• woon je voor langere tijd in het buitenland dan kom je logischerwijs meestal niet onder lopende verplichtingen in Nederland uit
• denk aan communicatie met de Nederlandse overheid omtrent uitkeringen, AOW, paspoort en nationaliteit, studieschuld, communicatie met pensioenfondsen, communicatie met je bank in Nederland, etc.
• in vroeger tijden leverde dit voor buitenland verblijvers en emigranten (soms enorme) problemen op rondom het -al dan niet aangetekend- heen- en weer sturen, inscannen en kwijtraken van allerlei papierwerk, met alle gevolgen vandien.
• tegenwoordig worden bij steeds meer financiële instellingen en overheidsdiensten services en communicatie ondergebracht in een (online) applicatie; denk aan MijnDUO, MijnUWV, MijnABP, MijnSVB, MijnOverheid maar ook aan de faciliteiten rondom online bankieren.
• handig, want je hebt ook vanuit het buitenland online toegang en inzicht en het scheelt vele internationale telefoontjes of internationaal postverkeer.
• het wordt daarbij steeds gebruikelijker om via online communicatiediensten contact te hebben met instellingen in Nederland; moest je vroeger een afspraak maken bij een fysieke bank of overheidsdienst op het moment dat je toevallig weer eens in Nederland was, tegenwoordig plan je gewoon een online afspraak in, al dan niet in de avonduren.
• toegang tot online (overheids)diensten verloopt vaak op een veilige en versleutelde manier via DigiD; lees elders meer over aanvraagmogelijkheden vanuit het buitenland mocht je nog geen of niet meer een DigiD hebben.
• een aandachtspunt bij het online inloggen is dat je met je DigiD app of sms controle moet inloggen. Er is een extra verificatie nodig is, bijvoorbeeld met koppelcodes of via een sms-code.
• een ander aandachtspunt is dat als je verblijft in het buitenland je eens in de zoveel tijd in moet loggen op je DigiD anders vervalt de toegang en dien je je DigID opnieuw aan te vragen.
  • via e-mail zal voor de meeste buitenland-verblijvers geen probleem zijn, maar sommige instanties werken, in het kader van beveiliging, alléén met verficatie via je telefoon.
  • belangrijk is dus dat je juiste (Nederlandse of buitenlandse) mobiele nummer bekend staat bij de overheid (lees: bij DigiD), anders heb je alsnog geen toegang tot een aantal van die -handige- online diensten.
  • bij wijziging van je mobiele nummer (omdat je bijvoorbeeld een abonnement hebt genomen in het buitenland en je Nederlandse abonnement hebt beëindigd, of bij diefstal van je telefoon etcetera) is het dan ook belangrijk om het nieuwe telefoonnummer óók kenbaar te maken aan DigiD. Dat kan een vooralsnog nogal omslachtige procedure zijn met bevestigingsbrieven op postadressen in Nederland, of zelfs het verplicht! persoonlijk ophalen van activatiebrieven bij DigiDbalies in Nederland.
  • lees meer bij de Keuzevraag "Aandachtspunten rondom DigiD".

Wie (nog steeds) woont in het land waarvan hij de nationaliteit heeft, kan in de regel niet naturaliseren tot Nederlander.

Ben je ten tijde van emigratie al dan niet vrijwillig je Nederlanderschap verloren, dan zijn er verschillende manieren om bij terugkeer naar Nederland opnieuw Nederlander te worden.

• er is een verschil in beleidsprocedures tussen oud-Nederlanders (zij die de Nederlandse nationaliteit eerder hebben gehad) en niet-Nederlanders; voor de procedure voor niet-Nederlanders check de site van de Rijksoverheid.

