Wonen en leven in het buitenland

Wat is je hoofddoel van een mogelijk vertrek om te wonen, werken of ondernemen in het buitenland?

Rondom emigratie of een lang verblijf in het buitenland zijn er altijd plussen en minnen te bedenken.

• Het duurt gemiddeld vier jaar voordat emigratieplannen worden verwezenlijkt, blijkt uit onderzoek én de praktijk.
  • De eerste twee jaar vormen veelal een oriëntatiefase, waarbij potentiële vertrekkers online onderzoek doen en, als dat mogelijk is, het desbetreffende land bezoeken.
  • In de twee jaar daarna is het tijd om knopen door te hakken en allerlei regelzaken op te pakken.

Zit je in de oriëntatiefase, stel dan allereerst het hoofddoel voor jou, en eventuele partner en kinderen, van het lange verblijf in het buitenland c.q. de emigratie vast.

• Wat wil je of willen jullie er in de kern mee bereiken?
• Hou dit hoofddoel goed voor ogen; bedenk in alle fasen van je voorbereiding, maar ook regelmatig na aankomst in het buitenland, of je nog steeds in lijn bent met dat hoofddoel. Of is het wellicht tijd om je hoofddoel aan te passen?

Waarom vertrekken mensen naar het buitenland?

• Lang niet iedereen die moeite heeft met het feit dat Nederland te volgebouwd raakt, of dat de maatschappij zo sterk is veranderd, of dat het huidige leven niet meer bevalt, kiest voor wonen of werken in het buitenland.
• Een lang verblijf in het buitenland, of emigratie, is lang niet altijd "de oplossing" voor een gevoel van onvrede met je huidige situatie. Een carrièreswitch, verhuizing binnen Nederland of vrijwilligerswerk waarmee je een maatschappelijke bijdrage levert is voor sommigen voldoende.
• Toch hakken veel mensen uiteindelijk wel die knoop door en verhuizen voor langere tijd of voorgoed naar het buitenland.
• Uit enquêtes onder potentiële emigranten, blijkt dat (men kon meerdere motieven noemen):
  • 24% van de toekomstige vertrekkers "meer rust, ruimte en een natuurlijke omgeving voor de opvoeding van hun kinderen" zoekt
  • 23% gaat vertrekken omdat ze de "slechte mentaliteit in Nederland zat zijn"
  • 21% het aankomende pensioen als belangrijke reden opgeeft
  • 19% de slechte mentaliteit in Nederland noemt
  • 10% Nederland wil verlaten vanwege de migrantencrisis
  • 8% vertrekt omdat men een baan vindt in het buitenland
  • 3% de criminaliteit als hoofdreden benoemt
  • 1% Nederland wil verlaten vanwege de files

Onderliggende motivaties zijn, net als het hoofddoel, uiteraard persoonlijk. Ook die zijn goed om voor jezelf en eventuele gezinsleden in kaart te brengen.

• Om je op weg te helpen met je persoonlijke lijst hieronder de bekendste motieven om Nederland in te ruilen voor een nieuw woonland.
• Ook lees je een aantal overwegingen en nuances; neem het mee in je voorbereidingen maar laat je er uiteraard niet door ontmoedigen.

Waar extra op te letten als je erover nadenkt te gaan wonen of werken in het buitenland?

• Zoek bij het beschrijven en vastleggen van motieven om uit Nederland te vertrekken vooral naar een positieve insteek.
  • In plaats van “Ik word helemaal gek van dat benauwde, volgebouwde land”: “Ik heb in mijn dagelijkse leefomgeving meer behoefte aan ruimte en rust.”
  • Neem het motief, als het voor jou erg belangrijk is, mee in je verkenning van een nieuwe woonlocatie; kies -in dit voorbeeld- eerder voor een rustig dorp dan die wereldstad, of zoek naar woonruimte in een rustige woonwijk met meer groen.
• Geef aan al je vertrek-motieven een waarde (bv. van 1 tot 5, van meest naar minst belangrijk) en rangschik je motieven naar die waardes. Wat is voor jou het allerbelangrijkste? Wat weegt ook mee maar is minder essentieel?
• Hou die motieven goed voor ogen bij je oriëntatie op woonland en leefomgeving en sluit met name compromissen op minder belangrijke aspecten.

