Van der Heijden v. The Netherlands - Arrest

Van der Heijden v. The Netherlands (Application no. 42857/05)

Onderwerp

Mag Nederland ongeregistreerde samenwoners dwingen tegen elkaar te getuigen, of is dit in strijd met het in artikel 8 EVRM vastgelegde recht op ‘family life’?

Casus

Een gedetineerde wordt er van verdacht in een café in Den Bosch een man te hebben doodgeschoten tijdens zijn weekendverlof. Zijn vriendin zou bij het schietincident aanwezig zijn geweest en wordt dan ook opgeroepen als getuige. Het stel is niet getrouwd en er is ook geen sprake van een geregistreerd partnerschap. Wel wonen ze achttien jaar samen en hebben ze twee kinderen, die ook door de man zijn erkend.

Hoewel er veel getuigen aanwezig waren bij het schietincident, wordt de vrouw opgeroepen om te getuigen over de voorbedachten rade van de man. De vrouw zwijgt echter en wordt daarop opgesloten, of ‘gegijzeld’ gedurende 14 dagen. Ze blijft weigeren te getuigen, en beroept zich daarbij op haar verschoningsrecht. Volgens de wet geldt dit verschoningsrecht echter alleen voor gehuwden en mensen in een geregistreerd partnerschap. Tot bij de hoogste rechterlijke instantie krijgt de vrouw dan ook ongelijk. Zeker in een dusdanig ernstige zaak heeft de vrouw een burgerplicht om te getuigen dat zwaarder weegt.

Bij het Hof klaagt de vrouw dat de Nederlandse wet het recht op bescherming van gezinsleven, zoals onder andere vastgelegd in artikel 8 EVRM, schendt. Iemand die 18 jaar samenwoont zou voor de wet gelijk moeten staan als een gehuwde of geregistreerd partner. Op andere plaatsen dan het strafrecht, zoals het belastingrecht, huurrecht of alimentatie wordt dit onderscheid ook niet zo scherp gemaakt.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Het Hof stelt vast dat er daadwerkelijk sprake was van ‘family life’ en dat het niet toekennen van het verschoningsrecht dan ook een inbreuk hierop was. Was deze inbreuk echter te rechtvaardigen?

Bij toepassing van het recht door lidstaten hebben zij een bepaalde mate van beoordelingsvrijheid. Bij zaken waar het kernwaarden van het Verdrag betreft is deze vrijheid relatief klein. Nu er echter veel verschillende interpretaties worden gehanteerd bij het recht op gezinsleven door de lidstaten is er een grotere beoordelingsvrijheid. Nederland heeft van deze vrijheid gebruikt gemaakt, en is daarbij niet buiten de grenzen van het artikel getreden. Er is door Nederland een afweging gemaakt tussen het belang van strafvervolging en bescherming van het gezinsleven. Het belang van de strafvervolging was in het algemeen dat de rechter niet telkens hoeft te onderzoeken of het verschoningsrecht mogelijk van toepassing is.

De Nederlandse wetgever heeft niet onjuist gehandeld door onderscheid te maken tussen enerzijds gehuwden en geregistreerd partners en anderzijds samenwonenden. Het Hof stelt daarnaast dat samenwonen zonder samenlevingsovereenkomst niet maatschappelijk of juridisch feitelijk hetzelfde is als gehuwd zijn of als geregistreerd partners samenwonen. Door niet te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan heeft de vrouw ook geaccepteerd dat zij bepaalde rechten niet krijgt.

Het Hof volgt de vrouw dan ook niet in haar argumentatie. Het niet toekennen van het verschoningsrecht was in dit geval weliswaar een inbreuk op artikel 8 EVRM, maar wel rechtvaardig aangezien het niet onredelijk bezwarend of buitenproportioneel was. Tien van de zeventien rechters stemde voor het Nederlandse recht.

Join World Supporter
Join World Supporter
Log in or create your free account

Why create an account?

  • Your WorldSupporter account gives you access to all functionalities of the platform
  • Once you are logged in, you can:
    • Save pages to your favorites
    • Give feedback or share contributions
    • participate in discussions
    • share your own contributions through the 7 WorldSupporter tools
Follow the author: Law Supporter
Promotions
verzekering studeren in het buitenland

Ga jij binnenkort studeren in het buitenland?
Regel je zorg- en reisverzekering via JoHo!

Access level of this page
  • Public
  • WorldSupporters only
  • JoHo members
  • Private
Statistics
[totalcount]
Content categories
Comments, Compliments & Kudos

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.
WorldSupporter Resources
Arresten & Jurisprudentie: leren, studeren en kennis delen - Startpagina