Procedure voor oud-Nederlanders

• je kunt als oud-Nederlander op twee manieren de Nederlandse nationaliteit terugkrijgen:
  1. door gebruik te maken van de optieprocedure, waarbij je een verklaring aflegt dat je weer Nederlander wilt worden. Deze mogelijkheid geldt in elk geval voor oud-Nederlanders die ten minste 1 jaar legaal in het Koninkrijk wonen met een geldige verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel, zoals gezinshereniging. Een speciale verblijfsvergunning voor oud-Nederlanders is de zogenaamde verblijfsvergunning wedertoelating.
  2. door een verzoek om naturalisatie tot Nederlander in te dienen. Deze procedure staat voor alle oud-Nederlanders open.
• aan beide procedures zijn kosten verbonden; ook als je je verzoek weer intrekt of geen akkoord krijgt.
• in beginsel neem je afstand van je huidige nationaliteit(en); de Nederlandse overheid probeert dubbele nationaliteit zoveel mogelijk te voorkomen (er zijn wel uitzonderingen). Nadat je officieel weer Nederlander bent geworden, dien je nog wel een bewijs aan te leveren dat je afstand hebt gedaan van je andere nationaliteit(en).
• ten tijde van de aanvraag wordt gevraagd om een aantal documenten, waaronder:
  • bewijs van eerder bezit van de Nederlandse nationaliteit (Nederlands paspoort of verklaring van Nederlanderschap).
  • huidig paspoort.
  • gelegaliseerde geboorteakte.
• aanvragen gaat via de volgende instanties:
  • in Nederland: bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente waar je bent ingeschreven in de Basisregistratie Personen.
  • in het buitenland: bij de Nederlandse ambassade of het consulaat in het land waar je woont.
• procedure: er wordt bekeken of je voldoet aan de voorwaarden van de betreffende aanvraag.
  • bij de optieprocedure behandelt de gemeente (of de ambassade/consulaat) het verzoek en beslist de burgemeester (of het hoofd van de diplomatieke post).
  • bij de naturalisatieprocedure stelt de gemeente (of de ambassade/consulaat) een dossier samen, voorziet dat van een advies en stuurt het naar de IND. De IND beoordeelt het verzoek, wordt dan ingewilligd dan verleent de Koning uiteindelijk het Nederlanderschap.
  • bij de naturalisatieprocedure wordt onder andere ook bekeken of je voldoende ingeburgerd bent en of je Nederlands kan spreken, schrijven en verstaan. Afhankelijk van diploma's en certificaten die je kan overleggen, hoef je dan geen inburgeringsexamen of naturalisatietoets te doen.
  • bij inwilliging van de naturalisatie ben je verplicht deel te nemen aan de naturalisatieceremonie en leg je een aantal verklaringen af.
• de optie-procedure neemt ongeveer 3 maanden in beslag, de naturalisatieprocedure ongeveer 1 jaar.

Verblijfsvergunning oud-Nederlanders

• als oud-Nederlander in Nederland moet je over een verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel beschikken om de Nederlandse nationaliteit terug te krijgen.
• een speciale verblijfsvergunning voor oud-Nederlanders is de verblijfs-vergunning wedertoelating. Je komt ervoor in aanmerking als je als Nederlander in het Europese deel van Nederland bent geboren en getogen én geen gevaar vormt voor de openbare orde of de nationale veiligheid.
• je moet, afhankelijk van je huidige nationaliteit, wel beschikken over een machtiging tot voor-lopig verblijf (mvv), aan te vragen bij de Nederlandse ambassade of het consulaat. Een aantal nationaliteiten en groeperingen heeft geen mvv nodig.

Herkrijgen van het Nederlanderschap bij niet-vrijwillig verlies

• ben je het Nederlanderschap niet vrijwillig verloren, dan kan je procederen door het instellen van bezwaar en eventueel beroep tegen de weigering om een paspoort te vernieuwen; deze zaken zijn echter vaak weinig succesvol, onder andere omdat de (toetsing op) algemene beginselen van behoorlijk bestuur niet van toepassing is/zijn op de Rijkswet op het Nederlanderschap.
• het verlies is 'van rechtswege', de ervaring van advocatenkantoren leert dat je daar weinig meer aan verandert.
• je kan wel proberen om opnieuw Nederlander te worden volgens de procedures van optie of naturalisatie; hoewel je daarvoor veelal niet mag wonen in het land waarvan je (op dat moment) de nationaliteit bezit (Nederland wil daarmee niet in het vaarwater van andere landen komen, die via deze weg anders een burger zouden kwijtraken) -> je wordt door die regel gedwongen te verhuizen naar een ander land, wat vaak uiteraard verre van praktisch is.
• je kan, vaak als "beste van slechte opties", terugkomen naar Nederland op basis van wedertoelating, en na een periode van verblijf via de regeling van optie opnieuw Nederlander worden.

