Wel of niet voor langere tijd naar het buitenland als emigrant, expat of nomad: vragen en antwoorden
Is emigratie voor altijd naar het buitenland gaan, en is dat definitief?
Hoe definitief is emigratie en emigreren
Is emigratie formeel gezien definitief en voor altijd?
- Formeel gezien is geen eenduidig antwoord te geven op de vraag of emigratie definitief is.
- Diverse instanties (bijvoorbeeld Belastingdienst en Sociale Verzekeringsbank) letten onder andere op:
- met welk land heb je de sterkste persoonlijke (woon)band: zijn je gezinsleden meeverhuisd, heb je een woning aangehouden, heb je je laten uitschrijven bij de gemeente, heb je een tijdelijke (bv. hotel) of vaste nieuwe woonplek.
- hoe snel ben je weer terug in Nederland? Is dit binnen een jaar, dan ben je voor de belastingdienst niet geëmigreerd en gewoon inkomstenbelasting plichtig gebleven in Nederland. Maar er zijn uitzonderingen. Bijvoorbeeld als je elders inkomstenbelasting hebt betaald naar Nederlandse maatstaven, in een land van de Europese Unie dat een belastingverdrag met NL heeft afgesloten.
- CBS doet regelmatig onderzoek naar emigranten die terugkeren. Enkele resultaten van eerder onderzoek:
- ongeveer de helft van de in Nederland geboren emigranten keert na verloop van tijd weer terug naar Nederland
- autochtonen blijken vaker terug te keren dan allochtonen van de tweede generatie
- er bestaan grote verschillen in terugkeerpercentages tussen de bestemmingslanden
- de hoogste terugkeerpercentages doen zich voor in de leeftijden van 17 tot en met 22 jaar (waarschijnlijk studenten die voor enkele jaren in het buitenland hebben gestudeerd)
- tot het 20e levensjaar blijken vrouwen gemiddeld iets vaker terug te keren dan mannen. Vanaf 40-jarige leeftijd zijn het de mannen die iets vaker terugkeren
- personen (zowel autochtonen als tweede generatie allochtonen) die naar Turkije, Marokko, Suriname, de Nederlandse Antillen, Aruba of Indonesië emigreren, keren vaker dan gemiddeld terug naar Nederland
- gemiddeld komt uit de specifieke emigratielanden Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika de helft weer terug, variërend van bijna 30 procent (Canada en Nieuw-Zeeland) tot 56 procent (Australië en de Verenigde Staten)
Is emigratie psychologisch gezien definitief?
- Vanuit psychologisch perspectief is emigratie, of emigreren, wel moeilijk als definitief te zien, en is het ook niet onherroepelijk.
- Vrijwel geen enkel mens maakt keuzes "voorgoed", mensen hebben van nature behoefte aan (regelmatige) verandering.
- Word je uitgezonden door een werkgever, dan impliceert dit meestal dat je op een gegeven moment ook weer vertrekt (naar een ander land, of terug naar je thuisland).
- Heb je moeite met het "definitieve" aspect van emigreren, kies dan in eerste instantie voor een "internationale verhuizing" met een afgebakende proefperiode. Je gaat "een tijdje naar het buitenland", denk aan twee of drie jaar, waarbij je in die periode probeert te achterhalen of je langer wilt blijven of wilt terugkeren. Je houdt -mits financieel haalbaar- bij voorkeur je huis in Nederland aan; onderzoek de mogelijkheid tot onderverhuur.
- Kom je na emigratie op een punt dat je remigratie gaat overwegen uit gevoel van heimwee, uit ontevredenheid over je nieuwe woonplek, omdat je onderneming niet is geworden wat je ervan had verwacht, of om andere redenen: relativeer het gevoel van "falen". Keuzes maken betekent ook soms terugkomen op eerder gemaakte keuzes. Als je risico's neemt, dan kan en mag iets ook "mislukken". En laat je niet beïnvloeden door eventuele negatieve reacties van achterblijvers of familie en vrienden in Nederland.
Wat is een emigratietip?
Maak je plannen voor een lang verblijf in het buitenland?
- Blijf flexibel.
- Het maken van een 100% waterdicht plan waarvan je niet meer gaat afwijken is niemand nog ooit gelukt.
- Plannen zijn er om houvast te geven, maar ook om bijgesteld te worden.
- Naarmate je meer kennis vergaart en nieuwe inzichten opdoet kan je (of je partner, je kinderen) anders over zaken gaan denken.
- Calculeer dat in en hou niet star vast aan een vooropgezet plan.
Wat zijn de 9 belangrijkste redenen om te emigreren, of voor langere tijd naar het buitenland te vertrekken, en hoe zit dat bij jou?
Wat zijn de motieven om te emigreren of te vertrekken uit Nederland, en in hoeverre gelden die motieven voor jou?
- Waarom emigreren mensen in het kort
- 1 - Weg willen uit Nederland
- 2 - Economische omstandigheden & werk
- 3 - Meer van de wereld willen zien, avontuur, langgekoesterde droom najagen
- 4 - Levenskwaliteit
- 5 - Meer tijd voor elkaar/met gezin
- 6 - Relatie in het buitenland
- 7 - Persoonlijke ontwikkeling
- 8 - Veiligheid
- 9 - Al die regeltjes in Nederland...
