JoHo

Op welke manier is de wetenschap een sociaal construct?

De wetenschap heeft vele sociale aspecten. Het belangrijkste sociale construct van de wetenschap is het laten zien aan anderen hoe je tot een wetenschappelijke conclusie bent gekomen. Wetenschappers werken samen in teams, reizen de wereld rond om lezingen en conferentietoespraken te houden, debatteren met elkaar in seminars, vormen wetenschappelijke genootschappen en publiceren hun resultaten in peer-reviewed tijdschriften. Elke bewering over de wereld kan alleen als wetenschappelijke kennis worden beschouwd nadat deze dit sociale proces heeft doorlopen.

Wie is Henry Oldenburg (1618-1677)?

Henry Oldenburg was een natuurfilosoof en diplomaat. Hij publiceerde in 1665 het eerste nummer van de Philosophical Transactions en luidde daarmee een nieuw tijdperk in de wetenschap in, te weten het tijdperk van de journal. Korte nieuwsitems werden na verloop van tijd vervangen door langere artikelen met gedetailleerde beschrijvingen van experimenten en studies. Journals zijn nu het belangrijkste medium voor de verspreiding van wetenschappelijke ontdekkingen.

Hoe verloopt het proces van een wetenschappelijk onderzoek?

De eerste stap in het doen van een wetenschappelijk onderzoek is het lezen van al het relevante wetenschappelijke materiaal. Dit kan leiden tot een specifieke onderzoeksvraag, een idee, een theorie, een hypothesis, een experiment, etc. Voordat je verder kunt met dat onderzoek heb je financiering nodig, bijvoorbeeld voor het kopen van apparatuur of materialen, het werven van deelnemers, of het betalen van ingehuurde wetenschappers. Vervolgens kun je beginnen met de dataverzameling en de data-analyse. Aan het einde van het onderzoek moet het allemaal worden opgeschreven in de vorm van een wetenschappelijk artikel.

Hoe is een wetenschappelijk paper opgebouwd?

Een paper begint met een inleiding waarin wordt samengevat wat er bekend is over het onderwerp en wat de studie daaraan toevoegt. Daarna volgt een methode-sectie waarin gedetailleerd wordt beschreven hoe het onderzoek is uitgevoerd (op zo'n duidelijke manier dat iedereen in theorie precies hetzelfde experiment moet kunnen uitvoeren). Vervolgens is er een resultatensectie waarin de cijfers, tabellen, grafieken en statistische analyses worden gedocumenteerd. Een paper eindigt met een discussiegedeelte met doordachte, geïnformeerde overwegingen over wat de resultaten betekenen.

Wat is een 'abstract'?

Een abstract is een samenvatting van ongeveer 150 woorden dat de hele studie en de resultaten samenvat. Deze samenvatting is altijd voor iedereen beschikbaar om te lezen, ook als het volledige paper alleen ter betaling beschikbaar is.

Wat is 'desk rejection'?

Zodra een paper is afgerond, wordt er geprobeerd om het paper te laten publiceren in wetenschappelijke journals. De wetenschappers sturen hun paper naar de redacteurs van de journals. Dit is de eerste stap in de kwaliteitscontrole, waarbij redacteurs een sortering maken van de artikelen die passen bij het thema van het tijdschrift en potentieel hebben in termen van hun wetenschappelijke interesse of kwaliteit. Het merendeel van de artikelen wordt op dit punt teruggestuurd naar de auteurs (desk rejection).

Wat is 'peer review'?

Peer review is een methode om de kwaliteit van wetenschappelijk werk te verbeteren, verifiëren of controleren door het werk te onderwerpen aan de kritische blik van een aantal gelijken (meestal vakgenoten of collega's van de auteur). Het is een vorm van intercollegiale toetsing. Het duurde tot 1970 voordat alle tijdschriften het moderne model van peer review overnamen. Het is na een succesvol peer review dat redacteuren vaak besluiten een wetenschappelijk paper te publiceren.

Wie is Robert Merton (1910-2003)?

Robert Merton was een Amerikaanse socioloog die in 1942 de Mertonian norms introduceerde. Deze normen verwijzen naar de goede ambities waarnaar wetenschappers zouden moeten streven. In het hele proces van het publiceren van wetenschappelijke artikelen zijn er geen regels die ervoor zorgen dat een onderzoeker, een redacteur en peer reviewers zich eerlijk en met integriteit gedragen. Merton introduceerde daarom een gedeeld ethos, een reeks waarden die het gedrag van de wetenschappers op één lijn zou moeten brengen.

Wat zijn de 'Mertonian norms'?

Er zijn vier Mertonian norms die beoefenaars van wetenschappelijk onderzoek in acht zouden moeten nemen:

1. Communism: alle wetenschappers moeten gezamenlijk eigenaar zijn van wetenschappelijke goederen (intellectueel eigendom) om collectieve samenwerking te bevorderen.
2. Universalism: wetenschappelijke validiteit is onafhankelijk van de sociaal-politieke status en persoonlijke attributen van de deelnemers.
3. Disinterestedness: wetenschappelijke instellingen handelen in het voordeel van een gemeenschappelijke wetenschappelijke onderneming en niet voor het persoonlijk gewin van individuen.
4. Organized skepticism: wetenschappelijke claims moeten kritisch worden bekeken voordat ze worden geaccepteerd. Onderzoeksresultaten en methoden moeten worden voorgedragen aan collega-wetenschappers en er moeten openlijke discussies kunnen worden gehouden.