Wat zijn 9 veelgenoemde motieven om wél te gaan wonen, werken of ondernemen in het buitenland?

1 - Weg willen uit Nederland

Motivatie & verwachting

• Het gevoel van onbehagen of onvrede dat nu nog overheerst zal na vertrek uit Nederland kleiner worden.
• Voorbeelden: "Mijn land is niet meer wat het geweest is", "In dit land wil ik mijn kinderen niet laten opgroeien", enzovoort.
• Als het niet lukt, "dan komen we toch gewoon weer terug"?

In kaart brengen & opschrijven

• Wat ligt precies aan de basis van dat gevoel van onbehagen?
• In hoeverre ga je dat gevoel niet ook (na de eerste roze wolken) op je nieuwe bestemming voelen?
• Wat maakt je droombestemming zoveel idealer dan je huidige woonlocatie?
• Terugkomen is altijd een optie. Maar levert ook heel veel regelwerk op en kan voor jezelf of richting je omgeving voelen als 'falen'.

2 - Economische omstandigheden & werk

Motivatie & verwachting

• Betere economische omstandigheden in nieuwe thuisland.
• Grotere kans op vinden van (passend) werk.
• Meer vrijheid en minder geregel om een eigen business op te starten.

In kaart brengen & opschrijven

• Doe grondig onderzoek naar je kansen op de arbeidsmarkt in je nieuwe woonland. Welke regels c.q. belemmeringen zijn er eventueel voor buitenlanders die willen werken? Zijn diploma's, referenties en werkervaring er geldig en/of bruikbaar?
• Onderzoek mogelijkheden voor je partner ('dual career'). Of, als je wordt uitgezonden, vraag of je werkgever ook spouse career counseling services aanbiedt of ondersteunt.
• Wil je een eigen business starten? Doe een gedegen marktonderzoek en stel een business plan op dat je ook laat toetsen. Neem ook mee of er op kortere termijn mogelijke alternatieve inkomsten zijn, voor het geval dat de inkomsten (of kosten) van je eigen business anders blijken dan verwacht (of gehoopt).

3 - Meer van de wereld willen zien, avontuur, langgekoesterde droom najagen

Motivatie & verwachting

• Een vertrek is de ultieme invulling van de wens om lang in het buitenland te kunnen verblijven.
• Het langverwachte avontuur: alles wordt nieuw, alles wordt anders.

In kaart brengen & opschrijven

• Een valkuil die een deel van de terugkeerders (achteraf) benoemt: het idealiseren van "het buitenland", naar aanleiding van eerdere korte of lange reiservaringen en vakanties.
• Check tijdig of alle mee-vertrekkende personen (partner, gezinsleden) óók die droom koesteren -of er in ieder geval in mee willen gaan.
• Het écht integreren, vrienden maken en volledig geaccepteerd worden in een nieuwe samenleving en cultuur is volgens veel mensen die zijn vertrokken niet onmogelijk maar soms wel complex. Een lange adem is nodig; óók als je in België, Duitsland of Frankrijk gaat wonen en werken.

4 - Levenskwaliteit

Motivatie & verwachting

• Het klimaat is beter dan in Nederland.
• Het leven ergens anders is relaxter en minder stressvol.
• Je gezondheid zal verbeteren.
• Er is minder regeldruk, een beter belastingklimaat, minder overheid.
• Er is meer ruimte, een mooiere of makkelijker bereikbare natuur.

In kaart brengen & opschrijven

• Het klimaat kan variëren, afhankelijk van het seizoen. Baseer je niet alleen op eerdere vakanties, hou eens -via een online weersite of weerapp- een jaar lang de ups én downs in de gaten. Langdurige landverhuizers geven aan de Hollandse seizoenen te missen, het voortdurend werken in tropische omstandigheden kan ook ónaangenaam zijn en klimaatomstandigheden veranderen wereldwijd. Neem ook de risico's op weersextremen (natuurbranden, overstromingen, extreme hittegolven, orkanen) mee in je overwegingen.
• Hoe stressvol je leven is hangt mede af van je eigen persoon. Een vertrek naar het buitenland of emigratie levert in eerste instantie meer (regel- en aanpassings)stress op, er kunnen nieuwe zorgen ontstaan als werk of het eigen bedrijf tegenzit.
• Minder regeldruk of een meer teruggetrokken overheid betekent ook dat basisvoorzieningen anders ingevuld worden of er niet zijn. Dat zaken soms "gaan zoals ze gaan" zonder dat je er invloed op hebt. Dat het verkrijgen van vergunningen een slopend proces kan zijn of dat afspraken geen afspraken blijken te zijn.
• De gezondheidszorg is vaak anders ingericht dan in Nederland. Medische voorzieningen kunnen minder toegankelijk of in de buurt zijn dan je gewend was.

