Slaapmiddelen en slaappillen: meenemen op reis, inpakken of checken bij backpacken en reizen naar het buitenland?

Waar moet je voor vertrek op letten bij regelen van medicatie voor je reis?

• Controleer met behulp van je dokter of je al je medicatie mee moet nemen, of dat je het ook terplekke aan kunt schaffen.
• Vraag een Engelstalige medicatielijst aan bij de apotheek (vaak een eenvoudige print, zo geregeld).
• Regel (ook) een doktersverklaring als je medicatie psychisch of neurologisch gerelateerd is.
• Laat je medicatie bij voorkeur ook opnemen in je gele vaccinatieboekje – als extra bewijs bij grensovergangen.
• Informeer je zorgverzekering over je reis met medicatie en vraag naar ondersteuningsmogelijkheden bij verlies of bij benodigde herhaalrecepten in het buitenland.
• Gebruik je medicatie die niet overal makkelijk verkrijgbaar is? Overleg al voor vertrek over een eventueel back-up medicijn, of overleg over alternatieven.
• Check de geldigheid van je medicijnen die je meeneemt.
• Bewaar een digitale kopie van alle medische documenten / medicijnverklaringen (bijv. in je online documentenopslag, of als foto op je telefoon).
• Maak je een lange (vlieg)reis of krijg je te maken met grotere tijdsverschillen? Plan vooraf de innamemomenten in met je (huis)arts en gebruik een medicatie-app die je op tijd waarschuwt.
• Maak je een vliegreis met een overstap? Controleer of de doorreislanden ook medicijnregels hanteren. Soms is een medicijnverklaring nodig bij een tussenstop, zelfs als je daar niet de grens overgaat. 

Waar moet je op letten bij het gebruik van medicijnen tijdens je reis?

• Het kan zijn dat het klimaat (hoge temperaturen, vochtigheid) en het voedsel in het vakantieland van invloed zijn op je medicatie. Bij sommige medicijnen is het belangrijk dat je veel drinkt (denk dan aan ORS), andere zijn korter houdbaar of hebben meer of heftigere bijwerkingen in een warm klimaat. Lees de bijsluiter van de medicijnen of raadpleeg je arts.
• Als je bijvoorbeeld gaat werken of vrijwilligerswerk gaat doen in Afrika, laat de organisatie/begeleider dan weten of je medische geschiedenis daar problemen kan geven. Aandoeningen als diabetes, epilepsie, hartproblemen of een allergie voor insectenbeten worden zo makkelijker herkend en problemen voorkomen.
• Gebruik medicijn-etuis met labels waar je je volledige naam op zet. Maar neem altijd óók de originele verpakking met apotheeketiket mee.
• Gebruik je naalden, spuiten of koeling: neem extra hulpmiddelen mee (alcoholpads, batterijen, reservekoeltas).
• Vraag ter plaatse altijd naar de werkzame stof (niet de merknaam) bij een vervangend medicijn.
• Laat onbekende tabletten of capsules controleren door een arts of apotheker voordat je ze inneemt.
• In sommige landen kun je via internationale apotheken of klinieken betrouwbare medicatie vinden.
• In afgelegen gebieden is het verstandig een extra dagvoorraad (in een aparte tas) mee te nemen.

Welke medicijnen kunnen onder de opiumwet vallen als je naar het buitenland gaat, en problemen bij de douane opleveren?

• Kijk voor een overzicht van de medicijnen die onder de opiumwet vallen op de website van het CAK.
• Let op, dit zijn ook bijvoorbeeld vrij gangbare sterke pijnstillers, slaapmiddelen en Ritalin!
• Valt jouw medicatie onder de Nederlandse opiumwet? Alleen een medicijnpaspoort, of Engelstalig medicatie-overzicht van je apotheek, is dan niet voldoende. Zorg voor een Schengenverklaring (Europese bestemmingen) of Engelstalige medicijnverklaring. 

Hoe regel je een medicijnverklaring voor medicijnen die onder de opiumwet vallen als je naar het buitenland gaat?

