Zuivere aanvaarding (HR 22-05-2015, ECLI:NL:HR:2015:1284)

Casus

Op de dag van overlijden van erflaatster hebben de erfgenamen met hun partners bij gelegenheid van de voorbereiding van haar uitvaart een maaltijd genuttigd in een restaurant. Een van de erfgenamen heeft de rekening van dat eten voldaan met de pinpas van erflaatster. Blijkt uit die gedraging ondubbelzinnig dat de nalatenschap is aanvaard?

Hoge Raad

Artikel 4:192 lid 1 BW bepaalt dat een erfgenaam die zich ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam gedraagt, daardoor de nalatenschap zuiver aanvaardt, tenzij hij zijn keuze (voor beneficiaire aanvaarding of verwerping) reeds eerder heeft gedaan. Het antwoord op de vraag of uit de gedragingen van een erfgenaam de bedoeling kan worden afgeleid de nalatenschap te aanvaarden, hangt af van de omstandigheden van het geval. Wanneer er twee of meer erfgenamen zijn, hangt het in beginsel van de gedragingen van iedere erfgenaam afzonderlijk af of hij de nalatenschap zuiver heeft aanvaard.

Handelingen die erop zijn gericht de erflater een passende uitvaart te bezorgen, strekken naar hun aard niet ertoe ten eigen bate over nalatenschapsgoederen te beschikken. Uit de omstandigheid dat een erfgenaam tot dat doel in redelijkheid gemaakte kosten ten laste van de nalatenschap laat komen, kan dan ook niet diens bedoeling worden afgeleid de nalatenschap zuiver te aanvaarden. Of sprake is van zulke handelingen respectievelijk kosten hangt af van de omstandigheden van het geval.

Tot de handelingen die erop zijn gericht de erflater een passende uitvaart te bezorgen, kan een overleg op de sterfdag als hier aan de orde worden gerekend. Het maken van redelijke kosten daarvoor ten laste van de nalatenschap kan dan niet worden aangemerkt als een daad van aanvaarding. De kosten van een maaltijd als de onderhavige kunnen onder omstandigheden tot zodanige kosten worden gerekend. De omstandigheden van dit concrete geval – te weten dat: de erfgenamen en hun partners op de sterfdag van erflaatster vanuit haar huis haar begrafenis en uitvaart hebben geregeld; er geen eten of drinken in het huis van erflaatster was en dat de erfgenamen en hun partners vanwege het regelen van de begrafenis te ver van huis waren om thuis te eten en waarvan de juistheid in cassatie moet worden uitgegaan – rechtvaardigen zonder meer dat die kosten van de onderhavige eenvoudige maaltijd worden gerekend tot de kosten voor de uitvaart.

Nu de kosten voor de maaltijd zijn gemaakt onder genoemde omstandigheden is van zuivere aanvaarding van de nalatenschap door de erfgenamen, alvorens zij deze beneficiair hebben aanvaard, geen sprake geweest.

Meer informatie

Lees dit artikel van de auteur van Oostrom over dit arrest.