Studeren & Kennis opdoen

• Je kunt de negatieve associaties die je hebt met studeren bestrijden met positieve associaties. Positieve associaties die je oproept door goede studieresultaten te behalen met een gedisciplineerde en gestructureerde studieaanpak. Je kunt ze ook direct aanpakken.
• Een geschikte methode hiervoor, die zich ook goed leent voor zelfcoaching, is Rationeel Emotieve Therapie (RET), ontwikkeld door Albert Ellis. RET gaat uit van het principe dat niet de situatie de aanleiding is voor een bepaald gevolg, maar de gedachten die jij zelf bij deze situatie hebt. Door deze gedachten te veranderen verander je ook het gevolg. De therapie gaat uit van een ABC methode: Aanleiding, de Bril waardoor je kijkt en de Consequentie.

Stap 1. De aanleiding (“A”)

• Waardoor wordt het gedrag of gevoel dat je juist probeert te voorkomen opgeroepen? Probeer dat te omschrijven.
• Bijvoorbeeld: “Ik moet een essay schrijven.”

Stap 2. De consequentie (“C”)

• Wat is de consequentie van deze aanleiding? Benoem het ongewenste gedrag of gevoel dat er wordt opgeroepen.
• Bijvoorbeeld: “Ik blijf het werk uitstellen en doe uiteindelijk niets”

Stap 3. De bril (“B”)

• Wat zijn de gedachten waarmee je C veroorzaakt? Beschrijf de interpretaties en vooral ook de evaluaties.
• Bijvoorbeeld: “Ik kan dat essay toch niet maken, het is veel te moeilijk voor me.”

Stap 4. De gewenste C

• Bedenk hoe je graag zou reageren op de aanleiding die je omschreven hebt? Wat voor gevoel wil je dat dit bij je oproept en welk gedrag hoort hierbij? Kies wel een consequentie waarvan je weet dat deze haalbaar is.
• Bijvoorbeeld: “Ik zou willen dat ik net als de anderen het essay zou maken.”

Stap 5. Logisch redeneren

• Stel de huidige consequentie die je ervaart ter discussie en beredeneer waarom deze irreëel zou zijn. Kijk logisch naar je eigen kunnen en hoe dit in verhouding staat met de gevoelens die je ervaart. Kloppen de gedachten die je hebt wel met de werkelijkheid?
• Bijvoorbeeld: “Waarom zou ik dat niet kunnen? Ik ben al zo ver gekomen in mijn studie, ik heb de middelbare school gehaald en dit is echt niet het eerste essay dat ik moet schrijven. Laat ik mijn eerdere resultaten er eens bij pakken om te zien wat ik kan.”

Stap 6. Vervang je bril

• Bij de vorige stap heb je beredeneert waarom de bril die je op hebt niet de juiste is, vervang hem dan ook. Formuleer een positievere gedachte die beter overeenkomt met de werkelijkheid.
• Bijvoorbeeld: “Ik heb al eerder werk van vergelijkbaar niveau moeten doen, toen lukte het, dus met dezelfde inzet kan ik het nu ook..”

Stap 7. Ervaar

• Probeer je nieuwe gedachten te ervaren door de bijbehorende situatie op te zoeken. Als dat niet kan, doe het dan in je hoofd.
• Kijk door je nieuwe bril naar de aanleiding en ervaar hoe dit voelt.
• Bijvoorbeeld: “Hé hé, dat geeft een voldaan gevoel!”

Stap 8. Oefenen

• Maak een oefenprogramma en voer het uit om de meer rationele en productieve denkwijze in je gedrag in te voeren. Investeer tijd en moeite in deze oefening. Gedachten die je al heel lang hebt gaan niet zomaar weg. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met het maken van kleine opdrachten. Als het hierbij lukt om positief naar je werk te kijken kan het later met een groter essay waarschijnlijk ook wel.
• Blijf in jezelf geloven. Succes!

