Stichting Openbare Ruimte (ABRvS 01-10-2008, ECLI:NL:RVS:2008:BF3911)

Onderwerp

• Het belanghebbende-begrip.
• Te ruime statutaire doelstelling.
• Gebrek aan feitelijke werkzaamheden..

Casus

Het College van Gedeputeerde Staten van Gelderland heeft aan een veehouderij op de Veluwe een vergunning verleend ter uitbreiding van de veestapel. Deze Stichting Openbare Ruimte heeft hiertegen bezwaar aangetekend. De Stichting Openbare Ruimte heeft als hoofddoel: het streven naar een kwalitatief duurzame leefomgeving voor alle levende wezens, omvattende zowel de lokale, nationale als mondiale leefomgeving. Dat bezwaar is ongegrond verklaard. Hierna is de stichting in beroep gegaan bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Rechtsvraag

Is de Stichting Openbare Ruimte aan te merken als belanghebbende in de zin van artikel 1:2 Awb?

ABRvS

Ten aanzien van rechtspersonen worden mede als hun belangen beschouwd de algemene en collectieve belangen die zij (1) krachtens hun doelstelling en (2) blijkens hun feitelijke werkzaamheden in het bijzonder behartigen (artikel 1:2 lid 3 Awb).

Voor de beoordeling van de vraag of het belang van de Stichting rechtstreeks bij het besluit is betrokken, is de doelstelling van de stichting te ruim en onvoldoende onderscheidend. Daarnaast zijn het procederen tegen besluiten en de voorbereidingshandelingen voor een proces niet aan te merken als feitelijke werkzaamheden in de zin van artikel 1:2 lid 3 Awb. Wegens de afwezigheid van deze werkzaamheden kan de stichting uiteraard ook geen bepaalde belangen in het bijzonder behartigen. Door het feitelijke-werkzaamheden-begrip op deze manier uit te leggen, wordt voorkomen dat het beroepsrecht te ver wordt verruimd. Dit, om een terugkeer van de, tot 2005 in zaken op gebied van milieurecht geldende, actio popularis te voorkomen.

Bovendien wordt ervan uitgegaan dat de stichting geen rechtstreeks betrokken belangen bundelt door hun optreden. Het gaat dus niet om individuele belanghebbenden die een efficiënter en effectiever optreden willen realiseren door als groep in rechte op te treden.

Er wordt geconcludeerd dat de stichting geen belanghebbende is en het bezwaar wordt niet-ontvankelijk verklaard.

Noot

Wegens de afschaffing van de actio popularis in het omgevingsrecht, is het van belang de grenzen van het belanghebbende-begrip met betrekking tot rechtspersonen, in het bijzonder ideële organisaties, af te bakenen.

Bij algemene of collectieve belangen moet het rechtstreeks, bij een besluit betrokken, belang binnen de doelstelling van de organisatie vallen. Deze belangen moeten in het bijzonder worden behartigd en de doelstelling mag niet te ruim zijn, zowel in functioneel als in geografisch opzicht. Vervolgens moet ook worden gelet op de relatie van de doelstelling met de in het geding aangevoerde belangen.

De bijzondere behartiging van de belangen van een rechtspersoon moet geschieden door feitelijke werkzaamheden. Deze mogen niet alleen bestaan uit procederen of uit handelingen die daar niet los van kunnen worden gezien.