Wat is de basis en het belang van intimiteit?

Relaties vormen de centrale aspecten van ons menselijk leven. Daarom is het belangrijk om te begrijpen hoe relaties werken en hoe ze in stand worden gehouden. Dit boek zal helpen om de bouwstenen van intieme relaties te doorgronden. Psychologie, sociologie, communicatie studies, gezinsstudies en neurowetenschappen hebben allen een rol gespeeld in het begrijpen van relaties.

Relaties komen voor in alle soorten en maten, maar dit boek zal focussen op de meer intieme relaties tussen volwassenen. Intieme relaties verschillen van meer oppervlakkige en casual relaties op zeven verschillende manier: in kennis, onderlinge afhankelijkheid, zorg, vertrouwen, responsiviteit, wederkerigheid en inzet.

• Binnen intieme relaties is er meer gedeelde kennis over persoonlijke en vertrouwelijke informatie.
• De levens van de personen in een intieme relatie kennen een grote onderlinge afhankelijkheid en zijn sterk met elkaar verweven. Onderlinge afhakelijkheid verwijst naar de mate waarin intimi elkaar nodig hebben en elkaar beïnvloeden op basis van de frequentie, sterkte, diversiteit en duur van invloed. Binnen een relatie waarin er een sterke mate van onderlinge afhankelijkheid is, beïnvloedt het gedrag van de ene persoon het gedrag van de andere persoon.
• Intimi in een relatie geven om elkaar en voelen meer affectie voor elkaar dan voor de meeste andere mensen.
• Er is ook veel vertrouwen in een intieme relatie. Intimi hebben er vertrouwen in dat ze eerlijk en respectvol behandeld zullen worden.
• De mate van intimiteit binnen een relatie neemt toe wanneer de mensen in die relatie geloven dat hun partner hun begrijpt, respecteert en waardeert. Responsiviteit verwijst naar de mate waarin intimi effectief en attent reageren op de behoeftes van hun partner.
• Wederkerigheid refereert naar de mate waarin partners hun nauwe relatie met elkaar herkennen en denken in termen van 'wij' in plaats van 'ik'. 
• Ten slotte zijn intieme partners over het algemeen heel betrokken in hun relatie en tonen ze veel inzet. Zonder deze betrokkenheid ontstaat een steeds minder wordende onderlinge afhankelijkheid en kennnis over elkaars leven.

Onze meest bevredigende en betekenisvolle relaties kennen deze zeven aspecten. De mate van intimiteit in een relatie kan door de tijd heen enorm veranderen. De inclusion of other in the self-schaal laat deze variatie in intimiteit binnen relaties zien, door de mate van subjectief ervaren overlap tussen jezelf en de ander te portreteren. Een fundamentale les over relaties is dat ze voorkomen in alle soorten en maten.

Mensen hebben een interne behoefte om erbij te horen in intieme relaties, wat erin resulteert dat we regelmatig sociaal contact willen met degene waarmee we ons verbonden voelen. Om aan deze behoefte, de need to belong, te voldoen, zijn mensen ertoe gedreven om hechte relaties met anderen te creëren en te onderhouden. Interactie en vereniging met degenen die belangrijk voor ons zijn is essentieel in het onderhouden van onze relaties met hen. Er is veel wetenschappelijk bewijs die het bestaan van de behoefte om erbij te horen ondersteunt. Er is bijvoorbeeld door onderzoek uitgewezen dat mensen langer, gelukkiger en gezonder leven als ze intieme relaties hebben met anderen in plaats van wanneer mensen alleen zijn. Mensen met weinig intieme relaties in hun leven zijn meer vatbaar voor een groot scala aan gezondheidsproblemen. Ze hebben bijvoorbeeld een zwakkere reactie van het immuunsysteem, wat hun vatbaarder maakt voor ziekte. Onze mentale en fysieke gezondheid worden beïnvloedt door de kwaliteit van de connecties die we met anderen maken in ons leven. Psychiatrische problemen, angststoornissen, middelengebruik, ontstekingsreacties, obesitas en slaap probleemn komen allemaal meer voor bij mensen die weinig verbinding maken met anderen in hun leven. Vanuit een evolutionair perspectief is de need to belong erg adaptief.

Wat is de invloed van cultuur op intimiteit?

De laatste tientallen jaren zijn er dramatische veranderingen geweest in de culturele context waarin we onze intieme relaties vormgeven. In de Verenigde Staten trouwen er tegenwoordig veel minder stellen, wachten mensen langer met trouwen, wonen mensen lang samen zonder te trouwen en krijgen mensen steeds vaker kinderen met elkaar zonder getrouwd te zijn. Tegenwoordig eindigt 1 op de 3 huwelijken in een scheiding. Daarnaast werken steeds meer moeders ook buitenshuis. Trouwen is nu een keuze en geen verplichting. Singlisme refereert naar de vooroordelen en discriminatie tegen mensen die er bewust voor kiezen om geen partner te hebben. Culturele standaarden bieden een fundament voor onze persoonlijke relaties: Ze vormen onze verwachtingen en denkpatronen. Over het algemeen heeft onderzoek aangetoond dat trouwen meer dan samenwonen leidt tot een gelukkige relatie. 