5 - Meer tijd voor elkaar/met gezin

Motivatie & verwachting

• De hectiek van het drukke Nederlandse (gezins)leven achterlaten.
• Meer tijd kunnen besteden aan zaken waar het écht om draait: elkaar en de eventuele kinderen.

In kaart brengen & opschrijven

• Zie ook "levenskwaliteit": hoe hectisch je leven is heb je mede zelf in de hand. Maar een aantal factoren dat zorgt voor hectiek (werk, school, sociale relaties) zal niet veel veranderen.
• Ga je een eigen bedrijf starten in het buitenland? Veel starters in het buitenland geven aan -zeker in de eerste jaren- eerder mínder tijd voor elkaar en het gezin te hebben. Het combineren van woon- en werklocatie, waardoor je "dichter bij elkaar bent", heeft daarbij voor- en nadelen. Het maken -en nakomen- van concrete afspraken omtrent het uit elkaar houden van werk en privé kan helpen.
• Als, al dan niet na verloop van tijd, door allerlei omstandigheden de onderlinge verhoudingen verslechteren kan het minder makkelijk zijn deze weer te verbeteren. Zeker als je in het buitenland volledig op jezelf bent aangewezen, als je een klein sociaal netwerk hebt.
• Meer tijd voor elkaar betekent ook het meer loslaten van (écht contact met) achterblijvers, familie, vrienden.

6 - Relatie in het buitenland

Motivatie & verwachting

• Samenwonen met vriend/vriendin in het buitenland.

In kaart brengen & opschrijven

• Veel Nederlanders leven met hun niet-Nederlandse partner succesvol samen in het buitenland.
• Toch zijn er ook veel voorbeelden van uiteindelijk botsende culturen, communicatiestoornissen, te sterk gemis van eigen cultuur of te grote aanpassing van één kant. Zeker wanneer de nieuwe woonlocatie die van "de ander" is.
• Sommige mensen kiezen -als dat financieel haalbaar is- bewust voor een volledig nieuwe woonlocatie. Dan moeten beide partners wennen en een nieuw leven gaan opbouwen. Natuurlijk heeft ook dat nadelen.

7 - Persoonlijke ontwikkeling

Motivatie & verwachting

• Emigratie zorgt voor een sterke persoonlijke ontwikkeling.
• Je moet jezelf zien te redden, leren integreren in andere leefomstandigheden en culturen, ontsnappen aan je eigen 'automatische piloot'.
• Je wordt creatiever, doortastender, flexibeler.
• Je verbetert je taalkennis en sociale vaardigheden.

In kaart brengen & opschrijven

• Het is belangrijk dat je ook openstaat voor de mogelijk negatieve impact van deze ontwikkeling: de confrontatie met jezelf, niet meer even kunnen leunen op voor jou vertrouwde anderen.
• Je partner en/of gezinsleden hebben ieder hun eigen fasen in deze ontwikkeling. Ieder doorloopt een eigen proces; dat kan ook scheve gezichten, conflicten, jaloezie of heimwee opleveren.

8 - Veiligheid

Motivatie & verwachting

• Meer sociale en economische veiligheid dan in Nederland.

In kaart brengen & opschrijven

• Het is niet altijd eenvoudig vooraf te achterhalen of jouw andere overtuigingen in de cultuur van je nieuwe woonland écht beter geaccepteerd worden, of dat het slechts schijn-acceptatie is.
• Een nieuwe woonlocatie kan onverwachte nieuwe veiligheidsissues met zich mee brengen (van platteland naar drukke stad of andersom, andere vormen van criminaliteit, grotere noodzaak van zelfredzaamheid van je kinderen).
• Je sociale veiligheid kan kleiner zijn dan je gewend was; zeker als je sociale kring relatief klein is of wanneer je niet écht geaccepteerd wordt door de locals.