• Nederland is in de wereld een van de weinige landen waar euthanasie en hulp bij zelfdoding in bepaalde omstandigheden niet straffeloos is.
• voor veel landen, in en buiten Europa, is alleen al het woord 'euthanasie' taboe en is de Nederlandse praktijk een waar schrikbeeld.
• dat betekent overigens niet dat euthanasie en hulp bij zelfdoding niet plaatsvindt, het is alleen niet geformaliseerd in wetten en regelgeving.
• de Nederlandse euthanasiewet is alleen van toepassing op Nederlanders die in Nederland wonen, een euthanasieverklaring is in het buitenland dan ook in vrijwel alle gevallen weinig tot niets waard.
• een patiënt die in het buitenland een behandeling volgt, kan niet naar Nederland komen om euthanasie te laten plegen. De arts die de euthanasie uitvoert, moet namelijk voldoen aan zorgvuldigheidseisen, die niet zomaar over te nemen zijn door een nieuwe arts in Nederland zonder een persoonlijke relatie met de patiënt.

Bij de meeste typen visa en afhankelijk van je nieuwe woonbestemming zit er een maximum termijn aan geldigheid van het visum. Vaak verloopt de geldigheid trapsgewijs: eerst enkele weken of maanden, daarna een jaar, daarna vijf jaar, daarna de mogelijkheid voor een permanent visum, daarna een resident visum. Dat betekent in veel gevallen dus ook het regelmatig en op tijd vernieuwen van de geldigheid van je visum.

Enkele open-deur-tips van een ervaren visumverlenger (die nog lang niet altijd worden toegepast):

• beleefd en respectvol zijn
• eerlijk zijn
• besteed aandacht aan je persoonlijke verzorging als je naar een immigration bureau gaat
• heb geduld
• kom op tijd; wacht niet tot de laatste week
• zorg dat je de verlengingsprocedure kent, weet welke documenten je mee moet hebben, welke formulieren op welke manier ingevuld moeten zijn, welke bewijzen je nodig hebt

The stories about people telling you you can slip a few hundred pesos over the counter for your visa renewal are bullshit. I can be short about this one: you risk a refusal by doing so. The Filipino Government is successfully fighting corruption and I have never ran into an officer at the Bureau of Immigration that whispered to me he could rush things through without checking the watch list if I just pay him. The systems are computerised, lists of granted visas are published on the website of the BOI, the visa seal has a serial number on it. 

Philippines emigrant

• een Internationaal Certificaat van Competentie (ICC) is nodig om een zeil- of motorboot te mogen besturen. Om dat te krijgen, via de ANWB, overleg je je vaardiploma's.
• neem je een vaartuig mee naar je nieuwe woonland, dan heb je ook een Internationaal Certificaat Plezier Vaartuig (ICP) nodig. De registratie van vaartuigen in Nederland is namelijk anders georganiseerd dan in het buitenland.

Of je wel of niet gebruik gaat maken van een visum- of emigratie-bemiddelingsbureau is in de meeste gevallen een persoonlijke keuze. Let bijvoorbeeld op de volgende aspecten:

• je eigen karakter; in hoeverre vind je het juist wel of niet prettig om de controle op procedures rondom visa en vergunningen bij een ander weg te leggen?
• biedt het bemiddelingsbureau meerdere niveaus van service, waardoor je zelf keuzes kunt maken; bepaalde zaken zelf kunt regelen en andere zaken kunt uitbesteden? Hanteert men één vast bemiddelend tarief of meerdere tarieven voor verschillende services?
• geef je de voorkeur aan een bureau in Nederland (makkelijker contact, langsgaan etc.), op de plek van bestemming ('dichter bij het vuur'), of wellicht een combi van beide?
• is de communicatie in het Nederlands of in een andere taal
• is er een mogelijkheid tot één of meerdere persoonlijk gesprek(ken) of verloopt alles online/digitaal
• is het bureau gespecialiseerd in één emigratieland of bedient men meerdere landen?
• is het bureau, of de medewerkers, gecerticificeerd om emigranten te mogen begeleiden bij een visumaanvraag? Vaak hanteert ieder land een bepaalde certificering/accreditatie, die vaak in een register (bijgehouden door het land van bestemming) te checken is. Vraag je wel af wat die accreditatie precies inhoudt, welke checks gedaan zijn, hoe vaak e.e.a. opnieuw wordt beoordeeld etc.
• biedt het bureau ook hulp bij het zoeken van een baan (zo ja op welke manier) c.q. is er een job search traject mogelijk? Dit traject bestaat uit het contacteren van diverse werkgevers, het aanbieden van daadwerkelijk baanaanbod en de begeleiding bij de sollicitaties.

