Wilnisser visser (HR 13-02-1922, NJ 1922, 473)

Casus

In de APV van de gemeente Wilnis is de volgende met straf bedreigde bepaling opgenomen: "Het is verboden te vissen op zondag". Deze bepaling verbiedt dus zowel het vissen op openbare wateren als op particuliere wateren die niet vanaf de openbare weg te zien zijn. Een inwoner van Wilnis gaat toch op zondag vissen en wordt daarvoor in rechte vervolgd.

Rechtsvraag

Overschrijdt de APV-bepaling de zogenoemde benedengrens?

Hoge Raad

In een APV-bepaling mag niet de zogenaamde ondergrens worden overschreden. Die ondergrens wordt overschreden indien de APV-bepaling een gedraging verbiedt waarbij geen huishoudelijk gemeentebelang is betrokken. Indien de bepaling vervolgens niet kan worden gesplitst in twee delen zodanig dat het ene deel alleen gedragingen verbiedt waarbij dat gemeentebelang wel betrokken is, is de gehele APV-bepaling onverbindend wegens strijd met art. 149 Gemeentewet (tegenwoordig).
In de Wilnisser APV-bepaling is de ondergrens geschonden, omdat het ook verbiedt het vissen op wateren die niet vanaf de openbare weg zijn te zien (geen gemeentebelang).
De APV-bepaling is in zijn geheel onverbindend omdat het als een onsplitsbare wilsverklaring moet worden beschouwd.

Betekenis

Als een gemeentelijke wetgever in louter particuliere belangen van de burger treedt overschrijdt hij de benedengrens en is de betreffende bepaling gedeeltelijk of geheel onverbindend. Dit is een beperking van de verordenende bevoegdheid van de gemeenteraad in de zin van art. 149 Gemeentewet.