Een bijzondere treinreis...

Reizen met de Transsiberië of Transmongolië Express is en blijft een bijzondere belevenis:

• tegen een redelijk tarief (in vergelijking tot andere treinen) leg je op redelijk comfortabele wijze in 6-7 dagen meer dan 6.000 km af
• je overbrugt 7 tijdzones
• je gaat de 'grens' over van het Europese continent naar het Aziatische
• er glijdt een wisselend landschap aan je voorbij van Europees Rusland met uitgestrekte berkenbossen, dorpjes en heuvellandschappen met oude kerkjes, via het Oeral gebergte naar de taiga van Siberie; in Mongolië ervaar je het gebied van de steppen en nomaden...en China... is een verhaal apart

Één lange rit, of juist verschillende stops?

De Transsiberië treinreis kan je op verschillende manieren beleven:

• de reis maken als beleving op zich: het feit om acht dagen lang in de trein te zitten en je volledig onder te dompelen in de sfeer van deze lange reis
• of juist kiezen voor verschillende stops onderweg, om zo kennis te maken met de bijzondere plaatsen & culturen onderweg

Transsiberië lijn in verschillende hoedanigheden

De échte Transsiberië-lijn loopt met de Rossija, trein no. 2, van Moskou via Ekaterinburg, Omsk, Novosibirsk, Tomsk, Krasnojarsk, Irkutsk, Ulan Ude, Chita en Khabarovsk naar Vladivostok in het uiterste Oosten van Rusland. De meeste reizigers die het hebben over de "Transsib" bedoelen echter de verbinding tussen Moskou en Beijing.

• globaal volgen alle lijnen de eerste vier dagen tot net voorbij het zuidelijke puntje van het Baikal Meer dezelfde route.
• op de vijfde reisdag splits de TransMongolië lijn zich af voorbij Ulan Ude
• de Transmantjoerije rijdt nog zo'n 12 uur verder naar Tarskaya (zo'n 120km voorbij Chita), om daar af te buigen richting Harbin en uiteindelijk Beijing
• ook de Transsiberië lijn volgt de route richting Tarskaya en rijdt vanuit daar richting eindpunt Vladivostok.

• Veelgemaakte 'stopovers': Moskou, Irkutsk, Ekaterinburg, Krasnoyarsk, UIan Ude, Novosibirsk. Bij een stopover verlaat je de trein, blijft 1 of meerdere nachten op je stopplaats, en reist met een andere trein weer verder.
• Kies je voor één lange treinrit, dan maak je tussendoor uiteraard ook stops op tussenliggende stations. Er worden vele korte (paar minuten) en langere (20 - 40 minuten) tussenstops gemaakt.
• Bij de grensovergangen sta je vaak meerdere uren stil (douaneformaliteiten aan beide zijden, wisselen van treinonderstel tussen Mongolië en China).
• Je hebt dus volop de gelegenheid om de nabije omgeving van het treinstation waar wordt gestopt te verkennen.
• Blijf echter wel in de buurt zeker bij kortere stops en hou er rekening mee dat de treinbeambte of conducteur vaak alleen mondeling aankondigt dat de trein gaat vertrekken (dus geen luid en duidelijk signaal!). Je wilt je trein niet missen met al je bagage er nog in...