• Als je problemen ervaart met je studiemotivatie ligt de oplossing vaak in het scheppen van voldoening. Door te blijven hangen in een studietempo dat achterblijft bij je verwachtingen creëer je een barrière voor jezelf om weer aan de slag te gaan. De studie wordt iets waar je tegenop ziet en dit creëert een vicieuze cirkel waarin jouw motivatie alsmaar lager wordt en je studieprestaties alsmaar minder.
• De andere kant op geldt dezelfde vicieuze cirkel. Een positieve associatie met het studeren zorgt ervoor dat je met energie en plezier kunt werken en studeren. Hierdoor werk je sneller, vaker en beter en haal je de voldoening uit je studie die je voor je zag toen je er aan begon. Als je die positieve associatie nu niet hebt zal die ook niet vanzelf komen, dit is iets waar je aan moet werken.
• Alleen het voornemen om morgen echt te beginnen is niet voldoende. Door een planning te maken zorg je ervoor dat je jezelf kunt afrekenen op het werk dat je wel of niet doet en weet je ook wanneer je moet werken en wanneer je dus rust kunt nemen zonder dat dit een schuldgevoel oplevert. Voor het maken van een goede planning is het belangrijk het hoofdstuk over timemanagement goed door te nemen en op te volgen. Dit behandelt de stappen die je moet nemen om tot een gedegen planning te komen die je helpt om al je studie-, persoonlijke en zakelijke doelen te halen.

Tip 1: Stel doelen

• Het hebben van concrete doelen tijdens je studie helpt om je de zin in te laten zien van je werk. Als je weet waarvoor je studeert is het makkelijker om gemotiveerd te blijven. In het hoofdstuk timemanagement wordt al ingegaan op de doelen op de relatief korte termijn (één jaar/semester), maar als je niet gemotiveerd bent voor je studie kan het probleem op de langere termijn liggen.
• Misschien sluit je studie helemaal niet aan met jouw toekomstbeeld. Je zult zelf moeten nadenken over waar je jezelf ziet in de toekomst en welke studie daarbij past. Als je hier twijfels over hebt kun je het beste eens gaan praten met je studieadviseur of een studieloopbaanbegeleider. Zij kunnen je helpen om bij de studie uit te komen die aansluit bij jouw wensen.

Tip 2: Plan realistisch

• Als je bij het maken van een planning de lat voor jezelf te hoog legt, werk je jezelf vooral tegen. Een onrealistische planning zal ervoor zorgen dat je veel punten op je agenda niet kunt halen. Het gevolg hiervan is dat je vooral negatieve conclusies trekt uit je studieschema. Dit terwijl het doel van het maken van een planning juist is om positieve inzichten te krijgen (‘Yes, ik heb vandaag al mijn doelen gehaald!’).
• Het niet voldoen aan je eigen planning kan ervoor zorgen dat je meer op gaat kijken tegen het studeren en het negatieve gevoel in stand houdt. Probeer je daarom bewust te zijn van het werk dat jij op één dag aan kunt, bijvoorbeeld door aan tijdschrijven te doen.

Tip 3: Ontspan

• Het is natuurlijk de bedoeling dat je door plezier en voldoening uit je studie te halen, hier de energie en motivatie vindt om door te studeren. Maar het is ook heel belangrijk om extra energie uit je vrije tijd te halen. Door je verplichtingen in te plannen, plan je automatisch ook deze vrije tijd in. Op de tijden dat je niets gepland hebt kun je namelijk ontspannen.
• Dat je kunt ontspannen betekent natuurlijk niet dat er niets meer te doen is. Doordat je weet dat alles dat gedaan moet worden al ingepland is op een ander tijdstip kun je echter wel echt genieten van de welverdiende rust die je in je schema hebt gezet. Deze ontspanningstijd die je inplant hoeft niet te bestaan uit op de bank zitten en naar je gordijnen staren.
• In het schema van Covey (hoofdstuk over timemanagement) zit in het midden een hartje, bedoelt voor activiteiten die niet direct bijdragen aan je doelen, maar wel zorgen voor energie en plezier. Deze activiteiten zijn ideaal om in te plannen bij wijze van ontspanning en een welkome afwisseling op het harde werk dat je hebt geleverd.

