BenGH 9 maart 1987, NJ 1987, 910 (Trenning/Krabben)

In hoeverre kan de rechter een opgelegde dwangsom later nog wijzigen?

Het Hof overweegt als volgt:

Ingeval de rechter een partij op straffe van een dwangsom heeft veroordeeld tot het verrichten van een aantal verschillende prestaties, en daarbij heeft bepaald dat deze dwangsom wordt verbeurd voor elk ‘geheel of gedeeltelijk in gebreke blijven’ om een of meer van die prestaties te verrichten, laat artikel 611d Rv niet toe dat die rechter op een daartoe strekkende vordering van de veroordeelde de dwangsom opheft of vermindert indien van die prestaties (i) een gedeelte door de veroordeelde is verricht, (ii) ten aanzien van een ander gedeelte sprake is van onmogelijkheid tot het verrichten ervan door de veroordeelde, en (iii) het overige gedeelte onverricht is gebleven zonder dat van zodanige onmogelijkheid sprake is.

Indien van de prestaties een gedeelte onverricht is gebleven zonder dat te dien aanzien van onmogelijkheid tot zodanige verrichting sprake is, en dientengevolge een ‘wanverhouding’ is ontstaan tussen enerzijds de dwangsom en anderzijds de waarde van het onverricht gebleven gedeelte van de prestaties, kan die wanverhouding geen grond opleveren voor de rechter die de dwangsom had opgelegd, om haar op een daartoe strekkende vordering van de veroordeelde op te heffen of te verminderen.