Maak je gebruik van een ervaren bemiddelaar, stel je dan nog steeds in op veel eigen (regel)werk. Van deze ervaren bemiddelaar kregen we (veel) huiswerk mee, met name gericht op het verzamelen van allerlei documenten en het invullen van formulieren.

Canada emigrant

• check wat er allemaal nog meer komt kijken bij emigreren of lang verblijf in het buitenland.

• maak voor jezelf de afweging of je je reisdocument wilt:
  • aanvragen/verlengen bij een ambassade of consulaat op je woonbestemming
  • aanvragen/verlengen bij een aangewezen Nederlandse gemeente of Schiphol, tijdens een tijdelijk bezoek aan Nederland
• de tarieven voor paspoorten en identiteitskaarten zijn bij gemeenten in Nederland (flink) lager dan bij de Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland
• hou er rekening mee dat je tijdens de procedure in het buitenland vaak minimaal twee keer (aanvragen en ophalen) bij de ambassade of het consulaat moet verschijnen (verschijningsplicht). Zeker in regio's waar Nederlandse ambassades zijn gesloten en/of samengevoegd kan je tegen hoe reiskosten aanlopen voor vervoer, overnachting etc.
• heb je een partner en/of kinderen, hou er dan rekening mee dat je genoemde reiskosten per verlenging kwijt zult zijn; over het algemeen zullen de paspoorten niet in hetzelfde jaar verlopen.
• bij vernieuwing van het paspoort van één van de gezinsleden kun je checken/overwegen of je gelijktijdig paspoorten van andere gezinsleden vervroegd kunt verlengen, zodat je bij een volgende verlenging kosten kan besparen. Vaak kan dit wel, mits je een "plausibele reden" opgeeft...hetgeen natuurlijk multi-interpretabel is.
• op sommige locaties in het buitenland werkt de Nederlandse overheid met MVA's: Mobiele Paspoort Aanvraagstations. Een oplossing waarbij de overheid 'naar je toekomt' om reiskosten te besparen; je kunt dan dichter bij huis de aanvraag/verlenging regelen. Deze oplossing is vooral bedoeld voor Nederlanders die om medische redenen niet makkelijk naar de centrale aanvraaglocatie kunnen reizen; dit dien je dan ook aan te kunnen tonen met bv. een medische verklaring van je arts. Toch zijn er pilots van de overheid waarbij ook mensen zonder medische belemmeringen gebruik kunnen maken van het MVA. Je dient dan nog steeds wel goed te motiveren waarom je niet (makkelijk) in staat bent zelf naar de aanvraaglocatie te reizen.
• ben je aantoonbaar niet in staat om te reizen, dan kan je er ook voor kiezen een verzoek voor een identiteitskaart op afstand/per post in te dienen; dit verzoek dien je per e-mail bij het Ministerie voor Buitenlandse Zaken in
• soms is het mogelijk om je (nieuwe) paspoort al dan niet aangetekend per post toe te laten sturen; dat scheelt je dan een trip naar de afhaallocatie
• nog geen DigiD? Lees meer over het aanvragen van DigiD (ook dat kan tijdens een tijdelijk bezoek aan Nederland)
• is je originele reisdocument gestolen? Dan vul je een verklaring van vermissing in bij de aanvraag van een nieuw reisdocument.

Onze paspoorten konden we niet meer verlengen in Cairns of Brisbane; het kon alleen nog maar in Sydney. Wij moesten dus 3.000 kilometer gaan reizen. We besloten om dan maar niet te verlengen en de Australische nationaliteit te verkrijgen, maar realiseerden ons niet dat we het Nederlanderschap daarmee kwijt raakten. We dachten dat je toch een Nederlander kunt zijn (en blijven) zonder paspoort.

Australië emigrant

Op dit moment kan ik het simpelweg niet meer betalen om Nederlander te blijven. Ik heb niet voldoende geld om naar een consulaat te reizen en om de papierhandel (kopieën en officiële apostilles, etc) te regelen. Je moet door zoveel hoepels springen om je paspoort op tijd te verlengen, en daarmee je Nederlandse nationaliteit te kunnen behouden. Laat staan de kosten die daaraan verbonden zijn.

Emigrant

Procedure "Verlengen in het buitenland"

Check altijd de meest recente stand van zaken; procedures kunnen veranderen.