Waarom emigreren mensen in het kort
- Lang niet iedereen die moeite heeft met het feit dat Nederland te volgebouwd raakt, of dat de maatschappij zo sterk is veranderd, of dat het huidige leven niet meer bevalt, kiest voor emigratie. Emigratie is lang niet altijd de "oplossing" voor een gevoel van onvrede met je huidige situatie. Een carrièreswitch, verhuizing binnen Nederland of vrijwilligerswerk waarmee je een maatschappelijke bijdrage levert is voor sommigen voldoende.
- Toch hakken veel mensen uiteindelijk wel die knoop door en verhuizen voor langere tijd of voorgoed naar het buitenland.
- Uit een enquête onder potentiële emigranten in 2020, blijkt dat 21% het aankomende pensioen als belangrijke reden opgeeft, 19% de slechte mentaliteit in Nederland noemt, 10% Nederland wil verlaten vanwege de migrantencrisis, 8% omdat men een baan zoekt/vindt in het buitenland, 3% de criminaliteit als hoofdreden benoemt en 1% Nederland wil verlaten vanwege de files.
- Uit een enquête onder potentiële emigranten enkele jaren hiervoor, blijkt dat 24% van de toekomstige emigranten "meer rust, ruimte en een natuurlijke omgeving voor de opvoeding van hun kinderen" zoekt. Een bijna even grote groep van 23% gaat vertrekken omdat ze de "slechte mentaliteit in Nederland zat zijn". "Op zoek naar een andere baan" of "genieten van het pensioen" staan op een gedeelde derde plaats met elk 16%.
- Hieronder veelgehoorde motieven om Nederland in te ruilen voor een nieuw thuisland.
- Plus enkele overwegingen en nuanceringen; neem het mee in je voorbereidingen maar laat je er uiteraard niet door ontmoedigen.
Tips voor als je overweegt te vertrekken
- Zoek bij het beschrijven en vastleggen van motieven om uit Nederland te vertrekken vooral naar een positieve insteek. In plaats van “Ik word helemaal gek van dat benauwde, volgebouwde land.”: “Ik heb in mijn dagelijkse leefomgeving sterkere behoefte aan meer ruimte en rust.” Als dit motief voor jou erg belangrijk is, neem dat dan mee in je oriëntatie op een nieuwe woonlocatie; kies eerder voor een rustig dorp dan die wereldstad, of zoek naar woonruimte in een rustige woonwijk met meer groen.
- Geef aan al je vertrek-motieven een waarde en rangschik je motieven naar die waardes: wat is voor jou het allerbelangrijkste, wat weegt ook mee maar is minder essentieel. Hou die motieven goed voor ogen bij je oriëntatie op woonland en leefomgeving en sluit met name compromissen op minder belangrijke aspecten.
1 - Weg willen uit Nederland
Motivatie & verwachting
- Overheersend gevoel van onbehagen zal na vertrek uit Nederland kleiner worden (onbehagen: "Mijn land is niet meer wat het geweest is", "In dit land wil ik mijn kinderen niet laten opgroeien" etc.).
In kaart brengen & opschrijven
- Wat ligt precies aan de basis van dat gevoel van onbehagen.
- In hoeverre ga je dat onbehagen niet ook (op termijn) in je nieuwe thuisland voelen.
- Wat maakt je beoogde bestemming zoveel idealer dan je huidige woonlocatie.
2 - Economische omstandigheden & werk
Motivatie & verwachting
- Betere economische omstandigheden in nieuwe thuisland, grotere kans op vinden van (passend) werk.
In kaart brengen & opschrijven
- Doe gedegen onderzoek naar je kansen op de arbeidsmarkt in je nieuwe thuisland, welke regels c.q. belemmeringen zijn er eventueel voor buitenlanders die willen werken, zijn diploma's, referenties en werkervaring geldig en/of bruikbaar in nieuwe thuisland?
- Onderzoek mogelijkheden voor je partner ('dual career') of, als je wordt uitgezonden, of je werkgever ook spouse career counseling services aanbiedt of ondersteunt.
- Eigen business starten? Doe een gedegen marktonderzoek, stel een business plan op en laat dat toetsen. Onderzoek ook welke mogelijke alternatieven er zijn voor inkomstenbronnen op kortere termijn als inkomsten (of kosten) van je business anders blijken dan verwacht.
3 - Meer van de wereld willen zien, avontuur, langgekoesterde droom najagen
Motivatie & verwachting
- Emigratie is de ultieme invulling van de wens om lang in het buitenland te kunnen verblijven, werkelijk contact te kunnen maken met de lokale bevolking.
In kaart brengen & opschrijven
- Idealisering van "het buitenland" naar aanleiding van eerdere korte of lange reiservaringen en vakanties is een valkuil die een deel van de terugkeerders (achteraf) benoemt.
- Check tijdig of alle mee-emigrerende personen (partner, gezinsleden) óók die droom koesteren -of er in ieder geval in mee willen gaan.
- Het wérkelijk integreren, vrienden maken en volledig geaccepteerd worden in een nieuwe samenleving en cultuur is volgens veel emigranten niet onmogelijk maar wel erg complex, lange adem is nodig óók als je emigreert naar België, Duitsland of Frankrijk.