Tip 4: Stof tot leven laten komen

• Door extra tijd in te ruimen voor actievere manieren van studeren kun je de stof tot leven laten komen. Voor veel studenten werkt dit stimulerender dan alleen het lezen van het boek. Je zou ervoor kunnen kiezen over ieder hoofdstuk dat je leest een kort essay te schrijven waarin je de kernargumenten van het boek verdedigt of juist aanvalt.
• Dit kost wat extra tijd, maar zorgt er wel voor dat je doelgericht aan het lezen bent en op een heel actieve manier op zoek moet naar informatie. Dit houdt je aandacht beter bij de stof en zal je ook motiveren om niet te stoppen met studeren voordat je je stelling onderbouwd hebt.

Tip 5: Niet uitstellen

• Het nadeel van het maken van een planning is dat je dan ook kunt achterlopen op die planning. Als je dan op dag één niets doet betekent dit dat je op dag twee dubbel werk moet verrichten. Omdat er natuurlijk altijd iets tussen kan komen waardoor je niet aan je werk toekomt is het belangrijk om uitlooptijd in te plannen waarmee je dit op kunt vangen, het is echter ook belangrijk om zo min mogelijk uit te stellen.
• Door uit te stellen stapelt het werk zich op en wordt de drempel om de volgende dag wel te beginnen alleen maar hoger, de stapel werk waar je dan tegen op moet kijken is immers ook groter geworden.

Hoe stimuleer je jezelf om goede studieprestaties te leveren?

• Oefenen, oefenen en oefenen…
• Laat via apps je social media blokkeren. Als je vrijwel geen tien minuten of uur zonder je mobiel kan, dan zijn er apps die je het mogelijk maken om gedurende een specifieke tijd geen last te hebben van je social media
• Ga sporten om je hoofd leeg te maken en ga bewegen in plaats van alsmaar met je boek achter je bureau te zitten.
• Leren in groepen kan helpen doordat je inzichten met  anderen kan delen. Leren in groepen kan motiverend werken (en uiteraard andersom als jij de enige bent die het niet of langzamer begrijpt).
• Stel voor jezelf een beloning in het vooruitzicht, voor als je het tentamen hebt gehaald. Dit draagt bij aan de motivatie.
• Je kan zelfs speciale muziek om te studeren opzetten, sommige types muziek kunnen leiden tot een productievere studie.

Je concentratievermogen bevorderen door herkenning

• Een jou onbekende geur of smaak gebruiken tijdens het studeren en die vlak voor je tentamen weer gebruiken kan je geheugen triggeren.
• Dus bijzondere snacks een nieuwe aftershave of parfum gebruiken voor elk tentamen scheelt je mogelijk weer een tentamenpunt.

Je concentratievermogen bevorderen door meditatie  

• Diverse studies zouden hebben uitgewezen dat meditatie studenten helpt focussen en concentreren.
• Daarnaast kan het studiestress verminderen.