• In overeenstemming met de regels van de Russische spoorwegen wordt het ticket vaak niet eerder dan 45 dagen voor vertrek van de betreffende trein uitgeschreven.
• Ga je al eerder op reis informeer dan bij je reisorganisatie naar de mogelijkheden om je treinticket in Moskou of China af te halen.
• Boek je via een reisorganisatie, check dan of deze geautoriseerd is namens de Russische spoorwegen tickets uit te geven. Zo'n reisorganisatie dient te beschikken over een contract of overeenkomst met de Russische spoorwegen waarin vermeld staat dat betreffende organisatie het recht heeft om uit naam van de Russische spoorwegen zelfstandig treinbiljetten te reserveren en uit te schrijven. Op elk door dergelijke organisatie uitgeschreven treinbiljet dient een stempel te staan met vermelding van de naam en adresgegevens van deze organisatie. 
• Sommige reisorganisaties kopen de treintickets in via een partnerreisorganisatie in Rusland. Dit is zeker niet onoverkomelijk; je ontvangt dan na reservering een voucher. De voucher dient dan ter plekke via de reisorganisatie op de daartoe aangegeven wijze te worden ingewisseld voor een authentiek treinticket. Let wel op; de voucher is geen treinticket en geeft geen recht op treinvervoer. Het treinticket is slechts te ontvangen via de toeristische organisatie of de contactpersoon die op de voucher staat vermeld.
• Op de internationale treinverbindingen, rijdend via Rusland, gelden vaak kinderkortingen (kortingsregelingen tot 5 jaar en tot 10 of 12 jaar).
• De treinen zijn veelal nog niet goed ingesteld op invaliden; bijvoorbeeld geen aangepaste sanitaire voorzieningen (wc's) of aangepaste coupes.
• Ben je van plan zelf tickets aan te schaffen, bijvoorbeeld op het station in Moskou, hou er dan rekening mee dat in populaire periodes de treinen vaak al volgeboekt zijn. Treinen vertrekken slechts 1 keer in de paar dagen, of 1 keer per week, waardoor je vertrek uit Moskou vertraging kan oplopen. Hou er daarnaast rekening mee dat je voorkeurscoupé (klasse) uitverkocht kan zijn, of dat er geen plekken meer bij elkaar zijn als je met meerdere personen reist.
• Er wordt in het reserveringssysteem geen onderscheid gemaakt tussen coupés voor mannen en vrouwen; je reisgezelschap is dus gemixt: juist ook om het bij samenreizen van echtparen te faciliteren.
• Het Russisch reserveringssysteem selecteert ook niet op nationaliteit.

Enkele reis vliegtickets

• een deel van de reizigers regelt een (al dan niet lowcost) enkeltje Amsterdam - Moskou of Amsterdam - St. Petersburg
• aangevuld met een enkele reis retour, bv. Beijing - Amsterdam of Hong Kong - Amsterdam
• of natuurlijk een doorreis naar een andere bestemming; hou er wel rekening mee dat een aantal landen een bewijs van doorreis zal vragen

Bustickets

• een voordelige manier om vanuit Nederland in Moskou te geraken is de internationale bus
• vanuit Amsterdam combineer je dan meerdere Europese lijnbussen, veelal met een overstap in Berlijn
• deze optie heeft een lange reisduur, maar is tegelijkertijd vaak een voordelige optie

Treintickets

• wil je het aantal treinkilometers nog wat aanvullen, begin dan je ultieme treinreis al in Nederland of Duitsland
• informeer naar eventuele samenreiskortingen
• hou er rekening mee dat je een transitvisum voor Wit-Rusland nodig kan hebben

Transsib inbouwen in een wereldreis

• ben je van plan de treinreis in te bouwen in een wereldreis, dan kan je bij verschillende wereldreistickets de vlucht naar Moskou of St. Petersburg, en je vervolgvluchten ex Azië inbouwen
• met name voor het regelen van de diverse visa & andere documenten is het handig om de route als start van je wereldreis in te plannen
• lees meer bij lang op reis & wereldreis

Check de basisinfo omtrent benodigde visa op de relevante landenpagina's:

• Rusland
• Mongolië
• China

Bouw voldoende tijd in voor het regelen van de diverse visa

• De belangrijkste reden waarom je een dergelijke treinreis niet kort (paar weken) vooraf kunt regelen heeft te maken met de tijd die er nodig is om de diverse visa bij de verschillende ambassades te regelen; ga uit van ongeveer 5-6 weken voor het hele proces.
• Hou er rekening mee dat je je paspoort dus enkele weken kwijt bent, maak kopiëen voordat je het aangetekend verstuurt naar bemiddelingsorganisatie en/of ambassade
• Hou er rekening mee dat zowel het China als het Mongolië visum veelal binnen drie maanden na afgifte gebruikt moet worden; plan je je treinreis als onderdeel van een langere en/of wereldreis dan dien je dus onderweg je visum te regelen.
• Kies je voor een directe trein tussen Moskou en Beijing met de Transmantsjoerije Express, dan bespaar je je de kosten en het geregel van een Mongools visum.