9 - Al die regeltjes...

Motivatie & verwachting

• Veel (potentiële) vertrekkers geven als één van de motieven aan "minder regeldruk dan in Nederland". Nederland wordt, of werd, ervaren als land waar door allerlei wet- en regelgeving steeds minder ruimte is ontstaan voor persoonlijke vrijheid. "Voor alles is wel een regel en formulier bedacht."

In kaart brengen & opschrijven

• Terecht of niet; alleen al een dergelijk gevoel van (te) hoge regeldruk kan al genoeg motiveren om daadwerkelijk te emigreren.
• Tegelijkertijd kun je dit best relativeren. Zo is het bijvoorbeeld zo dat:
  • Ook de Nederlandse overheid de wens heeft om, waar het kan, wet- en regelgeving juist weer te beperken. Even los van de vraag of dat nu lukt, of maar deels.
  • (Veel) regels er niet zomaar zijn. Ze zijn ontstaan zijn vanuit een bepaalde cultuur en behoefte aan bijvoorbeeld orde, veiligheid, bescherming, een vangnet.
  • Ook in landen buiten Nederland (veel) regelgeving bestaat. Denk bijvoorbeeld aan de invoer van dieren of planten, de (zeer) strenge straffen bij sommige overtredingen, (te) flexibele regelgeving omtrent wapenbezit, te strenge (of juist te softe) regelgeving omtrent alcohol en (soft) drugs, straffen omtrent het tonen van gevoelens in het openbaar, kleding- en gedragsvoorschriften, andere zienswijzen op mensenrechten, (on)verdraagzaamheid wanneer je een niet-gangbare geloofsovertuiging hebt.

Quotes en ervaringen

Het leven bestaat uit hoofdstukken. Onze kinderen gingen richting middelbare school en we dachten na over hun en onze toekomst op een andere plek. Het was zoeken naar een volgende fase in ons leven, met minder tijd op kantoor en minder e-mails. En vooral wilden we die lange grijze winters ontwijken.

Spanje emigrant

- Wat ik fijn vond in Nederland: brood en kaas; structuur, duidelijkheid en eerlijkheid; zorg voor dier, natuur en historie; open-minded zijn; zeilen; vrijheid; schone lucht; gelijkheid; de doe-maar-gewoon-dan-doe-je-al-gek-genoeg mentaliteit; gezelligheid

- Wat ik niet mis uit Nederland: het leven zonder bergen; het klimaat; onvriendelijkheid; het gehaaste leven; de beperkte openingstijden op het Nederlandse platteland; de beperkte service en soms echte onvriendelijkheid als je uit eten gaat; ongastvrijheid; de beperkte diversiteit in landschap; fruit: duur en vaak niet vers; afstand tussen mensen en gebrek aan onderlinge warmte

Colombia nomad

75 procent van de pensioenmigranten geeft aan na emigratie veel gelukkiger te zijn dan daarvoor. Maar op een schaal van 1 tot 5 scoort hun ‘levensgeluk’ slechts iets hoger dan dat van pensionado’s die in Nederland blijven, 4 tegenover 3,7.
Proefschrift onderzoek onder pensioenmigranten

Wat zijn motieven om naar het buitenland te vertrekken zonder partner of kinderen?

Wanneer je een partner en/of kinderen hebt, is er nog een aantal extra afwegingen rondom de beslissing 'wel of niet vertrekken naar het buitenland'.

Natuurlijk is vaak het uitgangspunt om sámen met je eventuele partner en kinderen te verhuizen. In sommige situaties maak je in je relatie of gezin toch een andere keuze.

