Vellekoop / Wilton Feijenoord (HR 06-04-2001, NJ 2002, 383)

Feiten:

Vellekoop was gehuwd met M. Vogel. Vogel was van 1951 tot 1973 als pijpfitter in loondienst werkzaam bij Wilton Feijenoord. Tijdens zijn dienstverband is Vogel aan asbest blootgesteld geweest. Bij Vogel werd eind 1987 mesothelioom geconstateerd. Vogel is op 19 juli 1988, op de leeftijd van 52 jaar, overleden aan de gevolgen van deze ziekte. Vellekoop heeft Wilton Feijenoord bij brief van 11 oktober 1996 aansprakelijk gesteld voor de door haar geleden en nog te lijden schade en zij vordert dan ook een verklaring van recht dat Wilton Feijenoord als werkgever jegens M. Vogel en Vellekoop tekortgeschoten is alsmede veroordeling van Wilton Feijenoord tot vergoeding van de door Vellekoop geleden en nog te lijden schade. De Rechtsvraag is of voor bekendheid met de aansprakelijke persoon in de zin van art. 3:310 lid 1, voldoende is dat de benadeelde met die schade en de desbetreffende persoon bekend is of redelijkerwijze had behoren te zijn (objectief/normatief criterium) of dat is vereist dat de benadeelde daadwerkelijk met de schade en de aansprakelijke persoon bekend is (feitelijk/subjectief criterium). Verder is in cassatie aan de orde of een aanbod tot het leveren van tegenbewijs moet zijn gespecificeerd.

Kantonrechter en Rechtbank:

De Kantonrechter heeft de vordering afgewezen. De Rechtbank heeft overwogen dat aangenomen moet worden dat Vogel en Vellekoop in 1988 moeten hebben begrepen dat het werken op de werf van Wilton Feijenoord de oorzaak was van het eind 1987 bij Vogel geconstateerde mesothelioom. De aangehaalde stukken in samenhang met de erkentenis van Vellekoop dat met haar en Vogel is gesproken over de bij Vogel geconstateerde kwaal, leveren het vermoeden dat Vellekoop in 1988 bekend was zowel met de schade als met de daarvoor aansprakelijke persoon. Vellekoop had tegenbewijs mogen leveren, maar heeft dat niet gedaan, aldus de Rechtbank. De Rechtbank ziet geen aanleiding Vellekoop daartoe ambtshalve toe te laten. De Rechtbank heeft het vonnis van de Kantonrechter bekrachtigd.

Het Hof heeft in deze zaak geen uitspraak gedaan, het geding bij de Rechtbank was namelijk het geding in hoger beroep. Het cassatiemiddel richt zich tegen het oordeel van de Rechtbank  dat voor bekendheid met de aansprakelijke persoon in de zin van art. 3:310 lid 1 BW voldoende is dat de benadeelde met de desbetreffende persoon bekend is of redelijkerwijs bekend had behoren te zijn (objectief/ normatief criterium) en derhalve niet vereist is dat de benadeelde daadwerkelijk met de aansprakelijke persoon bekend is (feitelijk/ subjectief criterium).

HR:

De Hoge Raad overweegt dat het criterium "bekend is geworden" mede gelet op de tekst van art. 3:310 lid 1 BW, subjectief moet worden opgevat. Het komt er op aan dat degene die zich op de verjaringstermijn beroept stelt en zonodig bewijst dat de benadeelde daadwerkelijk bekend was met de schade en met de daarvoor aansprakelijke persoon. Dat neemt niet weg dat de rechter, indien de benadeelde zulks betwist, die bekendheid zal kunnen afleiden uit bepaalde ten processe gebleken feiten en omstandigheden. De rechter kan dan tot de conclusie komen dat de benadeelde met de schade en de aansprakelijke persoon bekend was, behoudens door de benadeelde te leveren tegenbewijs.

Verder heeft de Rechtbank ten onrechte aan het aanbod van Vellekoop om tegenbewijs te leveren de eis gesteld dat dit bewijsaanbod moest zijn gespecificeerd. De Hoge Raad vernietigt het vonnis van de Rechtbank en verwijst het geding naar het Hof te Den Haag. Wilton Fijenoord wordt veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.

Conclusie:

Het criterium "bekend is geworden" moet subjectief worden opgevat en de rechter kan de bekendheid onder omstandigheden afleiden uit ten processe gebleken feiten en omstandigheden. Verder heeft de Rechtbank ten onrechte bepaald dat het bewijsaanbod moest zijn gespecificeerd. De Hoge Raad heeft het vonnis van de Rechtbank vernietigd.