• als aanvrager verschijn je persoonlijk bij de ambassade of het consulaat, zodat je identiteit kan worden vastgesteld. Dat geldt ook voor kinderen.
• je moet een ingevuld en ondertekend Paspoortaanvraagformulier meenemen en een (of meerdere) goed gelijkende pasfoto('s).
• je moet kunnen aantonen dat je de Nederlandse nationaliteit bezit; bij twijfel over je nationaliteit kunnen de medewerkers op de ambassade of het consulaat je geen document verstrekken.
• je moet bij je aanvraag ook al je Nederlandse of buitenlandse reisdocumenten ter inzage overleggen.
• soms zijn er meer documenten nodig, check vooraf altijd even de website van de ambassade of het consulaat waar je een paspoort wilt aanvragen. Bijvoorbeeld: om je nationaliteit vast te stellen toon je bewijsstukken van verblijf in het buitenland; denk aan een geldige (meestal: niet ouder dan 6 maanden) verblijfsvergunning of een verklaring van de bevoegde autoriteiten omtrent je verblijf en nationaliteit. Heb je een andere nationaliteit verkregen, neem dan documenten mee over hoe en wanneer je deze nationaliteit hebt verkregen.
• heb je een Burger Service Nummer (BSN)? Het is dan verplicht om een BSN op te nemen in een paspoort. Als je overheidscorrespondentie hebt waarmee je je BSN kunt aantonen, is het verstandig die mee te brengen.
• tip: informeer altijd naar de mogelijkheid om je (nieuwe) paspoort per post toe te laten sturen; in sommige landen kan je tijdens het aanvragen op locatie een antwoordenveloppe achterlaten, waarna het document (meestal aangetekend) naar je opgestuurd wordt als het gereed is. Afhankelijk van je woonlocatie kan dat extra reiskosten schelen.
• eventuele nog geldige visa in je oude paspoort blijven in de meeste gevallen gewoon geldig, maar bespreek dit wel zorgvuldig tijdens je aanvraag (je dient dan uiteraard je oude paspoort retour te krijgen). Vaak wordt je oude paspoort dan ongeldig gemaakt (gaatjes erin), m.u.v. de betreffende visumpagina. Je reist dan in het vervolg wel met twee paspoorten.
• soms wordt een visum nog wel eens afgegeven "tot en met de datum van geldigheid van je paspoort"...dat betekent bij verlenging paspoort dus ook je visum weer verlengen...

Procedure "Verlengen in Nederland"

Check altijd de meest recente stand van zaken; procedures kunnen veranderen.

• behalve bij de Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland kunnen Nederlanders die in het buitenland wonen voor hun reisdocument ook in Nederland terecht bij een aantal gemeenten.
• voor alle gemeenten geldt dat je rekening moet houden met een wachttijd van soms enkele weken.
• je kunt ook bij de balie van de gemeente Haarlemmermeer op de luchthaven Schiphol een reisdocument aanvragen. De balie op Schiphol is 7 dagen per week open. Voor de aanvraag van een reisdocument bij de gemeentelijke balie op Schiphol kun je alleen op afspraak terecht (kan je online maken via de website van de gemeente Haarlemmermeer). Als het reisdocument klaar is, kun je het op afspraak persoonlijk komen afhalen bij de gemeentebalie op Schiphol. Je kunt het document ook laten bezorgen op je verblijfadres in Nederland. Bezorging kan alleen in Nederland, met uitzondering van de Waddeneilanden.

Afhaalprocedure

• het paspoort en de identiteitskaart worden in Nederland gemaakt en naar de ambassade of het consulaat opgestuurd waar je het document hebt aangevraagd. Daarom kan de behandeling van je aanvraag enkele weken duren.
• de Nederlandse vertegenwoordiging laat je meestal weten wanneer je het paspoort of de identiteitskaart kunt afhalen. Soms hoor je bij aanvraag al vanaf welke datum je het document kunt ophalen; zonder tegenbericht kun je daar vanuit gaan
• afhalen gebeurt altijd persoonlijk, tenzij er omstandigheden zijn waardoor dit niet van je verwacht kan worden. Onder bepaalde voorwaarden, zoals reisafstand of beperkte mobiliteit, kan het paspoort of de identiteitskaart naar het adres van de aanvrager worden opgestuurd. Je spreekt dit af bij de aanvraag. Opsturen kan alleen als dit veilig is, en is voor eigen risico en rekening.
• tip: check rondom aanvragen en afhalen, zeker bij grotere reistijden, vooraf of je er terecht kunt, of je document inderdaad beschikbaar is, en let op sluitingsdagen van de ambassade of het consulaat