HR 26 maart 1999 (Stichting Belangenbehartiging Erfpachters/Gem. ’s-Gravenhage)

Casus:

De Gemeente ’s Gravenhage heeft grond in tijdelijke erfpacht uitgegeven, meestal voor 75 jaar. Deze periode is inmiddels verstreken of zal binnenkort verstrijken. In 1985 wordt besloten tot een nieuw systeem: onroerende zaken worden alleen nog maar uitgegeven in eeuwigdurende erfpacht tegen hetzij een afkoopsom ter hoogte van de overeengekomen prijs, hetzij tegen een vaste jaarlijkse canon afgeleid van de marktwaarde van de onroerende zaak ten tijde van de uitgifte in eeuwigdurende erfpacht. Dit systeem zal ook gelden voor heruitgifte aan zittende erfpachters na het verstrijken van de termijn waarvoor de tijdelijke erfpacht gold. Deze zittende erfpachters hebben zich verenigd in een stichting. De stichting vordert een verklaring voor recht dat de gemeente in strijd met de zorgvuldigheid heeft gehandeld op grond van haar contractuele relatie met de erfpachters, doordat volgens de nieuwe methode de vergoeding een veelvoud van de oude canon wordt.

Rechtsregel:

Volgens het Hof is er geen sprake van een contractuele relatie: het aanbod tot vestiging van een nieuw recht vloeit voort uit het reeds bestaande erfpachtsrecht. Tussen de Gemeente en de zittende erfpachters bestaat dus geen contractuele band, maar toch is na de expiratiedatum van de tijdelijke erfpacht een door de redelijkheid en billijkheid beheerste rechtsverhouding blijven bestaan. Volgens het Hof heeft de gemeente niet onredelijk gehandeld. Volgens de Hoge Raad heeft het hof niet blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.