Wat is de pedagogische sector?

• Pedagogiek is de wetenschap van de ontwikkeling van een kind tot aan zijn volwassenheid. Deze wetenschap bestudeert de opvoeding en de verschillende ontwikkelingsfasen. Ook wordt de relatie tussen een kind en zijn omgeving bestudeerd. Daarbij kun je denken aan relaties met familie, tussen school, vriendjes en vriendinnetjes en de media. Een beoefenaar van deze studie heet pedagoog.
• Er zijn veel verschillende soorten pedagogen en zij oefenen hun vak dan ook op zeer verschillende terreinen uit. Ze werken voor kinderen en mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders, verzorgers of vertegenwoordigers en voor andere bij opvoeding en onderwijs betrokken personen. Je zou kunnen stellen dat de pedagogiek een stapje verder gaat dan de psychologie: gedrag en gedragsproblemen worden niet alleen verklaard, maar er worden ook oplossingen voor gezocht.

Wat is de ontstaansgeschiedenis van de pedagogische sector?

• De term pedagogiek stamt af van het Griekse woord paidagoogia, wat letterlijk kinderleiding betekent. In de tijd van de Republiek der Nederlanden, in de Gouden Eeuw, werden kinderen opgevoed met het oog op de hemel: daar moest het kind goed terechtkomen. Centraal stond aandacht voor ‘het unieke kind’. Aan het einde van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw verschoof de aandacht in de opvoeding uiteindelijk naar ‘opvoeden in het belang van het kind’. Opvoeders kregen rechten en plichten, die mede voortkwamen uit de in 1905 vastgelegde kinderbeschermingswetten.
• Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn de buitenlandse invloeden op de Nederlandse opvoeding alsmaar gegroeid. Het meest opmerkelijke verschil in de geschiedenis van de pedagogiek, is dat tot en met de eerste helft van de twintigste eeuw door opvoeders alleen werd ingegrepen als dat nodig was, terwijl opvoeders zich nu veel meer richten op preventie. Vandaag de dag zijn er vele verschillende opleidingen op het gebied van pedagogiek: op mbo-, hbo- en universitair niveau.

Wat zijn de onderdelen van de pedagogische sector?

Als afgestudeerd pedagoog kun je op veel verschillende plekken terecht komen. Hieronder een opsomming van enkele werkvelden waar pedagogen werken:
- jeugdzorg;
- onderwijs;
- gehandicaptenzorg;
- verslavingszorg;
- ouderenzorg;
- psychiatrie;
- kinderopvang;
- gemeenten.

Wat zijn de 'producten en diensten' van de pedagogische sector

• Zoals hierboven al aangegeven, kun je met pedagogiek vele kanten op. Er zijn veel verschillende organisaties en instellingen waar pedagogen werken. Het soort werk dat pedagogen doen en in welke functie zij hun werk uitvoeren, verschilt eveneens. Hieronder een opsomming van enkele organisaties en instellingen om je een beeld te geven van de plekken waar je als pedagoog aan de slag kan.

Jeugdhulpinstellingen

• In deze instellingen wonen kinderen en jongeren die door problemen (tijdelijk) niet meer thuis kunnen wonen. Een behandelteam stelt een behandelplan op om de jongeren te helpen met hun psychische en/of lichamelijke problemen. Er zijn verschillende soorten instellingen die hieronder vallen. Zo kunnen jongeren terecht komen in een klein gezinshuis, in de crisisopvang of in instellingen voor een langer verblijf. Het kan zijn dat ze alleen overdag blijven, maar ook dat ze langdurig dag en nacht moeten worden opgevangen.

Kinderafdeling ziekenhuizen

• Binnen ziekenhuizen zijn speciale kinderafdelingen. Kinderen die opgenomen of geopereerd moeten worden, krijgen daar intensieve begeleiding. Vaak begrijpen kinderen niet precies wat er aan de hand is en zijn ze bang. Binnen die speciaal voor kinderen gereserveerde afdelingen zorgt een behandelteam dat een kind een zo aangenaam mogelijk verblijf heeft.

Gemeenten

• Gemeenten hebben speciale medewerkers in dienst om het beleid ten opzichte van kinderen en jongeren te bepalen en uit te voeren. De onderwerpen variëren van vrijetijdsbesteding voor jongeren tot het voorkomen van criminaliteit onder die jongeren. Sinds 1 januari 2015 hebben gemeenten op het gebied van jeugdhulp bovendien van de rijksoverheid heel veel extra taken op het gebied van jeugdhulp overgedragen gekregen.

Kinderdagverblijven

• Kinderdagverblijven kunnen een zelfstandige organisatie zijn, maar ook bijvoorbeeld onderdeel van een bedrijf. Ouders brengen hun kinderen hier als zij bijvoorbeeld zelf aan het werk zijn. In kinderdagverblijven worden de kinderen ingedeeld in groepen van hun eigen leeftijd. Tijdens hun verblijf eten ze, doen ze middagdutjes en spelen ze. Net als thuis.

Instellingen voor opvoedingsondersteuning

• Voorbeelden van deze instellingen zijn bijvoorbeeld jeugdgezondheidszorg, thuiszorg, GGD, Bureau Jeugdzorg, opvoedpunten, scholen en maatschappelijk werk. Ook wordt opvoedingsondersteuning steeds meer via Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) aangeboden. Binnen deze instellingen kunnen ouders individuele begeleiding bij het opvoeden krijgen, of groepsgewijze opvoedingsondersteuning via themabijeenkomsten en oudercursussen. Daarnaast zijn deze instellingen ook altijd een algemene bron van vrij verkrijgbare informatie over opvoeden en alles wat daarbij komt kijken.