4 - Levenskwaliteit
Motivatie & verwachting
- Het klimaat is beter dan in Nederland, het leven elders is relaxter en minder stressvol, gezondheid zal verbeteren, minder regeldruk, beter belastingklimaat, minder overheid.
In kaart brengen & opschrijven
- Klimaat kan variëren afhankelijk van seizoen, baseer je niet op eerdere vakantieperioden, monitor eens -via een online weersite- een jaar lang de ups én downs, langdurig landverhuizers geven aan de Hollandse seizoenen te missen, voortdurend werken in tropische omstandigheden kan ook ónaangenaam zijn, klimaatomstandigheden veranderen wereldwijd. Neem ook risico's op weersextremen (natuurbranden, overstromingen, extreme hittegolven) mee in je overwegingen
- Hoe stressvol je leven is hangt mede af van je eigen persoon, emigratie levert in eerste instantie meer (regel- en aanpassings)stress op, nieuwe zorgen ontstaan als werk of eigen bedrijf tegenzit.
- Minder regeldruk of een meer teruggetrokken overheid betekent anderzijds ook dat basisvoorzieningen anders ingevuld worden of er niet zijn, dat zaken soms "gaan zoals ze gaan" zonder dat je er invloed op hebt, dat het verkrijgen van vergunningen een slopend proces kan zijn, dat afspraken geen afspraken blijken te zijn.
- Gezondheidszorg is vaak anders ingericht dan in Nederland, medische voorzieningen kunnen minder toegankelijk of in nabijheid zijn dan je gewend was.
5 - Meer tijd voor elkaar/met gezin
Motivatie & verwachting
- De hectiek van het drukke Nederlandse (gezins)leven achterlaten, meer tijd kunnen besteden aan zaken waar het écht om draait.
In kaart brengen & opschrijven
- Zie ook "levenskwaliteit": hoe hectisch je leven is heb je mede zelf in de hand, een aantal factoren dat zorgt voor hectiek (werk, school, sociale relaties) zal niet veel veranderen.
- Eigen bedrijf starten in het buitenland? Veel starters in het buitenland geven aan -zeker in de eerste jaren- eerder mínder tijd voor elkaar en het gezin te hebben. Het combineren van woon- en werklocatie, waardoor je "dichter bij elkaar bent", heeft daarbij voor- en nadelen. Het maken -en nakomen- van heldere afspraken omtrent scheiding van werk en privé kan helpen.
- Als, al dan niet na verloop van tijd, de onderlinge verhoudingen veranderen kan het minder makkelijk zijn deze weer te verbeteren als je volledig op jezelf bent aangewezen.
- Meer tijd voor elkaar betekent ook meer loslaten van achterblijvers, familie, vrienden.
6 - Relatie in het buitenland
Motivatie & verwachting
- Samenwonen met vriend/vriendin in het buitenland.
In kaart brengen & opschrijven
- Kiezen voor je relatie in het buitenland: vele Nederlanders leven met vele buitenlanders succesvol samen in het buitenland.
- Toch zijn er ook veel voorbeelden van uiteindelijk botsende culturen, communicatiestoornissen, te sterk gemis van eigen cultuur of te grote eenzijdige aanpassing wanneer nieuwe woonlocatie die van "de ander" is.
- Sommige mensen kiezen -wanneer financieel haalbaar- bewust voor een volledig nieuwe woonlocatie, zodat beide partners moeten wennen en een nieuw leven gaan opbouwen.
7 - Persoonlijke ontwikkeling
Motivatie & verwachting
- Emigratie zorgt voor sterkere persoonlijke ontwikkeling, je moet jezelf zien te redden, leren integreren in andere omstandigheden, ontsnappen aan je eigen 'automatische piloot'.
In kaart brengen & opschrijven
- Belangrijk dat je ook openstaat voor de mogelijk negatieve impact van deze ontwikkeling, de confrontatie met jezelf, niet even op vertrouwde anderen kunnen leunen.
- Partner en/of gezinsleden hebben ieder hun eigen fasen in deze ontwikkeling, ieder doorloopt een eigen proces; hetgeen ook conflicten met zich mee kan brengen.
8 - Veiligheid
Motivatie & verwachting
- Meer sociale en economische veiligheid dan in Nederland.
In kaart brengen & opschrijven
- Het is niet altijd eenvoudig vooraf te achterhalen of jouw andere overtuigingen in de cultuur van je nieuwe thuisland écht beter geaccepteerd worden, of dat het slechts schijn-acceptatie is.
- Een nieuwe woonlocatie kan onverwachte nieuwe veiligheidsissues met zich mee brengen (van platteland naar drukke stad of andersom, andere vormen van criminaliteit, grotere behoefte zelfredzaamheid van je kinderen).
9 - Al die regeltjes in Nederland...
Veel (potentiële) emigranten geven als één van de emigratie-motieven aan "minder regeldruk dan in Nederland". Nederland wordt of werd ervaren als land waar middels allerlei wet- en regelgeving steeds minder ruimte is ontstaan voor persoonlijke vrijheid, "voor alles is een regel en formulier" bedacht.
