Onaangekondigd bezoek (CRvB 11-04-2007, LJN BA2410)

Casus

Handhavingsmedewerkers van de hebben een onaangekondigd huisbezoek afgelegd op het woonadres van betrokkene. Tijdens het huisbezoek ruim een kilogram softdrugs aangetroffen. De bijstand van betrokkene is daarop ingetrokken op de grond dat betrokkene zijn inlichtingenplicht heeft geschonden door geen melding te maken van door hem genoten inkomsten. Is hier sprake van onaanvaardbare inbreuk op de persoonlijke levenssfeer c.q. onrechtmatig verkregen bewijs?

Centrale Raad van Beroep

Een huisbezoek kan onder omstandigheden een noodzakelijk en adequaat (aanvullend) controlemiddel zijn om aanspraken op bijstand te kunnen vaststellen. Artikel 8 lid 1 EVRM wordt geschonden indien wordt binnengetreden tegen de wil van degene die zich op dat recht beroept. Bij toestemming moet deze op basis van vrijwilligheid zijn verleend, waarbij sprake moet zijn van een ‘informed consent’ (de toestemming is gebaseerd op volledige en juiste informatie over reden en doel van het huisbezoek). De bewijslast ten aanzien van het ‘informed consent’ bij binnentreden berust op het bestuursorgaan. Daarin is de gemeente niet geslaagd, zodat sprake is van een inbreuk op artikel 8 lid 1 EVRM.

Aan het niet meewerken aan een huisbezoek kunnen eerst gevolgen worden verbonden indien voor dat huisbezoek in het individuele geval een redelijke grond bestaat. Daarvan is geen sprake. Voorafgaand aan het huisbezoek waren geen objectieve feiten en omstandigheden bekend op grond waarvan redelijkerwijs kon worden getwijfeld aan de juistheid of de volledigheid van de door betrokkene, voor het vaststellen van (de omvang van) het recht op bijstand van belang zijnde, verstrekte gegevens. Een rechtvaardiging voor de gemaakte inbreuk op het huisrecht van betrokkene ontbreekt daarom.

De tijdens het huisbezoek aan het licht gekomen gegevens moeten worden bestempeld als onrechtmatig verkregen bewijs. Het gebruik van (onrechtmatig) verkregen bewijs is slechts dan niet toegestaan indien de daartoe gebezigde bewijsmiddelen zijn verkregen op een wijze die zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, dat dit gebruik onder alle omstandigheden ontoelaatbaar moet worden geacht. Daarvan is sprake. Dit bewijs in rechte toelaten komt neer op een schending van het beginsel van ‘fair trial’ als bedoeld in artikel 6 lid 1 EVRM. De resultaten van het onderhavige huisbezoek dienen buiten beschouwing worden gelaten.