je kennis omtrent, het Nederlands

    zijn je kinderen meertalig: uitzoeken van manieren om hun kennis en vaardigheid van de andere talen dan Nederlands op peil te houden

    rekening houden met een soms pittig aanpassingsproces van je kinderen op hun nieuwe school; systemen zijn anders dan gewend, omgang met docenten en leeftijdsgenoten is anders, etc.

    indien mogelijk: zodanig inplannen van het terugkeermoment dat het logisch past in de schoolcarrière van je kind(eren)

    uitzoeken of je kind eenmaal terug op school tijdelijk een schoolbuddy kan krijgen, die hem of haar (opnieuw) wegwijs maakt

    bij studerende kinderen: ruim voor terugkeer naar Nederland starten met aanmeldprocessen, zoeken van woonruimte, studieverenigingen e.d.

    Cultuur & culture shock

    volgen van een culturele voorbereidingscursus als je lang uit Nederland weg bent geweest; Nederland zal veranderd zijn in de tijd dat je weg was

    rekening houden met een gevoel van ontheemding of vervreemding; zelfs de voormalige eigen woonomgeving kan in de tussentijd flink veranderd zijn

    rekening houden met het feit dat niet iedereen zal begrijpen dat het terugkeren uit het buitenland een flinke schok teweeg kan brengen, dat terugkeerders moeite kunnen hebben met zich opnieuw aanpassen

    (opnieuw) verdiepen in de verschillende culture shock fasen; pas op dat je een niet te negatieve houding ten opzichte van Nederland aanneemt na een inspirerende tijd in het buitenland

    instellen op het Flying Dutchman syndroom, bij jezelf of bij je kinderen (zie de Keuzehulp Cultuur & culture shock voor uitleg)

    hulp vragen bij het opnieuw wennen aan Nederland en verdiepen in de factoren die van invloed zijn op dit gewenningsproces

    rekening houden met het feit dat vooral voor jonge kinderen "Nederland" net zo vreemd is

    Gezondheid & Veiligheid

    regelen van internationale medische dossiers (huisarts, kliniek, ziekenhuis, tandarts), nog vóór vertrek

    na terugkeer regelen van een medische check-up van alle gezinsleden; idem tandarts

    aanmelden bij huisarts en tandarts in je nieuwe woonregio; informeer naar eventuele wachtlijsten en recente ontwikkelingen

     
     
    Partners en organisaties voor Nederland - Holland: uitgelicht
    DSW Zorgverzekeraar
    DSW is een landelijke zorgverzekeraar. DSW vindt dat elke Nederlander, ongeacht leeftijd, gezondheid of financiële mogelijkheden, recht heeft op betaalbare zorg van een hoge kwaliteit. De basisverzekering van DSW is een combinatiepolis waarbij je zelf kunt kiezen naar welke zorgverlener je gaat. De premie is hetzelfde voor iedereen, met de optie om het eigen risico te verhogen voor premiekorting, of om een aanvullende verzekering af te sluiten.
     
     
    Stichting Vitalis: vrijwilligerswerk voor en door jongeren in Nederland

    Stichting Vitalis is een stichting die, al ruim 40 jaar, kinderen tussen 5 en 18 jaar koppelt aan een volwassen vrijwilliger. Samen trekken ze een jaar lang wekelijks een paar uurtjes met elkaar op en ondernemen ze gezellige activiteiten. Ze noemen ze dan maatjes! Wil jij ook maatje zijn? Voetballen in het park, een taartje bakken, een spelletje kaarten? Meld je nu aan als vrijwilliger! Vitalis is werkzaam in Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar, Voorschoten, Delft,  Westland, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Noordwijk en Haarlem.

     

    GoedEten - Haagse kookkunsten met een sociaal karakter

    GoedEten bestaat uit een groep Haagse koks die koken voor (grotendeels Haagse) klanten met zo veel mogelijk producten uit (de omgeving van) Den Haag. Hiermee biedt GoedEten de mogelijkheid om Hagenaars & Hagenezen gezonder te voeden en voedselkilometers te verkorten. 

    Empathie Plus

    Empathie Plus is een adviesbureau onder leiding van Joop Stroes. Ze bieden coaching op maat voor individuen en teams. Met gebruik van de bekende Kolbe™ Assessment worden niet alleen je capaciteiten en talenten in kaart gebracht, maar krijg je ook inzicht in de wijze hoe je ze kan toepassen. Kolbe™-theorie en -toepassing brengt je natuurlijke talenten in beeld, waardoor je de mogelijkheid krijgt om op maximale capaciteit te werken.

