HR 7 december 2012, Schadevergoeding verkocht goed? (C-9)

Casus

De man en de vrouw zijn in 1993 in algehele gemeenschap van goederen gehuwd.
Als gevolg van een auto-ongeluk dat op 23 januari 2005 plaatsvond, heeft de man een dwarslaesie. Sindsdien verblijft hij in een verpleegtehuis.
Medio 2009 hebben de man en de verzekeraar van de bestuurder van de auto die de man heeft aangereden, ter zake van de schade een vaststellingsovereenkomst gesloten. Van de verzekeraar van de bestuurder van de auto heeft de man een bedrag van € 156.000,- ontvangen. Gedurende het huwelijk heeft de vrouw in verband met de opvang van de man in het verpleegtehuis AWBZ- en CAK-bijdragen voldaan tot een bedrag van € 9.045,53.
Het huwelijk is in 2012 door echtscheiding ontbonden. Tijdens de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap is o.a. een geschilpunt gerezen over de schadevergoeding die de man heeft ontvangen. De Rechtbank oordeelt dat de schadevergoeding geheel verknocht is aan de man en buiten de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap valt. De man stelt hoger beroep in. Het Hof beslist dat de door de man ontvangen schadevergoeding in de huwelijksgoederengemeenschap is gevallen omdat niet is voldaan aan de voorwaarden van verknochtheid die in de wet worden gesteld. De man stelt cassatieberoep in. Hij keert zich tegen het oordeel van het Hof dat de door de man ontvangen schadevergoeding in de huwelijksgoederengemeenschap is gevallen

Hoge Raad

In verband met de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap is het volgende geschilpunt aan de orde; dient de door de man ontvangen schadevergoeding in de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap te worden betrokken of valt die vergoeding als verknocht aan de man buiten de verdeling?
De Hoge Raad stelt dat de klacht gegrond is. In artikel 1:94 lid 3 BW is bepaald dat goederen en schulden die aan een van de echtgenoten op enigerlei bijzondere wijze verknocht zijn, alleen in de gemeenschap vallen voor zover die verknochtheid zich hiertegen niet verzet. Dit artikel is niet gewijzigd bij de wijziging van de Wet van 18 april 2011, Stb. 205. Verder blijkt uit de parlementaire wetsgeschiedenis dat de wetgever ook heeft beoogd wijziging te brengen in het door de Hoge Raad voor de toepassing van art. 1:94 lid 3 BW ontwikkelde criterium op het punt van de verknochtheid van goederen en schulden alsmede de gevolgen daarvan.

Wanneer een van de echtgenoten vergoeding ontvangt van schade die deze echtgenoot heeft geleden als gevolg van een ongeval, is niet reeds sprake van verknochtheid in de zin van art. 1:94 lid 3 BW als die vergoeding naar haar aard alleen is afgestemd op de aan de persoon van die echtgenoot verbonden nadelige gevolgen van het ongeval. Omdat ook dan de omstandigheden van het geval in aanmerking moeten worden genomen, zal de echtgenoot die zich op art. 1:94 lid 3 BW beroept, ten minste (tevens) moeten stellen op welke schade(n) van de bij het ongeval betrokken echtgenoot de vergoeding betrekking heeft, opdat de rechter kan vaststellen of, en zo ja in hoeverre, die vragen ten aanzien van een of meer componenten van de vergoeding bevestigend moeten worden beantwoord.

Het Hof heeft blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen dat gelden, ongeacht of de betaling daarvan ziet op materiële dan wel immateriële schadevergoeding, niet voldoen aan het voor de toepassing van art. 1:94 lid 3 BW te hanteren criterium. De Hoge Raad vernietigt de beschikking van het Hof.