Tekenencefalitis: wat is het, hoe gevaarlijk is het, hoe krijg je het, en wel of niet vaccineren?

Wat is tekenencefalitis?

• Tekenencefalitis is een hersenontsteking die wordt veroorzaakt door het tickborne-encephalitisvirus.
• Het virus wordt overgebracht door teken.
• De ziekte is bekend onder verschillende namen: FSME, Russian spring summer encephalitis of TBE (tick borne encephalitis).

Hoe krijg je tekenencefalitis?

• Een geinfecteerde teek draagt het virus bij een beet aan je over, dit gebeurt al in de eerste minuten na de beet. 
• Het verwijderen van de teek heeft geen effect meer op de besmetting.

Waar komt tekenencefalitis voor?

• Het tekenencefalitis virus komt voor in grote delen van Europa en Rusland (maar gelukkig nog amper in Nederland).
• De teken komen met name voor in bosrijk gebied en hoog gras. De kans op een beet en de bijkomende infectie is het grootst van april tot november.

Wat zijn de verschijnselen van tekenencefalitis?

• Een groot deel van de mensen die geïnfecteerd zijn, wordt niet ernstig ziek. Een minderheid krijgt hersen- of hersenvliesontsteking, beiden ernstige, levensbedreigende ziektes. Mensen ouder dan 50 jaar hebben een grotere kans op de ernstige variant van de verschijnselen.
• Een tot drie weken na besmetting door een teek krijg je griepachtige verschijnselen. Bij de groep mensen met de heftige variant verergeren de verschijnselen met hoge koorts, nekstijfheid en overgeven.
• Bij besmetting via rauwe melk zijn de eerste verschijnselen al na enkele dagen merkbaar.

Is tekenencefalitis te behandelen?

• Helaas is de teken encefalitis zelf niet behandelbaar. Alleen de symptomen van de hersenontsteking, zoals hoge koorts kunnen worden behandeld.

Wat kan je doen om tekenencefalitis te voorkomen in het buitenland?

• Voorkom teken beten. Niet alleen tegen tekenencefalitis maar ook bijvoorbeeld tegen lyme.
• Draag lange kleding, draag je sokken over je broek, wandel op het midden van paden. Om dit effect te versterken kun je teekwerende sokken of DEET gebruiken.
• Controleer na een natuurwandeling of andere buitenactiviteit goed je lichaam en kleren op teken. Een teek op je rugzak of schoen kan je de volgende dag ook nog te grazen nemen!
• Eet in gebieden waar de ziekte voorkomt geen (producten van) rauwe melk.
• Afhankelijk van het risiconiveau van je bestemming en je activiteit (bv veel natuur wandelingen) kan een vaccinatie worden aangeraden.

Is er een vaccinatie tegen tekenencefalitis?

• Er is een effectief vaccin tegen tekenencefalitis beschikbaar voor zowel kinderen als volwassenen.
• Over een periode van meestal zes maanden krijg je drie injecties die je daarna voor drie jaar beschermen.
• Ben je niet op tijd begonnen met de eerste injectie? Het kan ook sneller met een beperktere werking. Je derde injectie kun je ook na thuiskomst nog halen.