HR 12 april 2005, NJ 2005, 577, Snelbinder

Casus
A en B hadden samen onaangekondigd een bezoek gebracht aan het slachtoffer C in zijn eigen woning, waarbij C op dit moment nog in leven was. A en B zijn tegelijk weer uit de woning van C vertrokken, nadat C was ‘uitgeschakeld’. Het slachtoffer bleek de volgende dag te zijn gewurgd met een snelbinder die met kracht om zijn net was getrokken. Op de snelbinder wordt DNA materiaal gevonden van B. A had nadien een brief aan iemand geschreven waarin hij schreef dat B en hij als enigen wisten wat er was gebeurd.

Rechtbank en Gerechtshof
Op 22 mei 2002 heeft de rechtbank in Den Haag de zaak in behandeling genomen. Na de uitspraak wordt er echter in beroep gegaan en komt hij bij het gerechtshof in Den Haag, op 29 oktober 2003. Hier wordt de verdachte, in tegenstelling tot de rechtbank, veroordeeld voor het medeplegen van doodslag. Het bewezenverklaarde zou zijn dat de verdachte samen met een ander opzettelijk het slachtoffer van het leven heeft beroofd. De verdachte en zijn mededader zouden namelijk met opzet een snelbinder om de hals/nek van het slachtoffer aangetrokken en geknoopt, tengevolge waarvan het slachtoffer is overleden. Het alibi van de verdachte (hij zegt dat hij in de auto op medeverdachte heeft gewacht) vindt het Hof niet geloofwaardig en aannemelijk. De verdachte weerspreekt dit echter zelf want hij geeft in een brief aan zijn ex-vrouw aan dat hij en de medeverdachten de enige zijn die weten wat er is gebeurt. Hij wordt hiervoor veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf.

Uit de feiten heeft het Hof, naar het oordeel van de Hoge Raad niet onbegrijpelijk, afgeleid dat A in ieder geval bij de wurging van het slachtoffer aanwezig is geweest en dat hij B daarvan niet heeft weerhouden noch zich op enigerlei andere wijze van het handelen van B heeft gedistantieerd hoewel daartoe de gelegenheid heeft bestaan gezien de tijd die met die dodingshandeling gemoeid moet zijn geweest. Hierbij is tevens betekenis toegekend aan de gezamenlijkheid van het optreden van A en B gezien de komst naar en vertrek uit het huis van C. Aan A’s verklaring dat hij in de tussentijd de woning van C zou hebben verlaten en buiten in de auto zou hebben gewacht, werd door het Hof geen geloof gehecht. Niet van alle medeplegers wordt dus de fysieke aanwezigheid geacht om toch strafbaar te zijn.

Hoge Raad
De verdachte gaat vervolgens in beroep. Het middel van cassatie dat zijn advocaat voorstelt omvat de klacht dat uit de aanwezige bewijsmiddelen het bewezenverklaarde, in het bijzonder dat de verdachte het feit heeft medegepleegd, niet kan worden afgeleid. Beide verdachten hebben aanvankelijk elke betrokkenheid ontkend. Na confrontatie met belastende gegevens zijn zij elkaar gaan beschuldigen, waarbij beiden erkennen dat zij op de desbetreffende avond samen onaangekondigd naar de woning van het slachtoffer zijn gegaan. De Hoge Raad geeft aan dat uit de bewijsmiddelen die er zijn het Hof net onbegrijpelijk heeft afgeleid dat de verdachte in elk geval bij de verwurging van het slachtoffer aanwezig is geweest en dat hij de medeverdachte daarvan niet heeft weerhouden of zich op enig andere wijze van het handelen van de medeverdachte heeft gedistantieerd. De Hoge Raad vindt de bewezenverklaring voldoende gemotiveerd en het middel faalt.

Conclusie
De verdachte zat in voorlopige hechtenis toen hij beroep in cassatie instelde. De zaak is bij de Hoge Raad echter pas na meer dan zestien maanden behandeld. Dat brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM is overschreden. Dit moet leiden tot strafvermindering. Uiteindelijk vernietigt de Hoge Raad de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft de duur van de opgelegde gevangenisstraf. Deze wordt vermindert in die zin dat de gevangenisstraf nog negen jaar en tien maanden is. De Hoge Raad verwerpt het beroep voor het overige.