Terecht of niet; alleen al een dergelijk gevoel van te hoge regeldruk kan al genoeg motiveren om daadwerkelijk te emigreren. Tegelijkertijd is relativering hiervan soms op zijn plaats. Denk bijvoorbeel aan:
- De (al dan niet te realiseren) wens bij de Nederlandse overheid om, waar het kan, wet- en regelgeving juist in te perken.
- (Veel) regels er niet zomaar zijn, ontstaan zijn vanuit een bepaalde cultuur en behoefte aan bijvoorbeeld orde, veiligheid, bescherming.
- Het feit dat in landen buiten Nederland ook (veel) regelgeving bestaat; denk bijvoorbeeld aan de invoer van dieren of planten, de (zeer) strenge straffen bij sommige overtredingen, (te) flexibele regelgeving omtrent wapenbezit, te strenge (of juist te softe) regelgeving omtrent alcohol en (soft) drugs, straffen omtrent het tonen van gevoelens in het openbaar, kleding- en gedragsvoorschriften, andere zienswijzen op mensenrechten, (on)verdraagzaamheid wanneer je een niet-gangbare geloofsovertuiging hebt.
Wat zijn de 6 redenen om een emigratie, of vertrek naar het buitenland nog even uit te stellen?
Het aantal mensen dat uiteindelijk de knoop doorhakt en voor langere tijd, of voorgoed, naar het buitenland verhuist is groot. Ook is er een groep mensen die uiteindelijk afziet van emigratie. Tot slot is er ook een groep mensen die nog niet vertrekt, met uiteenlopende redenen voor dit uitstel:
- het blijkt lastiger dan verwacht om het huis in Nederland te verkopen, waardoor er vooralsnog te weinig financiële middelen zijn voor emigratie
- het vinden van werk, nodig voor de maandelijke inkomsten, wil niet voldoende vlotten
- het verkrijgen van documenten (bv. verblijfs- of werkvergunning, medische verklaringen) duurt langer dan verwacht
- de overdracht van een eigen bedrijf, het zoeken van een geschikte opvolger, etc. heeft (meer) tijd nodig
- de opleiding of cursus in Nederland moet nog worden afgerond
- men wacht op een belangrijke gebeurtenis bij de achterblijvers in Nederland, voordat er kan worden vertrokken (bv. geboorte van een kind, afronding van opleiding van een kind, afronding van verhuizing van de kinderen naar nieuwe woonruimte)
Quotes van emigranten
Al die redenen om niet te gaan, niet de sprong te wagen. Mensen die me op andere gedachten probeerden te brengen. Toch heb ik voor mezelf gekozen en met moeite iedereen achtergelaten. Op dat moment een vreselijke keuze, maar nu heel blij dat ik die stap heb gezet.
Colombia emigrant
Achteraf gezien vind ik het prettig dat ik mijn ouders beide heb kunnen begeleiden tot hun sterfbed. De emigratieplannen zijn pas daarna echt concreet geworden. Dat heeft hen verdriet bespaard, maar ik heb er zelf ook een beter gevoel bij.
Canada emigrant
Op moeilijke momenten voerden we soms felle discussies. Mijn man wilde graag en snel emigreren, maar we hadden de afspraak gemaakt dat pas te doen na het afstuderen van onze kinderen. Gelukkig bleven we wel altijd in gesprek. We vonden een compromis; hij is al wat vaker een paar weken achter elkaar in Portugal, vooral om het huis voor te bereiden op bewoning.
Portugal emigrant
Toen onze emigratieplannen vorm begonnen te krijgen, hadden we nog drie schoolgaande kinderen. Nu nog maar één. Zij gaat na haar eindexamen op kamers. Dat kijken we heel even aan, en dan zijn we vrij om te vertrekken. We hebben in de vorm van een goede vriend van de familie een achtervang in Nederland. Door de goedkope reis van en naar Nederland kunnen we regelmatig een vinger aan de pols houden en kunnen de kinderen ook eenvoudig naar ons toe reizen.
Portugal emigrant
Wat wel eens lastig was, dat ook al onze middellange-termijn beslissingen in de wachtstand gingen. Gingen we die muur nog opknappen in ons tijdelijke huis, kwam er nog een nieuw huisdier, deden we nog iets met de tuin, moesten we nog nieuwe studieboeken kopen voor het volgende studiejaar. Dat gaf wel eens onrust.
Australië emigrant
De kans dat je op Madeira via een instantie een baan vindt is klein; je moet het echt van je netwerk hebben. Ik pendel nu regelmatig op en neer, werk nog in Nederland, ga vaak op bezoek naar Madeira om contacten te leggen en te onderhouden. Ik leer veel van de buitenlanders die er al wonen en werken. Binnenkort gaat het ook mij lukken!
Portugal emigrant
Hoeveel Nederlanders vertrekken er jaarlijks voor een lang verblijf in het buitenland?
Hoeveel Nederlanders vertrekken naar het buitenland?
-
Emigratie- en remigratiecijfers kom je wél in allerlei soorten en maten tegen. Meestal zijn ze gebaseerd op het aantal mensen dat zich heeft uitgeschreven bij de gemeente en het aantal mensen dat zich opnieuw inschrijft in het bevolkingsregister. Door deze manier van registreren raken cijfers wat gekleurd.