Moeilijke of makkelijke leesbare letters & teksten gebruiken

• Grote letters en lettertypes als Verdana en Arial staan bekend als gemakkelijk leesbaar. Dat is dan ook de reden dat ze veel gebruikt worden op websites. Maar soms werkt moeizaam lezen beter. Dat Arial en Verdana prettig leesbaar zijn, komt omdat ze schreefloos zijn, dat wil zeggen dat er geen dwarsstreepjes zitten aan het uiteinde van de verticale en horizontale balken van de letters. Lettertypes die deze streepjes wel hebben zoals Times New Roman, Comic Sans MS en Boldoni, zijn dan ook niet populair bij websitebouwers.
• Internetlezers scannen een tekst, zo is de achterliggende gedachte, ze lezen snel en zijn met een klik vertrokken als het ze even niet aanspreekt of niet snel genoeg te lezen is. Toch is er wat voor te zeggen om dat snelle scannen en lezen te vertragen.
• Uit onderzoek aan de Princeton Universiteit in New Yersey blijkt dat lezers teksten in Times New Roman, Comic Sans MS en Boldoni, moeilijker te lezen vinden dan in Arial en Verdana. Hun theorie is als volgt: je zou denken dat hoe moeilijker leesbaar een tekst is, hoe lastiger het is de informatie tot je te nemen. Maar omdat er dan meer concentratie nodig is om de inhoud van een tekst in je op te nemen, krijg je tegelijk het idee dat de tekst moeilijker is geworden en dat je er dus meer moeite voor moet doen. Het tegendeel is echter waar en het gevolg is dan ook dat je de inhoud beter onthoud.

Hoe beter en langer te concentreren?

• Wees eerlijk tegen jezelf: je werkt elke dag effectief een uur of 5 en dat is voor een werkend iemand ook niet ongebruikelijk..
• Maak gebruik van nieuwe geuren en smaken.
• Studeer op verschillende plekken: het is gebleken dat je beter op verschillende plekken kunt studeren, daardoor kan je informatie beter opnemen.

Het kan zijn dat je tijdens een werkgroep een presentatie moet houden. Dit kan een beetje spannend zijn en dat is maar goed ook, want met een beetje spanning in je lijf kan je een stuk beter presenteren. De goede voorbereiding kan je onzekerheid wegnemen.

Hoe geef je een presentatie?

Je geeft een presentatie aan een publiek, dit zijn in jouw geval waarschijnlijk je studiegenoten en een docent. Om je publiek te blijven boeien let je op de volgende punten:

• De duur van de presentatie: de duur van je presentatie is vaak door de docent bepaald, maar wees in de dingen die je vertelt niet te langdradig.
• De informatiedichtheid: omdat je vaak maar weinig tijd tot je beschikking hebt, beperk je je tot de hoofdzaken van je onderwerp.
• De opbouw van de informatie: kondig van te voren aan wat je gaat vertellen. Gebruik veel structuuraanduiders en signaalwoorden, hierdoor is de presentatie gemakkelijk te volgen voor de luisteraar.
• Aandacht: maak hier gebruik van het directe contact dat je hebt met het publiek. Las bijvoorbeeld even spreekpauzes in of verander van intonatie.

De opbouw van een presentatie is: inleiding, kern en slot. Als voorbereiding op de presentatie probeer je al deze onderdelen in te vullen. Als je je informatie hebt verdeeld, kan je een spreekschema maken.

Wat is een spreekschema?

Een spreekschema is een soort spiekbriefje. Iedereen heeft zo zijn eigen manier voor het opstellen van een spreekschema. Hieronder staat een voorbeeld van een algemeen spreekschema.

Dit spreekschema bestaat uit drie kolommen. De eerste kolom is de kolom 'Wanneer', hierin noteer je de tijd die je ongeveer per onderdeel nodig hebt. Dit voorkomt dat je over de tijdsgrens heen gaan. De kolom 'Wat' vormt de tweede kolom. Hierin noteer je steekwoorden van hetgeen dat je per onderdeel wilt vertellen. In de laatste kolom 'Hoe' schrijf je je eigen aanwijzingen door de manier waarop je gaat presenteren. Bijvoorbeeld of je een dia gaat tonen of een spreekpauze gaat inlassen.

Een spreekschema is dus een perfect middel om op terug te vallen als je bijvoorbeeld een black-out krijgt. Schrijf je presentatie nooit helemaal uit, zo voorkom je dat je voor de zaal staat voor te lezen van een blaadje in plaats van presenteren.

Wat is een powerpoint bij een presentatie?

