ECtHR, factsheet Oct. 2013 on Roma and Travellers

In oktober 2013 heeft het Europese Hof voor de Rechten van de mens een factsheet over “Roma en Travellers” uitgegeven. In deze factsheet wordt over dit onderwerp recente jurisprudentie van het Hof kort gepresenteerd. Hiermee wordt een eventuele trend in jurisprudentie goed weergegeven.

Als resultaat van hun turbulente geschiedenis en constante ontworteling zijn de Roma een specifiek type van achtergestelde en kwetsbare minderheid geworden. Zoals het Hof eerder heeft opgemerkt, vereisen zij daarom speciale bescherming. Artikel 14 EVRM verbiedt discriminatie. De factsheet gaat in op meerdere aspecten, zoals o.a. de verplichting van Roma het land te verlaten land waar zij zijn gestationeerd, aanvallen op Roma dorpen en vernietiging van eigendom, racistisch vooringenomen politieonderzoek, overlijden in een medisch-sociale instelling, gedwongen sterilisaties van Roma-vrouwen, beledigend publicaties naar verluidt voor de Roma-gemeenschap, geldigheid van Roma huwelijk: weigering van nabestaandenpensioen en segregatie in scholen.

Betreffende de verplichting voor Roma het land te verlaten waar zij zijn gestationeerd geeft de factsheet de 6 uitspraken weer inzake de klachten van meerdere Britse zigeunerfamilies die klagen dat zij werden verhinderd in caravans te wonen op hun eigen land. Het EHRM heeft deze zaken met name getoetst aan artikel 8 EVRM, het recht op eerbiediging van privéleven, familie- en gezinsleven.

Betreffende de gedwongen sterilisaties van Roma-vrouwen, wordt aan ditzelfde artikel getoetst. Zo hadden meerdere Roma vrouwen geklaagd dat zij een sterilisatie hadden gehad in Slowaakse ziekenhuizen zonder dat zij volledig waren geïnformeerd en hier toestemming voor hadden gegeven.

Over de klachten betreffende beledigende publicaties over de Roma-gemeenschap toetste het EHRM dit aan het discriminatieverbod van artikel 14 EVRM. Zo had de aanvrager beweerd dat drie Turkse overheid-gefinancierd publicaties (een boek over Roma en twee woordenboeken) opmerkingen en uitdrukkingen bevatten die een anti-Roma-sentiment weerspiegelden.

Omtrent de zaak over de geldigheid van Roma huwelijk en de weigering van nabestaandenpensioen oordeelde het Hof dat de Spaanse staat artikel 14 EVRM had geschonden. Het huwelijk van de aanvrager, die getrouwd was middels een Roma ritueel, werd niet erkend als huwelijk en hierdoor werd de toekenning van een nabestaandepensioen geweigerd. Dit vond het Hof disproportioneel vooral omdat het echtpaar jaren lang sociale premies had afgedragen.

Over de segregatie in scholen en de klacht over o.a. Tsjechië, Griekenland en Hongarije werd ook schending van het EVRM vastgesteld. Plaatsing van schoolkinderen van Roma-oorsprong in "speciale scholen" die bestemd zijn voor leerlingen met leerproblemen was niet gerechtvaardigd.