Terugkeer & Remigratie - Themabundel
Wat zijn eerste aandachtspunten als je na lang verblijf in het buitenland of emigratie overweegt terug te keren naar Nederland?
Jaarlijks keren tienduizenden Nederlanders terug na een langer verblijf in het buitenland: mensen die in het buitenland gewoond en gewerkt hebben. Expats keren uiteraard periodiek terug: de uitzending is beëindigd, men keert terug naar het bedrijf in Nederland of een nieuwe baan is gevonden. Maar ook één op de drie emigranten keert uiteindelijk terug naar Nederland, uiteraard om allerlei redenen. Terugkeren blijkt in de praktijk niet altijd mee te vallen. Ben je als expat in het buitenland geweest en liepen de meeste voorzieningen, en je baan, in Nederland door dan zal je over het algemeen minder drempels ondervinden dan wanneer je als emigrant in het buitenland hebt gewoond.
- je hebt er lang naartoe geleefd en dacht dat je Nederland voor een flinke tijd - of voorgoed- had verlaten. Waarom dan toch terugkeer overwegen? De redenen voor emigranten om toch terug te willen keren naar Nederland zijn misschien nog wel diverser dan de redenen om er weg te willen: beter onderwijs in Nederland, het warme klimaat dat toch ging vervelen, een einde aan het contract van uitzending, ziekte, oorlogsdreiging, heimwee, slechte medische omstandigheden, het niet van de grond komen van het eigen bedrijf, de kleinkinderen, het mislukken van een relatie, ouder wordende ouders...
- wat je reden ook is; terugkeren naar Nederland is minstens zo'n grote stap als vertrekken uit Nederland en verdient dus tijdige planning en voorbereiding.
- veel van de keuzehulp, tips, adviezen en checklists die je bij JoHo vindt voor uit Nederland vertrekkende emigranten, gelden evenzeer als je juist weer terugkomt naar Nederland. Loop de diverse keuzehulp items dus eens na, en vertaal de informatie naar de situatie waarin je juist terugkeert naar Nederland.
- daarnaast vind je in deze Terugkeer keuzehulp aanvullende aandachtspunten; check de diverse onderdelen.
Waar op te letten als je na emigratie of lang verblijf in het buitenland een terugkeer naar Nederland overweegt?
Veel terugkeerders omschrijven een gevoel van "overvallen worden" door de veelheid aan praktische en emotionele aandachtspunten bij terugkeer. Terugkeren is eigenlijk ook een soort 'uitzending', met alle fasen en regelperiodes die daarbij horen.
Om dit gevoel te verkleinen, is het belangrijk om waar mogelijk al vóór terugkeer aandacht te besteden aan de volgende punten:
- je terugkeer naar Nederland is eigenlijk ook weer een nieuwe 'emigratie', of een nieuwe 'uitzending', met alle fasen die daarbij horen.
- betrek tijdig alle betrokkenen: je eventuele partner, kinderen, maar ook de mensen die in Nederland weer met je te maken krijgen; maak net als bij je vertrek uit Nederland voor iedereen een plan van aanpak, beschrijf verwachtingen, persoonlijke doelen na terugkeer.
- heroriëntatie op Nederland: afhankelijk van de mate waarin je betrokken bent gebleven bij Nederland kan het goed zijn je via online nieuwssites, kranten, tijdschriften e.d. opnieuw te oriënteren op wat er zoal speelt in Nederland.
- werk vinden in Nederland: start tijdig met je zoektocht, lees de aanvullende tips in deze keuzehulp.
- taal, cultuur & onderwijs: afhankelijk van de periode waarin je buiten Nederland bent geweest kan je kennis van de Nederlandse taal zijn weggezakt; zeker als je afhankelijk bent van een baan in Nederland is het raadzaam deze kennis nog voor terugkeer bij te gaan spijkeren, bijvoorbeeld via Nederlandse les ter plaatse, cursussen op afstand of online taalcursussen.
- uitkeringen: onderzoek of je mogelijk recht hebt op uitkeringen om de periode tot aan nieuw werk makkelijker te kunnen overbruggen.
- woningen: wellicht kun je voor een overbruggingsperiode terecht bij vrienden of familie, maar veel terugkeerders ervaren dit niet als ideaal. Oriënteer je tijdig op de mogelijkheid tijdelijke huisvesting te huren en/of gebruik de makelaarsplatforms voor hernieuwde oriëntatie op woonplaats en koophuizen. Ben je nog niet zeker van de locatie waar je kunt gaan werken, kies dan in eerste instantie voor een huurhuis zodat je flexibel(er) blijft. Als remigrant krijg je trouwens geen voorrang bij wooninstanties.
