Wat is strafrecht?


Wat is strafrecht?

  • Het strafrecht houdt zich bezig met het bestraffen van personen die een strafbaar feit hebben gepleegd. De Staat heeft een monopolie om te straffen omdat alleen de overheid mag straffen. Een burger die een strafbaar feit pleegt moet verantwoording afleggen aan de overheid, die hem vervolgens straf kan opleggen. Dit is een belangrijk verschil met het civiele (of burgerlijke) recht, waarin de verhouding tussen burgers onderling wordt geregeld. De Staat blijft hier buiten, omdat het civiele recht een zaak is van twee (of meer) burgers.
  • Het strafrecht is opgedeeld in twee onderdelen, het materiele strafrecht en het formele strafrecht.zHet materiele strafrecht, het rechtsgebied dat regelt welke gedragingen onder welke omstandigheden strafbaar zijn, waaruit de straffen bestaan en onder welke voorwaarden het strafrecht mag worden toegepast. Het formele strafrecht, ook wel strafprocesrecht genoemd, omvat de regels die nodig zijn om het strafrecht uit te kunnen voeren en te verwezenlijken.

Wat is materieel strafrecht

  • De volgende vragen staan centraal in het materiele strafrecht
    • Welke gedragingen zijn wel of niet toegestaan in Nederland en welke personen kunnen daarvoor gestraft worden?
    • Welke strafbepalingen zijn er (zoals oplichting, moord, diefstal etc.)?
    • Wat is de structuur van het strafbare feit?
    • Hoe zit het bijvoorbeeld met medeplichtigheid, wederrechtelijkheid, causaliteit, opzet, culpa, poging en voorbereiding, noodweer, daderschap, deelneming of strafuitsluitingsgronden?

Waarom is materieel strafrecht relevant?

  • Wanneer een strafbaar feit wordt gepleegd, zal de overheid optreden ter bescherming van de rechtsorde. Daarbij kan de overheid ver ingrijpen op het leven van burgers, door bijvoorbeeld vrijheidsstraffen op te leggen of andere dwangmiddelen toe te passen.
  • Strafrecht vraagt derhalve om rechtspolitieke keuzes van wat rechtvaardig is, waarbij het belang tussen samenleving, verdachten en slachtoffers continu in acht genomen moet worden.

Wat is formeel strafrecht?

  • Mensen die met strafprocesrecht bezig zijn vragen zich af hoe de gang van zaken juridisch is geregeld tussen het gepleegde strafbare feit en de sanctionering door een rechter, of van het doen van onderzoek tot en met de tenuitvoerlegging van een opgelegde straf.
  • Zo wordt onder meer behandeld:
    • An welke regels is opsporing gebonden, of vervolging, wat is het rechterlijk beslissingsmodel (348/350 Sv)?
    • wat is wel of geen bewijs, wat zijn de consequenties van onrechtmatig verkregen bewijs?
    • Hoe dient een vonnis gemotiveerd te worden?

Waarom is strafprocesrecht relevant?

  • Of je het nu wil of niet, je zal in Nederland altijd in aanraking komen met zaken die het strafprocesrecht aangaan. Van beveiligingscamera's op de muur tot meer blauw op straat, de 'sterke arm van de wet' zal er altijd zijn om je te beschermen en indien nodig op te sporen.
  • Het is dan ook voor iedere burger relevant te weten waar de grenzen liggen van deze overheidsmacht.
  • Voor juristen en criminologen of opsporingsambtenaren en politieagenten is het niet alleen relevant maar essentieel om te weten wat de overheid wel of niet rechtmatig mag doen in het opsporen of vervolgen van een verdachte, want voor hen kan een kleine overtreding het verschil betekenen tussen vrij of vast - of schuld of onschuld.

Verder lezen?

 

  Chapters 

Teksten & Informatie

JoHo: paginawijzer

JoHo 'chapter 'pagina

 

Wat vind je op een JoHo 'chapter' pagina?

  •   JoHo chapters zijn tekstblokken en hoofdstukken rond een specifieke vraag of een deelonderwerp

Crossroad: volgen

  • Via een beperkt aantal geselecteerde webpagina's kan je verder reizen op de JoHo website

Crossroad: kiezen

  • Via alle aan het chapter verbonden webpagina's kan je verder lezen in een volgend hoofdstuk of tekstonderdeel.

Footprints: bewaren

  • Je kunt deze pagina bewaren in je persoonlijke lijsten zoals: je eigen paginabundel, je to-do-list, je checklist of bijvoorbeeld je meeneem(pack)lijst. Je vindt jouw persoonlijke  lijsten onderaan vrijwel elke webpagina of op je userpage
  • Dit is een service voor JoHo donateurs en abonnees.

Abonnement: nemen

  • Hier kun je naar de pagina om je aan te sluiten bij JoHo, JoHo te steunen en zelf en volledig gebruik te kunnen maken van alle teksten en tools.

Abonnement: checken

  • Hier vind je wat jouw status is als JoHo donateur of abonnee

Prints: maken

  • Dit is een service voor wie bij JoHo is aangesloten. Wil je een tekst overzichtelijk printen, gebruik dan deze knop.
JoHo: footprint achterlaten