Bijvoorbeeld omdat:

• het land van bestemming niet veilig (genoeg) is voor je partner en/of kinderen -> je zal een afweging moeten maken of het land dan wel veilig (genoeg) is voor jezelf, welk risico je daarin (gezamenlijk) bereid bent te nemen.
• je salaris/verwachte inkomsten niet, of vooralsnog niet, berekend zijn op verhuizen met het hele gezin; bijvoorbeeld als je van plan bent een bed & breakfast of hotel te gaan runnen in het buitenland.
  • je kan er dan gezamenlijk voor kiezen eerst alleen de zaak op te starten waarbij je partner inkomen in Nederland blijft genereren.
  • zodra het bedrijf goed staat en er voldoende inkomen uit te halen valt verhuizen dan ook je partner en eventuele kinderen.
• je kinderen in een belangrijke fase zitten qua opleiding c.q. er is geen goed of passend onderwijs te vinden op de nieuwe woonbestemming.
• je partner een succesvolle carrière heeft en die niet wil opgeven, maar ook geen mogelijkheden ziet om die in het buitenland vorm te geven.
• je een andere sociale acceptatie verwacht: samenwonende partners of partners van hetzelfde geslacht worden in sommige landen niet als samenwonend beschouwd.
• de periode dat je naar het buitenland gaat, naar verwachting van beperkte duur is; bijvoorbeeld wanneer je wordt uitgezonden door een werkgever. De nadelen van een tijdelijke verhuizing met partner en kinderen wegen soms sterker dan de voordelen.
• je partner niet mag werken in het beoogde nieuwe woonland, of omdat er te weinig (vrijwilligers)werkmogelijkheden zijn voor een zinvolle dagbesteding.
• de motieven of wensen van jou, je partner en eventuele kinderen teveel uiteenlopen, of jouw wens om in het buitenland te gaan wonen gewoon niet wordt gedeeld.

Wat zijn gevolgen voor je belastingplicht als je partner en/of kinderen in Nederland blijft wonen?

Let ook op je belastingpositie als je naar het buitenland vertrekt, terwijl je gezin in Nederland blijft. Als je (tijdelijk of langdurig) in het buitenland gaat wonen en werken, maar je partner en/of kinderen in Nederland blijven, kan dat namelijk gevolgen hebben voor je belastingplicht.

• de Belastingdienst kijkt niet alleen naar waar je fysiek verblijft, maar vooral naar waar je “centrum van levensbelangen” ligt. Wonen je partner en kinderen in Nederland, staat je woning hier nog op jouw naam, en loopt bijvoorbeeld je zorgverzekering of hypotheek nog via Nederland? Dan kan Nederland jou nog steeds als binnenlands belastingplichtige zien.
• in dat geval kan het zijn dat je ook over je buitenlandse inkomen (gedeeltelijk) belasting moet betalen in Nederland. Dat is niet altijd fiscaal gunstig, zeker als er in je werkland óók belasting wordt geheven.
• Nederland heeft met veel landen een belastingverdrag om dubbele belasting te voorkomen. Toch blijft het belangrijk om goed te checken welk land het heffingsrecht heeft over jouw inkomen, pensioen of eventuele vermogensinkomsten.
• houd er rekening mee dat ook andere regelingen geraakt kunnen worden, zoals toeslagen, pensioenopbouw, zorgverzekering en je AOW-rechten.
• als je (voorlopig) ingeschreven blijft in Nederland, kan dat gevolgen hebben voor je wereldinkomen en de toepassing van heffingskortingen en aftrekposten.

Vooral bij situaties waarin (minimaal) één gezinslid in Nederland blijft en de ander in het buitenland werkt, kijkt de Belastingdienst nauwkeurig naar de feitelijke omstandigheden.

Quotes en ervaringen

Mijn nieuwe partner was al jaren actief in Duitsland; eerst als stagiair, later als zelfstandig ondernemer. Mijn liefde voor hem was voor mij genoeg om de stap te nemen; ik heb mijn baan opgezegd en ben hem achterna gegaan. Spannend, want ik moest veel opgeven en in het begin wist ik niet wat ik ervoor terug kreeg. Ik ben in de plaatselijke supermarkt aan de slag gegaan, thuiszitten is niets voor mij. Na het legaliseren van mijn diploma's bij de rechtbank kon ik enkele maanden later als verpleegkundige terecht bij het verpleeghuis in het dorp.

Duitsland emigrant

We hebben besloten nog een paar jaar te wachten om te emigreren. De belangrijkste reden? Dan is de oudste van school af (18 jaar) en zijn de andere 2 ook groot genoeg om met hun broer in het vliegtuig te stappen en de grote vakantie bij ons door te brengen. Wel blijft het een heel dubbel gevoel. Mijn man en ik willen dolgraag naar Australië, maar het is nog te vroeg.