- als terugkerend expat zal je over het algemeen geholpen worden met baan, woning en eventueel financiële zaken; toch kan terugkeer los van de praktische zaken een behoorlijke (culturele) impact hebben op jezelf, partner en kinderen.
- verreweg de meeste ambtenaren waar je bij remigratie mee te maken krijgt, zijn professionals die je als remigrant objectief benaderen. Hou er in je achterhoofd wel rekening mee dat er soms bij mensen (privé of zakelijk) sentimenten mee kunnen spelen als "je hebt er toch zelf voor gekozen Nederland destijds te verlaten" of "je hebt al die tijd ook geen sociale premies of belasting betaalt in Nederland dus waarom zou je nu ergens recht op hebben". Dat leidt soms tot enige tegenwerking, cynisme of kan wel eens frustrerend zijn, zeker als je ouder bent en vóór je emigratie jarenlang wél premies en belasting hebt betaald.
- check ook de aanvullende aandachtspunten als je terugkeert met kinderen.
Wat zijn aandachtspunten en tips als je na een lang verblijf in het buitenland terugkeert naar je thuisland?
Na een verblijf van enkele, of tientallen, jaren in het buitenland:
- kan je vorige woonlocatie, dorp of stad, er behoorlijk anders uitzien
- kan je moeite hebben met de Nederlandse dagelijkse gang van zaken, routines, gewoonten
- kan het contact met je vrienden en/of familie anders zijn dan je gewend was; jij bent immers vertrokken, je bent veranderd (maar zij misschien ook), het contact dat je digitaal onderhield is toch anders dan wanneer je weer face-to-face contact hebt
- kan je ervaren dat bepaalde aspecten in de Nederlandse samenleving wel degelijk zijn veranderd; ook al hoorde je er op afstand wel eens over, het zelf ervaren kan toch confronterender zijn
- is het begrip bij nog steeds in Nederland wonende familie, vrienden, collega's of zelfs HR-medewerkers niet altijd even groot wanneer je moeite hebt met aanpassen; het is toch immers 'het vertrouwde Nederland'
- ervaar je in de eerste fase van terugkeer vaak een soort euforie (iedereen wil alles van je weten, je hebt nog weinig nieuwe verantwoordelijkheden, voelt jezelf nog 'op vakantie' in Nederland), maar kan je daarna in een zwart gat vallen als het reguliere leven weer begint, de belangstelling wegebt en het aantal verplichte activiteiten toeneemt
Ik was vergeten hoe gehaast iedereen in Nederland is. Gingen we in Australië vaak spontaan bij vrienden of buren op bezoek, in Nederland moest ik wennen aan het feit dat iedereen een volle agenda heeft en je alleen met een vooraankondiging of op afspraak langskomt.
Australië repat
Ik had zeker in het begin moeite met de Nederlandse taal. Ik had continu de Spaanse variant in mijn hoofd, waardoor ik vaak ging hakkelen. Mensen interpreteerden dat als dat ik interessant wilde doen, wilde laten zien dat ik toch echt die bijzondere tijd in het buitenland had gewoond. Maar ik kwam simpelweg gewoon niet op de Nederlandse woorden.
Spanje terugkeerder
Toen we nog in Nederland woonden gingen we met het gezin jarenlang rond Kerst naar ons favoriete restaurant, waar ze ons goed kenden. Dat was stiekem best belangrijk geworden. In het buitenland gingen we ook uit eten rond Kerst, maar dat was toch anders en iedere keer op een andere locatie. Bij terugkeer hadden we ons dan ook voorgenomen deze traditie weer in ere te herstellen. Bleek het restaurant verkocht te zijn, met een andere uitbater dus, volledig verbouwd en een totaal andere kaart. Weg traditie.
Uit Singapore terugkerend expat gezin
Ik was gewend om, op een vriendelijke maar toch ook duidelijke toon met ons huispersoneel om te gaan. Dat was nu eenmaal de manier van met elkaar omgaan. Terug in Nederland gaf ik dan ook duidelijke instructies aan de nieuwe schoonmaakster...en belandde ik met haar in een onprettige discussie over wederzijdse verwachtingen en omgangsmanieren. Een tijd later hebben we het er nog eens over gehad en er om gelachen, maar het moment zelf was behoorlijk confronterend.
Malawi repat
Hoe zorg je dat je na een lang verblijf in het buitenland weer goed verzekerd wordt in Nederland?
