Redelijke termijn III, HR 7-4-1987, NJ 1987, 587

Casus: Verdachte W.J.M. van den S. heeft op 7 april 1983 en de OVJ op 8 april 1983 hoger beroep tegen het vonnis van de Rb ingesteld. Het vonnis van de Rb werd op 29 maart 1983 gewezen. De griffier van het Hof heeft op 31 maart 1984 de stukken van de Rb ontvangen De Algemene Reclasseringsvereniging heeft een aanvullend rapport op de voorlichtingsrapporten omtrent de verdachte opgemaakt gedateerd 11 juni 1985. De verdachte is op 10 juni 1985 gedagvaard teneinde 25 juni 1985 ter zitting van het Hof te verschijnen. Tijdens het onderzoek ter terechtzitting van het Hof wordt namens de verdachte het volgende verweer gevoerd: het OM dient niet-ontvankelijk in zijn vervolging te worden verklaard omdat er tussen het tijdstip van de berechting in eerste aanleg en dat van de behandeling in hoger beroep een onredelijk lange termijn (twee jaar en twee maanden) is verstreken ex art. 6 lid 1 EVRM en ex art 14 lid 3 aanhef en onder c IVBP.

Hof: Toegeven moet worden dat er tussen de berechting in eerste aanleg en die in hoger beroep meer tijd verstreken is dan in het algemeen wenselijk te achten is. In dit geval kan echter niet gezegd worden dat de termijn onredelijk is in de zin van de genoemde verdragen. Wel zal rekening gehouden worden met het lange tijdsverloop bij het bepalen van de straf.

HR(ambtshalve): In dit geval heeft het Hof in zijn oordeel dat de redelijke termijn niet overschreden en de vertraging niet onredelijk geweest is en mitsdien het OM ontvankelijk is, onvoldoende gemotiveerd. Met overschrijding van de redelijke termijn is de niet-ontvankelijkheid van het OM echter niet het enige mogelijke gevolg. Het staat de rechter vrij die over de feiten oordeelt in dat geval een lagere straf op te leggen dan hij zonder schending van de betreffende rechten van verdachte zou hebben gedaan. Hij dient daarbij de mate van schending in aanmerking te nemen en tevens aan te geven tot welke verdaging hij aanleiding gevonden heeft. Volgt verwijzing naar een aangrenzend Hof.

Noot: Van Veen wijst op het belang van dit arrest in het begin van de noot (opmerking 1). In de tweede opmerking attendeert de annotator op het voordeel van de door de HR in overweging -niet verplicht gestelde benadering: de onredelijke vertraging zet de rechter niet meer voor het blok van de keuze tussen het afwijzen van dat beroep of het niet-ontvankelijk verklaren van het OM. De feitenrechter heeft thans de mogelijkheid om te nuanceren door de straf te verminderen in een door hem passend geachte mate Daarmee wordt het beroep op onredelijke traagheid in extreme gevallen een beroep op niet-ontvankelijkheid van de OvJ en in gematigde gevallen een beroep op strafvermindering. Bij verwerking is in beide gevallen art 358 lid 3 Sv van toepassing. De HR casseert ambtshalve en stelt dat gemotiveerde strafverlaging een passend antwoord kan zijn op een geconstateerde onredelijke vertraging. cruciale overweging: kolom 4 ro. 5.5.2.