-
niet iedereen schrijft zich uit bij vertrek uit NL (vergeten, of bewust vanwege de -al dan niet toegestane- wens tot behoud van een adres).
-
het aantal mensen dat voor bijvoorbeeld een lange reis of wereldreis naar het buitenland vertrekt en zich al dan niet uitschrijft uit de basisregistratie wordt niet bijgehouden.
-
het aantal mensen dat als digital nomad vertrekt uit Nederland om (een tijd) in het buitenland te gaan reizen, wonen en werken en zich al dan niet uitschrijft uit de basisregistratie wordt niet bijgehouden.
-
ook worden buitenlandse migranten die in Nederland hebben gewoond, ingeschreven hebben gestaan in het bevolkingsregister, en nu naar hun vaderland (of een andere bestemming) terugkeren meegeteld bij het totaal aantal mensen dat uit Nederland emigreert.
-
ook de remigratiecijfers raken vervolgens vertekend; bijvoorbeeld mensen die zich terecht of onterecht, nooit hadden uitgeschreven en terugkeren schrijven zich dus bij terugkeer niet opnieuw in.
-
Emigratie in ruime zin
-
Ondanks bovenstaande geeft de trend in aantallen natuurlijk wel een goede indicatie. Kies je voor 'emigratie' in een ruime zin des woords (inclusief oorspronkelijke buitenlandse vestigers die terugkeren naar land van herkomst), dan ontwikkelen de aantallen zich als volgt (bron: met name CBS):
-
1955: bijna 460.000 / 1970: 56.000 / 1996: bijna 60.000 / 2006: 130.000 / 2007: 123.000 / 2013: 146.000 / 2014: 148.000 / 2015: 149.500 / 2016: 151.500 / 2017: 154.000 / 2019: 161.000 / 2020: 152.500 (mede invloed COVID-19).
-
Emigratie van in Nederland geboren Nederlanders naar het buitenland
-
In de periode 2000-2015 emigreerden gemiddeld zo'n 46.000 à 47.000 Nederlanders (d.w.z. Nederlanders die ook geboren zijn in Nederland); vanaf 2010 ligt dat aantal ook al jaren behoorlijk stabiel rond de 45.000.
-
één op de vier Nederlanders die in 2005 emigratieplannen had, was twee jaar later daadwerkelijk vertrokken.
-
mannen, jongeren onder de 30 jaar en alleenstaanden wagen het meest de emigratiestap.
-
hoewel 20'ers (en deels ook 30'ers) in absolute aantallen het meest emigreren, groeit de groep emigrerende 55+'ers de laatste tijd relatief het snelst.
- naar schatting verblijven er zo'n 1.000.000 Nederlanders momenteel in het buitenland (bron: IOM).
- Nederlanders zijn overigens 'gewild' in het buitenland o.a. vanwege hun goede opleiding, talenkennis, flexibiliteit en ondernemingszin.
-
Remigratie
-
Rond de 20.000 in Nederland geborenen keren jaarlijks terug naar Nederland (incl. de uitgezonden expats).
-
tussen 2000 en 2015 keerde rond de 53% van alle geëmigreerde Nederlanders na verloop van tijd weer terug naar Nederland; gemiddeld zo'n 25.000 Nederlanders per jaar.
-
Wat zijn de verwachtingen?
- een voorspelling (CBS), natuurlijk voor wat 'ie waard is, is dat in 2040 ruim 185.000 Nederlanders per jaar Nederland verlaten.
- een andere voorspelling (Emigratiebeurs 2020) laat zien dat, als de emigratie-trend zich voorzet conform verwachtingen, ruim 259.000 mensen Nederland verlaten in 2050.
- De verwachting is dat emigratie de komende tijd verder zal stijgen vanwege:
-
tendens naar parttime wonen in het buitenland als gevolg van verbeterde internationale mobiliteit (heen & weer reizen is makkelijker).
-
toenemende vergrijzing & meer faciliteiten of speciale vestigingsprogramma's voor senioren.
-
toegenomen zoektocht naar betere kwaliteit van leven (rust, ruimte en natuurlijke leefomgeving, minder stress en hectiek).
-
ZZP-ers zoeken buitenlandse markt.
-
groeimarkt internationale stages en werk.
-
minder drempels voor buitenlandse vestiging.
-
grensgebieden komen dichterbij.
-
betere communicatiemiddelen, waardoor contact met thuisfront niet meer verloren hoeft te gaan.
Hoeveel Nederlanders wonen in het buitenland?
-
er is sinds 1991 geen verplichte registratie (meer) voor Nederlanders die in het buitenland gaan wonen.
-
er zijn allerlei goede redenen om je vooral wel te registreren (zie elders), maar registratie gebeurt dus op vrijwillige basis.
-
dat betekent ook dat er geen sluitende tellingen zijn van het aantal Nederlanders dat (permanent of semi-permanent) in het buitenland woont.
-
ruwe schattingen lopen uiteen van ongeveer 700.000 (2010, ministerie van Buitenlandse Zaken) tot 1.200.000.
Quotes
Wat zijn eerste aandachtspunten als je met kinderen voor een lang verblijf naar het buitenland vertrekt?
Met kinderen naar het buitenland?