Heb je een langere reis of wereldreis gemaakt met een uitgebreide reisverzekering, of langere tijd in het buitenland gewoond met een internationale ziektekostenverzekering? Let er op dat de meeste reis- of ziektekostenpolissen ook weer eindigen / automatisch aflopen op de dag van terugkeer in Nederland. Alleen een kort tussentijds bezoek aan Nederland valt doorgaans onder de dekking.
Het is dus belangrijk je direct weer in te schrijven als je definitief terugkeert, om te voorkomen dat je (langere tijd) onverzekerd zou zijn!
1. Inschrijving bij de gemeente (BRP)
Zodra je weer terug bent gekeerd naar Nederland en niet meer van plan bent op korte termijn (doorgaans binnen 4 maanden) weer voor langere tijd naar het buitenland te vertrekken, ben je verplicht om je je weer in te schrijven. Afhankelijk van je gemeente kan dit online, maar meestal dien je langs te gaan bij de balie op het gemeentehuis.
- Maak een afspraak via de website van je gemeente
- Neem je identiteitspapieren mee, en indien mogelijk een bewijs van je verbliojf (eigendomspapieren of een huurcontract)
- In het algemeen geldt je inschrijving per direct, of per terugkeerdatum
Doe dit zo snel mogelijk. Formeel geldt de termijn van maximaal 5 werkdagen na je terugkeer in Nederland, al zal in de praktijk bij veel gemeenten een iets ruimere termijn worden gehanteerd. Ben je te laat met inschrijven? Dan kan je soms niet meer me terugwerkende kracht vanaf de dag dat je terugkeerde ingeschreven worden en dat kan gevolgen hebben voor de startdatum van je zorgverzekering.
2. Sluit een basiszorgverzekering af
Zodra je weer bent ingeschreven kun je weer een basiszorgverzekering afsluiten:
- Doe dit binnen 4 maanden na terugkeer. De ingangsdatum van je zorgverzekering zal dan met terugwerkende kracht gelijk worden gesteld aan de datum van herinschrijving bij de gemeente.
- Je hebt vrije zorgkeuze bij zorgverzekeraars, dus vergelijk goed.
- In Nederland geldt een acceptatieplicht voor zorgverzekeraars, dus ook als je in de kreukels terugkeert van je buitenlandse avontuur kun je zelf je zorgverzekeraar uitzoeken en zijn vervolgkosten gedekt.
3. Regel je zorgtoeslag
- Zodra je een zorgverzekering hebt afgesloten heb je mogelijk ook weer recht op zorgtoeslag.
- Dit gaat niet automatisch, maar moet je zelf doorgeven bij de Belastingdienst.
- In principe wordt zorgtoesalg ook met terugwerkende kracht uitgekeerd, maar niet langer dan 1 jaar.
4. Regel je overige verzekeringen voor in Nederland
Als je lang in het buitenland bent geweest, dan zal je over het algemeen ook je andere verzekeringen hebben beëindigd. Check dus goed welke verzekering voor jou opnieuw moeten worden afgesloten.
- Reis- en annuleringsverzekering: eenmaal teruggekeerd in Nederland komt ongetwijfeld het moment om er weer op uit te trekken, binnen of buiten Nederland. Maak gebruik van de advieswijzers voor de best passende reisverzekering voor jouw situatie.
- Inboedelverzekering: om alle losse spullen in huis te verzekeren
- Kostbaarhedenverzekering: om 'dure' spullen (audio, video, juwelen, antiek, etc.) bij te verzekeren, omdat de inboedelverzekering dit vaak beperkt dekt, en om ook buitenshuis / wereldwijd dekking te hebben
- Woonhuis- of opstalverzekering (alleen bij koophuis): om schade aan het huis te verzekeren
- Aansprakelijkheidsverzekering: naast dekking voor schade veroorzaakt aan derden, ook dekking voor schade veroorzaakt door het huis: denk bijvoorbeeld aan een vallende dakpan.
- Rechtsbijstandsverzekering: voor conflicten met de verkoper, aannemer, naastgelegen panden die schade hebben veroorzaakt, etc.
- Ongevallen: regelen van een financiële buffer na een ongeluk; bijvoorbeeld om na een ongeval te kunnen zorgen voor omscholing of een aanpassing aan je huis. Tevens uitkering bij blijvende invaliditeit of overlijden van jezelf, je partner en/of kind(eren).
- WA-verzekering: verplicht als je een auto bezit; dekking van schade die je met je auto veroorzaakt bij een ander
Terugkeer naar Nederland en remigratie na lang verblijf in buitenland of emigratie