Een PowerPoint dient jouw presentatie te ondersteunen en te verhelderen. Overdadig veel tekst of foto's kunnen rommelig overkomen en kan je daarom beter vermijden, bovendien leidt het af. Beperk je daarom tot kernbegrippen en gebruik niet te felle kleuren.

Wat kan je doen als oefening voor een presentatie?

Naast de inhoud van je presentatie is ook de manier van presenteren een belangrijke factor voor een effectieve presentatie. Oefen je presentatie daarom altijd met een groepje mensen, bij voorkeur geen medestudenten. Nadat je de presentatie hebt gegeven vraag je hen om jou feedback te geven op de presentatie. Dan weet je waar je extra op moet letten en kan je dit verbeteren voor de echte presentatie.

Wat zijn beste tips voor het houden van een presentaies

1. Blijf rustig. Spreek voor je gevoel langzaam en articuleer goed.
2. Gebruik spreektaal en geen schrijftaal.
3. Zoek oogcontact met mensen in je publiek.
4. Je presentatie wordt een stuk dynamischer wanneer je rustig en regelmatig beweegt. Ben je echter erg zenuwachtig, ga dan achter een spreekstoel staan.
5. Als je een PowerPoint gebruikt, kijk dan niet naar het projectiescherm maar naar de zaal.

Wat is een Flashkaart?

• Een flashkaart is een set van kaarten met informatie, zoals woorden en getallen, op een of beide zijden, die worden gebruikt in de klas voor oefeningen of zelfstudie.
• Je schrijft een vraag op een kaart en een antwoord op de andere kant. Flashcards worden gebruikt om feiten te stampen en uit je hoofd te leren (door herhaling).
• Digitale flashcards: Er zijn op internet ook programmas (of apps voor de mobiele telefoon) te downloaden waarin je een database van flashcards kunt samenstellen. Vaak gaan deze programma's gepaard met een Spaced Repetition System (SRS). Een SRS werkt met beoordelingen die je aan de flashkaarten geeft (bijvoorbeeld 1 als je het kaartje niet goed kunt herinneren en 5 als je het antwoord meteen weet). Afhankelijk van deze beoordelingen komen kaarten vaker terug (zodat je ze beter onthoudt, en  dus hoger beoordeelt).

Wat is een Mindmap?

• Een mindmap is een diagram opgebouwd uit begrippen, teksten, relaties en/of plaatjes, die zijn geordend in de vorm van een boomstructuur rond een centraal thema.
• Een mindmap wordt gebruikt om creatieve processen te ondersteunen en bij leren en onthouden. Een mindmap wordt opgesteld door eerst het centrale thema te bedenken en te noteren. Dit centraal thema wordt in het midden van het diagram weergegeven. Vervolgens bedenkt en noteert men hieromheen de onderwerpen die een relatie met dit thema hebben. Aan elk onderwerp kunnen op dezelfde manier subonderwerpen worden gekoppeld, en zo door. Om het overzicht te behouden dienen de (sub)onderwerpen met trefwoorden of pictogrammen te worden aangegeven en niet met hele teksten

Wat zijn BulletPoints?

• BulletPoints zijn ultrakorte samenvattingen weergegeven in bullets.
• Het gebruik van BulletPoint samenvattingen is handig als je de belangrijkste punten voor het tentamen nog eens wilt bestuderen of als je snel de kernpunten van een boek wilt doornemen. BulletPoints kunnen ook bestaan uit begrippen- en definitielijsten.
• Om begrippen, definities en andere zaken goed te onthouden en last minute voor je tentamen zaken nog eens door te nemen, zijn mindmaps, flashcards en BulletPoints bijzonder nuttig.!

• Heel leuk al die colleges, maar hoe kan je nu het beste aantekeningen maken tijdens een hoorcollege en je stem laten horen in een werkcollege?
• Goede aantekeningen maken is niet makkelijk, je doet namelijk vier dingen tegelijk: kijken, luisteren, begrijpen en schrijven. Deze worden hieronder nader toegelicht, met een aantal tips hoe je deze vier activiteiten goed uitvoert tijdens een college.