• Hou er rekening mee: de aanvraag kan enkele weken duren, in verband met de diverse ambtelijke organen.
• Start altijd bij je huisarts (gebruik de formulieren van het CAK). Daarna laat je het CAK de verklaringen goedkeuren (stempel). Vervolgens moet je vaak nog langs de ambassade(s) of de rechtbank. Die zullen een controle uitvoeren en (al dan niet digitale) extra stempels moeten zetten.
• Let er op dat je, zeker als je buiten de EU reist, een (digitale) handtekening moet aanleveren van je huisarts. Bij het CAK kun je je formulieren veelal digitaal toesturen of uploaden, maar dat geldt nog niet voor alle instanties.
• Gebruik je meerdere medicijnen die onder de opiumwet vallen? Let er dan samen met je huisarts op dat je per medicijn een formulier invult. Ieder formulier moet voorzien zijn van een handtekening van je huisarts.
• Reis je naar meerdere bestemmingen, denk er dan aan dat je per bestemming de regelgeving checkt en de benodigde verklaring regelt. Kopietjes maken is niet toegestaan.
• De Schengenverklaring is maximaal 30 dagen geldig; reis je langer dan regel je meerdere opeenvolgende verklaringen (max 3) of een Engelstalige medicijnverklaring (als je langer dan 90 dagen reist). De Engelstalige medicijnverklaring is maximaal 1 jaar geldig, vanaf de datum van ondertekening door de huisarts.
• Wijzigt de medicatie of dosering tijdens je reis, dan moet je een nieuwe Engelstalige verklaring aanvragen.
• Reis je, overland, door meerdere Europese landen? Je hebt dan (per medicijn, per 30 dagen) één Schengen medicijnverklaring nodig. Combineer je bestemmingen in en buiten Europa? Regel dan zowel een Schengenverklaring als een Engelstalige medicijnverklaring.
• Aanvullend op je officiële verklaringen kan een (Engelstalig) medicatie-overzicht van je apotheek nog steeds handig zijn, bijvoorbeeld bij verlies van je medicijnen, bezoek aan een arts of wanneer je een nieuwe voorraad nodig hebt.

Hoe kan je je medicijnen verzekeren, en wat is er wel en niet gedekt?

• Zie ziektekosten in het buitenland verzekeren voor o.a:
  • Wat is spoedeisende medische zorg, planbare zorg en preventieve zorg bij reisverzekeringen en internationale ziektekostenverzekeringen?
  • Apparatuur, computers, instrumenten en medische hulpmiddelen: wat valt eronder, wat zijn de risico's en hoe blijf je verzekerd in het buitenland?

Wat zijn de 20 medicijnen en medische spullen die het meest worden meegenomen als je gaat backpacken, stage lopen of werken in het buitenland?

1. Anti-conceptie en de pil - lees meer
2. Blarenpleisters - lees meer
3. Desinfectiemiddelen of jodium - lees meer
4. Diarreeremmer - lees meer
5. Koortsremmers - lees meer
6. Kant-en-klare medische reiskit of EHBO set  - lees meer
7. Pleisters en wondpleisters - lees meer
8. Pijnmedicatie en pijnstillers - lees meer
9. Malariapillen (malaria profylaxe)- lees meer
10. Medicijnenpaspoort - lees meer
11. Middelen tegen huiduitslag en zonne-allergie - lees meer
12. Oral Rehydration Solution (ORS) - lees meer
13. Pincet - lees meer
14. Reisthermometer - lees meer
15. Reisziektetabletten of middelen tegen misselijkheid - lees meer
16. Talkpoeder - lees meer
17. Verbandtape en leukoplast - lees meer
18. Verband en gaasjes - lees meer
19. Vitamines en reisvitamines - lees meer
20. Zonnebrandcrème - lees meer

Waar moet je op letten als je je eigen tasje met medicijnen samenstelt als je op reis gaat?