Regelen van een uitnodigingsbrief

• Iedereen die als toerist Rusland bezoekt heeft een officiële uitnodiging (van agent, van hostel etc.) nodig om een toeristenvisum te verkrijgen.
• In dat toeristenvisum worden aankomst- en uiterlijke vertrekdatum gespecificeerd.
• Het visum wordt, als je dit via een touroperator regelt, vaak afgegeven voor de maximale periode van 1 maand (eerder het land verlaten is geen probleem, later wel).
• De officiële uitnodiging wordt dan verzorgd door de partner van de reisorganisator in Moskou.
• Verlengen van het visum is erg lastig, zoniet onmogelijk.
• Verblijf je bijvoorbeeld bij vrienden/familie of heb je zelf een hotel of hostel gereserveerd dan kunnen zij als het goed is de uitnodiging voor je regelen, op basis waarvan je een toeristenvisum kunt verkrijgen.

Registratie van je visum in Rusland

• Voorheen gold een visum registratieplicht als je langer dan 3 dagen in Rusland verbleef, tegenwoordig is dat opgerekt naar 7 dagen of langer (hoewel die regeling nog wel eens wisselt en niet iedereen bekend is met wijzigingen).
• Blijf je langer dan 7 dagen in Rusland, laat dan na aankomst je visum officieel registreren bij PVS (Passport & Visa services, heet ook wel OVIR).
• Iha kan het hostel of hotel waar je verblijft dit ter plaatse voor je regelen, vaak tegen een bescheiden fee. In de meeste gevallen komt het er op neer dat je NAW gegevens, paspoortnummer en visum worden geregistreerd bij de receptie, die vervolgens 1x per maand de administratie afdraagt aan PVS/OVIR.
• Levert dit problemen op bij het hostel waar je verblijft (of wanneer je bijvoorbeeld bij vrienden of familie logeert) dan kan een noodoplossing nog zijn om één nacht in een wat duurder hostel of hotel te boeken, bij de receptie kan dan vaak alsnog je registratie worden geregeld (informeer vooraf).
• Heb je je reis of visum via een reisorganisatie geregeld, check dan voor vertrek of zij eventueel kunnen assisteren bij de registratie mocht je tegen problemen aanlopen.
• Heb je een visum op individuele basis verkregen, bijvoorbeeld via familie/vrienden of een individueel geregelde overnachtingsmogelijkheid? Let er dan op dat ook hier het visum geregistreerd dient te worden via de persoon die de uitnodiging heeft verzorgd.

• reis je per Transsiberië Express met een aantal langere stops onderweg, dan zal het geen probleem zijn om onderweg voldoende maaltijden in te slaan voor het vervolgtraject
• ben je van plan de route in één of enkele trajecten af te leggen, dan is het verstandig voor vertrek voldoende in te slaan; bijvoorbeeld op het centrale vertrekstation in Moskou: oploskoffie, thee, instant maaltijden, soep, brood, fruit, snoep, chocolade, chips
• hoe je de route ook aflegt; onderweg worden wel altijd kortere stops gemaakt van 10 minuten tot ruim een halfuur; vaak vind je dan op het station allerlei handelaren die hun etenswaar graag slijten aan de treinreizigers
• ook op de stations zelf is veelal vanalles verkrijgbaar, zowel lokale als soms ook meer internationale producten; fruit, brood, vis, aardappelen enz.
• traditie - en charme- tijdens deze lange treinreis is dat reizigers onderling, van alle culturen, eten en drinken uitwisselen
• de meeste treinstellen hebben een restauratiewagon, waar je terecht kunt voor -voor Westerse begrippen- eenvoudige maaltijden (ontbijt, lunch, diner)

• Drukste tijden in de Transsiberië  e.a. treinen zijn rondom onze zomermaanden (mei - eind september), waarin veel toeristen maar ook Russen op vakantie de treinreis maken.
• In de Russische winter tref je barre omstandigheden, maar als je je daar tegen wapent dan heeft het ook wel wat: rustiger, de wodka maakt snel warm, sneeuwlandschap en vaak lagere prijzen voor excursies en overnachtingen.
• Reis je individueel, laat je dan helpen door een specialist bij het puzzelen met de verschillende treinen, treinverbindingen en vertrekdagen. Niet alle treinen vertrekken dagelijks, sommige verbindingen (bv. Ulan Bator - Beijing) gaan slechts 1 of 2 keer per week. De dienstregeling verandert daarbij ieder jaar.

