Parkeerwachter (HR 19-09-1988, NJ 1989, 379)

Casus

Verdachte P.J. van E. werd geverbaliseerd voor overtreding van een stopverbod (bord 51 van de bijlage RVV). Zowel ter terechtzitting van de Kantonrechter als in hoger beroep bij de Rechtbank heeft de verdachte verklaard dat de verbaliserende parkeerwachter hem had te kennen gegeven niet over te zullen gaan tot het opmaken van een p.v., doch een volgende keer wel. Desondanks veroordeelde de Kantonrechter de verdachte. De Rechtbank echter verklaarde het OM in hoger beroep niet-ontvankelijk in zijn vervolging.

Hoge Raad

Gelet op de aard van de overtreding en de omstandigheden waaronder de bedoelde mededeling is gedaan is bij de verdachte het gerechtvaardigde vertrouwen opgewekt dat hij van verdere vervolging verschoond zou blijven en dat de OvJ door desondanks tot vervolging over te gaan handelde in strijd met de beginselen van een goede procesorde (in casu ter zake van het vertrouwensbeginsel). De OvJ is terecht in zijn vervolging niet-ontvankelijk verklaard.

Cruciale overweging: kolom 6 r.r 4.2 en 4.3.

ad b.

Het gelijkheidsbeginsel

Gelijke gevallen moeten gelijk behandeld worden. Een probleem is dat opsporing en vervolging veel ongelijkheden met zich meebrengen b.v. het wisselende aangiftegedrag en door de beperkte opsporingscapaciteit het hier en daar uitdelen van speldenprikken. Deze stelselmatige ongelijkheid is echter in het kader van een rationele criminele politiek verdedigbaar. Het zou anders zijn als er b.v. aantoonbaar stelselmatig een bepaald deel van de beroepsbevolking (b.v. taxichauffeurs) zou worden aangehouden. De HR heeft toetsing aan het gelijkheidsbeginsel niet principieel uitgesloten. (HR 22-10-1991 NJ 1992:282)

ad c.

Het verbod van détoumement de pouvoir

De overheid mag de haar gegeven bevoegdheid niet gebruiken voor een ander doel dan waarvoor zij gegeven is. Dit beginsel is in de strafrechtspraak erkend.

Het kwam o.a. aan de orde toen een raadsman stelde dat de OvJ alleen in hoger beroep kwam om de eenparigheidsregel van art 424 lid 2 Sv te doorbreken. [Als alleen de verdachte in hoger beroep komt kan alleen met eenparigheid van stemmen de straf worden verzwaard].

Dit 'mee appelleren' van de OvJ werd door de HR gezien als het gebruik maken van een bevoegdheid voor een ander doel dan waarvoor deze gegeven is! (nl. om art 424 lid 2 Sv buiten toepassing te krijgen).

ad d.

Het beginsel van redelijke en billijke belangenafweging

Dit doet zich b.v. voor als een betrokkene voor een klein vergrijp in een disciplinaire procedure reeds zwaar gestraft is en dan ook nog een zware strafrechtelijke veroordeling zou krijgen.