• Het is belangrijk om bij het reizen de medicijnen die je gedurende de reis nodig hebt in je handbagage te stoppen en binnen handbereik te houden.
• Het is verstandig om in je handbagage ook de reservepillen te doen die je nodig hebt als je bagage niet aankomt of als je stevige vertraging hebt
• Het is handig om in je dagrugzak een noodsetje bij je te hebben met een pleister setje, pijnstillers, diarreepillen en eventueel malariapillen of reisziektepillen
• Het is praktisch als je ruimtegebrek hebt om je pillen uit de doosjes te halen en in gripzakjes te doen (liefst met bijsluiter)
• Het is nodig om bij specifieke medicijnen een Schengenverklaring of een Engelstalige medische verklaring mee te nemen, dit geldt bijvoorbeeld vaak voor slaapmiddelen, sterke pijnstillers en ADHD-medicijnen.

Wat is een medisch paspoort?

• Een medisch paspoort is een document (digitaal of op papier) waarin belangrijke medische gegevens staan. Denk aan je bloedgroep, allergieën, medicijngebruik, vaccinatiestatus, eventuele aandoeningen én contactgegevens van artsen of familie.
• Een medisch paspoort kan je bij je huisarts, de apotheek of travel clinic laten invullen. Vaak is het een geel miniboekje in de vorm van een paspoort. Je arts of apotheker zal samen met jou al je huidige medicatie opschrijven, maar ook een deel van je medische geschiedenis, je bloedgroep en de contactgegevens van je arts.
• Het medisch paspoort wordt in een keer in elf talen opgesteld, zodat medisch personeel in het buitenland je zo goed mogelijk kan helpen.
• Het medisch paspoort is ook geen officieel reisdocument.

Wat is een medicijnenpaspoort, een geneesmiddelenpaspoort, een Europees medisch paspoort en 'het gele boekje'?

• Het medisch paspoort wordt ook medicijnenpaspoort, geneesmiddelenpaspoort of Europees Medisch Paspoort genoemd.
• In de reizigersmond gebruik je vaak de term 'gele boekje.

Wat is een Engelstalige medische verklaring?

• Het medisch paspoort is niet hetzelfde als een Engelstalige medische verklaring, maar is voor veel medicatie (die niet onder de Opiumwetgeving vallen) wel voldoende om zonder problemen langs de douane te komen.

Waarvoor kan je een medisch paspoort gebruiken op reis?

• Een medisch paspoort fungeert als communicatiemiddel in noodgevallen, zeker als je zelf niet meer kunt praten. Het zorgt ervoor dat lokale artsen of hulpverleners weten:
  • welke medicatie je gebruikt.
  • waar ze wél of juist niet aan moeten komen.
  • wie ze moeten bellen als jij dat niet meer kan vertellen.
• Een medisch paspoort kan helpen bij grenscontroles als je ‘bijzondere’ medicatie bij je hebt (denk aan medicijnen die onder de Opiumwet vallen).
• Ga je langer op reis en moet je ter plekke aanvullende medicatie kopen, dan kan dit gele boekje wel belangrijk zijn om problemen te voorkomen.
• Het kan ook belangrijk zijn voor het claimen van medische kosten bij je verzekering.

Wanneer neem je een medisch paspoort mee op reis naar het buitenland of tijdens het backpacken?

• Een medisch paspoort meestal mee:
  • als je op reis gaat naar gebieden waarvoor vaccinaties aanbevolen of verplicht zijn.
  • als je op reis gaat naar gebieden met beperkte medische voorzieningen.
  • als je alleen reist.
• Een medisch paspoort neem je altijd mee
• • als je verschillende medicijnen gebruikt of een wat complexere medische achtergrond hebt.
  • als je in allergische shock kunt raken (bijv. noten, insecten, antibiotica).
  • als een chronische ziekte hebt of vaste medicatie gebruikt (diabetes, epilepsie, hartproblemen…
  • als je medicatie meeneemt die onder de Opiumwet valt.

Hoe kan je een medisch paspoort elders in de wereld krijgen?

• Dat kan helaas niet. Het is een gevalletje: voor vertrek regelen in je thuisland. 
• In Nederland kan je een medisch paspoort aanvragen bij je huisarts, de apotheek of een specialist.