Rusland

• Bij een enorm land horen uiteraard ook enorme klimaatverschillen. Beste tijd qua klimaat voor je treinavontuur is toch wel juli en augustus, met een aangename temperatuur rond de 20 graden (uitschieters boven de 30). De Siberische zomer is erg fijn!
• Hou er wel rekening mee dat de vraag naar treintickets in deze periode groot is en de treinen absoluut snel vol zitten, wees er dus op tijd bij.
• Daarom dat je indien mogelijk beter kunt kiezen voor de wat rustiger periodes april / mei of september / half oktober.
• Voor fraaie natuurbeelden langs de spoorlijn is de herfstperiode ideaal, maar hou wel rekening met meer neerslag.
• De Russische winter duurt van november tot midden april met een temperatuur die kan zakken tot -30 graden. Voordeel: je kan prachtige tochten maken over het dichtgevroren Baikalmeer.
• Kies je voor (onze) zomermaanden dan kan je zwemmen in het Baikalmeer; hou wel rekening met een frisse watertemperatuur.

Mongolië

• Ook hier grote schommelingen; in de zomerperiode (juli) schommelt de temperatuur tussen de 10 (noorden) en 22 graden (zuiden) maar valt ook de meeste neerslag en kan het op sommige plaatsen nog steeds koud zijn.
• In de wintermaanden wordt het echt koud met gemiddelde temperaturen tussen de 15 en de 30 graden.
• Reis je in de zomerperiode dan heb je het meest uitgebreide aanbod aan tochten/excursiemogelijkheden in Mongolië (en Siberië)
• Juli: Nadaam festival!

China

• In de maanden mei- september varieert de temperatuur tussen de 20 en 25 graden
• Vanaf november wordt het kouder maar temperaturen schommelen van nov - april van + 5 tot - 5 graden, "lekker warm" dus vergeleken met Rusland en Mongolie.
• In (ons) voorjaar en najaar is het aangenamer in Beijing dan in de zomerperiode

• Beide is mogelijk, je keuze hangt vooral af van je individuele wensen en je ervaring met zelfstandig reizen
• Het is prima mogelijk om op individuele basis tickets te reserveren; het blijft daarbij handig gebruik te maken van een specialist die toegang heeft tot de systemen van de Russische spoorwegen
• Kies je voor een groepsreis dan heb je het voordeel dat je reisprogramma voor je wordt samengesteld, met bijvoorbeeld excursies in Moskou, bij het Baikal meer, overnachtingen in een traditionele ger tent, een paardrijtocht in Mongolië, etc.
• In beide gevallen kan je terugvallen op je reisorganisatie voor het laten regelen van de benodigde visa en uitnodigingen
• De echte avonturiers met tijd proberen losse treintickets te bemachtigen op het station in Moskou; dat lukt regelmatig maar kan in drukke periodes ook betekenen dat je een of enkele weken in en om Moskou moet doorbrengen
• Wil je kiezen voor een meer georganiseerde groepsreis plan dan ook ruim vooraf
• De meeste georganiseerde groepsreizen duren tussen de twee en drie weken en vinden tussen mei en september plaats. Veel maatwerk en voor- of na verlengingen zijn mogelijk. Hou er rekening mee dat er afhankelijk van het aantal deelnemers (lokale) Engelssprekende of Nederlandssprekende reisbegeleiding meereist.

• Ga direct naar het hoofd van het station (natsjalnik), opdat hij contact opneemt met de administratie van de trein en het geval doorgeeft. Probeer vervolgens een treinticket te kopen voor de eerstvolgende trein met dezelfde bestemming als de trein die je gemist hebt.
• Het is goed mogelijk dat je dan alsnog op tijd aankomt. Wanneer het echter niet mogelijk is om per trein de gemiste trein in te halen bekijk dan de mogelijkheden voor een vliegreis.
• Ook daarom is het belangrijk om geld, paspoort, waardevolle spullen en documenten niet achter te laten in de coupe. Indien het niet mogelijk is om je trein per vliegtuig te bereiken, dan zal je bagage aan het eind van de rit door de administratie van de trein worden afgegeven bij het hoofd van het station die het zal opslaan in het daartoe bestemde bagagedepot.
• In geval van nood kun je altijd aan de noodrem trekken. Het is altijd beter om een boete te moeten voldoen dan in een zeer penibele situatie terecht te komen
• In noodgevallen is het mogelijk via  je boekingsorganisatie contact te krijgen met de trein, via het spoorwegverbindingssysteem kan contact worden gelegd met de machinist en het hoofd van de trein.