Wat is de taakomschrijving als orthopedagoog?

• De taak van de orthopedagoog is een behandeling te bieden voor mensen met problemen in hun ontwikkeling. Hiervoor doet de orthopedagoog psychologisch onderzoek om te achterhalen wat die problemen precies zijn en wat daarvan de oorzaak is. Bij de behandeling betrekt de orthopedagoog ook de begeleiders of familie en vrienden.

Wat zijn de functie-eisen aan een orthopedagoog?

• Een orthopedagoog heeft een bachelor in pedagogiek afgerond en een master in orthopedagogiek.
• Orthopedagogiek is dus een specialisatie in het wetenschappelijk onderwijs.
• De orthopedagoog is bevoegd onderzoeken te doen om de problematiek of ontwikkelingsafwijking vast te stellen.

Wat zijn belangrijke competenties voor een orthopedagoog?

• Orthopedagogen moeten verstand hebben van mensen en hun gedrag, de invloeden op dat gedrag en het gedrag tussen mensen.
• Ze gaan uit van wat cliënten wél kunnen en hoe ze zich zo snel mogelijk zelf kunnen leren te redden.
• Kenmerkend voor een orthopedagoog is dat hij/zij zijn acties altijd zo goed mogelijk afstemt met ouders en andere opvoeders. Een orthopedagoog is helder over wat hij/zij zal doen en wil bereiken.

Welke type persoon past bij een orthopedagoog?

• Als orthopedagoog moet je goed kunnen luisteren naar ouders en kinderen. Ook moet je goed kunnen samenwerken, ben je sociaal vaardig en heb je inzicht in de verhoudingen tussen mensen. Een orthopedagoog moet consequent zijn en een goede planner. Ten slotte moet een orthopedagoog leergierig zijn om altijd op de hoogte te kunnen blijven van de laatste ontwikkelingen in zijn of haar vakgebied.

Wat is de taakomschrijving als pedagogisch medewerker jeugdzorg?

• Als pedagogisch werker jeugdzorg verzorg en begeleid je kinderen en jongeren tot en met 18 jaar. Ook voed je deze kinderen op. Zij hebben die hulp nodig omdat hun ouders of verzorgers niet voor hen kunnen zorgen. Het kan ook zijn dat ze ontwikkelingsachterstanden of gedragsproblemen hebben.
• Met een team zorg je ervoor dat deze jongeren een prettige en veilige leefomgeving hebben. Je bedenkt bijvoorbeeld activiteiten of voertgesprekken met ze. Het behandelteam stelt een behandelplan op waarmee jij de jongeren probeert te stimuleren in hun ontwikkelingOok zorg je ervoor dat ze zelfstandig kunnen leven.
• Je geeft hulp per individu en per groep. Ook dagelijkse verzorging als schoonmaken en de was doen, hoort bij je werk.

Wat zijn de functie-eisen aan een pedagogisch medewerker jeugdzorg?

• Je kunt aan de slag als pedagogisch medewerker jeugdzorg B na het afronden van de mbo-4-opleiding Pedagogisch Medewerker Jeugdzorg l. Voor een functie als pedagogisch medewerker jeugdzorg A moet je de hbo-opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening hebben afgerond.

Wat zijn belangrijke competenties voor een pedagogisch medewerker jeugdzorg?

• Je bent in staat voor de jongeren een huiselijke en veilige sfeer te creëren, zodat het behandelplan goed uitgevoerd kan worden.
• Als pedagogisch medewerker jeugdzorg A kan je zelf bepalen welke behandeling je toe gaat passen.
• Ook horen bij deze functie coördinerende taken en dus meer verantwoordelijkheid: je houdt de planning en de praktische uitvoering van de zorg in de gaten.

Welke type persoon past bij een pedagogisch medewerker jeugdzorg?

• Je bent stressbestendig. Je bent respectvol naar andere mensen toe, hebt een motiverende persoonlijkheid, kunt goed luisteren en je bent geduldig.
• Daarnaast moet je je goed in kunnen leven in de wereld van anderen, in het bijzonder van jongeren.
• Je bent betrokken, creatief en bezit heel goede communicatieve vaardigheden.
• Als pedagogisch medewerker jeugdzorg A moet je ook beschikken over leidinggevende kwaliteiten.

Wat is de taakomschrijving als sociaal pedagogisch hulpverlener?

• Als sociaal pedagogisch hulpverlener (SPH'er) ondersteun je mensen die niet meer zelfstandig kunnen leven door een beperking, psychische problemen of problemen op het gebied van justitie of opvoeding. Dit kan je doen bij een instelling, een dagactiviteitencentrum, een werkproject of een begeleid wonen-project. Je werkt daarbij veel samen met andere hulpverleners zoals orthopedagogen, psychologen en verpleegkundigen.

Wat zijn de functie-eisen aan een sociaal pedagogisch hulpverlener?

• Je hebt een hbo-opleiding SPH afgerond. Deze kun je bij veel hogescholen volgen, zowel voltijd, deeltijd en duaal. Ook kan je in deze functie aan de slag na het afronden van de mbo-4-opleiding Pedagogisch Medewerker Jeugdzorg..

Welke type persoon past bij een sociaal pedagogisch hulpverlener?

• Je hebt een stevige persoonlijkheid en kunt goed met mensen omgaan. Je hebt inzicht in de verhoudingen tussen mensen, met name tussen kinderen en hun opvoeders. Je bent een analytisch denker; je kan een probleem eerst analyseren, dan een oplossing bedenken en op basis daarvan een advies opstellen. Hiervoor heb je ook een onderzoekende houding nodig. Je hebt een brede interesse, kunt goed samenwerken en je bent creatief.