- Iedere situatie is anders. Ieder kind is anders. Het maakt nogal wat uit of je definitief in je nieuwe woonland en op één locatie blijft wonen, of dat je eens in de twee jaar verhuist naar een nieuw woonland, of dat je je al reizend continu verplaatst met je gezin.
Wat zijn de eerste aandachtspunten?
- in de meeste gevallen zullen bij een lang verblijf in het buitenland of emigratie je kinderen uiteraard meegaan
- hebben je kinderen de baby- of peuterleeftijd dan zullen ze relatief het meest eenvoudig meeverhuizen; hun vertrouwde (gezins)omgeving blijft bestaan en ze hebben zich nog weinig gehecht aan de externe omgeving
- de meeste kinderen tussen globaal 8 en 10 jaar kennen ook een vrij stabiele ontwikkelingsperiode en verhuizen over het algemeen prima mee naar het buitenland
- voor tieners is een lang verblijf in het buitenland vaak het meest ingrijpend; het verlies van vriendschappen, school, buurt, sport en vaste patronen kan er flink inhakken
- veel wereldreizigers, expats en emigranten geven aan dat een lang verblijf in het buitenland kinderen enorm kan verrijken, maar dat het -waar haalbaar- beter is je als gezin voor een aantal jaar te settelen zodra de oudste elf/twaalf wordt
- hou er rekening mee dat een lang verblijf in het buitenland met kinderen die in Nederland al een ontwikkelingsachterstand hebben, vaak niet succesvol verloopt: zij zijn vaak beter af in Nederland, met hun ouders
- gaan je kinderen niet mee, bijvoorbeeld omdat ze in de leeftijd komen dat ze (bijna) op eigen benen kunnen staan dan ligt er vooral eerst een huisvestingskeuze: in je oude woonhuis (mits mogelijk), bij familie, op een internaat, bij een gastgezin...
- veel achterblijvende kinderen geven aan dat ze zich op een internaat vrijer voelen dan bij familie. In landen niet ver van Nederland verwijderd is een 'internaat' heel gewoon en het klassieke beeld van internaten is al lang achterhaald door de moderne opleidingsinstituten van tegenwoordig. Internaten bestaan in allerlei soorten en maten, soms met eigen onderwijs of soms verbonden aan scholen in de directe omgeving.
- goed afspreken hoe het onderlinge contact aan te pakken is essentieel. Contact is steeds eenvoudiger via allerlei communicatiemiddelen, maar het blijft belangrijk af te stemmen of dit contact op vaste momenten is, vooral spontaan zal zijn, of een combinatie daarvan.
- zijn je kinderen op een leeftijd dat ze al (bijna) het huis uit zijn, dan kan je ook overwegen nog enkele jaren te wachten met een verhuizing naar het buitenland. Je kunt er de komende jaren nog voor je kinderen zijn, ze helpen met de overgang naar en gewenning op een eigen woonplek. En vervolgens met een geruster hart voor langere tijd of emigratie naar het buitenland vertrekken, omdat je met eigen ogen gezien hebt dat ze zichzelf inmiddels (meestal) prima weten te redden.
Waar moet je aan denken als je een hond, kat of ander huisdier meeneemt op reis of gaat emigreren?
Wat zijn eerste aandachtspunten als je je huisdier(en) meeneemt voor een lang verblijf in het buitenland, of bij emigratie
ls je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt of gaat emigreren is het meenemen of achterlaten van je huisdier waar je aan bent gehecht vooral een persoonlijke beslissing. Toch is het ook raadzaam te overleggen met een dierenarts, want niet ieder dier zal op je nieuwe woonbestemming zomaar goed gedijen.
- bij het vervoer van dieren per vliegtuig zijn verschillende partijen betrokken, sommige mede afhankelijk van de mate waarin je het regelwerk wilt uitbesteden: je dierenarts (of een dierenarts van een gespecialiseerde luchtvrachtagent), een luchtvrachtagent, de luchtvaartmaatschappij, desgewenst een dierenhotel (dat het dier ook incheckt), de douane of veterinaire dienst op de aiport(s)
- heb je, in overleg, de beslissing genomen om een of meerdere huisdieren mee te nemen, dan kunnen deze vaak in hetzelfde vliegtuig worden vervoerd als jezelf.
- het vervoer van dieren door de lucht is geregeld in de luchtvaartwet. Deze wet zorgt ervoor dat het welzijn van de dieren altijd voorop staat en dat het vervoer niet schadelijk is voor de dieren.
- je huisdier moet gezond (gezondheidsverklaring/certificaat, meestal binnen één week voor vertrek, soms 72 uur) en ingeënt zijn.
- heb je een hond of kat als huisdier dan dien je een rabiëscertificaat (bewijs van inenting tegen hondsdolheid) en een gezondheidscertificaat te hebben waarin verklaard wordt dat het dier klinisch onderzocht en gezond bevonden is. Er kunnen m.b.t. de rabiësinenting uitzonderingen worden gemaakt (geen bewijs nodig) voor puppy's en kittens tot een bepaald aantal weken oud; raadzaam om dit tijdig te checken.
