Medische kit of EHBO set: meenemen op reis, inpakken of checken bij backpacken en reizen naar het buitenland?

Waar moet je voor vertrek op letten bij het regelen van medicatie voor je reis?

• Controleer met behulp van je dokter of je al je medicatie mee moet nemen, of dat je het ook in het land waar je naar toe gaat aan kunt schaffen.
• Vraag een Engelstalige medicatielijst aan bij de apotheek (vaak een eenvoudige print, zo geregeld).
• Regel (ook) een doktersverklaring als je medicatie psychisch of neurologisch gerelateerd is.
• Laat je medicatie bij voorkeur ook opnemen in je gele vaccinatieboekje – als extra bewijs bij grensovergangen.
• Informeer je zorgverzekering over je reis met medicatie en vraag naar ondersteuningsmogelijkheden bij verlies of bij benodigde herhaalrecepten in het buitenland.
• Gebruik je medicatie die niet overal makkelijk verkrijgbaar is? Overleg al voor vertrek over een eventueel back-up medicijn, of overleg over alternatieven.
• Check de geldigheid van je medicijnen die je meeneemt.
• Bewaar een digitale kopie van alle medische documenten / medicijnverklaringen (bijv. in je online documentenopslag, of als foto op je telefoon).
• Maak je een lange (vlieg)reis of krijg je te maken met grotere tijdsverschillen? Plan vooraf de innamemomenten in met je (huis)arts en gebruik een medicatie-app die je op tijd waarschuwt.
• Maak je een vliegreis met een overstap? Controleer of de doorreislanden ook medicijnregels hanteren. Soms is een medicijnverklaring nodig bij een tussenstop, zelfs als je daar niet de grens overgaat. 

Waar moet je op letten bij het gebruik van medicijnen tijdens je reis?

• Het kan zijn dat het klimaat (hoge temperaturen, vochtigheid) en het voedsel in het vakantieland van invloed zijn op je medicatie. Bij sommige medicijnen is het belangrijk dat je veel drinkt (denk dan aan ORS), andere zijn korter houdbaar of hebben meer of heftigere bijwerkingen in een warm klimaat. Lees de bijsluiter van de medicijnen of raadpleeg je arts.
• Als je bijvoorbeeld gaat werken of vrijwilligerswerk gaat doen in Afrika, laat de organisatie/begeleider dan weten of je medische geschiedenis daar problemen kan geven. Aandoeningen als diabetes, epilepsie, hartproblemen of een allergie voor insectenbeten worden zo makkelijker herkend en problemen voorkomen.
• Wees extra voorzichtig als je opioïden gebruikt en van plan bent auto te rijden in het buitenland. Ook al heb je vanuit je vertrekland schriftelijke toestemming voor het meenemen en ook al ben je de gewenningsperiode goed doorgekomen: in een aantal landen kunnen de autoriteiten je (strafrechtelijk) vervolgen voor deze combinatie en/of de auto waarin je rijdt in beslag nemen.
• Gebruik medicijn-etuis met labels waar je je volledige naam op zet. Maar neem altijd óók de originele verpakking met apotheeketiket mee.
• Gebruik je naalden, spuiten of koeling: neem extra hulpmiddelen mee (alcoholpads, batterijen, reservekoeltas).
• Vraag ter plaatse altijd naar de werkzame stof (niet de merknaam) bij een vervangend medicijn.
• Laat onbekende tabletten of capsules controleren door een arts of apotheker voordat je ze inneemt.
• In sommige landen kun je via internationale apotheken of klinieken betrouwbare medicatie vinden.
• In afgelegen gebieden is het verstandig een extra dagvoorraad (in een aparte tas) mee te nemen.
• Draag medicijnverklaringen (CAK/arts, evt. rechtbank en ambassade) altijd bij je en zorg dat je digitaal/online een kopie hebt.

Welke medicijnen kunnen onder de opiumwet vallen als je naar het buitenland gaat, en problemen bij de douane opleveren?

• Kijk voor een overzicht van de medicijnen die onder de opiumwet vallen op de website van het CAK.
• Let op, dit zijn ook bijvoorbeeld vrij gangbare sterke pijnstillers, slaapmiddelen en Ritalin!
• Valt jouw medicatie onder de Nederlandse opiumwet? Alleen een medicijnpaspoort, of Engelstalig medicatie-overzicht van je apotheek, is dan niet voldoende. Zorg voor een Schengenverklaring (Europese bestemmingen) of Engelstalige medicijnverklaring. 
• Let wel: deze verklaring is gericht op het "mogen meenemen". Dat zegt niet in ieder land dat je de medicatie ook "mag gebruiken", bijvoorbeeld in combinatie met autorijden. Check altijd de regelgeving rondom medicatie van het land waarin je reist.

Hoe regel je een medicijnverklaring voor medicijnen die onder de opiumwet vallen als je naar het buitenland gaat?

• Hou er rekening mee: de aanvraag kan enkele weken duren, in verband met de diverse ambtelijke organen.
• Start altijd bij je huisarts (gebruik de formulieren van het CAK). Daarna laat je het CAK de verklaringen goedkeuren (stempel). Vervolgens moet je vaak nog langs de ambassade(s) of de rechtbank. Die zullen een controle uitvoeren en (al dan niet digitale) extra stempels moeten zetten.
• Let er op dat je, zeker als je buiten de EU reist, een (digitale) handtekening moet aanleveren van je huisarts. Bij het CAK kun je je formulieren veelal digitaal toesturen of uploaden, maar dat geldt nog niet voor alle instanties.
• Gebruik je meerdere medicijnen die onder de opiumwet vallen? Let er dan samen met je huisarts op dat je per medicijn een formulier invult. Ieder formulier moet voorzien zijn van een handtekening van je huisarts.
• Reis je naar meerdere bestemmingen, denk er dan aan dat je per bestemming de regelgeving checkt en de benodigde verklaring regelt. Kopietjes maken is niet toegestaan.
• De Schengenverklaring is maximaal 30 dagen geldig; reis je langer dan regel je meerdere opeenvolgende verklaringen (max. 3) of een Engelstalige medicijnverklaring (als je langer dan 90 dagen reist). De Engelstalige medicijnverklaring is maximaal 1 jaar geldig, vanaf de datum van ondertekening door de huisarts.
• Wijzigt de medicatie of dosering tijdens je reis, dan moet je een nieuwe Engelstalige verklaring aanvragen.
• Reis je, over land, door meerdere Europese landen? Je hebt dan (per medicijn, per 30 dagen) één Schengen medicijnverklaring nodig. Combineer je bestemmingen in en buiten Europa? Regel dan zowel een Schengenverklaring als een Engelstalige medicijnverklaring.
• Aanvullend op je officiële verklaringen kan een (Engelstalig) medicatie-overzicht van je apotheek nog steeds handig zijn, bijvoorbeeld bij verlies van je medicijnen, bezoek aan een arts of wanneer je een nieuwe voorraad nodig hebt.

Hoe kan je je medicijnen verzekeren, en wat is er wel en niet gedekt?

• Zie ziektekosten in het buitenland verzekeren voor o.a:
  • Wat is spoedeisende medische zorg, planbare zorg en preventieve zorg bij reisverzekeringen en internationale ziektekostenverzekeringen?
  • Apparatuur, computers, instrumenten en medische hulpmiddelen: wat valt eronder, wat zijn de risico's en hoe blijf je verzekerd in het buitenland?