Tip: check altijd de up-to-date regel- en wetgeving; beleid is aan veranderingen onderhevig.

• als je tijdens je verblijf in het buitenland getrouwd bent en/of kinderen hebt en je wilt je partner en kinderen meenemen bij terugkeer naar Nederland, dan krijg je veelal te maken met het integratietraject (zoals alle migranten in Nederland).
• je partner en kinderen mogen ook in Nederland verblijven als:
  • je de Nederlandse nationaliteit hebt of verblijfsvergunning hebt.
  • het familie- of gezinslid bij je gaat wonen.
  • je voldoende geld hebt om je familie- of gezinslid te onderhouden. Dit betekent: je verdient minimaal het wettelijk minimumloon. 
• ga je (weer) in Nederland werken en neem je (niet-Nederlandse) familie- of gezinsleden mee naar Nederland? Als jullie tegelijk Nederland inreizen, is het handig als de werkgever de aanvragen voor de verblijfsvergunning voor hen tegelijk indient met die van jezelf.
• heeft je (niet-Nederlandse) partner werk dat hij mee kan nemen naar Nederland (bijvoorbeeld werk in Nederland voor een buitenlandse werkgever, of werk als freelancer) dan is er in het algemeen geen werkvergunning nodig; wel is het noodzakelijk uit te zoeken onder welk belastingregime (dat van het land van de buitenlandse werkgever of dat van Nederland) inkomstenbelasting betaalt moet worden; dat hangt onder andere af van eventuele belastingverdragen tussen beide landen.
• voor een meekomende niet-Nederlandse partner kan het raadzamer zijn alleen een verblijfsvergunning aan te vragen en niet de Nederlandse nationaliteit; doe je dit wel dan is de kans groot dat hij of zij de eigen nationaliteit moet afstaan (indien mogelijk, sommige landen staan dit niet toe). Het Nederlandse beleid rondom dubbele nationaliteiten wordt steeds strenger.
• er zijn extra voorwaarden, zoals:
  • je familie- of gezinslid moet over een paspoort beschikken.
  • laat zich inschrijven in de Basisregistratie Personen.
  • verzekert zich tegen ziektekosten binnen 4 maanden na afgifte van de verblijfsvergunning.
  • en neemt deel aan een inburgeringstraject.
• je familie- of gezinslid moet zich al in het buitenland voorbereiden op het verblijf in Nederland; dat geldt sowieso voor familie- of gezinsleden vanaf 18 jaar tot de wettelijke AOW-leeftijd die een machtiging tot voorlopig verblijf nodig hebben om Nederland in te reizen.
  • zij zijn verplicht het basisexamen inburgering buitenland te doen bij de Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat.
  • hierbij wordt de basiskennis van de Nederlandse taal en samenleving getoetst.
  • pas als je familie- of gezinslid in het buitenland is geslaagd voor dit basisexamen, kun je de aanvraag voor een machtiging tot voorlopig verblijf indienen.
  • het resultaat is 1 jaar geldig. Na het behalen van het examen heb je dus 1 jaar de tijd om een aanvraag in te dienen.
• voor een partner geldt dat het kan gaan om een echtgenoot of echtgenote, een geregistreerd partner of een ongehuwd partner. In dat laatste geval moeten jij en je partner een “duurzame en exclusieve relatie” met elkaar hebben. Ook moeten jullie allebei minimaal 21 jaar oud zijn.
• voor adoptie- en pleegkinderen gelden andere voorwaarden van voor kinderen die onder je rechtmatig gezag staan.
• als je eenmaal in Nederland gaat scheiden en niet meer samenwoont met je echtgenote en kinderen, dan voldoen zij niet meer aan de voorwaarden voor een verblijfsvergunning als familie- of gezinslid. Dit kan gevolgen hebben; situaties worden individueel bekeken.

Los van de 'technische' details bij het terugkeren naar Nederland met een niet-Nederlandse partner, zijn er ook de volgende aandachtspunten:

• afhankelijk van de manier waarop je terugkeert, de voorzieningen die een eventuele Nederlandse werkgever biedt en de tijd die je Nederlandse partner na terugkeer wel of niet heeft, moet je er als buitenlands partner rekening mee houden dat veel regelzaken op jezelf aankomen.
• dat kan nog wel eens lastig zijn als je de Nederlandse taal nog niet voldoende beheerst; denk aan het regelen van school, huisvesting, het opbouwen van een sociaal netwerk, het vinden van betaald of vrijwilligerswerk, etc.
• het kan waardevol zijn je als buitenlands partner aan te sluiten bij een internationaal netwerk in Nederland, bijvoorbeeld gericht op expat partners.
• ieder individu dat 'terugkeert' uit het buitenland heeft een periode van gewenning en acceptatie nodig; dat proces kan extra intensief zijn wanneer er een Nederlander met een niet-Nederlandse partner bij betrokken is. Terugkeer en gewenning wordt dan vaak anders ervaren, de diverse fasen bij terugkeer worden anders doorlopen of varieren in duur. Zo veel mogelijk open blijven communiceren is dan helemaal essentieel.