- heb je een vogel als huisdier dan moet je een bewijs van inenting tegen vogelgriep hebben; sommige landen weigeren vogels uit bepaalde bestemmingen helemaal vanwege dit risico
- je huisdier moet in het bezit zijn van een paspoort (uitgegeven door dierenarts)
- binnen de EU moeten honden, katten en fretten in het bezit zijn van een paspoort volgens Europees model en geïdentificeerd zijn (chip of tatoeage).
- indien er meer inentingen of papieren nodig zijn voor speciale ‘gevallen’ of bestemmingen dan zou je dierenarts daarvan op de hoogte moeten zijn. Voor het invoeren van een huisdier in Australië worden bijvoorbeeld strenge eisen gesteld. Bloedtesten minimaal zo'n 7 maanden, legalisatie van de uitslag, aanvragen van een importvergunning etc.
- ook kun je een gespecialiseerd bedrijf in de arm nemen, die expertise heeft opgebouwd rondom het veilig vervoeren van dieren. Een dergelijk bedrijf is op de hoogte van wet- en regelgeving en kent over het algemeen de regels en uitzonderingen in de luchtvaartsector. Je kunt er terecht voor o.a. afhaal- en wegbrengservice in Nederland, België en Duitsland, tijdelijke opvang in internationaal dierenhotel vlakbij Schiphol, boeking van je huisdier op de gewenste vlucht, opmaken luchtvrachtbrief en labels, leveren van IATA goedgekeurde kennels, douane faciliteiten bij vertrek, eventuele verzegeling door VWA.
- sommige landen accepteren geen huisdieren zonder bepaalde inentingen, bloedtesten en veterinaire behandelingen, waardoor het onmogelijk is om jonge pups of kittens naar het land te versturen. Ook luchtvaartmaatschappijen hebben restricties op de leeftijd van huisdieren. De meeste luchtvaartmaatschappijen hanteren echter een leeftijd van 10 weken.
- voor het vervoeren van vogels en exotische dieren is het van belang om allereerst de wetenschappelijke naam van het dier vast te stellen. Aan de hand hiervan wordt bepaald welke verpakking/transportboxen er gebruikt dient te worden en welke mogelijkheden er zijn om het dier te vervoeren naar de gewenste eindbestemming. Niet alle luchtvaartmaatschappijen accepteren vogels en exotische dieren. De verscheper is verantwoordelijk voor het meegeven van voer en waterbakjes.
- huisdieren, en de benodigde papieren, worden veelal direct bij aankomst geïnspecteerd; is er iets niet in orde dan bestaat de kans dat het dier wordt teruggestuurd, of (extra) in quarantaine moet
Wat zijn eerste aandachtspunten als je een lang verblijf in het buitenland financieel voorbereidt?
Waar ter wereld je ook woont of werkt: het managen van je eigen financiën is een altijd terugkerende bezigheid. Geef in je voorbereidingen aandacht aan onder andere:
- financieel inzicht: in huidige en toekomstige financiële status. Stel een emigratiebegroting op. Zie ook "Wat kost emigreren eigenlijk".
- inzicht in (lokale) banken en financieel systeem van je nieuwe woonland + noteer alvast contactadressen, reguliere en nood-telefoonnummers e.d.
- oriëntatie op (meerdere) internationale betaalmiddelen: multi-currency pinpas & creditcard, mogelijkheid om geld tussen rekeningen te switchen, account(s) voor internationle overboekingen, online betaalaccounts (maar regel afhankelijk van bestemming naast je internationale account ook een account bij een grotere lokale instelling, bv. voor het ontvangen van salaris, verrichten van lokale betalingen etc.).
- inwinnen van advies bij een in internationale financiën en belastingen gespecialiseerde adviseur. Verdiep je in het kader van eigen begrip en eigen verantwoordelijkheid óók als je meeste belastingzaken in principe door je (expat) werkgever worden afgehandeld. Denk ook aan financiële planning rondom je kinderen (bv. toekomstig onderwijs) en pensioen/oudedagsvoorziening.
- voorkomen van onverwachte (hoge) kostenposten door ruim aandacht te besteden aan het uitzoeken van internationale ziektekostenverzekeringen en de verschillen met lokale zorgsystemen (check goed of lokale systemen voldoende dekking bieden voor jou en je gezin als "global travellers", hou rekening met omstandigheden bij familie in je thuisland e.d.).
- idem: overige (internationale of lokale) verzekeringen: o.a. aansprakelijkheid, inboedel, opstal, juridische bijstand, transportmiddelen.
- nadenken over het (bij vertrek en/of direct na aankomst) regelen van voldoende cash betaalmiddelen voor noodgevallen: in de lokale munteenheid, maar ook in bijvoorbeeld dollars, euro's of ponden.
- voorkomen van (digitale) fraude of diefstal: als expat of emigrant kan je een extra interessant "target" vormen voor financiële fraude of diefstal. Voorkom dit, zoals je waarschijnlijk al gewend was in je thuisland, door (extra) wachtwoorden in te stellen bij de apparaten die je gebruikt rondom (online) bankieren, verdiep je in do's and don'ts bij het gebruik maken van openbare (internet)netwerken, relatief veilige of minder veilige omgevingen van bankkantoren, etc.
- tijdig checken / opzeggen van automatisch doorlopende betalingen en incasso's, abonnementen e.d. in je oude woonland; check ook de Keuzekit "Regelen & regelgeving".