Potentiële emigrant Australië

Uit een enquête onder HR-expat-managers van ruim vierhonderd bedrijven wereldwijd blijkt dat 53 procent van de werknemers een uitzending weigerde, vanwege het gebrek aan werkmogelijkheden voor de partner.

De ideale nomad, expat of emigrant...die bestaat uiteraard niet. Een arts die als enige niet-Afrikaan in een klein ziekenhuisje in Oost-Kenia gaat werken heeft deels andere competenties nodig dan een startend ondernemer die een joint-venture op de booming Chinese markt wil opzetten.

Wat zijn de 10 doorslaggevende skills voor succes bij wonen en werken in het buitenland?

1. Lokale taalvaardigheid: kunnen communiceren in de taal van het land opent letterlijk deuren: van dagelijkse boodschappen tot diepere relaties.
2. Geloof in eigen competenties (zelf-effectiviteit): vertrouwen hebben dat je uitdagingen aankunt, ook als dingen anders lopen dan gepland.
3. Interpersoonlijke vaardigheden: goed kunnen omgaan met mensen met andere waarden, gewoonten en communicatiestijlen.
4. Sociale betrokkenheid: de neiging om actief contact te zoeken en sociale netwerken op te bouwen.
5. Initiatief nemen: niet bang zijn om initiatief te nemen of jezelf zichtbaar te maken in nieuwe situaties.
6. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen: je snel kunnen instellen op nieuwe omstandigheden, regels of verwachtingen.
7. Emotionele stabiliteit: de rust kunnen bewaren bij stress, cultuurshock of tegenslagen.
8. Vriendelijkheid en open houding: positief, respectvol en nieuwsgierig staan tegenover mensen en hun cultuur.
9. Culturele intelligentie (CQ): inzicht hebben in hoe cultuurdenken werkt en hoe je jouw gedrag daarop afstemt.
10. Zelfreflectie en bereidheid om te leren: regelmatig stilstaan bij je ervaringen en bereid zijn om te groeien, bij te sturen en te leren van fouten.

Eerdere internationale (werk)ervaring is vaak geen voorspeller van succesvolle (werk)prestaties bij een nieuw langer verblijf in het buitenland; met name bij expats die herhaaldelijk zijn verhuisd kan ook een zekere mate van "moeheid om je wéér aan te passen" optreden.

Welke vaardigheden en competenties komen altijd van pas als je gaat wonen of werken in het buitenland?

• authentiek zijn: bij jezelf blijven met open blik naar anderen en andere culturen, bewustzijn van eigen krachten en tekortkomingen
• betrokken zijn: verantwoordelijkheid nemen, loyaal zijn, stimuleren van betrokkenheid van anderen
• kunnen communiceren: interculturele communicatievaardigheden
  • zonder vooroordelen openstaan voor andere culturen
  • jezelf willen verdiepen in de lokale taal & cultuur
  • je Nederlandse -vaak wat harde- taal en manier van spreken loslaten
  • groeten bij binnenkomen en weggaan
  • het weglaten van de typisch Nederlandse 'prikkelende' humor
  • afleren om ongezouten je mening te geven
• creatief zijn: oplossingsgericht denken, ideeën aandragen
• flexibel zijn, je willen aanpassen:
  • het dagelijks leven en algemene levensomstandigheden in een andere cultuur
  • andere omgangsvormen met mensen uit de gastcultuur
  • andere werkomstandigheden
• kunnen inleven: je kunnen verplaatsen in anderen, jezelf op gepaste momenten kunnen wegcijferen, kunnen omgaan met verschillen, je eigen tradities en opvattingen wat naar de achtergrond verplaatsen
• integer zijn: eerlijk zijn, respect tonen aan anderen, handelen naar algemeen geldende normen en waarden van nieuwe woon- en werkomgeving, discreet zijn
• willen en kunnen leren: openstaan voor nieuwe dingen en ervaringen
• durf hebben: risico's durven nemen, uitstraling hebben
• kunnen netwerken: opbouwen van nieuwe contacten, de tijd nemen voor ontmoetingen of bij het regelen van zaken, sociaal initiatief nemen
• omgevingsbewust zijn: oog hebben voor de verschillen in je nieuwe woon- en werkomgeving ten opzichte van wat je zelf als 'normaal' beschouwt, cultuursensitief zijn
• genuanceerd kunnen oordelen: kunnen relativeren, verschillende invalshoeken kiezen, interactie stimuleren
• kunnen plannen en organiseren
• stressbestendig zijn: om kunnen gaan met tegenslagen, teleurstellingen kunnen verwerken, relativeren en prioriteiten kunnen stellen
• resultaat gericht zijn: doorzettingsvermogen hebben, flexibel zijn, lange termijn kunnen zien
• kunnen samenwerken: in teamverband kunnen werken, stoppen met de Nederlandse ongeduldigheid, afspraken minder letterlijk nemen dan in Nederland
• zelfvertrouwen hebben

