Samenwoners (HR 08-06-2012, ECLI:NL:HR:2012:BV9539)

Feiten

Partijen hebben in de periode 29 januari 1992 tot 1 augustus 2005 een affectieve relatie gehad. Op 1 juni 1993 zijn zij gaan samenwonen. Op 8 juni 1996 hebben partijen samen een woning betrokken. Zij hebben de woning in gemeenschappelijke eigendom. In 1996 en 2002 zijn de kinderen van partijen geboren. Het paar heeft gedurende hun relatie geen samenlevingscontract gesloten.

Het hof oordeelde dat de vrouw draagplichtig is wat betreft de helft van de door de man in de periode 1 september 2002 tot en met 1 april 2009 betaalde hypotheekrente en wat betreft de helft van de door hem in die periode betaalde premie levensverzekering.

In cassatie gaat het dan om de vraag in hoeverre de vrouw, mee moet betalen aan de door de man met betrekking tot de woning betaalde hypotheekrente en premie levensverzekering.

Hoge Raad

Hoge Raad oordeelt dat in gevallen als het onderhavige zowel de vraag of bepaalde afspraken zijn gemaakt, alsook de vraag welke inhoud die afspraken hebben, beantwoord moeten worden aan de hand van de Haviltex-maatstaf. Daarbij zijn alle omstandigheden van het geval van belang en kan acht worden geslagen op het feitelijk handelen van partijen. Bovenstaande maatstaf geldt ook bij beantwoording van de vraag of afspraken (kunnen worden geacht te) zijn gewijzigd (vgl. HR 2 september 2011, LJN BQ3876).

Volgens de Hoge Raad heeft het hof niet kenbaar aandacht besteed aan hetgeen door eiseres tot cassatie is aangevoerd, dat erop neerkomt dat zowel verweerder in cassatie als zijzelf zich heeft gedragen in overeenstemming met door hen stilzwijgend gemaakte afspraken en de tussen hen feitelijk gegroeide taakverdeling. Als het hof deze stellingen niet van belang heeft geacht, heeft het eerdergenoemde beoordelingsmaatstaf miskend en is het uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting. Indien het hof wel de juiste beoordelingsmaatstaf voor ogen heeft gehad, heeft het zijn oordeel ontoereikend gemotiveerd.

Conclusie

Partijen i.c. hebben ongehuwd samengewoond zonder een (schriftelijk) samenlevingscontract. Volgens de Hoge Raad moet de vraag of en welke afspraken zij hebben gemaakt over de interne draagplicht ten aanzien van hypotheekrente en premies levensverzekering, worden beantwoord aan de hand van de Haviltex-maatstaf. Hierbij moet worden gekeken naar de stilzwijgend gemaakte afspraken van partijen en de tussen hen feitelijk gegroeide taakverdeling. Deze omstandigheden zijn ook van belang voor de vraag of de man de betaling van hypotheekrente en premies levensverzekering op zich heeft genomen ter voldoening aan een natuurlijke verbintenis jegens de vrouw.