De normen die onze intieme relaties beïnvloeden zijn dus veranderlijk en verschillen van de normen die vorige generaties hadden. Individualisme hecht waarde aan zelf-expressie en legt de nadruk op persoonlijke ontwikkeling. Hedendaagse westerse culturen worden gekenmerkt door een individualistisch standpunt. De geïndustrialiseerde economie en vele technologische ontwikkelingen spelen ook een grote rol in de genoemde veranderingen. Moderne communicatiemiddelen transformeren de manier waarop we onze relaties vormgeven en contact onderhouden. Sexting refereert naar het versturen van seksueel getinte beelden van jezelf naar anderen via, meestal, een smartphone. Velen van ons zijn permanent verbonden met de wereld via sociale netwerken. Technoference refereert naar de interrupties in de interacties binnen een relatie als gevolg van de afleiding die wordt veroorzaakt door technologische apparaten. Phubben vindt plaats wanneer iemand een ander persoon negeert omdat hij of zij afgeleid is door haar telefoon. Samenlevingen en regio's over de wereld verschillen enorm in de geslachtsratio van het aantal mannen per 100 vrouwen in een bepaalde regio.

Wat is de invloed van ervaring op intimiteit?

Onze relaties worden enorm beïnvloedt door onze persoonlijke ervaringen en geschiedenis. Ieder mens wordt gekenmerkt door een globale oriëntatiestijl ten opzichte van relaties. Dit noemen we de hechtingsstijl.

• Mensen met een veilige hechtingsstijl binden zich beter aan andere mensen en vertrouwen sneller op anderen.
• Mensen met een angstig-ambivalente hechtingsstijl hebben gemixte gevoelens gecreëerd ten opzichte van anderen.
• Mensen met een vermijdende hechtingsstijl vertrouwen anderen niet zo snel en hebben er moeite mee om hechte relaties met anderen te vormen.

Onderzoekers hebben bevonden dat de persoonlijke ervaringen met anderen tijdens de eerste jaren van het leven een enorme invloed hebben op de voortgang van de verdere relaties die iemand in zijn of haar leven aangaat. Bartholomew (1999) heeft in later onderzoek voorgesteld dat er niet drie maar vier verschillende hechtingsstijlen zijn: een veilige, een preoccupied, een angstige en een afwijzende hechtingsstijl. 

• Een veilige hechting wordt gekenmerkt door een weinig angst voor verlating en een lage vermijding van intimiteit.
• Een preoccupied hechting wordt gekenmerkt door een hoge mate van angst voor verlating en een lage vermijding van intimiteit.
• Een afwijzende hechting wordt gekenmerkt door een lage angst van verlating en een hoge vermijding van intimiteit. 
• Een angstige hechting wordt gekenmerkt door een hoge mate van angst voor verlating en een hoge vermijding van intimiteit.

De vier labels die Bartholomew onderscheidde worden nog steeds veel gebuikt. Onze algemene houding en opvattingen over de waarde en de natuur van hechte relaties worden gevormd door onze ervaringen met deze relaties. Onze geleerde hechtingsstijl kan zowel door de tijd heen veranderen maar juist ook heel vast aanwezig blijven. Dit hangt af van onze interpersoonlijke ervaringen. 

Welke individuele verschillen beïnvloeden intimiteit?

Menselijke karaktereigenschappen verschillen in extreme mate. Normaalverdelingen beschrijven de frequenties waarin bepaalde niveaus van een bepaalde karaktereigenschap voorkomen in groepen mensen. De meeste mensen vallen zo rond de gemiddelde waarde van de normaalcurve. We kunnen de verschillen tussen mannen en vrouwen bestuderen door de normaalcurves van mannen en vrouwen over elkaar heen te leggen en de overlap te onderzoeken. De meeste verschillen tussen de seksen zijn vrij klein. Mannen en vrouwen overlappen extreem in de meeste karaktereigenschappen en zijn dus veel meer gelijk dan vaak wordt gedacht. 

Sekseverschillen refereren naar de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen die het directe gevolg zijn van fysieke verschillen. Aan de andere kant refereren genderverschillen naar sociale en psychologische verschillen die het gevolg zijn van vorming door cultuur en opvoeding. De verschillen tussen de biologische sekse en de gender van een persoon zijn belangrijk, omdat sommige fundamentele verschillen tussen mannen en vrouwen in relaties, gender verschillen, grotendeels gevormd zijn door onze omgeving. Het beste voorbeeld hiervan zijn genderrollen. Genderrollen zijn de patronen van gedrag die cultureel van een man of vrouw verwacht worden. Ons gender bestaat uit vijf componenten: ons geslacht bij de geboorte, de huidige genderidentiteit, genderrollen en verwachtingen, de sociale representatie van een gender, en je persoonlijke evaluatie van je gender. Over het algemeen wordt gedacht dat vrouwen veel expressieve karaktereigenschappen hebben en mannen vaker instrumentele karaktereigenschappen hebben. Voorbeelden van instrumentele karaktereigenschappen zijn assertiviteit, zelfvertrouwen, ambitie, leiderschap en daadkracht. Voorbeelden van expressieve karaktereigenschappen zijn warmte, tederheid, compassie, vriendelijkheid en gevoeligheid naar anderen. Genderverschillen zijn interessant voor onderzoekers omdat ze verantwoordelijk kunnen zijn voor de incompatibiliteit van de match tussen mannen en vrouwen.