Welke vaardigheden zijn extra prettig als je gaat ondernemen in het buitenland?

NB - dat kan natuurlijk ook gaan om verdieping van skills die ook hierboven al worden genoemd.

• kunnen communiceren in zakelijke taal van je nieuwe woonland
• internationale ondernemersvaardigheden; signaleren en benutten van kansen, anticiperen, visie ontwikkelen, strategisch denken, administratieve vaardigheden, volhouden
• analyseren; verbanden leggen, complexe analyses maken
• creativiteit; innoveren, oplossingsgerichtheid
• klantgericht zijn; servicegerichtheid, stimuleren van anderen om dienstverlening te optimaliseren
• leidinggeven; coördineren, stimuleren, motiveren, verbinden
• overtuigen; overwicht hebben, conflicthantering, onderhandelen, wegen van belangen
• professioneel handelen; vakmanschap, initiatief tonen, excelleren

Welke factoren hebben nog meer invloed op de mate van een succesvol verblijf in het buitenland?

Denk eens na over de volgende vragen:

• Hoe ging je eerder in je leven om met verhuizingen? Ging het je relatief makkelijk af of waren er juist vele (mentale) hobbels?
• Ben je wel eens van baan veranderd en hoe voelde je je daarbij?
• Heb je in je leven tegenslagen gehad en hoe ben je daar mee omgegaan?
• Hou je in het algemeen van verandering, of ga je deze juist altijd uit de weg?
• In hoeverre heb je vooraf kennis van land, taal en cultuur opgedaan?
• In welke mate heb je je voldoende voorbereid op praktische én emotionele zaken?
• In hoeverre hebben een eventuele partner en/of kinderen de gedeelde behoefte om te vertrekken?
• In hoeverre kan je partner eveneens een baan vinden ("dual career")? Uit een onderzoek onder 270 multinationals bleek vooral de dubbele carrièrewens een struikelblok voor het doorgaan van de uitzending van een werknemer naar het buitenland.

Quotes en ervaringen

Ik had nog geen enkele buitenlandervaring. Om door te kunnen groeien bij mijn werkgever, een multinational, merkte ik dat buitenlandervaring -zonder dat het uitgesproken werd- wel een vereiste was. Ik wilde via deze werkgever in het buitenland gaan werken aan mijn talen, cultureel inzicht, management skills. Een bredere blik krijgen. Wel met de bedoeling om na een aantal jaar weer terug te keren naar Nederland.

USA expat

The most important skill, besides your online work abilities, that a global nomad needs to have is to be able to refocus. Every airport brings a new home and every seaport new faces and friends, and every town new workspace. You are in constant movement and constant adjusting.

Global nomad

Welke meerwaarde heb je als Nederlander die langere tijd in het buitenland woont of werkt?

• De tijd dat je als Nederlander je thuisland “voorgoed” de rug toekeerde, ligt (ver) achter ons. Lees ook meer bij Is emigratie altijd definitief?
• Wie tegenwoordig vertrekt, blijft vaak verrassend sterk verbonden met Nederland.
• Goedkopere vluchten, digitale communicatie en sociale media maken afstand kleiner dan ooit.
• Je blijft betrokken, deelt kennis en brengt soms zelfs nieuwe inzichten terug.