    Partners en organisaties
    The JoHo Foundation
    JoHo is een ontwikkelingsorganisatie met online platforms en fysieke support centers, waar mensen en organisaties worden gestimuleerd en geholpen, bij persoonlijke ontwikkeling en internationale samenwerking.
    JoHo stelt mensen en organisaties in staat zich te ontwikkelen en samen te werken, en daardoor bij te dragen aan een tolerante, verdraagzame en duurzame wereld.
    Dynamique
    Dynamique is gespecialiseerd in het organiseren van sportieve evenementen en teamtrainingen. Sinds 1998 is Dynamique actief met een eigen watersport- en buitensportcentrum te Spaarndam, gelegen aan het de Oostoever van de Mooie Nel tussen Haarlem en Amsterdam. Je kunt hier terecht voor o.a. barbecues, sloepverhuur, suppen, surfen, recreatieve activiteiten, teamtrainingen, vakantiekampen, verjaardagen, vrijgezellendagen en wingfoilen.
    Paviljoen Loef: horeca en recreatie of fietsafstand van Haarlem

    Ben je zoek naar een horeca en recreatie locatie aan het water? Dan ben je bij paviljoen Loef op de juiste plek. Het team is met hart en ziel aan het werk op deze prachtige locatie. Of je nu met een groep wilt komen of alleen, je bent in beide gevallen van harte welkom!

    Overcome & Improve
    Overcome & Improve is het bijzondere verhaal van een jongen met een multiculturele achtergrond, die ondanks zijn ziekte en fysieke beperkingen, voortdurend anderen weet te inspireren en in beweging te brengen.
    Overcome & Improve stimuleert (jonge) mensen om in het leven tegenslag om te zetten in vooruitgang, en het draagt ​​bij aan de verbinding tussen mensen met verschillende achtergronden.
    Eén van de initiatieven waarmee de Overcome & Improve kan worden gesteund, is het bestellen van een innovatieve, duurzame glazen waterfles die symbool staat voor een gezonde en stabiele samenleving.
    Het Coachhuis

    Ben je coach, trainer, therapeut, mediator of een andere professional? Of heb je een eigen bedrijf? En wil je je klanten in een sfeervolle, representatieve ruimte ontvangen? Wilt je flexibel huren per uur? Zit je graag op verschillende plekken in het land? Of wil je juist vaak vanaf één vaste plek werken? Ben je op zoek naar voordelige tarieven? Kijk dan eens op de kaart van Het Coachhuis!

    JoHo: samenwerken met JoHo

     

    Verder reizen

     

    Verder reizen: via crossroad uit de bundel
    Bestemming: landenlijst
    JoHo: begrijpen

    JoHo Missie, Visie & Concept

    Missie & Visie

    • JoHo wil mensen en organisaties in staat stellen zich te ontwikkelen en beter samen te werken, en daardoor bij te dragen aan een tolerante, verdraagzame en duurzame wereld.
    • Via online platforms en fysieke support centers wordt steun verleend aan persoonlijke ontwikkeling, en wordt internationale samenwerking gestimuleerd.

    Concept

    • Als JoHo donateur, abonnee of verzekerde verleen jij steun aan de doelstellingen van JoHo
    • JoHo steunt vervolgens jou met tools, coaching en voordelen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en internationale activiteiten  
    • JoHo heeft als kernservices: studiehulp, competentie-ontwikkeling, coaching en verzekeringsbemiddeling bij vertrek naar buitenland
    JoHo: paginawijzer

     

     JoHo 'bestemmingen en landen' pagina

     

    Hoe het werkt op een JoHo bestemmingen- en landenpagina (destinations)

    • Op een bestemmingspagina vind je informatie over een land of een regio.
    • Je vindt daar ook de JoHo services en producten die betrekking hebben op dat specifieke land. Zoals de vacatureservices voor betaald of vrijwilligerswerk, de stagemogelijkheden, de partners en de verzekeringsopties
    • Je vindt de informatie opgedeeld in een aantal delen

    Verkenning & Orientatie  

    • Verkenning & Afweging
    • Valuta & Kosten
    • Visum & Documenten
    • Vertrektijd & Klimaat
    • Vervoer & Transport
    • Verblijf & Voeding
    • Verbinding & Integratie
    • Vermaak & Activiteiten

    Voorbereiding en veiligheid

    • Vertreklijsten & Meeneemtips
    • Verzekeringen & Voorzorgsmaatregelen
    • Vaccinaties & Gezondheid

    Vacatures en activiteiten

    • Betaald werk
    • Vrijwilligerswerk
    • Stages

     Verder reizen en ontdekken

    • Aangrenzende landen en regio's
    JoHo: footprint achterlaten