Tip 1: Kijken

• Bij hoorcolleges wordt vaak een PowerPoint of Prezi (programma om online presentaties te maken) gebruikt, met daarin verwerkt steekwoorden en ondersteunende afbeeldingen die gerelateerd zijn aan het onderwerp. Kijk voordat het hoorcollege begint of de PowerPoint sheets al op Blackboard staan. Dit is de rode draad door het college. Het is wel aan te raden om extra aantekeningen bij elk sheet te schrijven. Zijn de sheets nog niet beschikbaar, maak dan aantekeningen op schrift of digitaal (op je eigen laptop). Schrijf de sheets niet over, dit is verspilde energie omdat de sheets na het college vaak wel beschikbaar worden gesteld. Later kan je aan de hand van de sheets en je aantekeningen, het college zelf nog een keer doornemen.

Tip 2: Luisteren

• Tijdens een hoorcollege wordt er zoveel verteld, dat het lastig kan zijn om alles in je op te nemen. Probeer je zoveel mogelijk op de woorden van de docent te richten, zeg bijvoorbeeld in je hoofd na wat er gezegd wordt. Juist in een hoorcollege is het vaak moeilijk je te concentreren, omdat het zo makkelijk is om afgeleid te worden door de grote groep mensen in de zaal. Als je echt goed wilt opletten, ga dan helemaal voorin zitten. Hier zitten vaak alleen de mensen die naar de docent willen luisteren, maar in ieder geval niet onderling gaan kletsen. Sommige studenten vinden het fijn het college op te nemen op hun telefoon of bandrecorder, om zo achteraf het college nog een keer na te kunnen luisteren. Dit kan handig zijn, maar kost een hoop tijd om terug te luisteren.

Tip 3: Begrijpen

• Probeer tijdens het kijken en luisteren precies te begrijpen wat de docent bedoelt. Leg verbanden met de teksten die je hebt gelezen en kom er achter wat de mening van de docent is. Schrijf jargon en andere moeilijke (Engelse) woorden die je niet begrijpt op een apart blaadje. Deze kan je later, na het college opzoeken. Grote kans dat deze woorden vaker terugkomen.

Tip 4: Schrijven

• Zorg dat je goed voorbereid naar het college gaat. Schrijf de datum, het vak en het onderwerp van het college bovenaan. Noteer daarbij welke collegeweek het is, zo kan je later makkelijk je aantekeningen terugvinden en bovendien de juiste volgorde aanhouden. Is er een gastcollege, schrijf dan ook de naam van de gastdocent op het blaadje. Het kan best zijn dat op het tentamen iets wordt gevraagd uit het college van bijvoorbeeld gastdocent van der Meer, dan weet jij precies welk college er bedoeld wordt. Vooral als er meerdere gastdocenten zijn geweest, is dit verstandig.
• Vervolgens zorg je ervoor dat je aantekeningen een structuur hebben. Het college heeft ook een bepaalde structuur, deze kan je aanhouden. Geef elk onderdeel dat behandeld gaat worden (let op de inleiding van de het hoorcollege) een nummer. Vervolgens loopt de docent al deze onderwerpen af.
• Je verwijst nu alleen naar het nummer van het onderwerp en hoef je niet meer elk onderwerp uit te schrijven. Gebruik afkortingen en probeer met pijltjes verbanden en relaties aan te geven. Met een marker kan je de belangrijke termen accentueren. Aan het eind van het blok kan je al deze gearceerde woorden onder elkaar zetten, zo maak je je eigen begrippenlijst.