Keuzehulp & Advies voor JoHo abonnees o.a
- Keuzehulp - "Valuta & Betalen".
- Oefening - Wie gaat wat ondernemen: welke rol- en taakverdeling is er voor vertrek en na aankomst?
- Oefening - Hoe ziet jouw emigratiebegroting / lang verblijf buitenland begroting eruit?
- Organisaties - Organisaties bij lang verblijf in het buitenland en emigratie: welke organisaties kunnen jou ndersteunen in een gezonde financiële planning rondom je lang verblijf in het buitenland of emigratie
Welke vaardigheden en competenties heb je nodig als je in het buitenland gaat wonen of als 'ideale' emigrant?
Wie is de ideale emigrant, expat of nomad?
...die bestaat uiteraard niet. De competenties waarover een arts die als enige niet-Afrikaan in een klein ziekenhuisje in oost-Kenia gaat werken verschillen uiteraard van die van een startend ondernemer die een joint-venture op de booming Chinese markt wil opzetten.
Toch is er een aardig rijtje samen te stellen van vaardigheden en competenties, waarvan het fijn is als je die als expat of emigrant hebt:
- authentiek zijn (bij jezelf blijven met open blik naar anderen en andere culturen, bewustzijn van eigen krachten en tekortkomingen).
- betrokken zijn (verantwoordelijkheid nemen, loyaal zijn, stimuleren van betrokkenheid van anderen).
- kunnen communiceren; interculturele communicatievaardigheden: zonder vooroordelen openstaan voor andere culturen, jezelf willen verdiepen in de lokale taal & cultuur, je Nederlandse -vaak wat harde- taal en manier van spreken loslaten, groeten bij binnenkomen en weggaan, het weglaten van de typisch Nederlandse 'prikkelende' humor, afleren om omgezouten je mening te geven.
- creatief zijn: oplossingsgericht denken, ideeën aandragen.
- flexibel zijn, willen aanpassen: 1) aanpassen aan dagelijkse leven en algemene levensomstandigheden in andere cultuur 2) aanpassen aan andere interactievormen met mensen uit de gastcultuur 3) aanpassen aan andere werkomstandigheden.
Wat zijn de overige vaardigheden die van pas komen bij lang verblijf in het buitenland
- kunnen inleven (kunnen verplaatsen in anderen, jezelf op gepaste momenten kunnen wegcijferen, kunnen omgaan met verschillen, je eigen tradities en opvattingen wat naar de achtergrond verplaatsen)
- integer zijn (eerlijk zijn, respect tonen aan anderen, handelen naar algemeen geldende normen en waarden van nieuwe woon- en werkomgeving, discreet zijn)
- willen en kunnen leren; openstaan voor nieuwe dingen en ervaringen
- durf hebben (risico's durven nemen, uitstraling hebben)
- kunnen netwerken (opbouwen van nieuwe contacten, de tijd nemen voor ontmoetingen of bij het regelen van zaken, sociaal initiatief nemen)
- omgevingsbewust zijn
- genuanceerd kunnen oordelen (kunnen relativeren, verschillende invalshoeken kiezen, interactie stimuleren)
- kunnen plannen en organiseren
- stressbestendig zijn (om kunnen gaan met tegenslagen, teleurstellingen kunnen verwerken, relativeren en prioriteiten kunnen stellen)
- resultaat gericht zijn (doorzettingsvermogen hebben, flexibel zijn, lange termijn kunnen zien)
- kunnen samenwerken (in teamverband kunnen werken, stoppen met de Nederlandse ongeduldigheid, afspraken minder letterlijk nemen dan in Nederland)
- zelfvertrouwen hebben
Onderzoek wijst uit dat "kritische succesfactoren" voor veel expats en emigranten neerkomen op:
- lokale taalvaardigheid
- geloof in eigen competenties
- interpersoonlijke vaardigheden
- sociabiliteit
- mate van extravertheid
- flexibiliteit
Ook emotionele stabiliteit en vriendelijkheid wegen mee. Eerdere internationale (werk)ervaring is geen voorspeller van succesvolle (werk)prestaties bij een nieuw lang verblijf in het buitenland; met name bij expats die herhaaldelijk zijn verhuisd kan ook een zekere mate van "aanpassingsmoeheid" optreden.
Wat zijn de overige factoren die van invloed op succesvol lang verblijf in het buitenland
Naast de mate waarin je beschikt over bovenstaande competenties en vaardigheden zijn onder andere ook de volgende factoren van invloed op de mate van succes van jou als emigrant:
- in hoeverre heb je vooraf kennis van land, taal en cultuur opgedaan
- in welke mate heb je je voldoende voorbereid op praktische én emotionele zaken
- in hoeverre hebben een eventuele partner en/of kinderen de gedeelde behoefte om te vertrekken
- in hoeverre kan je partner eveneens een baan vinden ("dual career"): uit een onderzoek onder 270 multinationals bleek vooral de dubbele carrièrewens een struikelblok voor het doorgaan van de uitzending van een werknemer naar het buitenland
- in hoeverre ben je bereid periodiek te reflecteren/evalueren en plannen regelmatig aan te passen naarmate je kennis rondom of ervaring/vaardigheid met verblijf in het buitenland toeneemt