Persoonlijkheid heeft ook een grote invloed op de manier waarop mensen hun relaties vormgeven tijdens hun levensloop. De centrale vijf karaktereigenschappen beïnvloeden het menselijk gedrag in hun relaties over de levensloop. Extraversie, vriendelijkheid, gewetensvolheid, openheid voor nieuwe ervaringen en negative emotionaliteit zijn de vijf eigenschappen die worden behandeld in het Big Five model. Mensen zijn gelukkiger wanneer ze sociale, avontuurlijke en creatieve partners hebben. De vijf karaktereigenschappen van het Big Five model zijn erg invloedrijk, maar ook de mate van egoïsme is een belangrijke factor die van invloed is op onze relaties. Nederigheid is een andere factor die van invloed in op onze relaties. 

Onze evaluaties van onszelf creëren onze mate van zelfvertrouwen. Een leidende theorie zegt dat zelfvertrouwen een subjectieve graadmeter is. Deze graadmeter wordt de sociometer genoemd en meet de kwaliteit van onze relaties met anderen. Hechte banden met een ander geven ons support en zorg, maar maken ons ook kwetsbaar als mensen niet loyaal zijn. 

Onze seksuele oriëntatie, dus tot welke geslacht of gender we ons voelen aangetrokken, heeft ook invloed op onze relaties. Tegenwoordig hebben we het perspectief dat seksuele oriëntatie op een spectrum valt variërend van homoseksueel naar heteroseksueel. Homoseksuele mannen zijn over het algemeen expressiever dan heteroseksuele mannen. Lesbiennes hebben over het algemeen meer instrumentele eigenschappen dan heteroseksuele vrouwen. Er bestaan echter geen grote verschillen tussen homoseksuele en heteroseksuele koppels, behalve dat heteroseksuele relaties over het algemeen bevredigender zijn dan heteroseksuele relaties.

Wat is de menselijke natuur met betrekking tot relaties?

Evolutionaire psychologie heeft drie kernassumpties:

1. Seksuele selectie heeft ons geholpen om de soort te worden die we vandaag de dag zijn. Natuurlijke selectie refereert naar de voordelen die soorten vergaren waarmee ze effectiever dan roofdieren en natuurlijke druk kunnen overleven. Seksuele selectie gaat over voordelen in termen van een groter reproductief succes.
2. Evolutionaire psychologie suggesteert dat mannen en vrouwen verschillen in de mate waarin ze historisch gezien reproductieve dilemma's hebben gehad. Ouderlijke investering refereert naar de mate waarin een ouder tijd, energie en middelen moet investeren in zijn of haar nageslacht om succesvol te reproduceren. Een vrouw heeft doorgaans een hogere mate van ouderlijke investering, in het speciaal vanuit evolutionair oogpunt. Mannen hebben een grote vaderschapsonzekerheid, wat refereert naar de onzekerheid of het kind in kwestie wel werkelijk zijn kind is. Mannen en vrouwen verschillen in termen van paarstrategieën. 
3. Culturele invloeden bepalen of geëvolueerde gedragspatronen adaptief zijn of niet. Culturele veranderingen vinden veel sneller en accuter plaats dan evolutie. Critici van het evolutionaire perspectief benadrukken de rol van cultuur in het vormen van mannelijk en vrouwelijk gedrag. Ze veronderstellen dat gedragspatronen waarvan gezegd wordt dat ze geëvolueerd zijn vaak toch enorm verschillen door verschillende culturen heen.

Wat is de invloed van interactie op relaties?

De laatste bouwsteen van relaties betreft de interactie tussen de twee partners in een relatie. Relaties ontstaan door de combinaties van de geschiedenis en talenten van de partners in een relatie. Twee partners hebben invloed op elkaar en dit produceert een steeds veranderende uitkomst. Relaties worden geconstrueerd door diverse invloeden, zoals de huidige cultuur en de menselijke natuur. 

Wat is de keerzijde van relaties?

Er zijn zowel kosten als baten aan een relatie. Relaties kunnen teleurstellend zijn op heel veel verschillende manieren. Sommige mensen krijgen te maken met een partner die niet loyaal is of hebben zelf meer behoefte aan autonomie. Sommige mensen hebben angst voor intimiteit. Een relatie is in een bepaalde zin een risico. Toch nemen de meeste mensen wel dit risico, omdat mensen een sociale soort zijn en andere mensen nodig hebben in hun leven.