Tip 5: Actief deelnemen

• Zowel bij hoorcolleges als bij werkcolleges wordt een actieve deelname van je verwacht. Dit wil zeggen dat je meedenkt tijdens het college, vragen stelt en nieuwe inzichten geeft. Het beste wat je kan doen om actief deel te kunnen nemen tijdens de les is goed voorbereiden. Lees de teksten goed, maak opdrachten en stel jezelf vragen. Als je geen tijd kan vinden om het werkcollege voor te bereiden, denk dan niet dat het college nutteloos is. Ook als je de literatuur niet hebt gelezen kan je tijdens een werkcollege veel opsteken van hetgeen dat je medestudenten en docent bespreken

Wanneer neem je bijles of een repetitorles?

• Een mogelijkheid om de slagingskans van studenten te vergroten, is het volgen van bijles. De meeste mensen leggen in eerste instantie een associatie tussen huiswerkbegeleiding in het basisonderwijs en op de middelbare school als het gaat om het volgen van bijles. Maar het is erg vanzelfsprekend om op hbo en universitair niveau hulp te gaan zoeken bij derden om uiteindelijk beter te kunnen presteren en goede studieresultaten te behalen.
• Er zijn verschillende particuliere clubs of studieverenigingen die inhoudelijke cursussen aanbieden voor vakken van een specifieke studie en dat past vaak in het jasje van tentamenvoorbereiding. Dit kan op individuele basis, maar ook in groepsverband gebeuren. Deze clubs hebben repetitoren in dienst die de tentamenvoorbereiding verzorgen. Repetitoren zijn docenten, ouderejaars studenten of afgestudeerden, die bij grote en massale studies zoals Rechtsgeleerdheid of Psychologie studenten ondersteuning bieden.

Hoe kies je een bijlesleraar of repetitor?

• Je kunt bij je eigen onderwijsinstelling of studievereniging informeren wat er voor aanbod aan bijlessen is in het kader van jouw studie en in jouw omgeving.
• De kosten kunnen oplopen van enkele tientjes per uur tot honderden euro's per uur, afhankelijk van de kwaliteit en reputatie van een repetitor en het volgen van bijles in groepsverband of één-op-één.

 Professionele begeleiding bij leren studeren

• Het kan zijn dat het motivatieprobleem dat jij hebt niet is op te lossen met een strakke planning, eenstreng beloningssysteem en zelfcoaching. Je bent zeker niet de enige student die hier moeite mee heeft. Iedere universiteit of hogeschool is verplicht je hiervoor (individuele) studiebegeleiding aan te bieden. Bij je studieadviseur kun je informatie krijgen over de verschillende mogelijkheden die er zijn, hieronder geven we alvast een kort overzicht. In bijlage x vind je een lijst met websites van en groot aantal universiteiten en hogescholen waar je informatie kunt vinden over het begeleidings- en trainingsaanbod voor studenten van deze instellingen.

Studiebegeleiding

• Je studieadviseur kan altijd informatie en advies geven over de inrichting van je studie. Ook kan deze je doorverwijzen naar uitgebreidere begeleidingstrajecten of een specialist die meer tijd voor je heeft. Veel onderwijsinstellingen hebben ook studiebegeleiders en studieloopbaanbegeleiders in dienst. Hier kun je wat uitgebreider het gesprek mee aangaan als je studieproblemen hebt of je studiekeuze aan het heroverwegen bent.

Begeleidingstrajecten

• Vaak kun je als student gratis of tegen een kleine betaling trainingen en workshops volgen om je te begeleiden bij het bestrijden van je studieproblemen. Het aanbod hierin varieert per instelling. Wat vaak aangeboden wordt is faalangsttraining, een workshop timemanagement, mindmapping en een afstudeergroep. Informeer bij je studieadviseur of op de website in de bijlage naar de mogelijkheden.

Studentenpsycholoog

• Voor sommige problemen is individuele begeleiding de beste oplossing. De studentenpsycholoog kan je helpen door je persoonlijke of studieproblemen in één of meerdere gesprekken te bespreken en je gericht advies te geven om je problemen op te lossen.