Hoe blijf je betrokken bij Nederland als je in het buitenland woont of werkt?

Veel Nederlanders in het buitenland willen hun band met Nederland behouden. Dat kan, met wat variatie in hoe intensief je dat wilt of doet, uiteraard op veel manieren:

• regelmatig terugreizen voor familie, werk of vakantie
• contact houden met vrienden en collega’s via beeldbellen en sociale media
• Nederlandse nieuwsbronnen en televisie volgen
• deelnemen aan online communities of lokale Nederlandse verenigingen
• werken voor Nederlandse bedrijven of opdrachtgevers op afstand

Zo blijf je ook als Nederlander in het buitenland verbonden met je thuisland.

Hoe kun je kennis en ervaring delen als Nederlander in het buitenland?

Als je langdurig in een ander land woont, bouw je kennis op die in Nederland zelden beschikbaar is. Je kunt bijvoorbeeld:

• inzichten delen over de lokale cultuur, economie of samenleving
• Nederlanders helpen die naar hetzelfde land willen verhuizen
• bijdragen aan reisinformatie, blogs of lokale expatgroepen
• advies geven over zakelijke kansen of culturele verschillen
• overheden en organisaties voorzien van actuele informatie uit de praktijk

Zo vergroot je de zichtbaarheid en impact van Nederlanders in het buitenland.

Hoe draag je bij aan handel, toerisme en samenwerking tussen Nederland en je nieuwe land?

Met je kennis en netwerk kun je vaak een brug slaan tussen twee landen. Veel Nederlanders in het buitenland:

• helpen bij zakelijke contacten of vertalingen
• stimuleren toerisme richting Nederland
• ondersteunen culturele en educatieve uitwisselingen
• helpen Nederlandse bedrijven op weg in de lokale markt
• brengen mensen met elkaar in contact bij projecten of samenwerkingen

Je bent daarmee een informele ambassadeur van Nederland. Iemand die vertrouwen wekt en verbindingen mogelijk maakt.

Hoe help je andere Nederlanders in het buitenland?

Nederlanders die al langer ergens wonen, zijn óók vaak een belangrijk vangnet voor landgenoten. Je kunt:

• nieuwkomers op weg helpen met praktische informatie
• mensen in noodsituaties op weg helpen, doorverwijzen, adviseren of begeleiden
• vrijwilligerswerk doen binnen de lokale Nederlandse gemeenschap
• signaleren wanneer er hulp nodig is vanuit Nederland

Soms doen organisaties of overheden ook een beroep op je lokale kennis of betrokkenheid.

Waarom wordt de meerwaarde van Nederlanders in het buitenland nog niet altijd erkend?

Hoewel Nederlanders wereldwijd veel bijdragen, blijft hun rol vaak onzichtbaar. Dat komt doordat:

• de gemeenschap verspreid woont over vele landen
• hun impact moeilijk meetbaar is
• er weinig structurele belangenbehartiging is

Toch groeit het besef dat Nederlanders in het buitenland waardevolle vertegenwoordigers van hun land zijn: bruggenbouwers, verhalenvertellers en ervaringsdeskundigen.

Quotes en ervaringen

Het Nederlandse Rode Kruis ging voor 3FM Serious Request naar ZuidSoedan en de Filippijnen. Medewerkers legden contact met mij omdat ik terplaatse hulp biedt aan de lokale bevolking en de situatie heel goed ken.
Filippijnen emigrant

Heeft u op Sri Lanka zakelijke belangen waar u niet altijd zicht of controle op hebt? Zorgen over de kwaliteitseisen van een order? Eigendommen die u zo nu en dan wenst te controleren? Dan ben ik voor u de juiste persoon! Ik ben geboren en getogen in Noord-Holland, maar woon in Sri Lanka. Mijn werk en passie is de belangen van internationale ondernemers op Sri Lanka te behartigen of te controleren.
Sri Lanka expat

Door in het buitenland te reizen, wonen en werken, heb ik geleerd hoe waardevol mijn achtergrond is. Ik verbind nu twee werelden, en dat voelt rijk.
Global nomad

Ik heb geen titel nodig om Nederland te vertegenwoordigen. Gewoon door mezelf te zijn, laat ik zien waar ik vandaan kom.
Canada emigrant